Historisch Archief 1877-1940
12
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
11 Maart 22. - No. 2333
Grand Hotel Funckler
RESTAURANT HAARLEM
Pension prix-modérés
Demonisch Spiritisme
of
Onbewezen bedrog
Het is eigenlijk wel een weinig beleedigend
voor de leezers van de Groene, om hen nog te
willen duidelijk maken welken onzin het stukje
van dr.|W. Tombrock bevat. Hij zegt, dat het
meerendeel" der spiritistische verschijnselen
berust op bedrog en veele bedriegers zijn ont
maskerd. Daaruit volgt voor hem
reedeIijker"wijs, dat de rest berust op
onbeweezen" bedrog. Dus als men in een pakket
50 pCt. valsche bankbiljetten heeft ontdekt,
moet men maar reedelijkerwijze aanneemen dat
de andere 50 pCt. ook vervalscht zijn. 't Is
inderdaad fraai !" en wel weetenschappelijk
gedacht.
Zou die dr. Tombrock een medicus of een
jurist zijn? Vermoedelijk het eerste en wel een
ouderwets bevooroordeeld medicus. Een jurist
zal ten minste weeten dat men op
onbeweezen bedrog" niemand veroordeelen mag.
Zeeker niet op onbeweezen en niet onderzocht
bedrog.
De zaak is dat deeze Dr. niet aan de
moogelijkheid van het feit gelooft of gelooven wil. En
hij geeft geen blijk van iets van de zaak te
hebben onderzocht, bestudeerd of geleezen.
Hij weet er blijkbaar niets van en zijn oordeel
is waardeloos.
De indertijd door Crookes vastgestelde feiten
zijn nooit op natuurlijken weg verklaard, en
Crookes toch zeeker niet de eerste beste
heeft tot het einde van zijn lang leeven de
echtheid, van hetgeen hij had onderzochten
gevonden, gehandhaafd.
De weetenschappelijke ernst van de onder
zoekingen door de Society for psychical
research wordt gewaarborgd door de namen van
de groote geleerden die er het pracsidium van
bekleedden, met name prof. Wiliiam James,
Sir Wiliiam Crookes, Frederic Myers, A. I.
Balfour, Sir Oliver Lodge, Andrew Lang,
professor Henri Bergson en anderen.
Misschien heeft dr. Tombrock nooit van
deeze menschen gehoord. Het zijn mannen
van den eersten rang, die hun naam niet
leenen voor een twijfelachtige zaak. Een wei
nig studie van de zaak om te beginnen mijn
populaire artikelen in mijn studies" zou
den Dr. niet schaden.
Van den heer K. H. Noest Jr. ontvingen
wij, over hetzelfde onderwerp, de volgende
opmerkingen:
Naar aanleiding van het artikel van dr. van
Eeden zij het mij vergund langs dezen weg
hem enkele vragen te stellen en tevens te
wijzen op een onjuistheid in zijn betoog.
Levensverzekering Maatschappij
H A A R L E M"
Wllsonspleln 11
DE VOORDEEUOSTE TARIEVEN
Ten eerste zou men toch wel mogen ver
wachten een betere en meerdere motiveering
voor het demonisch karakter van de hierin
genoemde spiritistische verschijnselen. Want
zelfs al is de goede wil er geheel, dan zal nie
mand iets demonisch kunnen ontdekken in
het plasma, dat tot een gelaat met uitdrukking
zich heeft gevormd. Waarin dan ook ten duide
lijkste blijkt dat een wezen van lager orde zich
hier manifesteert, is werkelijk niet zoo duidelijk
als dr. van Eeden het den lezers wil opdringen.
Gaarne zie ik dan ook een antwoord tegemoet
waarin eenige overtuiging ligt van het demo
nische karakter van dit verschijnsel, met
tevens een aanduiding waarom terecht de
R. K. Kerk, steunend op het verschijnsel aan
gehaald door dr. van Eeden, het Spiritisme
uit den booze acht.
Een onjuistheid, waarvan dr. van Eeden
zich bewust moet zijn, gezien zijn bekendheid
met het praktisch spiritisme en zijn vroegeren
omgang met demonen(?), is: dat zulke wezens
worden opgeroepen.
Ten slotte deze opmerking, dat het door dr.
van Eeden besproken verschijnsel, reeds eerder
uitvoerig in het bekende werk van den niet
minder bekenden Dr. Freiherr
SchrenckNotzing, arts, te München
(MaterialisationsPhanomene, München 1914) is behandeld.
Hier hadden, onder de strengst denkbare
controle, zeer belangrijke verschijnselen plaats,
waarvan tientallen uitstekend geslaagde re
producties van de tijdens de sêance genomen
fotografische opnamen spreken. Ook van de
zittingen te Lissabon met het medium Linda
Garezra, de proeven van dr. Crawford, de
zittingen met het medium Frank Kluski, zijn
uitstekend geslaagde fotografische opnamen
gemaakt.
In mijn bezit is een foto, niet gemaakt op een
spiritistische sêance, door een eenvoudig bur
german, niet-spiritist, geheel spontaan ver
kregen, toen hij van zijn tweejarig kindje,
als amateur-fotograaf, een opname deed. Hier
is niet alleen het kindje te zien, doch tevens
ook het gelaat van de bij zijn geboorte over
leden moeder, met heusch geen demonische
uitdrukking. Van bewust bedrog, of onbewust
zelfbedrog, kan hier geen sprake zijn, naar mij
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiniiiiiiillillilliiiii
lOcent
1O cent
Sumatro CBUITBH<«WDO»O Sigaar
Illlllllllllllllllllllll II ItllllMHtllf Illllll IIIIIH1III l
bleek uit een persoonlijk door mij ingesteld
onderzoek. Deze foto werd hier te lande onder
den rook van Amsterdam verkregen.
Het spijt mij deze opmerking te moeten
maken: dat bij lezing van het artikel onwille
keurig het gevoel opkwam, dat de bedoeling
daarvan was, ten opzichte van het Spiritisme,
waarvoor dr. van Eeden herhaalde malen
getuigde, zijn veranderde en'R. K- gevoelens
eens te luchten om niet van meer te spreken.
Het gekozen onderwerp lijkt mij echter minder
gelukkig en de bedoeling al te doorzichtig."
Den heer Noest doe ik opmerken, dat ik
waarlijk niet voor de eerste maal oover dit
onderwerp schreef, en dat er hoegenaamd geen
veranderde inzichten in 't spel zijn. Het ver
schil tusschen demonisch en Eudémonisch
stelde ik al voor jaren in 't licht. Ik weet ook
zeer goed, bij ondervinding, dat er zeer vaak
enkel zuivere en goede machten op de séances
aan 't woord zijn. Het oproepen echter is
altijd gevaarlijk.
F R E D E K I K VAN E r: L) E X
N. V. Eerste Nederl Elementenfabr. DE KROON", Den Haag.
DE EENIGE DUNNE SOK, DIE
SOLIDE IS IN 'T DRAGEN l
tap.: I. POLU BIODEL, «'dam, Vuniistriat 400 l
Utrechtscywarsstraai 17-19
- 1$ de Regulimgracfit
BINDEN SCHOOL- EN
STUDIEBOEKEN
GELEGENHEIDSALBUMS PORTEFEUILLES
ENZ.
DEFECTEN AAN
ELECTRISCHE
HUISHOUDELIJKE
APPARATEN
ZIJN LASTIG
REPARATIES
ZIJN KOSTBAAR
EN SOMS NIET
AFDOENDE
GEBRUIKT
DAAROM
TRICITY
MATERIAAL
EN M EN
ONTKOMT
HIERAAN
LAMDHU.SJE5
te koop te S oester berg
f. 5000.-f 12030.
met dennenbosch, oppervlakte 1000?2500/V.
MULDER ac v. LVMTEREN
Amsterdam 3e O. Parkstr. 241 Tel. 4389 Z.
Soesterberg Kampweg 70 Tel. 15
WONINGBUREAU
m den May aai A, C, YA« «M.
N. Baarnitraat 61 - Baarn
Tel. 244
H ANDWERKS1GAREN FABRIEK,
Rookt
NEDERLANDSCHE MUNT"
Hollands meest gewilde sigaar
Alom verkrijgbaar
Licht doch vol aroma
OPENBARE VERKOOPING WEGENS
VERTREK NAAR BUITEN.
De Makelaars Z. DEENIK en ZOON, J. BROUWER en ZOON c.s.
zullen op Maandag 27 Maart 1922, ten overstaan van de Notarissen
Th. C. L. SMIT en L. H. DITMAR, des avonds na 6 uur in het
Verkooplokaal Frascati" in het openbaar in veiling brengen:
Het bijzonder gunstig gelegen en onder architectuur gebouwde
HEERENHUIS met vrij Bovenhuis, Tuin en Erve aan de
sopmmmi 39
Kad. Sectie U. No. 6450, groot 2 Aren 11 Centiaren,
met vrij uitzicht over den vijver in het Willemspark
en onmiddellijk bij de Tramhalte.
Het benedenhuis hetwelk naar de laatste eischen is ingericht met
FRAAIE KAMERBET IMMER ING, WARMWATERLEID ING, INGE
WERKT BAD. VASTE WASCHTAFELS, enz. is op l MEI 1922
GEHEEL ONTRUIMD EN VRIJ VAN HUUR TE AANVAARDEN.
Bezichtiging Dinsdag, Donderdag en op den Verkoopdag van
2?4 uur met bewijs van toegang.
T R l C l T Y
SYNDICAAT
TELEPHOON
7164 N N 3189
LOOIERSGRACHT
AMSTERDAM
K UNSTHA.ND WE VEJSf
Geïllustreerde handleiding ten gebrtiike van school en huis voor het
aanleeren der technieken van Kunst- en
Spoelweven op den handweefstoel.
door ELI8. M. ROGGE en LODISE H. WILDT.
Prijs, gecart. ? 1.90. Uitgave van VAN HOLKE.MA & WARENDORF. A'dam
B E N* UIT"
Luxe- en Vracht-Auto's
N. V. Haarlemsche Auto-Centrale
Stationsplein 11-13-15 Haarlem.
Bezoekt stand No. 3O Ton toonstelling
AMSTERDAM.
LICHTBEELDEN-VEREENIGING
SPUI 23 AMSTERDAM
VERKOOPT EN VERHUURT LICHTBEELDEN
COLLECTIE VAN 25000 STUKS
CATALOGUS IN 12 AFDEELINGEN
HUISHOUDWEEK
DE BIJENKORF
AMSTERDAM
ERVEN KRAMER
?-*,-*.<:.?' ? . :?-"
:»; SINGEL 3S>0 9 AMSTERDAM *
. FABRIEK 'VAN KANTOORBOEKEN .
A. KOGELS en ZOON
DEN HAAG
Prinsestraat 52-56-6O
ROTTERDAM
Schiedamsche Singel 3-4
AMSTERDAM
Leidschestraat 13
ARNHEM
Ketelstraat 19
LINCOLN"
MEEREN
BOTTIKES
f17.50
^
wordt weer nieuw door haar ie latea
keeren,moderniseeren en chemisch
te laren remiden door
14. BEURSPASSAGE. AMSTERDAM
TEL. H. 4-9 1 5.
Ja Ma SCHMIDT
OPTICIEN
Rokin 72 hoek Wijde Kapelsteeg 1
Brillen - Binocles - Barometers
Thermometers, enz.
Sluit Uw Levensverzekering bij de
ALGEMEENE FRIESCHE"
ie putste ZUIVEI ONDERLINGE Levensverzekering Maatschappij in NEDERLAND
Hoofdkantoor te LEEUWARDEN, BURMANIAHUIS, Teiefoon 145
Kantoor te: Kantoor te:
AMSTERDAM, Willemsparkweg 46, ROTTERDAM. Nieuwe Haven N.Z. 137
Telefoon 9518 Zuid Telefoon 1OOQt - ? ? =?=?^ -~~V e?e
nipstratiednik-papler van de Firma C G. fl. CORVEY, Keizersgradüj85,J\iTisterda!ti, Tel. N. 1202 en 555
Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Eüerrran, Harms si Co.
J. J. Weber & Zoon
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10, Haarlem
Onze Amerikaansche
Brillenglas-Slijpmachines van de allerlaatste constructie
stellen ons in staat brillenglazen binnen
enkele uren af te leveren.