Historisch Archief 1877-1940
10
D E A M S I' E R D A \\ \\ E R, WEEKBLAD VOOR N E D E R L A N D
11 Maart '22. No. 2233
"CJIT
.A. HST J" .A. IbT T J" E
IIIIIIIIHIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMHIIIIIirilllllllllllll
liiliiiiiilliHIl
RUIZE-RIJMEN
MEVROUW
O, Neerland's taal, wat breng je me toch dikwijls in liet nauw !
Ik weet zoo dikwijls niet, hoe 't zijn moet: juffrouw," of mevrouw."
Vaak grijpt de weifelings-harpij mij aan met kromme klauw,
Wanneer 'k maar niet besluiten kan: is 't juffrouw", of mevrouw."
En als ik noch absurd wou doen, noch iemand krenken wou,
Dan bromde ik maar zoo'n zoemgeluid, half juffrouw", half mevrouw."
In winkels, vroeger, wist je zeker wat je zeggen zou:
De dikke dame, die bediende, was gewoon juffrouw";
Maar in zoo'n deftig magazijn, waar, trotscher dan een pauw,
De statige patrone stapt, zeg ik gedwee, mevrouw."
Potgieter's herbergierster, blond van haat, van oogen blauw,
Het Weeuwtje van het Hof van Holland," heette nog juffrouw."
Maar d'eigenaresse van 't hotel, dat weeldrige gebouw,
Al is 't ook in den Achterhoek noem die gerust me\rouw!"
Mijn juffrouw's dochter is getrouwd, en wat gebeuit er nou?
Ze stuurt haar meid, die zegt: Juffrouw, een boodschap voor mevrouw !'
De Franschman, Duitscher en de Brit die blijven zich getrouw,
En noemen ha?r, die 't trouwjuk torst Mrs." Madame." en Frau."
Die volken hebben schoon gelijk, als ik het wei beschouw,
Die kennen 't martlend weiflen niet van juffrouw" of mevrouw."
Bij twijfel nou, in 't donker zijn toch alle katjes grauw !
Bij twijfel of ze 'nega heeft, dan zeg je maar mevrouw."
't Is anders nu. We zijn niet meer zoo vrij met je" en jou",
Laat ons dan ook zoo bang niet zijn voor 't hoffelijk woord mevrouw !"
Want wie zich een mevrouw" gevoelt, voelt juffrouw" als een knauw;
Hoe menige mevrouw" heb j'al beleedigd met juffrouw !"
Ja, op het punt van 't gek figuur" zijn ook wij, helden, flauw:
O, goden ! 't was een juffrouw" en ik heb gezegd :?Mevrouw !"
Op, patriotten ! dapper zijn niet aarzlen, laf en lauw,
De juffrouw" zij gepromoveerd cum laude tot mevrouw !"
Dus Jans, het vischwijf, Siert, de badnimf och het went zoo gauw !
De krantverkoopster, enzoovoorts. ... allo-dan-maar. . . . : Mevrouw!"
Verander dus van koers. Keer om. Verman je do it now !
Noem iedere getrouwde vrouw met mannemoed: Mevrouw!"
ItimillllltlMHIIIIH Illtlllllllllllllllllllllllllllllllllllll II
CHARIVARIA
Een telegram uit Bazel meldt,
dat het draad-looze station te
BnenosAires in directe verbinding is geweest
met een Japansch station, gelegen
op een afstand die grooter is dan de
helft van den omtrek der aarde."
(N. K. C.)
't Is een heel eind. Maar de afstand van
Amsterdam naar Haarlem is nog veel grooter
als je den verkeerden kant uit meet.
RUN- & MOEZELWIINtN vanaf II. 1.25 per U
WIJNHANDEL DE BARBANSOK Amstel 51
Amsterdam.
>ll l MIMI II IHI1I Illll Illllll Illlllllllllllllllllll
Te Hannover is een wedstrijd ge
houden tusschen Britsche en
Nederlandsche kegelaars. De Duitscliers
wonnen." (Hbl.)
Het staat voor ons vast, dat de Franschen
verloren.
Stijlpaarlen uit het N, T. i>. Geneeskunde
Bezien wij nu in het algemeen de
taak der behandeling van loslating
van het netvlies, dan heeft deze
natuurlijk tot. taak om het netvlies zoo
gauw mogelijk weer op zijn gewone
plaats te brengen. Als tegenstander,
ik zou haast zeggen van professie,
van overdrijving, stuit mij dat mis
schien meer dan menig ander tegen de
borst en heeft mij dat in den loop der
jaren al zeer veel gestuit in de
voorbehoeding der diphtherie, wat in angst
is overgegaan, nu wij in de bladen
lazen van een a.s. wijziging van de wet
op de besmettelijke ziekten."
/ie/; jnbilea
A. de Boer te daast herdacht zijn
50-jarig jtibilea als baanveger." (Hbl)
Het bericht is klaarblijkelijk van den
jubiEen ernstig conflict ondermijnt het
gezag van den staatsman, die de laatste
jaren den machtigsten man van Europa
mocht heeten." (N. r. </. D.)
Als dit goed is, mag ik niet Chariva:
heeten.
Onze teekenaars
Maar de verliezen mogen in geen
geval in het rf van den klassenstrijd
staan."(N. v. 'd. D.)
Op de steile trappen van vergelijking
Niet meer zoo groot dan wanneer,
zou men mogen vragen." (Hbl).
On:e advrteerende Inirnoristcn
Bezoekt allen de internationale
Theater-Tentoonstelling in het stede
lijk Museum te Amsterdam. Inmiddels
gesloten." (Olynipiu).
Wegens sterfgeval en ontbinding
derzelve biedt zich aan een Juftï.
middelbare leeftijd voor de huishou
ding." (Adv. Priiv. Gron. Cl.)
Er biedt zich aan een net persoon,
oud 21 jaar. Zag zich gaarne geplaatst
in Amersfoort of omstreken. Hetzij
net 't zelfde wat." (Arn. Dbl.i
Onze kunstcritici of kerels, stel je niet zoo an\"
En zoo kwam dan Mahler's Vierde
Symphonie tot ons in haar subtielste
verfijningen, zoowel als in haar gi
gantische opbruisingen, werd Straus'
Tot undVerklaring" in zijn schrijnend
realisme, in zijn troostelooze weemoed
en triumfeerende finale een gloeiend
heldendicht en Wagner's romantieken
weelde van melodie en klankrijkdom."
(O. H. C).
OOEOKOOP WONEN
gim. HEEMSTEDE, buifen da annexatieplanner
Bouwt op Leeuw en Hooft" d/d Haarlem
merhout gemeente Heemstede Lage belasting,
billijke prijzen. Watersport ; uitstekenc.onder
wijs ; Centrum van 't land, onder den rook
van Amsterdam. Vraagt geul. brochure, die
gratis wordt toegezonden.
Bouwtirrginen LEEUW & HOOFT",
Halt* Biauw* Brug Telifajn 0)33
GOEDE BOEKEN
De Daily Mail heeft een rubriek "Who
wrote it?" waarin door geabonnecrden be
dachte titels van boeken gegeven worden, b.v.
"Love's Fe ver," bv Ophelia Pultz, "The
Revellers," by Titus Canby, "Postseripts" by
Adeline Moore, "Coiniminism," by Esau
Read, "Necessity," by E. Connie Mee,
"Temporary Measures," by lona Ford, "The
proposal/'byWilliam Harry Mee. "Llpheaval,"
by Dinah Mite, "Tracing Fire,'' by St. John
Coates, "Winning Colours," by Justin Front,
"Unanswered," by Ida Know, "A Bad
Bargain," by Margot Dunn. (l fee l your pulse,
tight (dronken) as can be,1" add a line more,
hè's so red, economy, I owu a Ford, wül h
marry me, dynamite, singeing (dit is de gcékte
uitspraak van den naam: St. John) coats
just in front, I don 't know, Ma got done
(gefopt).) In de rubriek (iocde boeken1' zullen
wij door on/e lezers opgegeven werken
verKUNSTBRONS-& MiTAALGIETERU
DE KROON"
HOUTMARKT 23 - HAARLEM
Bronzen Beelden en Placquetten
melden. Hulp ! DL- inzender van dun besten
titel krijgt een prijs. Charivarius geeft de
volgende voorbeelden:
1. De Bekkensniiders," door Jaap Maris.
2. De Israëlitische Adel," door |<> den
Hertog.
3. Het Leenstelsel," door Hein Pop.
4. De kaartlegster," door Mien Duymair.
. lieti Vergissing," door A. Bitys.
(i. Wordt de werkman misleid?'' door Fop
Smit.
7. Het Blauwtje," door Miss Pooss.
H. Het ontdekte Geheim," door Captain
de Smet-ze.
9. Het Onderwijs en de Veestapel," door
Mr. Fock.
10. Plaatselijke Keuze," door Jet de Mom
11. De Flessehentrekkers," door Wim
Blaazere.
12. Jacob's Kiiollentiiin," door KOOS
Speen hof t'.
13. Wijnkoop s Ideeën," door David Sytze
Vliegt n.
BIJKOMSTIGHEDEN
Der Weg ins Freiu von Artlnir
Schuit/Ier.
S. Fischer Verlag. Berlin.
Wie in Striudherg Sclmitzler ter liand
neemt, voelt zich eerst opgelucht, alsof hij uit
een keldergewelf in een zomersehen buitendag
trad.
Bij Strindberg is alles benauwende suggestie ;
hij fluistert tegen ons met heesche stem, woor
den, die we niet precies verstaan, en juist die
onzekerheid, die onklaarheid, die liet ergste
beteekenen kunnen, maken, dat de angst ons
onophoudelijk in de keel klopt. . . . We voelen
ons weer als kinderen, verdwaald in een don
ker vertrek, waar van alle kanten geluiden
ritselen; de beklemming van het onbekende,
van het onbegrijpelijke martelt ons; en we
begrijpen meestal te laat, dat de boeman, die
ons tot deze verbijsterde ontreddering bracht,
zelf niet anders is, dan het bangste kind, dat
aldoor van al die griezeligheden moet spreken,
om tenminste zijn eigen stem te hooren in de
verlaten verwarring om hem heen.
Wie Strindberg's geest macht over zich
geeft, komt in de sfeer van Dürer's
Melencholia: het leven lijkt vol grootsche symbolen,
die zich om ons opstapelen, tot we er bijna
onder begraven worden, en de overdaad van
troebele mogelijkheden doet ons hulpeloos
neerzitten in het ongetroost besef, dat het
allemaal slechts vermoeienis des t>eestes"
was. Want: Wie wetenschap vermeerdert,
vermeerdert smart".
Maar als dan de beheersehte stem van
Sclmitzler tot ons begint te spreken, klaart er
iets op in ons hoofd. Hoe doorschijnend ligt de
wereld nu voor ons uitgespreid; hoe fijn en
zeker wordt elke menschelijke neiging voor ons
verklaard, en hoe harmonisch is de bouw van
elk onderdeel in deze volmaakte vertelling,
die zonder iets, dat hokt of sleept, zoo maar
vanzelf schijnt voort te kabbelen; waar ons
nooit nadrukkelijk iets wordt meegedeeld
en wij toch alles welen, wat noodig is; in een
stijl, ijl als een zeepbel, en toch sterk genoeg
(ini het gevoel van vele zeer niteenloopeiide
mensclien te dragen.
Sclmitzler, die kan het leven aan; denken
we eerst; hij weet,dat je liet niet te zwaar moet
nemen, licht, licht, alles gaat voorbij; de
smarten, de vreugden, de liefde, zij vooral;
het leven is lang; maak er mooie episoden van ;
geniet, en ga verder, licht, licht....
Maar, is het, omdat ik heel Hollandsen
ben, zwaar-op-de-hand en bespiegelend, in
zijn nawerking vind ik dezen roman van
Sclmitzler misschien nog hopeloozer dan de
suggesties van Strindberg. Strindberg voert
ons de overvolle, stoffige, benauwde ver
warring in; Schnilzlei' leidt ons in de lichte,
leege woestenij.
Te kort; te kort aan gevoel van alle kanten;
in een omgeving van niets dan weelde, waar
alle omstandigheden zouden kunnen meewer
ken om liefde en geluk te doen bloeien en
botten, mateloos.
(ieorg von Wergenthin, die, fijn en
smaakTRIPLE SEC.
l!
DE NIEUWE SPELLING IN BARENSNOOD.
Teekening voor de Amsterdammer" van
George van Raemdoncl;
Impirtépar SCHMIT2 t CO., Utrecht
vol. reeds veel van het leven heeft genoten,
die altijd de bloem heeft weten te plukken
zonder zich aan een doorn te prikken, heeft
zijn primitieve heftigheid, maar vooral ook
zijn diepere- sentiment waarschijnlijk te ele
gant afgeslepen aan vroegere affecties, om,
als er een eenvoudige, volle verhouding in zijn
leven komt, met een meisje, dat de moeder
van zijn kind zal worden, daarvoor nog een
sterk en normaal gevoel over te hebben.
Maar dat meisje zelf, dat voor 't eerst zich
gaf, dat voor 't eerst al de vreugden en angsten
van het naderend moederschap mocht be
leven; zij, die niet had geleerd het leven als
een sierlijk spel te beschouwen, maar die
,,burgerlijk-weg" voelde, verlangde en vreesde,
en telkens als een zwaarte zich aan zijn
gracieuse nonchalance en zijn teedere onverschil
ligheid dreigde vast te klampen, ze was als
een veldbloem in een serre overgeplant, die in
die lauwheid sterven moest; ze kon zich niet
verheffen tot de hoogte van de traditioneele
heldin-der-liefde, die alles lijdt en alles ver
draagt, omdat ze liefheeft; - want de
beleediging van zijn gemakzucht, die hem alles
deed schipperen, zó, dat er de minste tranen,
de minste verwijten, de minste soesah zouden
zijn, hadden haar kleine, ontluikende liefde
gekwet.-t; en nooit kon ze met hem vrijuit over
de vreugde der aanstaande geboorte, en vooral
tret over het verdret van den armen, kle.nen
doode spreken, omdat hij nooit eerbiedig-blij
en nooit plechtig er van vervuld was geweest.
Als hij dan, nadat alles voorbij is, weer Iriar
toenadering, weer zorgelooze vreugde zoekt,
heeft ze slechts dit antwoord: Noch emmal
(ieorg, mach icli das nicht durch".
Toen kromp er iets in mijn hart: het was
eerlijk, eenvoudig, en roerend: ze had gelijk.
Maar hoe moeten die twee mensclien zich op
dat oogenblik voor zich zelf en voor elkaar
geschaamd hebben; hoe reddeloos-arm ston
den ze tegenover elkaar !
En toen dacht ik, als een troost, als een ver
warming, zooals je in verdriet aan je beste
v'rienden denkt, aan onze Geertje, aan onze
Sprot je.... Er is over geklaagd, dat on/e
literatuur zoo weinig vroolijkheid" geeft; en
er zich zoo weinig om bekommert, of de figu
ren, die ze uitbeeldt, wel een groot jaarlijkse!!
'nkomen hebben. . . . Maar o, de diepe bevre
diging na al deze zorgelooze weelde, na die
reizen door zonnige landen, na die leegheid
vol comfort, terug te keeren tot onze benauwde
keukentjes, onze stinkende gootsteenen, onze
armelijke krotten, waar iedere dag de zorg
brengt voor de eerste levensbehoeften, maar
waar het leven toch zijn volle waarde heeft
behouden, omd, t de h rten ersterk en onge
rept zijn.
A \ \ i i: S \ i o \\ D \ s
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
Van Ds. l'. W. Drijver ontvingen ir// onder
staande aanvulling van ons antwoord over
Bockbier.
In Woordenschat" van De Beer en
Laurillard wordt gezegd, dat Bockbier in geenerlei
betrekking tot den diernaam staat, maar dat
het denkelijk nghd. van Einbock" of
Eimbecker bier" is. (F.imbeck ligt in Hannover).
Moge, intusschen, de naam van het bier
niets uit te staan hebben met de koppigheid
van den bok, toch dankt het misschien aan
dit dier zijn naam. Toen het Duitsche bier
in Parijs in de mode kwam, schonk men
uitsluitend het merk Bockbier, van de brou
werij Der Bock". De naam van het merk
ging over op het bier, zoodat men een glas
Bock bestelde, of, korter, uu Bock". Aldus
vond ik ergens opgeteekend.
CARICATUREN VAN
TIJDGEN OOTEN
Teekening voor de Amsterdammer'
van E. P.