DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 8 April '22. - No. 2337 MASKERSPEL tWOONHUYS Leidschestraat 73 Prinsengracht 709?713 AMSTERDAM SlaapkamerAmeublement, uitvoering Slavonisch Eiken bestaande uit Vierdeurige kast met 2 binnenspiegels. Toilettafel met spiegel. Toiletfauteuil met bekleeding. Litsjumeau. 2 Nachtkastjes met marmer. 2 Stoelen met bekleeding Tafeltje. Prijs compleet i f1050.Albert van Dalsum en zijne medewerkers die j.i. Zondag in den Hollandschen Schouw burg een opvoering gaven van W. B. Yeats' T/tfon/y/en/OHzy o/Emer" (in Helene Swarth's vertaling met ,,Vrouwe Emer's groote strijd" betiteld) wenschten deze opvoering als een proefneming te zien beschouwd. En dit voor al, omdat de noodzakelijke routine bij de spe lers, zoowel als het aanpassingsvermogen van het publiek tot dit, in onze schouwburgen tot dusver zoo goed als niet bekende*) principe van tooneelspeelkunst, natuurlijk nog in't geheel niet ontwikkeld zijn. Het moet voor alle durf, moeite en toewij ding dezer entoeziast en ernstig zoekende tooneel-jongercn een schoone belooning zijn geweest,dat deze proefneming schitterend ge lukt is in zooverre, dat ze een belangstellend intellectueel publiek, 't welk in grooten getale was opgekomen, buitengewoon geboeid en bezig gehouden heeft door het op meer dan n vluchtig moment de groote en schoone mogelijkheden van het masker als tooneelattribuut en middel tot expressie te doen bevroeden. Daarom hoeft onder dit geboeid" niet verstaante worden, dat wij Vrouwe Emer's grooten strijd ademloos hebben medegeleefd verre van dat. Daarvoor ligt dit vreemde spel, door den Icrschcn dichter en tooneelleider Yeats speciaal met het oog op masker vertolking geschreven ligt dit onwerkelijk gebeuren van den Keltischen held Cuchulain, (spreek uit: Kochoeleen) en zijne drie vrouwen (waarvan de derde tot het den zeebodem bewonende sagenvolk der Sidhes behoort) met zijn ons weinig bekende mythologie en vrij duistere strekking?te ver van ons af. En ook droegen hier niet toe bij hèt te eentonig en te langzaam tempo, de niet altijd even duidelijke dictie en een zekere vaalheid en vlakheid in gebaar, toon en ver lichting. In een woord: het nog ietwat te theoretische der heele vertooning zou allicht het gewone Jan-Publiek, dat zich toegang tot den schouwburg koopt enkel met het doel: emotie of verstrooiing zou de hedendaagsche groote menigte allicht verveeld hebben. Maar, zooals gezegd, de zaal was ditmaal gevuld met 'n schaar van jonge artisten, en jong-artistiekvoelenden, welke tot het laatst toe een sfeer schepten en ophielden van sympathie en waardeering die Albert van Dalsum en de zijnen weldadig moet hebben aangedaan. Er is hier dan ook werkelijk iets belangrijks ge presteerd. Het ligt echter niet in mijn bedoe ling dit in zijn onderdeden te kritiseeren, noch de regie van Van Dalsum, het spel der acteurs, evenmin de prachtige kostumeering door den schilder Huysmans, noch de merkwaardige maskers van Hildo Krop aan een diepgaande bespreking te onderwerpen, waar deze zich ditmaal geheel in dienst hadden gesteld van de propaganda voor het Maskerspel. Masker of geen masker? Ik heb er laatst een bekende tooneelpersoonlijkheid half boos om zien worden, omdat ik in ernst deze vraag in het midden bracht. Voor hem nam het masker het meest essentieele van de tooneelspeelkunst weg en zeer zeker geloof ik dat bij huldigen aard en opvatting van detooneelspeelkunst het masker maar zelden en dan nog onvolkomen zou passen. Masker of geen masker? Het is geen nieuwe strijdvraag integendeel. Men leze er Cou perus' meesterwerk De Komcdianten" maar eens op na ! Het kon wel niet uitblijven dat op de kentering der tijden, als de huidige, die kwestie weer op het tapijt zou worden ge bracht. Het masker heeft evenals de mari onet reeds een uitgebreid en roemrijk cultuur-verleden en ik geloof niet dat iemand die zich onpartijdig en onbevooroordeeld hier in heeft verdiept aan het masker zijn recht van bestaan als n der middelen tot drama tische expressie geheel betwisten kan. Maar gelijk bij alle groote kwesties op kunst en ander gebied ook hier liggen theorie en practijk mijlen ver van elkaar verwijderden het is honderd maal gemakkelijker over mas ker en marionet en hunne waarde als,.synthe tische uitdrukkingsmiddelen" kolommen vo! beschouwingen te leveren, dan door daden er de mogelijkheden van aan te toonen of zelfs maar van te doen vermoeden. Dat wij in onzen tegenwoordigen tijd, nu de behoefte aan stijl, d.i. aan het verheffen der kunst-materie boven de alledaagsche werke lijkheid, ook weer onze gedachten laten gaan naar liet masker, 't welk door zijn ver heven verstarring, zijn bewogen onbewegejkheid" het individualistisch toevallige (het gelaat van den akteur) doet opnemen in het algemeen menschelijke of zelfs bovemnensche1 ij ke,behoef t geen bevreemding te verwekken. Toch betwijfel ik of zooais in de toelich ting bij het programma van de hand van Al bert van Dalsum en Simon Koster staat te lezen het masker de aanleiding moet zijn om terug te keeren tot het kosmisch gevoels leven". Ik voor mij geloof er nu eenmaal eens en voor goed niet meer aan dat men het tooneel door masker of marionet, door syntheti sch of vereenvoudigd decor, door eenig hulp middel kan vergeestelijken. Want vergeestelijken is geen proces van buiten naar binnen; het is de geest die de stof steeds heeft hervormd niet andersom. Alle vergeestelijking /al, wat het tooncel be treft, met het publiek moeten beginnen. Slechts een algemeen dieper begrijpen van die zijde zal een dieper begrepen drama moge lijk weer maken. En het is deze m.i. zoo sim pele waarheid die bij alle proeven t;>t tooncelN.V. PRAKTA Heerengracht 563 hoek Torbeckeplein ENORME PRIJSVERLAGING KANTOORMEUBELEN en VERTICAALKASTEN Bezoekt onze showrooms, VRAAGT CATALOGUS hervorming en vooral bij alle geschrijf en getheoretiseer over tooneelhervorming nog te vaak en te veel uit het oog verloren wordt. Dit maakt dat de proefnemingen per slot van rekening nog maar enkel en alleen speciale waarde op aesthctisch gebied hebben. Niet het masker zal ons doen terugkeeren naar het algemeen kosmische, maar om gekeerd, wanneer ons kosmisch gevoels leven met zijn geestelijk begrijpen ook de dra matische kanst weer meer zal doortrekken dan heden liet geval is, zal dit misschien (en wat mij betreft: zeker) tot het opnieuw in gebruik stellen van het masker leiden. Want het tooneelmasker heeft geweldige iiitdrukkings-mogelijklieden, het geeft de gestyleerde expressie in grooter en krachtiger verhoudingen weer, schakelt niet alleen alle herinnering aan den kleinen aard van het omringend dagelijksch leven uit, doch reikt ook verder bij het verbeelden en uitbeelden van wat boven-menschelijk, boven-werkeüjk en boven-zinnelijk moet worden opgevat. Daarom is er dan ook door alle volken, wier dramatische kunst eng verbonden bleef met Illlllll IIIIIIIHIMIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllIllllllllllllllllllllllllllUlllllltllllllllllllltll Illllllllllllllltllllllllllliml Illllllllllllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll IIIIMIIIIIIIIIMIIIIIII llllllllllllllinillllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIMIItlllllltlllllMIIIUIIIHt Kilometertellers (cyclometers) f 2.50. Sandow borstverwijders met 3, 4 of 5 strengen, respectievelijk f 2.75, f 3.25 en f 3.75. Habterhand-Sandows met 5 en 7 veeren, per paar f 5.50 en f 6.50. Columbus vern. Schuifmaten 150 m.m. in etui f 3.?. Rijwielhorloges met houder f 4.50. Boschbougies f 2.?. Person's kleinmotorzadel f 9.?. Excelsior extra Buitenb. met l jaar garantie f 5.50, dito Binnenbanden f 1.50. K'oksloten f 4.25. Verlakte moleskin Jasbeschermers f 3.?. Zw. Bagagedr. op de as f 1.50. Koperen vern. Carbidlant. f 3.50. Hoofdagenten voor Amsterdam en om streken : Brennabor-Rijwielen en Onderdeelen. Jongensrijwiel f85.?. Meisjesrijwiel f90.?. Luxe Heerenrijwiel f 100.?. Dames rijwiel f 105.?, geheel compl. met garantie. Transportrijwiel met Bagagedrager en mand f 125.?. Wegens plaatsgebrek 2 nieuwe Brennabor driewieler Transportbakfietsen a f 250,?. HAARLEMMERSTRAAT 138?140. TELEFOON 5077 N. Dedemsvaartsche Lange Turfjes' van L. JONKER, Dedemsvaart fijn bg de thee. Fractisch verpakt om b|j uitstapjes mede te nemen. Verkrijgbaar bij uwen Comestibleshandelaar Hotel Pension A. SCHNEIDER Boulevard de Favauge 1?2?3 Zandvoort-Bad TELEFOON INTERC. 291 Appartementen met loggia's en balkons, voorzien van waschtafels met stroomend water, Koude en warme baden. Elke familie aparte bediening. PASCHEN" Va'1 Zaterdag vór Diner tot LXn«lag na ontbijt f22.50 volledig pension.?Gelegenheid voor Lunch f 1.75, Diners f3.?in f4.--", Thee compleet f 0.75. Schoonste ligging aan het midden gedeelte van het strand. GOOSEfU SWABEÜMAN Fa. Wed. P. v. d. Hert Nassaustr. 2 Bussum. Munt uit door prachtwerk en goedkoope prijzen. Agent voor Bilthoven A. F. v. Keijzerswaard TeKfooii BUSSUM 923 AMSTI-RDAM C. 277 UTRIiCHT l (.r__ BILTHOVEN | 77 J. G. KORSTEN Sanitair Technisch Bureau «ONINaSPLEII . AMSTERDAM Centrale Verwarming Koud- en Warmwatervoorziening Badinricbtingen Sanitaire Artikelen Plannen an Begrootingen gratis en vrijblijvend .-J runqincicjitinq* amiate Stouüiraat101 Bureau ivorbuinenarc. H, BOOTZ - Amsterdam mag aan geen bittertafel ontbreken LICHTBEELDEN-VEREENICING SPUI 23 AMSTERDAM VERKOOPT EN VERHUURT LICHTBEELDEN COLLECTIE VAN 25000 STUKS - CATALOGUS IN 12 AFDEELINGEN GERARD B. RIJKE J r. Binnen Architectuur AMSTEL 122 - Telef. No. 6815 Complete Haarlem EOSTTEALUCRAAF^ LION D'OR" KRUISWEG 36 TEL. INT. 281 IN 1919 GEHEEL VERBOUWD EN NAAR DE Mi EST MODERNE EISCHEN INGERICHT - PRIMA KEUKEN - CENTRALE VERWARMINB Woning- en Bouwbureau VAN J. P. KOK, Raadhuisplein 22 - SCHOTEN. Vraagt inlichtingen omtrent TE HUUR of TE KOOP zijnde HUIZEN en VILLA'S te SCHOTEN IKEJLILN' Voorkomt de gevolgen van natte voeten. EEN ruim gebruik van Sloan's Liniment, kan een zware verkoudheid of erge congestie voorkomen. Het is een uitmuntend middel ter bestrijding van rhenmntiek, neuralgie, pijn in den rug en andere kwalen, die men bij slecht weer kan oploop^n. Masseercn is nijt nooclig, lut dringt vanzelf in; bevordert de bl >ed-chcu!atie en geeft een aangename verKc'.iting. Verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten. Prijs ? 1.?. SLOANS LI N l M E NT J. J. Weber&Zoon OPTICIENS - FABRIKANTEN Koningstraat 10, Haarlem Onze Amerikaansche Brillenglas-Slijpmachines van de allerlaatste constructie stellen ons in staat brillenglazen binnen enkele uren af te leveren. is voorzien van een barometerbuis van 10?11 mM. zoodat ! de wrijving van het kwik langs de glaswand de aflezing i niet beïnvloedt.