25 Febr. '22. No. 2331 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND N.V. PAERELS' Meubileerlng-MI). AMSTERDAM COMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN Rokin128-Tel.4541N. F. FEDDEMA WAGENSTR. 67 : DEN HAAGfj Telefoon 879ffjf NIEUWSTE MODELLEN Heerenschoeisel vanaf f 12.50 R1MTÏEK K/WWWVWI IVMHHOLKEfPlSiWflREHDORFl f Het mooiste boek van LOUIS COUPERUS is en blijft Antiek Toerisme Een roman uit Oud Egypte 2e DRUK Bekroond met den Nieuwe Gids" prijs Bandteekening van ANDRÉVLAANDEREN Prijs ingen, f 2.50 Fraai geb. f 3,90 Antiek toerisme" is, buitengewoon schoone en treffende beschrijvingen bevattend naast dien eigenaardigcn, persoonlijken humor die van Couperus' werken der latere periode zulk een charme is, een in alle opzichten gnaf, rijp en verzorgd, een bij zonder mooi en in den goeden zin onderhoudend boek. Haarl. Courant, En bij het doorbladeren van dit kostelijke bock treft ons weer de bijzondere waarde van zulk een werk juist in onze letterkunde, aan dergelijke ge schriften zoo arm. ? Nieuws v. d. Dae. Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF - AMSTERDAM ENZ. LUXE- EN VRACHTAUTO'S BENZ & Cie., Amsteldijk 10, Amsterdam. PORTRETTEN voor f150 M f300 door bekend KUNSTSCHILDER die in eerste kringen met vet/ süccfs portretten geschil derd heeft. In bezit van vele bt wijzen van ingenomenheid. Br. feit L. L, bur. van dit blad. CHENARD&WALCKER N A S H M. A. N. Automobielen en Vrachtwagens N.V. Automobiel Mij. JET CENTRUM" Parkstraat 91a - 's-Gravenhage Tel. Haag 3569 Motor- en Zeiljachten TE KOOP, in diverse grootten en prijzen. Lijst van in commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. a LUGT AFD. JACHT AGENTUUR Slepersvest 1 Rotterdam Boeken zijn veel minder in prijs qesleqen dan andere dinqenvan dage lijks ch qebruik. Geïllustreerde Handleiding ten gebruiiie van school en buia Voor het aanleeren der technieken van Kunst era Spoelweven op den handweefstoal, door ELIS. M. ROGGE en LOUI8E H. WILDT. PrM». cmsart. /1.90. UUs»*»T«n v AH HOUMMA A WARUMHOB». A'dtm SIGAREN FIAT AUTO'S het BEROEMDE MERK TORPEDO'S 4 cyl., 4 fitpl. type 5O1 f 5.2OO.4 6 SOS ,, 7.O00. 6 6 51O t, 9.OOO. 6 4 Sport 11.OOO. Allo oompleet mot NIICHELIN luchlbanden, a f neem b. wielen, reservewiel met /bant/, Snel hei ds mot* r. J. LEONARD LANG :-: Stadhouderskade 114 :-: Amsterdam lUlmlIIIMIHIIIIIIMIllMIIIIMII Illllllllllllllllll landerijen worden beschermd door dijken, door brains", en vereelte handen. Dan is het Nederlandsche leger op zijn post, niet het militaire leger, maar het dijkleger, en de wapens zijn niet sabels en geweren, maar de heilige spade, en het opperhoofd is geen generaal, maar de Dijkgraaf, met onbeperkte macht. Als de schade, jaarlijks in Amerika door overstroomingen veroorzaakt, werd gekapita liseerd, zou al een groot gedeelte van het benoodigde geld gemotiveerd zijn. Waarop wacht Uncle Sam? Welk belang heeft Nederland bij de bevaarbaarmaking der Mississippi en zijrivieren? Ten eerste het directe belang: blijvend werk voor Nederlandsche ingenieurs, aan nemers en polderjongens, en ten tweede het indirecte belang: werk- en woongelegenheid voor miüioenen. Ook wij hebben expansie noodig, onze bevolking neemt met 100.000 p. j. toe, ons surplus moet ergens heen, waar zou het beter heen kunnen, dan naar Amerika, waar de bevolking thans nog overwegend van het Noordelijke ras is, waartoe ook wij behooren. Nederlandsche immigranten worden liever ontvangen,dan die van andere nationaliteiten, zij zijn goede burgers van het nieuwe vaderland. Ons bloed is krachtig, ons ras sterk, zie slechts wat wij gepresteerd hebben in Amerika en elders, namen als Roosevelt, Smuts, de Wet en alle Van's in de V. S. zeggen reeds genoeg. Amerika zal door de Mississippi een onge kende uitbreiding van productie krijgen van voedingsmiddelen en mineralen; de kostprijs daarvan zal, als het vervoer via New-Orleans plaats heeft, belangrijk dalen, want vervoer te water kost minder dan de helft van dat per trein. Nu moeten de treinen alles over de bergen slepen naar de havens, Oost of West, en het verschil in kostprijs zal ten goede komen ook aan de hongerige monden in Europa. Het nuttig en economisch gebruik, niet allén van de Mississippi, maar van alle natuurlijke hulpbronnen, is een wereldbelang. A. G. M R x E K B K u 11 N s C, MUIJSKEN f Het was in het jaar 1873, bij de voorbe reiding van de Wereld-tentoonstelling te Weenen, dat Muijsken, wien de artistieke inrichting van de Nederlandsche Afdeeling was toevertrouwd, in conflikt geraakte met de Architecten der aangrenzende Afdeeling van het Duitsche Rijk, die zich niet ontzagen om, een aantal meters verder dan hun was toegewezen, de hooge dekoratieve scheidings muur op te trekken tusschen de beide inzen dingen. Onze onderofficieren van de enie, traditioneele werkkrachten bij elke buitenlandsche tentoonstelling, zagen het al eenige dagen met leede oogen aan; doch vertrouwend op het hun al bekende, doortastende, karakter van hunnen tijdelijken Chef en die ook hier wel niet de kaas van zijn brood zou laten eten schenen zij slechts op een teeken te wachten. En dit bleef niet uit. Toen alle stappen en protesten nutteloos bleken en de duitsche overmoed zich a!-hoonender uitte, klonk eindelijk het bevrijdingswoord: Breek af !" En juichend ! onze mannetjes er op los ! In minder dan geen tijd lag heel het duitsche gevaarte voor den grond --- en het werd niet weer opgericht dan heel precies op de grenslijn, die officieel was vastgesteld. Ook in Philadrlfia -- enkele jaren later heeft Muijsken de Nederlandsche Afdeeling ingericht. En daar was het, dat hij - samen werkend met zijn medebestuurder den lieer van der Oudermeulen de opdracht kreeg voor den bouw van het kasteel Oud-Wassenaar. Voor een jong Architect een zeldzaam buitenkansje ! Pas kort geleden van zijn langdurige ' Italiaansche studiereis terugge keerd, zaten hem de nobele vormen en ver houdingen der Itaüaansche Renaissance nog zuiver in het hoofd. Doch ook de nationale tradities lieten hun rechten gelden. En zoo kwam Muijsken tot een iww/Ktelling, waarvan toch de beste gedeelten de ruimten zijn, die het minst vermengd aan de Italiaansche voorbee l de n hèr i mie re n. Het kasteel voltooid verhuisde hij naar Amsterdam, waar hij al spoedig zich niet het openbare leven bemoeien ging, en, gekozen tot Hoofd-Bestuurder van de Maatse/uip/iij ter b'.Ti)i'd:'ring der Houwkunst, op denzelfden dag van zijn intrede in dat Bestuur, ook reeds haar Voorzitter werd. De man-van-leiding \v;'s dadelijk herkend ! Hij is dit vele jaren gebleven. Almeéde /iel van de weidra ondernomen reorganisatie m;1! de stichting van een Maatschappelijk gebouw,1 de aanstelling van een bezoldigden secretaris en tal van andere ingrijpende maatregelen meer was het vooral op den steeds wassenden invloed-naar-bui ten van deze, toeiimaals vee! grootere, Vereeniging, dat zijn streven gericht uas: een bemoeiing, die culmineerde in het liotiwkundig Convjes \ an het jaar '92, waarop de Eere-Voorzitter Minister Tak van Poortvliet liet als een \\elkome aanleiding mocht beschouwen om ook Muijsken's voorafgaande diensten in 's Laiuls belang samen te vatten tot een officieele erkenning, en diensvolgens hem van Regeeringswege onderscheidde met het Virtus nobilitat". In dien tijd nam Muijsken aan verschillende belangrijke Commissiën deel. Vele jaren lang gaf hij zijne zaakkundige adviezen als Lid van den Amsterdamschen Gemeenteraad. En toen de Paleis-Raadhuiskwestie weer eens aan de orde kwam, was hij almeéde aangewezen persoon om in die Commissie zitting te nemen. Immers al heel wat jaren te voren in 1879, toen wij samen woonden aan het nu-verdwenen Leidsche Boschje en ook samenwerkten aan schetsplannen voor de Amsterdamsche Beurs bestond vooral zijn aandeel daarvan in de situatie van het monumentale gebouw tegenover liet Paleis op den Dam: ook het lievelingsdenkbjeld van DJ KOO, die als Hoofd-Redacteur van het Groene Weekblad het gaarne en op velerlei wijze hielp propageeren, en o.a. in het Bijvoegsel van de Amster dammer van 10 Nov. '70 aan de publicatie van deze schetsplannen de meest royi'e gastvrijheid gaf. Zooals gezegd, was de situatie van het Dam-plan uitsluitend Muijsken's werk. En daarom mag ik het prijzen als een hoogstverdienstelijke greep tot oplossing van een monumentale stichting tegenover het Paleis, bestemd en in staat om tegelijkertijd de Reguleering van het Gelieele uinplein, op zeer gelukkige wijze, tot stand te brengen. De toestand is er al veel veranderd. Voor de beide ontworpen vleugels van de Korenen Effectenbeurzen met hun koepels, zoowel naar het Rokin als naar het Open Haventïont gericht, zou nu geen plaats meer zijn. Evenwel, als alle andere voorbereidende Beursplannen is het spoedig van de baan geraakt. En eerst aan een Treub mocht het gegeven zijn het planBerlage door alle hindernissen heen, in veilige haven en tot uitvoering te brengen. In de zitting van de Tweede Kamer der Staten-Generaal van 20 December 1805 verklaarde de minister van L. H. en N., Ph. van der Sleijden, voornemens te zijn de herstellng der Grafelijke Zalen op liet Haagsclie liitinenlioj ter hand te nemen en daartoe de voorlichting van meerdere deskundigen te vragen. Aan dit voornemen werd den 12den Sept. '90 door hem gevolg gegeven door de benoeming eener Commissie van advies, bestaande uit de Heeren C. Muijsken als Voorzitter. E. J. Nieuwenhuis, C. H. Peters en D. E. C. Knuttel tevens secretaris en als rijksbouwmeester ook met de leiding der uitvoering belast; terwijl ruim een jaar later alsnog als vijfde lid benoemd werd Dr. P. J. H. Cnijpers. Daar de gebouwen alle in gebruik waren, konden het onderzoek zoowel als de herstelling slechts zeer langzaam vorderen. Als gewichtigste datum in de geschiedenis der restauratie zij vermeld dat op 20 Sept. 1904 door H. M. de Koningin in de Hofzaal de Staten-Generaal in vereenigde zitting werd geopend en hiermede de gerestaureerde zaal werd ingewijd. De Commissie heeft bij haren arbeid getracht steeds voor oogen te houden dat zij geroepen was te restanreeren en per soonlijke smaak en opvattingen moest onder geschikt maken aan hetgeen het gebouw haar leerde. Zij liet de steenen spreken". En ditzelfde richtsnoer leidde ook de Commissie voor de /i"i'stelling ran den Utrec/itsclicn Dum-tiiren, waarvan Muijsken met de H.II. I'. J. Nieuwenhuis en Dr. Cnijpers deel uitmaakte. Het is haast overbodig hierbij te voegen dat in Stad en Land ook velerlei openbare en particuliere gebouwen door Muijsken nieuw gemaakt of gerestaureerd werden: verschil lende bladen reeds hebben daarvan een lijstje gegeven. Doch niet vooral in de praktijk van het bouwvak ligt zijn grootste verdienste: Zijn voorliefde gold de bevordering van de publieke zaak, het bouwkunstig belang in liet algemeen hier bovenal was hij the righ.t man on the right place". De aard van zijn persoonlijkheid mocht daar allicht toe medewerken. Muijsken onder scheidde zich door een zekere hoogheid van karakter - de zucht naar een gemoedelijke populariteit was hem ten ecnenialc vreemd. Zoo werd, in het seherts-blad, bij gelegenheid van het Bouwkunstig Congres door de jongere vrienden uitgegeven, erge n-, in een hoekje schalks vermeld, dat bij zijn jubileum hem door zijn ondergeschikten een fijn vernikkelde afstand bewaarder zon worden aangeboden. Mijzelf heeft waarlijk niet de gelegenheid ontbroken om zijn gunstige karaktertrekken tot in hare finesses op te merken en te waar deeren. Ik heb met hem gereisd en gewoond en gewerkt. Wij hebben samen gestreefd n -?gestreden: in taai verzet tegen bureau cratische aanmatiging waren wij steeds broederlijk vereend. Behoef ik nog te zeggen dat ik, thans bij zijn verseheiden, den trouwen Vriend betreur? |. R. o i-: K K u 11 i' i-' iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiciiiiiiiiiiinii iii'iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii DEMONISCH SPIRITISME Wij reproduceeren hier een hoogst interes sante foto, oorspronkelijk verscheenen in de Proceedings" van de Society for Psychical Research", Jan. 1922. De echtheid er van is booven allen twijfel. Van moedwillig bedrog, van vervalsching kan geen sprake zijn. Het onderzoek is met weetcnschappelijke strengheid door geoefende onderzoekers verricht. Op de foto ziet men het in trance verkeerende medium, onder nauwlettend toezicht, met de handen vastgehouden door een der onder zoekers, in helder licht gefotografeerd. Het merkwaardige is de witte massa die zich onder de kin van het medium bevindt. Die massa is door de onderzoekers waargenoomen, gednurende de trance, en was bij 't ontwaken van het tneoium geheel verdweenen. Die massa schijnt uit den mund van het medium te zijn voortgekoomen, doch geen spoor er van is tastbaar gebleeven. Ze is als een plastische damp uit het lichaam van het medium gekomen en er weer in ternggezoogen als het ware; het medium zelf heeft er niets van bespeurd. Maar wat vertoonde zich nu op de foto grafische plaat bij de ontwikkeling? Welligt valt het nog niet dadelijk den leezer in 't oog, maar bij nader beschouwen ziet men dat die witte massa een gelaat heeft, met neus en oogen ?- en met een vage, droomerige, spotachtige expressie, die door den kundige in mystieke zaken terstond wordt aar gevoeld als te zijn demonisch." De plastische damp heeft vorm en expressie aangenoome», als om de tmderzoekers te bespotten. In dit medium, in deezen niensch in half slaap, woont een ander, duidelijk lager weezen, dat de macht heeft, onder bepaalde omstandigheeden, om uit het lichaam te treeden en iets aan te neemen wat op een menschelijke expressie lijkt: een paar starende oo?en, een lange neus, een rare, platte fysionomie. Dit verschijnsel is niet materieel-weetenschappelijk te verklaren. Men kan niet beweeren of volhouden dat die witte massa toevallig zulk een expressie vertoont. De massa heeft duidelijk uitdrukking, en geen toeval kan een plastische damp tot een ex pressief gelaat omvormen. Men voelt want logisch bereedeneeren is hier niet afdoende men voelt dat zulk een vorming eevennün toevallig zijn kan als de opschriften in spijkerschrift uit de Assyrische monumenten. Wij bespeuren hier de werking van een wil. een leevend weezen dat iets tot ons wil zereen, al is het een weezen van lager orde. Hoe anders kan dit effect ontstaan? De expressie van Ir;t witte gelaat is voor iedereen bemerkbaa., en de meeste mensehen zullen het grie zelig" en eng" vinden. Dit schijnt mij volkoomen juist. Het weezen dat uit witte damp zulk een vreemd gelaat weet te formeeren is een griezelig, vreemd, min of meer boosaardig wee/.en. Het zal mij benieuwen hoe een psy choloog van de oude school dit geval zal trachten te verklaren. Deeze foto is n uit veele. Ik koos de meest expressieve en de best voor reproductie geschikte. In de andere foto's komt steeds die witte massa te zien, terwijl de expressie, het gevorntüe beeld, verschillende uitdrukking heeft. En met alleen vormen /.ich dan oogen en gezichten, maar ook handen, vingers en kleine hoofdjes zijn duidelijk kenbaar. De witte massa schijnt voort te koomen uit een der oopeningen van het lichaam, en treki zich vór 't ontwaken van het medium daarin weer terug. De geleerde onderzoekers van dit medium koomen tot de conclusie dat er in den mensen een plastische sto!' aanwezig is die tot zee keren afstand ?-- niet al te ver -- naar buiten kan treeden, en het vermoogen heeft tot formeering van expressieve beelden. ' Zij brengen dit in verband met het ver moogen der mediums om voorwerpen uit Juin oingeeving in hcwecging te brengen en ook geluiden voort te brengen uit muziek instrumenten die buiten hè! bereik hunner handen zijn. Myers sprak vin een d;;bbe! stel handen" van het medium. De theosofen spreeken van een astraal-üchaain." De Christelijk-gcloovige zal spreeken van demonen-werk, en uit de expressie der ge vormde gestalten terecht opmaken, dat men hier te doen heef' met gevaarlijke weezens, demonen, waarmee alle omgang schadelijk en verwerpelijk :s. Terecht acht de katholieke Kerk daarom het spiritisme, dat zulke weezens oproept en er meede verkeert, uit deu booze, en past het nog altijd van kracht zijnde exorcisme" toe. De verjaging van het duivelsche of demonische uit de ziel. 1) Als een waarsehuuwend teekeu van den waren aan van zulke onderzoekingen, meende ik goed te doen deeze foto te reproduceeren. l' u i:: D i: !' i K v A N E i; D E N 1) Men zie her Abienuntio l" van het H. Doopsel. Men leeze ook Pauls Ontwaken" pg. 70.