l April '22. No. 2336 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Op den Economischen Uitkijk De macht der feiten. De actualiteit achterhaalt mij meer dan eens. Het belangrijk ontwerp tot wijziging van de Arbeidswet kwam juist te laat om nog in mijn vorigen uitkijk" te worden bezien. Het is dus voor heden aan de orde. Zoo heel ergis dat uitsteJ niet, want het belang van deze zaak is niet van actueelen, doch van blijvenden aard. Wat in de Memorie van Toelichting mij wel fiet meest heeft getroffen, is de tegenspraak, die gelegen is in hetgeen de Minister omtrent zijn vroeger standpunt meedeelt en de slot sommen, waartoe hij thans thans reeds op grond der nog zoo kortstondige ervaring met deze wet opgedaan is gekomen. Van meet af", zoo getuigt hij, is bij hem het be sef levendig geweest, dat de wettelijke regeling van den arbeidsduur de noodige ruimte moest laten, om te voorkomen, dat onze nijverheid ten opzichte van die in het buitenland in een ongunstige positie zou geraken." Als bewijs daarvan merkt de Minister op, dat hij tal van overwerk-vergunningen enz. heeft "toegestaan. Maar dit be duidde dan toch niets anders dan milde toe passing van een star stelsel en bewees dus, dat het stelsel te star was. Was inderdaad het besef,waarvan h ij gewaagt, bij den Minister levendig geweest, dan zou hij anders hebben gehandeld.Hij heeft niet slechts den 8-iirigen arbeidsdag gewild, doch ook de 45-urige arbeidsweek en hij heeft met veel booze woorden een amendement in de richting van een 48-urige werkweek afgewezen. Waar om komt hij op die werkweek van 48 uur thans terug? Omdat" zoo schrijft hij thans voldoende zekerheid bestaat, dat andere lan den, nu op de Internationale Arbeiclsconferentie te Washington voor nijverheidsondernemingen als norm de 48-urige werkweek is aangenomen, niet tot invoering van een kortere werkweek dan de 48-urige zullen overgaan en het niet gewenscht is de Nederlandsche nijverheid in een wettelijke positie te laten, die ongunstiger is dan die van de met ons concurreerendeEuropeesche landen". Hij wil dus onze nijverheid niet in die positie laten. Maar was het dan wel gewenscht, haar in zoodanige positie te brengen en haar eenige jaren daarin te houden'? Was dan niet een allereerste eisch van staatsmanswijsheid geweest af te wachten wat andere landen op dit stuk doen zouden en niet hun vooruit te snellen om, bij de waarneming dat zij achter bleven, terug te keeren op den reeds ingeslagen weg? Dat zoo'n terugkeer altijd moeilijk is, zal deze Minister, als hij zijn ontwerp nog in de Volksvertegenwoordiging te verdedigen krijgt, zeker wel ondervinden. Hoeveel dank baarder en gemakkelijker zou zijn rol zijn geweest, wanneer hij aanvankelijk slechts de 48-urige week en den gemiddelden" 8-urigen arbeidsdag had aanbevolen (gelijk hij nu doet) en daaraan had toegevoegd, dat hij een 45-urige werkweek zou voorstellen, zoodra gebleken was dat ook andere landen, met welker concurrentie wij rekening moeten houden, zoover gaan wilden! Dan was hij thans, nu blijkt dat andere landen dit niet willen, in zijn geheel" gebleven. Maar wij moesten vooraan marcheeren, steeds omziende of iemand ook volgen zou. En nu niemand ons volgt, maken wij rechts-omkeert! Een fraai figuur ! En staatsmanswijsheid? En waar was het levendig besef", dat deze wet onze nijverheid niet bij die in het buitenland mocht achterstellen?"En wie zal zeggen, hoeveel schade deze gewaagde, een mislukking gebleken proefneming inmiddels reeds heeft toegebracht aan onze nijverheid, die in deze dagen van valuta-concurrentie" toch reeds zooveel moeilijkheden ten aanzien der buitenlandsche mededinging n op onze eigen markt n op vreemde markten ondervindt? Er zijn lieden, wien het niet duidelijk is, dat een verschil van 3 uur per week van wezenlijk belang is voorde Concurrenzfahigkeit" onzer fabrieken. Zij zien voorbij, dat het verschil tusschen 45 en 48 uur per week neerkomt op 6 a 7%, waarmede, alles gelijk blijvend, de voortbrenging wordt verminderd of vermeerderd. Men vergete niet, dat een industrieele onderneming bezwaard is met tal van vaste lasten (?standing expenses") die op haar budget en op de rentabiliteit gelijkelijk of vrijwel gelijkelijk drukken, onverschillig of binnen zeker tijdsverloop veel of weinig wordt geproduceerd. Juist ook die lasten zijn het, die bedrijfsstilstand, hetzij wegens gemis aan grondstoffen hetzij door werkstaking of uitsluiting tot een bron van zoo groot verlies voor den ondernemer maken. Men denke aan de rente van obligatie-leenin gen, aan afschrijvingen, belastingen, aan vaste bezoldigingen en zooveel meer. Naarmate deze onvermijdelijke, steeds doorloopende lasten over een grootere productie kunnen worden omgeslagen, naar die mate zullen zij als factor in de reeks der productiekosten minder zwaar wegen. En wanneer gij dus door geringere arbeidsduurbeperking uw machines, uw gebouwen, de hcele outillage" vrucht baarder kunt maken en ze een ruimere pro ductie kunt doen opbrengen, zult gij m betrekkelijkcn en ook in volstrektcn zin goedkooper produceeren dan wanneer gij met heel uw duur apparaat slechts weinig goederen kunt voortbrengen. Dit is toch waarlijk wel duidelijk. En wel duidelijk moet toch ook zijn, dat een vermeerdering van de voortbrengingscapaciteit met 6 a 7 % een niet te versmaden voordeel is. Trouwens, was dit niet zoo, waarom zou men dan in andere landen de 45urige werkweek blijven afwijzen? Men besefte" en beseft" daar recht levendig" wat nu ook tot het inzicht van Mr. Aalberse is doorgedrongen ! Middellijk" aldus de Minister is de door mij voorgestelde wijziging, die ik in het belang van onze industrie aanbeveel, dus ook in het belang der arbeiders. En daarin heeft Zijne Excellentie natuurlijk volkomen gelijk. De vraag is maar, of de arbeiders hem dat zullen toegeven, dan wel of zij de 45urige werkweek zullen beschouwen als iets, dat zij veroverd" hebben en zich nu niet meer mogen laten ontwringen. Zeker zal hier wel het woord reactie" worden gebezigd en er zijn altijd nog lieden, die uit den weg gaan voor een woord.... Dat het belang der ar beiders gebaat wordt door een regeling van de voortbrenging, waarbij de felle concurrentie strijd voor onze fabrieken iets minder zwaar wordt gemaakt, is, dunkt mij, zoo vanzelf sprekend, dat ik mij maar van eenig betoog of bewijsvoering onthoud. Maar hoe onomstootelijk deze waarheid ook moge zijn, niet altijd zijn het dergelijke waarheden, die als richtsnoer gelden bij de vaststelling of wijzi ging van wetten Daar zijn steeds zooveel andere invloeden en overwegingen en facto ren l Hoe gemakkeijk is het niet, aan te toonen dat de arbeider er slechter" op wordt, wanneer hij die pas verworven 45 uur met 3 verhoogd zal zien en wanneer hij het behoud van zijn vrijen Zaterdagmiddag zal moeten boeten" met 8| uur per dag, terwijl immers 8 reeds verkregen en ook van oudsher de cry" was ! Zoo is er wel eenige reden om de vraag te stellen (ik zal mij voorzichtig uitdrukken) of Minister Aalberse voor deze wetswijziging evenveel geestdriftige volgelingen en mede standers zal vinden als toen hij zijn ontwerp verdedigde tegen bedenkingen, die van deze wijziging den grondslag vormen. Er is ook reden, als men den horoscoop trekt over het lot van dit wijzigings-voorstel, de parlementaire tijdrekenkunde" daarbij te pas te brengen. Het was half Maart, toen dit voorste! de Tweede Kamer bereikte. Wat zal zij daarmee doen? Straks staan de verkiezin gen voor de deur. Er is nog maar weinig tijd voor afdoening. Tijd genoeg, natuurlijk, als men de zaak wil. Maar populair" is dit voor stel zeker niet. En wanneer reactionnair" moet heeten, wie daaraan zijn stem geven zou, dan kan het voorzichtig zijn deze zaak te laten zwemmen". Maar ik betrap mijzelf hierophoog-poüticke beschouwingen, waaraan ik (mijn lezers zijn mijn getuigen) mij anders niet bezondig. Laat mij, om bij de economie" terug te komen, ten slotte dit mogen zeggen: de vol strekte urgentie van deze wetswijziging blijkt zeker zonneklaar uit haar indiening. Die moet Mr. Aalberse iets hebben gekost, b.v. de illusie, dat hij met zijn 45 uur niet te ver was gegaan. Ook hij weet wel, dat deze verhooging van arbeidsduur niet populair zal zijn. Wanneer hij nochtans den moed heeft gehad het uit te spreken, dat minder dan 48 uur onze in dustrie in een te ongunstigen toestand stelt tegenover buitenlandsche mededinging, dan kan men er wel heel zeker van zijn, dat dit inderdaad ook zoo is. Mij dunkt, de macht der feiten heeft hem tot dezen stap gedreven, maar dan moet de macht der feiten ook allen, die onbevangen de zaak zien willen gelijk zij is, er toe drijven hem ook nu te volgen. S M i s s A E R T nmiiiiiiiiiiiiii IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIII IIIIMMlIIlllllIlIIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIlUIIIMlIlllllllllllllllMllllllllimilllllllllllll IIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIII DE TWENTSCHE BAIK Amsterdam. Rotterdam, 's-Gravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. Bestoft kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN <S Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER <S Co., Almelo. Rekening-Courant met RentevergoedingIn-en Verkoop Wissels op Blnnen-en Bultenl., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscredleten In Noord- en Zuld-Amerlka. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposlts. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeellng CRE DIETVEREENIGING, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Bonte voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar 2% Tien dagen opzegging __ _ 2^ Een maand vast . . ) op nader overeen te komen Een maand opzigglng ) voorwaarden. Drie maanden opzegging . . . 3J % l Vanaf den dag der opZes Maanden . . . 4 } zegging wordt i % Een jaar . . . 4J J minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen, volgens overeenkomst. ONÏÏANG- en BETAALKAS Hieuii Doelensliaal 20-22, Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande Leeningen ...»19.312.000. Pandbrieven . 18.644.000. Reserves 1.075.000. Hoofdkantoor: te 'S-G RAVENHAGE, NASSAULAAN 23. Bijkantoor : te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. De Maatschappij stelt beschikbaar: 4è% on 5% PANDBRIEVEI TESE»BEURSKOERS In itukken van l 1.000.-, i 500.?in f 100.-, HET VERPLICHTE JAARLIJKSGHE UITLOTIKG, nnvingende 1923. Do Diroctio:Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU8GEN CATE. IABX & Co's BANK. KOTTERDAM s-ORAVENHAGE Znidblaak 56. Kneuterdijk 13. Belast zich met Incasseerlngen op het Binnen- en Buitenland. Koopt en verstrekt wissels en cheques op het Buitenland Verstrekt handelscredleten tegen zakelijk onderpand. Bezorgt telegrafische uitbetalingen. Belast zich met de uitvoering van Efleotenorders. Verhuurt Safeloketten. Neemt gelden i deposito tot wekt Ifks te annonceeren rente EEN POLIS bij de AMSTERDAMSCHE' GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID Soliede grondslagen -Voorzichtig beheer. Qpoofe openbaarheid. j Vraagt jaarverslag. - A'dam.N.Spiegelstpaai-17. De Haarhsche Hypotheekbanli Directie: Mr. A. S. MIEDEMA& P.H. CRAAND1JK Kapitaal f2.500.000 Reserves f510239 Hypotheken f 24.299.910 Pandbr. f24.079.300 5 pCt. Pandbrieven legen laatsten Amsterdamschen Beurskoers. EORGt H. LAGAb AMSTERDAM Telefoon 4611 Z. - Andreas Bonnstraat 40 Electrische Luxe Broodbakkerij Specialiteit in alle Broodsoorten Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 2 pCt. Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging 2% pCt. Vooi andere termijnen op nadei overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend : opWerkd.v.8% v.m.tot 4VfUuf n,m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 8% tot 12 uur. Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per Jaar) en hooger te buur voor bij de Directie bekindi of geïntroduceerd! personen. De bekende ALL-RISK-POLIS van de Excess" geeft de meest volledige dekking in alle ge vallen van schade. Modelpolissen en tarieven aan te vragen bij: J. Hepffl. SehFödep, Heerengr. 124/128, Amsl. Telefoon N. 329. Levensverzekering Maatschappij verzekerd bedrag: ruim 70 millioen gulden NEDEtLilDliCIIEMillEL-MMTSmrPlI Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 18,979,250.?. Buitengewone Reserve f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE. Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS SETTLEMENTS, BRITSCH-IND1Ë, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Financieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Reiscredietbrieven. Deposito's Bekeningen-Cou rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S bij de Kantoren in Nederland: Met n Jaar opzegging 4J pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen. ClOerf/ïcini & ~^omper(z 183fy en cÉiredie(vereetiiyirt<j 1853 Qfapitaal en leserves . . . ? 19. 500.000, (Jliïe (Jjanfizafien (J) e pos tfo- Uien f e een jaar vast. . . . . . . 4'/i % zes maan Jen opzegging . . . 4'« % drie maanden opzegging . . . 33ft % (Voor andere termijnen op nader overeen ie domen voorwaarden Q)eposi(o-(Jie()lemeni verkrijgbaar tij' alle kanioren aer Lbantt Algemeene Hypotheekbank HEERENGRACHT 416 - TELEFOON 74 N. 5 en 6 pCt. PANDBRIEVEN Jlet verplichte jaarlijksche uitloting. O/ /O O 12 /O o/ INSULAIRE o/ /o 100 % 98 Vermeerdering in 1921: f 1.188650 Totaal in omloop: ruim f 10.450 000. De President-Commissaris: F. TH. EVER4RB Mr' H' POUW Maj_V41noul0|( m KDOfi Standaard Hypotheekbank te Rotterdam Directie i Mr. H. H. C. CASFENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geeft onder con trole van het Algemeen Administratie- en Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen 1OO°/C. Rolieid. Hypotheekbank vooi OpgericM in 1864 Volteekend MaatschappelijK Kapitaal (5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Ged. Bierha ven 25 te R'damof tot hare Agenten In de hoofdplaatsen des Rijks. De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH. REEPHAKER. Mr. N. P. C. v. WIJK Compagnie d'Assraces Générales sur la Vie des Hommes, te Parijs, 55 Frederikspleiu Amsterdam. Directie voor Nederland: Mr. Alex H. Wertheim en ? D. N. Pistorms Voorbeeld van dadelijk ingaande lijfrenten: 55 jaar 8,36 pCt. 60 9,53 65 11,20 70 jaar 13,61 pOt. 75 16,38 80 18,70 De storting van het kapitaal en de uitkeeringen der rente geschiedt in Hollandsen geld tegen den dagkoers van den franc, waardoor bij stijging van den frau c successievelijk nog bijzondere voordeelen zijn te bereiken. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost s'.echts f 10.?per jaar ÏPS l PETËRS-DRDRECH FABRIEK VAN H J\ AR D EISI Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Telef. N. 1028 N. 7321 Amsterdam, Heerengracht 360. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Neder land, België, Duitschland Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot en VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, jenz. geladen in Schepen, Booten enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, B a n kpapiere n,1 Edelgesteente n, enz. door geheelEuropa, naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz. VF.R7EKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. nmiEIIE EI EHODIENS1 Rekeninghouders, die premiën moeten betalen aan de Bijksverzekeringsbank, behoeven daarvoor niet meer naar het postkantoor te gaan. Zij kunnen de premie gemakkelijk en veilig eireeren op post rekening 7615, kantoor AMSTERDAM. lYPOTNEEKDANK P C t. Pandbrieven Directie: Mr.AUG.L. HEIJBROEK Mr. K. A. NEDERLOF De Kollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 Bijkantoor: Amst., Kelzersgr. 604 Rotterdam, Wijnhaven 129a, 's-Gravenhage, Ged. Burgw.38, Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van t '»OO en verkoopt 4X % schuld brieven In stukken van / 1000, / 500, / 100 en / 50. LICHTBEELDEN-VEREEINICING SPUI 23 AMSTERDAM VERKOOPT EN VERHUURT LICHTBEELDEN COLLECTIE VAN 25000 STUKS CATALOGUS IN 12 AFDEELINGEN