Dli AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Maart '22. Levensverzekering Maatschappij H A A R L E M" Wllsonspleln 11 DE VOORDBELIOSTB TARIEVEN Francis Koene Van den eersten keer af, dat ik dezen jongen violist heb hporen spelen het was nog vór zijn debuut in de Kleine Zaal , heb ik ge voeld, hoe gemakkelijk hij zich verdiept in wat hij speelt. Hij kwam, toegerust met een treffende technische vaardigheid hij had zich onder Louis Zimmermann's leiding ge steld ! , en vooral beviel een ieder, die hem hoorde, dat zijn technische studie zich in de eerste plaats met veel succes bleek te hebben geconcentreerd op zuiverheid van intonatie. We zijn zoo gewend, bij de beoordeeling van debuteerende violisten ten aanzien van het zuiverheids-element wat toegevendheid bij de hand te hebben, maar Koene's spel ver smaadde van het begin af op deze toegevend heid elk beroep. Ook op andere punten van iechniek teekende zijn optreden reeds dadelijk een ferme doelbewustheid. Zijn stokvoering, uiterlijk weinig innemend door gemis aan légance .?nog is er in Koene's heele houding een tekort aan smijdigheid ! , bevondjnen op allerlei violistische hoofd-eischen met kranige juistheid gericht, en zijn toon bracht van het eerste opklinken af tal van blijde ver rassingen. Dat waren dus technisch hoogst'aangename ervaringen,maar veel meer nog imponeerde mij, gelijk ik zooeven, in den aanhef, reeds deed uitkomen, hoe helder het zuiver-muzikale doel van zijn spelen den debutant voortdurend voor oogen stond. Last van zenuwen had hij niet al te veel, maar tóch: er kwam onmisken baar tegenwerking van dien kant, gelijk bij een ieder ook den gelukkigst-begaafde , die de verwisseling van het studeervertrek met het concertzaal-podium gaat onderne men; doch de merkwaardigheid deed zich voor, dat, wat deze nervositeit ook mocht bederven, het contact van den speler met de gedachte- en gevoelssfeer van zijn stuk er nauwelijks door werd aangetast. Ziehier dus een geboren muzikant, wien het ook niet aan intelligentie ontbreekt in telligentie, die zich onder invloeden van maatschappelijk milieu en studie van exacte wetenschap voordeelig mocht ontwikkelen , en die in hoofdzaak door het toeval ertoe gebracht is, zich aan reproduceerende kunst te wijden, en mede in hoofdzaak door het toeval zich de viool, en niet een ander in strument, in handen zag gegeven. Enkele weken geleden heb ik FrancisKoene in de Kleine Zaal gevariëerd-moderne sonaten hooren spelen: Jarnach, Debussy en Roussel. Hij had bij deze gelegenheid een partner aan het klavier, die technisch aan eischen van niet geringe beteekenis wist te voldoen, maar algemeen-muzikaal zeer duidelijk de mindere bleek.Dit was hem natuurlijk een belemmering. Had het samenspel hem minder zorg gebaard, dan had hij in Debussy wellicht ten volle de innige verfijning van spel gegeven, die hier gevorderd wordt. Uitstekend was hij vooral in de sonate van Jarnach, tusschen twee haakjes: een stuk met een afwisseling tusschen modern en onmodern, die nog al eens minder prettig aandoet. Koene ging ook hier weer lijnrecht op het zuiver-muzikale doel af, en naast het temperamentvolle van zijn toon frappeerde herhaaldelijk een fraaie luchtig heid en ijlheid van streek in de halve tinten. Ook zijn eerste optreden met het Concert gebouw-orkest heeft Koene nu achter den rug, en het heeft hem een doorslaand succes bezorgd. Zijn keus was gevallen op de Fan tasie, Op. 24, van Josef Suk. Hij had het zich gemakkelijker kunnen maken. Het publiek op slag voor zich innemen doet dit werk zeker niet. Het zal evenwel niemand zijn ontgaan, dat Koene er niet alleen een technisch-geslaagde, maar ook een echt muzikale voor dracht van gaf. Het samengaan met het or kest was niet onberispelijk, en de solist werd ook wel eens overstemd; men krijgt wel meer den indruk, dat begeleiden Muck's sterkste kant niet is, of liever: dat de begeleidingstaak hem niet altijd weet te boeien. Het was amusant, den concertmeester Louis Zimmermann 'gade te slaan: hij had zijn oogen overal te gelijk: bij den dirigent, in zijn partij, maar vooral, als 't even kon, keek hij naar zijn leerling, benieuwd, hoe deze dit of dat détail, dat wellicht in de laatste dagen opnieuw tusschen hen beiden het onderwerp was geweest van ernstige samenspreking en geduldig samen-probeeren, uitbrengen zou. Het lag voor de hand, dat Koene zijn leermees ter in het succes liet deelen, en het eenvoudig en hartelijk arrangement hiervan maakte een zeer aangenamen indruk. Er is in Koene's toon een zeker iets, dat onmiddellijk den naam Zimmermann op de lippen brengt; maar iets eigens staat er direct naast, iets eigens, waarvan, als het geheel tot rijpheid zal gekomen zijn, veel moois zal zijn te beleven. Gelijk men in 't algemeen veel van de voort gezette ontwikkeling van dezen jongen ar tiest verwachten mag. Het is voor een ieder duidelijk, hoe ernstig hij het met zijn kunst meent ;hij zal ongetwijfeld hard blijven werken, en, wat zijn functie van 2en concertmeester in het Utrechtsch Stedelijk Orkest betreft, hij zal wel zorgen, dat hij van de daarin gelegen training profiteert, onder zorgvuldig afweren van wat uit deze werkzaamheid zijn solistenstudiën zou kunnen komen bedreigen. H. J. DEN HERTOG JAARBOEK NED.AMBACHT EN NIJVERHEIDKUNST Over het nieuwe jaarboek (1921), uitge geven op initiatief van de Ned. Vereen, voor Ambacht en Nijverheidkunst, schrijft Otto van Tussenbroek, in de Amsterdammer van 11 Maart, met een kinderlike opgewekt heid. Hij merkt dan ook op, dat:,,met inge nomenheid wederom deze uitgave kan begroet worden." Is daar in vakbladen niet eens'anders over geoordeeld? Mij ging het geheel anders, en bij het door zien kwam onwillekeurig een gedachte op, die deed zeggen: nu ja, leg maar neer, bij z'n voorgangers. In een woord: 't geheel gaf niets van een bevrediging. En waarom? Volgens mij staat er te veel in, en bijelkaar zegt het nog niets, omdat elk ding voor zichzelf spreken wil, en zich abso luut niet tuis voelt naast z'n buurman. Wat wil de vereniging dan bereiken met die uitgaven? Dat het werk van hare leden op een meer officiële wijze, als kunstwerk zal worden aangezien ! Want, voor de leek die voorlichting behoeft, heeft het boek geheel geen waarde, daar het enig richting geven mist. Voor de vakmensen heeft het weer niets van studiemateriaal... Wat hebben we toch aan al die, in zelf genoegzaamheid verzamelde afbeeldinkjes, die alleen maar verwarring kunnen brengen, of waar die er al flink is, deze nog eens komt tonen? Zou een minder omvangrijke aflevering van het werk van n kunstenaar, wat dan n bepaald streven kan vertegenwoordigen, niet veel meer nut hebben? Er zouden dan meer deeltjes kunnen verschijnen, en elk zal zijn aanhangers (van dat bepaalde streven) wel vinden en die dan ook wat geven kunnen. Nu grijpt elkeen mis, en 't blijft bij een soort van vendu-huis-gekibbel. Bijvoorbeeld: al toont de latafel van Dr. Berlage, afb. 8., nóg zónadriikkelik, dat een meubel het vlakke van de wand niet mag verbreken of veronduideliken, maar integendeel dit vlakke moet mee-aantonen en nuttig gebruiken, dan zegt 't buffet van P. Kramer, afb. O (er onder), ik ben alleen en toevallig plat van achteren, omdat de wand ook zo was. Maar van voren ben ik vrij, en kan die wand me dus niets meer schelen". En op blz. 38 vind ik twee glas-in-loodjes naast elkaar, van V. Huszar en Anna Plasschaert, zóverschillend van opvatting, dat we gaan vragen: is het een grap, of was 't per ongeluk, dat deze twee naast elkaar werden geplaatst? En dergelike opmerkingen zou men bij bosjes kunnen maken. Als gezegd: het boek geeft niets positiefs en we blijven ons onbe vredigd gevoelen, hoe netjes het geheel ook er uit ziet. C. M. VAN MOORSEL PZN. P. S. Mij kwamen nog de volgende op merkingen ter ore, die, dunkt me, ook ver dienen onder de ogen te worden gezien: Staan in het boek ook reproducties van werken van niet-leden der V. A. N. K-? Hoe worden de niet bij de V. A. N. K. aange sloten sierkunstenaars gesubsidieerd door de regering? HET VOEDSEL VAN"JOHANNES DEN DOOPER lOcent 1O cent Sumatra CBUITENGBWDON) Sigaar iiitiMiiiiiiiiMiimimiiMii Het door den heer Hugo Nolthenius ondcrteekende artikel onder bovenstaand hoofd in Uw blad van 11 Maart j.l. geeft rnij aanleiding U te vezoeken het navolgende in Uw blad op te nemen. Ik lees daarin.... ,,en zijn voedsel was sprinkhanen en wilde honig. Aldus staat nog steeds in den bijbel (Evangelie van Mathias III v. 4)" Vermoedelijk heeft deze vreemde gewoonte van zich te voeden van Johannes reeds de aandacht getrokken en is daaromtrent wel licht een onderzoek ingesteld en ook daarvan iets gepubliceerd". De groote menigte weet daarvan echter niet en blijft Johannes er dus steeds op aanzien". Genoemd evangelie begint met den aanhef: In dien tijd kwam Johannes de Dooper predikende in de woestijn van Judéa". Hij was dus een woestijnbewoner en leefde als zoodanig; er is dus niets vreemds in de gewoonte van Johannes om zich met sprink hanen te voeden; dat men hem er nog steeds op aanziet, heeft dus geen zin. Ik ben overtuigd, dat indien de woestijn van Sinai, waar de Israëlieten jaren lang hebben omgezworven, iets naar de gading van de sprinkhanenzwermen had opgeleverd, het tweede Boek van Mozes ook wel van sprinkhanenvoeding mel ding gemaakt zoude hebben. Die insecten worden nu nog in groote hoeveelheden gegeten. Gedurende mijn lang jarig verblijf in Mesopotamië heb ik tal van malen, door de bazaars van Bagdad en Basra rijdende, arabische vrouwen sprinkhanen (geroosterde) te koop zien aanbieden. De eerste maal dacht ik, naar het uiterlijk oordeelende, dat het garnalen waren, doch het bleek mij spoedig dat dit een vergissing was. Het baarde mij dus geen geringe verwon dering, dat de geleerde uiteenzetting van een vorstelijken Dr. Juris en Dr. Theologiae' tot de conclusie leidde, dat het Grieksch van den oorspronkelijkcn text door den vertaler niet begrepen is en dat het woord akrides" behalve sprinkhanen ook toppen of punten van allerlei plantensoorten kan beteekenen. Door deze woordelijke interpretatie van de bedoeling van den evangelist, n.l. om den indruk te vestigen dat Johannes de grootste soberheid betrachtte in zijn be staan, wordt daaraan niets onttrokken. Na tuurlijk niet. Doch daaraan vast te knoopen dat daardoor het gure en griezelige aan de oorspronkelijke lezing is ontnomen, is onnoodig, want Johannes zal de sprinkhanen toch wel niet rauw gegeten hebben; bovendien is het onjuist, want ze worden heden ten dage nog gegeten. De arbeid van het moeten vangan vaneen genoegzaam aantal dier insecten, beteekent ook niet veel; ze zijn bij tijden met manden vol op te scheppen. De vraag of sprinkhanen inderdaad een voedsel voor den mensch opleveren, kan ik gerust bevestigend beantwoorden. Nog meer: ze worden door velen als een delicatesse (geroosterd) veror berd. J o u. T. B. R o i. u F s iiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimililiimiiiiiiiiiiiiiiiililliliiiiliiiMiiiiilii iiiiiiiiiiiiMiiiliiiiiiiilliiiiiiitiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiii itiiiiiiiiiiiiiiiniii RIJWIELEN Telefoon N- 3514 ?* ... «???&?? A A A exposeeren wij in onze nieuwe zaak SI N DLL ZoO Raadhuisstraat BRENNABOR :-: Haarlemmerstraat 138-140 :-: fl mm l Prijzen in Engelsche uitv. vanaf / 100?. Het beste merk rijwiel, l i Ui H Uil l LI U goedkooper als voor den oorlog. Grootste sorteering onderdeelen Magazijn VELO". Telefoon 5077 Noord. EEN TOONEEL-BIBLIOTHEEK In hare Dramatische Kroniek" spreekt Mevrouw Top Naeff o.m. over de wenschelijkheid, om de verzameling boeken, welke op de Internationale Theater-tentoonstelling bij een was gebracht, voor Amsterdam te behou den en zij noemt in dit verband ook de Tooneeischool. Naar aanleiding daarvan moge eens de aandacht gevestigd worden op de blijkbaar te weinig bekende omstandigheid, dat de Tooneelschool in het bezit is van eene zeer uitgebreide bibliotheek, waar vele der op de tentoonstelling aanwezige werken te vinden zijn, naast eene belangrijke litteratuur over onderwerpen,welke op de tentoonstelling wel of niet vertegenwoordigd waren : overde geschie denis van het tooneel, tooneel-letterkunde, theorie en techniek van het drama, de kunst van den tooneelspeler, den regisseur, costuumkunde, voordrachtskunst, etc. Het is slechts te betreuren, dat het zeer bescheiden budget van de Tooneelschool niet toelaat, om jaarlijks eene voldoende som te besteden voor aanschaffing van de nieuwste werken op dit zoo uitgebreide gebied, te meer daar de belangstelling voor de studie in al deze onderwerpen de laatste jaren zoo toeneemt. Nochtans bevat de bibliotheek der Tooneel school veel belangrijk materiaal voor wie zich interesseert voor alles, wat het tooneel be treft. Er bestaat gelegenheid voor kostelooze uitleening aan allen, die zich op voldoende wijze bij den ondergeteekende kunnen introduceeren. B A 1. T II A Z A R V E R H A O E N Directeur der Tooneelschool Amsterdam, Marnixstraat 150. Begrafenis-Onderneming J. D. STRUIJS & Zn. Prinsengracht 837 - Telephoon No. 906 N.V.HAARLEM5CHE SODAFABRIEK HAARLEM. TELEFOON 3O IZWVERE WU5IAL500A IN KRISTALLEN EH IN MEOEBKDBM l ooBBfi imoizinffiSODAJi/ffRiuMsaJMr (am IGLAUBDOOUT VOOR TECHNISCHE OCELBHOOL RENAULT EtliAl en Vracht-mulo's NJ 'aarbsctie Auto-Centrale Stationsplein 11-13-15 Haarlem. Bezoekt stand No. 3O Tentoonstelling AMSTERDAM. KLEERMAKERS Giopind nn 81/»5 uur. Zatirdigt tot l uur Abonnementen en de Nieuwste Stoffen GEOPEND het geheel naar de laatste eischen des tijds Mode rningerichteMagazijn van UURWERKEN GOUD en ZILVER Haarlemmerstraat 64 AMSTERDAM Hoogachtend Gebr. BREEN HAARLEMMERSTI1. 64 ? Tel. C. 346 «GRACHT 53. ? Tel. C. 345 NIEUWENDUK 172. ? Tel. N. in iiiiiiiiiimiiifiiMJiiimii immuun IIIIIIH IHIIII IHIIIIII G. l. DE KONING & h - Keizersgracht 447 uevegoed's Artikelen "?" « (voorheen LEIDSCHESTRAAT 69) - SANITAIRE INRICHTINGEN ELEOTRISOHE ONTHAKIHQ SOHOOMHEIDS-HHAS3AQE MANUCURE PEDICURE Malmon HEHSKEHS LEIDSOHES1RAA1 78 Professaur de Massage de l'Acadamle 6»Paris VAN RIJN'S MOSTERD -? MOSTERDPOEDER - -??^j -?------».».. door kwaliteit Verlangt daarom bij Uw maaltijd LIEVEGOED's MOSTERD (Fijne Tafelmosterd-Vischmosterd) Lievegoed's Artikelen Sn?r."b" BO bon»= t tl. Picc»lilll. Waar niet vertegenwoordigd ijverige agenten gevraagd. H.V. DE HOUTTUIMEN»- Amsterdam. BEGRAFENISVEREENIGING TE AMSTERDAM N. SAX Jr. NinniUiai -:- TELEFOON ZUID 341 n 4250 ElgMi Automobiel tot «rvo«r vmn Ov*rl«d*n«n Landontginning-Maatschappij DE DRIE PROVINCIËN" TE AMSTERDAM GRONDEN TE KOOP, GESCHIKT VOOR: Ie. Intensieve cultuur. 2e. Verbouw van landbouwproducten. 3e. Grasland. 4e. Bebosschen. 5e. Bouwterrein. Brochure met kaart op aanvraag gratis verkrijgbaar tan kantore Sarphatistraat 1 E te Amsterdam Stoomwasscherii Het Zuiden PIETEB AERTSZSTRAAT 68-74 TELEFOON 2385 ZUID is Uw ADRES voor het behan delen uwer wasch, zoowel droog toegeslagen is opgemaakt. Concurreerende prijzen en spoedige aflevering.?Vraagt prijsopgave. AanbevelendMEIDIBft VAN ELVEN. ADR1AAN SCFJAKEL HE1L1GEV/EQ 11-17 KlMEIIItPOIie ? WOLtEN ITES1EH MEI MOOKEI 1000 GULDEN BELOONING Voor Kaalhoofdigen en Baardloozen. Een schoone baard en haargroei kan door gebruik van Coinos haarbalsem in den loop van 8 dagen tevoorschijn geroepen worden; deze balsem brengt haar en baard van alle kaalhoofdigen en dun behaarde personen tot groei. Como»is de beste vinding der moderne wetenschap op dit gebied, en erkend als de eenige balsem die werkelijk haar en baard zelfs ook bij grijze personen voortbrengen kan. Couios brengt de gestorven haarwortels weder tot groei en reeds na een gebruik gedurende slechts enkele dagen en men zal daarna in den loop van zeer korten tijdeen zeerkrachtigen haargroei hebben. Gegarandeerd onschadelijk. Wanneer uit niet waar is betalen wij «0r IOOO Wl LI>K]M MOTTO ^9m aanallekaalhoofdige.taaardlooz.'endun behaarde personen, die Comosbalsenidrie we ken zond er resultaat ge b rui kt h ebben. Een pak COJIOS kust f lO twee t 16 Comos geeft aan haar en baard een glanzenden iets krullend aanzien- zoo ook een mooie zachte golvingen wordttegen vooruitbetalingof rcmbours overde geheele wereld verzonden wanneer rrrti schrijft aan het groote hoofdkantoor (voor Ned. Indië: alleen tegen vooruitbetaling) COMOS-MAGASINET, Kopenhagen V. Danemark 8. DEBONT&LEYTEN'8 FIJNE CHOCOLADE EN SUIKERWERKEN IN- M EXPORT WED. A. VAN LAAR Damrak 25, AMSTERDAM Telefoon N. 1S5 N. 7725. Postglre 882O. HORS D'OEUVRE SCHOTELS, KREEFT, CAVIAR, OESTERS. DAGELIJKS AANVOER VERSCHE ZEE en RIVIERVISCH Restaurant Ie tage. Bestellingen aan huls zonder prijsverhooglng STEENHÖWERÏJ"brWEEGEWIJS, RAPENBURG 14, AMSTERDAM. Tel. N. 2662. MARMERWERKEN. POLLEH's Oude Genever Fijne Likeuren en Punch Af. P. POLLEti A ZOOn - Rotterdam Koldewey & Corbière Leidschestraat 30, Amsterdam Specialiteit in ; WIEGEN - KINDERLEOIKANTEN. B. J. MULDERS Tuinarohitect Badhuisweg 2O1 - - DEM HAAa-SGHEVENIIIGEM - Telefoon Sob. 81Q