4 Maart '22. . No. 2332 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Spoors Mosterd WA.spobrjr.' Cuiemborg BV O'f! a m Off EENIGE SPECIALITEIT KRlMPVRljE IS GEZONDHEIDS?f ONDERGOEDEREN B| fa feB Nederlandse!! Fabrikaat TNGOTHUlS g| REG.BREESTRAAT.35 g| TEL. 5066 N. i Motor- en Zeiljachten 1 i TE KOOP, in diverse groottenen prijzen. Lijst van in commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. : l BINGHAn * LUGT l APD. JACHT AGENTUUR Slepersvest 1 Rotterdam riANOröVlflJCELS Ft. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 6812 HEMDEN HAAR MAAT ENZ. COMPLETE SORTEERING NIEUW5TE - MODELLEN ZooWEL IN HET EENVoUDIGE ALS LUXE GENRE AM/TERPAM HE.ILI&EWEG HILVER/UM UTRECHT STATIONSPLEIN CHENARD&WALGKER NASH M.A.N. Automobielen en Vrachtwagens N.V. JutomobiBl Mij. «ET CENTRUM" Parkstraat 91a - 's-Gravanhage Tel. Haag 3569 OESTERS IMPERIAL. Lunch, Diner, Souper h Ia carte. De salons zijn dagelijks (ook Zon dags) geopend tot l uur 's nachts. LUXE- EN VRACHTAUTO'S B ENZ & Cie., Amsteldijk 10, Amsterdam. Snelschiilt HINTS BALT Zalfond. 99 Cent Ir. In den Boekh. en na postw. bij RIËNTS BALT, Den Haag, Daguerrestraat 28. FIAT AUTO ^?,o. WERELDVERM AARDHEID Se tl art tal van ja f e n. LANDAULETS Type 505 4 oyl. 6 zitplaatsen 1 9.OOO. 510 G G 11.OOO Compleet met HUGHELIM luohtoanden, afneembare wielen, reservewiel met band, nelheldsme'<er. Ij. LEONARD LANG Stadhouderskade 114 Amsterdam DEGELIJK mond. en schrift. ONDERRICHT aan bovenstaand adres IIIMIIIIIIIIIIIIIIIIlll IIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlflIllllllltllllllllltlllMIIIUIIMIM Illlllllllllllllll BIJ DE UITVAART VAN PATER J. V. DE GROOT, O. P. Ik zag een dreigend zware wolken-drift met blinkend-gouden, kartelende zoomen, en 'k las, omstraald door helle vlammen-stroomen, Qod's heilig schrift. Hij schreef voor mij, aan 't oopen firmament, in Hcht-karakters, de verheeven konde, dat Hij de doodelijke schicht der zonde had afgewend. De waereld zweeg, alleen de Heemel sprak van donker leed en van een diep verdrieten, maar ook van peilloos zalige verschieten waar licht uit brak. Ik heb gegeeten van der Englen Brood, ontzondigd ben ik en kan vrij uit juichen, ik mag van God en Zijn gena getuigen tot mijnen dood. De vriend, die mij geleidde in 't Vaderhuis, streeft mij nu vór, in blijde heemel-landen, terwijl zijn koude, witte, stille handen omsluiten 't Kruis. Geliefde Leeraar, die nu de Englen ziet, Gij leerdet mij door leeven en door sterven. Wie kan onmeetelijker schat beerven dan gij mij liet? Gij hebt uw laatste taak aan mij' verricht. Uw laatste krachten hebt ge willen geeven om mij te redden voor het Eeuwig Leeven en 't Eeuwig Licht. Ik zie den leegen heemel weer bewolkt en kniel met de geloovigen te samen, waar in het kleurig licht der hooge ramen de wierook wolkt. itiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii En statig dreunt de lofzang door 't gewelf: hier ligt een eedel strijder uitgestreeden, hem dragen onze dankbare gebeeden tot Jezus zelf. Ik weet de kracht nu van het vroom gebed. Ik laat niet af, Heer! 't zij dan met Uw zeegen. Ik roep U, bij elk zeggen of beweegen, bij eiken tred: O Heer der Waereld ! hoor' mijn smeeken dan ! ik bid voor hem, die eens mij leerde bidden. neem in Uw arm, voer in der Zaaligen midden. dien dierbren man. Was niet zijn hart vol goedheid, als van 't kind eenvoudig en oprecht? maar onverwinlijk in liefdekracht Wie kende ik zóbeminlijk en zóbemind? Hoe vreedig was het in zijn stil vertrek, daarbuiten straat-rumoer en woelig leeven, hier hooge wijsheid, aandachts-vul verweeven in zacht gesprek. Machtige Heil'ge, wiens diep-zinnig woord hij ons verklaarde eerbiedig en bescheiden, Wil hem ver-wellekoomen en geleiden in 't heemelsch oord. Maria, zuivre Moeder, reine Vrouw, Rein was ook deeze in denken en in daden Breng hem het heil, en troostende genade in onze rouw. F K E D E K l K VAN E H D E N AUTOBANDEN Time to Re-Ure? (Buy Fbk) Schitterende Kwaliteiten Lage Prijzen - Alom verkrijgbaar VOOR NEDERLAND N. vlAIl Leemden NEDERLAND?BELGI Prof. Brugmans' artikel over mijn Neder land en België" in uw nummer van 11 Februari geschreven met zooveel sympathie voor de stelling, die ik in dat boekje ontwikkel, dat het misschien onnoodig lijkt om op het eene punt, waar hij betuigt van mij te verschillen, terug te komen. Dat punt is evenwel van groot belang, politiek meer dan historisch, en Prof. Brugman s doet mij daar geen recht wedervaren. Begrijpen wij Prof. Geyl", zoo schrijft hij, dan mee.it hij .... dat de gedachte van 1815 opnieuw werkelijkheid zou kunnen worden, wellicht niet nu, maar dan toch te zijner tijd". Hier nu heeft hij mij inderdaad niet begrepen en toch geloof ik, dat ik mij duidelijk genoeg had uitgedrukt. Na uiteen gezet te hebben, dat de oorzaken var de scheuring van 1830 van voorbijgaande persoonlijke, toevallige aard" geweest zijn, besluit ik: Maar niemand is zoo onvoor zichtig om op dat inzicht plannen van hereeniging te bouwen. Het is duidelijk dat na nog weer een eeuw van onafhankelijk bestaan de traditie van politiek dualisme te sterk is geworden dan dat de Nederlanden ooit weer hereenigd zouden kunnen worden". In dit opzicht zijn prof. Brugmans en ik het dus niet oneens. Wel moet ik L.C historische waarheid van zijn bewering ontkennen (en mijn lezingen, met zooveel waarvan hij ver klaart in te stemmen, waren niets dan een doorloopende ontkenning daarvan), zijn be wering dat Noord en Zuid vrijwillig en on gedwongen uit elkander zijn' gegaan". Hoe iemand dat kan zeggen van de scheuring in de 16de eeuw, en daarover heeft prof. Brug mans het, begrijp ik niet. Wat heeft het Spaansche leger onder Parma anders gedaan dan het Zuiden d\\'ingenf En zelfs van de tweede scheuring in 1830 moet men de vrijwilligheid" niet te hoog aanslaan. De Walen en de Brusselaars, ja, die wilden weg, sterk als z'ij zich voelden door de steun van Frankrijk, maar de Vlamingen lieten zich niet dan na vele aarzelingen door hen op sleeptouw nemen. ' Het belang van deze historische beschou wingen voor het heden is, dunkt mij, groot genoeg, ook al verwerpt men de wenschelijkheid of de mogelijkheid van een hereeniging. Uitgaande van de natuurlijkheid en onver mijdelijkheid van alles wat nu eenmaal ge beurd is, hebben onze historici, zonder op de storende inwerking van invloeden van buiten te letten, niet alleeen de afheid, de vol groeidheid van onze eigen nationaliteit binnen de Hollandsche grenzen gepredikt, maar ook Pirenne's stelling van de natuurlijke saamhoorigheid van Vlamingen en Walen, de echtheid van een Belgische nationaliteit, aan vaard. Op die wijze is de kloof door de ge schiedenis tusschen Nederland en Vlaanderen gegraven kunstmatig open gehouden. Daarmee is niet alleen de horizon van onze Hollandsche cultuur moedwillig verengd, maar daarmee is ook aan de weerkracht van de Vlaamsche beweging, die binnen België het evenwicht tusschen Vlamingen en Walen tracht te herstellen en die zich aan gemeenschaps gevoel met Noord-Nederland zoekt te sterken, te kort gedaan. Als de geschiedenis ons leert, dat de scheiding tusschen Vlamingen en Hollanders en de samenvoeging van Vla mingen en Walen tot stand is gekomen niet uit hoofde van een natuurlijke ontwikkeling, v;m een innerlijke noodzakelijkheid, maar dat zij het gevolg is voor alles van de omstandig heid dat de vorming van onze nationaliteit op het gevaarlijk plekje waar wij wonen, in hooge mate onderhevig is geweest aan buitenlandsche inmenging (Spanje en Frank rijk), dan doen wij goed met ons die les terdege in te prenten. Zij zal België niet uiténscheuren maar wel kan zij het aan dat deel van onze stam, dat zich binnen het Belgisch staats verband moet ontwikkelen, gemakkelijker maken om zich tegen verdere denationaliseerirg te handhaven, en terug te winnen wat het reeds heeft verloren. iiiMiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiim SMIT&Co., Tailieurs P.C.HOOFISIRAAI66,Enflelsche5lo(ien Want Pirennisine, of Belgicisme, is niets anders dan het politiek opzet, waarmee men thans tracht Vlaanderen teont-Nederlandschen. En terwijl het Vlaanderen treft, is het tevens tegen ons gericht. Slecht een België, dat tot het bewustzijn van zijn tweeheid is gebracht, - of die ai dan niet in zijn constitutie is uit gedrukt, mag ons onverschillig blijven , kan een veilige buur /ijii op onze Zuidgrens. P. G E Y L Londen, 2) Februari 1922. Slechts een enkel woord naar aanleiding van de opmerkingen van dr. Geyl. Van het misverstand verleen ik hem gaarne acte; met genoegen constateer ik, dat wij het ten opzichte van de tegenwoordige politieke verliouc'ingen tnssclien Nederland en België geheel eens zijn. Iets ireer moet ik zeggen over de andere zaak, waarover hij schrijft,het uit eengaan van Noord en Zuid in de zestiende eeuw, dat ik vrijwillig en ongedwongen had genoemd. Mogelijk heb ik mij wat beknopt en daardoor onduidelijk uitgedrukt. Mijn be doeling intusschen was deze. Stellig heeft het militaire geweld van Pa r ma de scheiding tnssclien Noord-en Zuid-Nederland voltrokken. Maar daarbij heeft Parma kunnen gebruik maken van de hem natuurlijk bekende om standigheid, dat het Zuiden zich innerlijk reeds van het Noorden had afgescheiden. De Unie van Atrecht was toch waarlijk wel een duidelijke aanwijzing, waar het heenging; die unie is toch een geheel vrijwillige geweest en evenzoo het traktaat, waarbij deze geu.'iieerde gewesten zich weer met den koning verzui'nden. En hoe is de weerstand geweest, die het Zuiden aan Parma heeft geboden? Zeker, Antwerpen heeft zich eenige maanden tegen Parma dapper verdedigd, maar de overgave geschiedde toci'i waarlijk niet, nadat het uiterste was b.qiroefd. Maar geen enkele andere stad heeft zich feitelijk verdedigd. Brussel, Leuven, Mechelen, Yperen, Gent, Brugge ----- om nu van de andere steden niet te spreken hebben zich zonder slag of stoot aan Parma ' overgegeven. Zoo is het eigenlijk ook in 1830 gegaan. Stellig waren er toen velen, vooral in Vlaanderen, die op het lu-houd der groot-Nederlandsche eenheid prijs stelden; maar even zeker is het, dat zij door hun lijdelijke houding de voorloopige regee ring te Brussel onmiddellijk vrij spel gaven. Daarbij mag bovenden nooit worden ver geten, dat in 1830 het Noorden de scheiding misschien nog sterker wenschte dan het Zuiden. H. B R u G M A N s DEMONISCH SPIRITISME OF EEN NIEUWE TRUC ? Verreweg het meerendeel der z.g. spiritistische verschijnselen schijnt te berusten op bedrog of zelfmisleiding. De goocheltoeren van een groot aantal mediums zijn ontmas kerd. Waarom zoeken wij dan toch nog altijd naar z.g. bovennatuurlijke verklaring voor deze dingen? Is het niet veel redelijker, om nu het bedrog hier zoo herhaaldelijk bewezen is, de' rest te rangschikken onder onbewezen bedrog? De foto in Dr. van Ecden's artikel laat zien, dat een plastische massa door het medium met de kin wordt vastgehouden. Waarom zou men nu niet met een kneedbare substantie goochelen zooals vroeger met bloemen etc.? 't Heeft nog dit voor, dat het veel griezeliger is, en men de gekneede vormen experimenteel(!) kan laten fotografeeren, en misschien daar bij nog eveneens experimcnteel-gewichtsverplaatsingen zijn vast te stellen. 't Is fraai ! D R. W. T O M B K C K 3o WAT IN NEDERLAND MOGELIJK IS Uit zeer goede bron vernam ik dezer dagen, dat het volgende zich heeft afgespeeld bij het Rotterdamsche filiaal van een Duitsche Scheepvaart- en F^xpeditiefirma. Zoo noodig ben ik bereid den naam dezer instelling te noemen, doch voorloopig houd ik deze nog voor nu; publiciteit op dit oogenblik zou SPAANSOH, ENGELSOH, FRANS OH. DUITS OH etc. Borlitz-School Meerengraoht 481 K. 328B Pract Onderwijs door bultenl. Leeraren misschien de zeer geringe kansen op herstel van het kwaad in gevaar kunnen brengen. De Duitsche firma in kwestie werkte reeds tientallen jaren met personeel van Nederlandsche nationaliteit; onder dit personeel zijn bedienden, die reeds 25 jaar en langer in dienst der firma waren. Nu hebben alle Nederlandsche employés een kennisgeving ont vangen, waarin hun _ met ingang van l April a. s. de dienst wordt opgezegd, omdat de Duitsche firma daarvoor Duitsche be dienden in de plaats wil nemen. Ik vraag mij af: lo. Bestaan er in Nederland geen wettelijke voorschriften, die het werkeloos maken van Nederlanders door het importeercn van buitenlanders kunnen voorkomen? 2o. Zoo neen, is het dan niet hoog tijd, dat dergelijke voorschriften onmiddellijk worden samengesteld? Laten wij, Nederlanders, ons een dergelijke behandeling van onze lanc'genooten, als hierboven werd vermeld, zonder protest welgevallen? Mij dunkt, dat, hetgeen in andere landen mogelijk is (bescherming van den werknemer tegen buitenlandsclie concurrentie) ook hier mogelijk moet zijn. Dit is namelijk niet een belang van den Nederlandscnen werknemer allén, het is zelfs een nationaal belang. Wij worden in de laatste jaren al meer dan ons lief is met vreemdelingen overstroomd; zij nestelen zich in onze groote handelsplaatsen en in de provincie; zij hebben een fur.esten invloed op onze taal en onze lands-gebruiken ; zij doen ons in economisch, nationaal en cul tureel opzicht een kwaad, dat op den cluur onherstelbaar zal worden. Wellicht zal de Liga zum Schutze der Deutsche Kultur" dit weder een van de vele wereldleugens tegen het Duitsche volk" noemen (1). Leugen of niet, wij mogen vr.n onze Rcgeering eisciien, dat zij tegen het ont slaan en werkeloos maken van Nederlanders door den import van Duitsche werkkrachten maatregelen neemt. Wij eischen dit in het belang van die werknemers, v;:n onze eco nomische positie, van ons volk. P. M. (1). Zie het 21 Febr. avondblad der N.R.Ct van