Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
15 April '22. No. 2338
TJIT
-V"j^.2ST
Illlllllllllllllllllllll
HIIIIIIIIIIIIIIIIII
RUIZE-RIJMEN
OP DE AUTO-TENTOONSTELLING
Ik min u, mooi modern gewrocht,
O, speciosum genus !
(Dit is geen drukfout voor gedrocht,"
't Is deze keer eens meenus.)
Gij, met uw giganteske kracht,
Verborgen in uw bogen,
Tot staal verstarde wondermacht
Van 's menschen denkvermogen!
Ja, in dit weidsch emporium
Geschiedt een groot gebeuren:
Er klinkt een oratorium
Van vormen en van kleuren.
Hier staat de schouwer stil verrukt,
Die zich een blik mag gunnen
Op dit ontzachelijk produkt
Van kennen en van kunnen.
Ik wandel monter langs de stands,
'k Weet ieder merk te vinden;
Ik maak een praatje, en shake hands
Met kennissen en vrinden.
Een beetje Amsterdamsch patois,
Dat kan me niet veel schelen;
Het klinkt niet liefelijk, maar soit!
Hier kan 'k het heel goed velen.
Zeg, heb je die RENAULT gezien?
En daar, die STUDEBAKER?
Die OAKLAND, FREIA, EARL en BEAN?
Die CADILLAC toch zeker?
Het is een heele serie O !
Te veel om op te sommen;
MINERVA, BUICK en BLÉRIOT
Staan daar in dichte drommen.
Het lijkt hier wei een toovertent,
Een wellust voor den kijker,
Zoo'n LANCIA, zoo'n OVERLAND,
Zoo'n LUDI en zoo'n SPIJKER !
De fietsen zal 'k maar overslaan,
Hoewel 'k er k een boel zie,
Maar kijk me daar die DAIMLEK staan !
Die HOTCHKISS, en die WOLSEI.EY ! 1)
O, weeldrig wonder der techniek,
Voor nut en vreugde beiden !
ij toont in grootsche symboliek
Hoe zich Natuur laat leiden.
De gansche toekomst kent men niet,
Die nog de motorcar beidt !
Zoo peinst, wie deze telgen /.iet
Van Kapitaal en Arbeid.
Heb dan mijn hulde, lof en dank,
Automobiel ik min u !
Zoo zonder leven, stof en stank,
En geen plebejers in u....
C II A R I V A R I U S
(Met zijn verontschuldiging aan de
nette menschen, die ook wel eens in
een auto zitten.)
1) Dit is de uitspraak van dezen naam ; in zuiver rijm : W o e l z i e.
llllllimlIlllllllllllmlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIII IIIIIIIIIIIHIIIIIlmM Illllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllltlll
CHARIVJ^RIA
De bladen melden, dat Sir Ross Smith
besloten heeft een vliegtocht om de wereld
te maken. Zou hij zich hetzelfde genot niet
eenvoudiger kunnen verschaffen, door 24
uur in de lucht te blijven en daar rustig te
wachten tot de aarde haar omwenteling
volbracht heeft?
Onze. latinisten
De werkgevers hebben zich bereid
getoond zich met dit modus vivendi
te vereenigen." (Hbl.)
Ook een jubilea." (Hbl.)
Een vereeniging waar wij geen sympathie
voor gevoelen, is die welke wij in het Hbl.
vermeld vinden: Vereeniging ter bestrijding
der tuberculose-lijders."
Het wordt den notarissen niet altijd ge
makkelijk gemaakt. Te bevragen", lezen
wij in een advertentie in de N. K. C., bij
Mr. H. Everts, notaris, die na belet te vragen
toegang kan verschaffen ter bezichtiging."
Twee vrienden, 30?35 jaar oud,
met vaste positie, zoeken ernstige
kennismaking met beschaafde, ont
wikkelde R.K. jonge dame van goeden
huize, muzikaal aangelegd, en met
liefde voor de natuur. Brieven met
portret, enz." (Adv. Msb.)
Ingeval beide vrienden genegen mochten
zijn, adviseeren wij: loting.
De leerliarlige slager
A. Smit te Vroomshoop biedt zich
aan voor het afmaken van gestorven
vee." (Adv. TH'. Zond. bl.)
Nu werd het mogelijk de kachel voor
warmteverspreiding te gebruiken," schrijft
de Graajschapsbode, en wij peinzen er over,
waar de kachel vroeger voor gebruikt werd.
Op de glibberige paden
Men moet gedragen worden door
een blijde verwachting zonder
feitelijken ondergrond, om zich aan zulke
stroohalmen vast te klampen." (Prof.
Treub in de Vr. d. T.)
Dat dit mooie werk ook de lauwer
krans moge zijn, gestrengeld om de
grijze haren, om eenmaal de palm
der glorie te worden."
(Sf. Bonijacius)
Lloyd George heeft getracht het
water, dat hij te Cannes in zijn
wijn deed, nog meer te verdunnen."
(N. R. C.)
Panta zei: Alles vloeit." (N.C.)
Als Panta 't zei, zal 't wel waar zijn.
GOEDE BOEKEN
39 Nederlandsche Synoniemen", door C.
Kruys en D. Muil.
40 De korte-afstandsrit", door Baron van
Voorst tot Voorst.
41 De Schipbreuk", door H. Nijland.
42 Bange Twijfel", door Ds. Bennik Bolt.
43 Hoe genees ik mijn drankzucht V" door
Dr. Hein Borel.
44 De Cargadoor", door Wagenvoort.
45 Schuldeischers aan de deur" door O |
la Belle.
46 Het Onvindbare", door H. Terueu/en.
47 Vorstinneleed", door O. Bannenii.in
Van 't Hof.
48 Een dolle geschiedenis,"door van
(iijnK< Houwick.
49 Diamantstad," door Briand.
50 De voeding der insecten", door Thorbecke.
-:- J. H. DE BOIS
-:HAARLEM, KRUISWEG 68
Tableaux - Estampes - Editions D'art
(39?44 N. te U.; 45, 40 B. te H.; 47, 48 S.
te A.; 49, 50 X te H.)
De prijs is verzonden aan N. te U. voor
No. 41.
ONTCIJFERKUNST.
IV
Bacon, de bekende Engelsche kanselier en
pliilosoof, die door velen werd en nog wordt
aangezien als de vervaardiger van alles, wat
aan Shakespeare wordt toegeschreven, ja,
van wien men durft beweren, dat hij, als
Blaise tic V i ge n er e het vermaarde Traite des
Chiffres" heeft gepubliceerd, is ook in zijn
ware gedaante op kryptografisch terrein,
geen onbekende figuur gebleven. Uitgaande
van de wiskundige waarheid, dat men uit
twee grootheden ter keuze, 5 plaatsen op,
25 32 verschillende manieren bezetten kan,
stelde hij een geheim alfabet samen, waarin
de ware letters door 24 groepen van vijf
waren vervangen en dat hij zelf Alphabetum
bilaterarium" noemde.
In zijn werk De dignitate et augmentis
scientianim" vindt men het volgende voor
beeld:
A - aaaaa I -- abaaa R baaaa
B ?-- aaaab K ?-- abaab S - baaab]
C aaaba L --. ababa T baaba
D aaabb M -^ ababb U baabb
E --= aabaa N =- abbaa W babaa
F =-= aabab O ^ abbab X - babab
O -- aabba P abbba Y babba
H aabbb Q - -- abbbb Z - babbb
dat natuurlijk door de gebruikers naar be
lieven kan worden gewijzigd.
Waarde voor onze moderne behoeften
heeft Bacon's geheimschrift in het geheel
niet; als typische vertegenwoordiger uit het
geslacht Vernichningchiffren" draagt het
de kenmerken, die voor het hedendaagsch
gebruik ongetwijfeld als teekenen van min
derwaardigheid worden beschouwd, maar
die, aan de vernuftige gedachte, waarop het
systeem als zoodanig is opgebouwd, niet
de minste afbreuk doen. Integendeel: Bacon's
geesteskind is een sprekend bewijs van het
pittige denkvermogen van zijn schepper,
die terecht opmerkte, dat zijn Alphabetum
bilaterarium" voor het overbrengen van berich
ten overgroote afstanden kon worden gebruikt,
wanneer men de a en de b bijv. aangaf door
kanonschoten van verschillende zwaarte.
Die opmerking, waarvan de juiste beteekenis
het huidige, in een met electrische golven
bezwangerde atmosfeer levende geslacht
ontgaat, kan alleen naar waarde worden
geschat, wanneer men zich verplaatst in den
tijd, waarin ze werd uitgesproken.
Het vocaal geheimschrift, voor 't opstellen
van probleem (i gebezigd, is nog de meest
bruikbare van de onbruikbaren. Vijf verschil
lende klinkers, 2 aan 2 samengevoegd, geven
25 verschillende groepeeringen, een aantal,
juist geschikt, om 25 letters van ons alfabet
te vervangen. Een eenvoudige gedaante,
die een vlugge behandeling mogelijk maakt,
is de volgende
i
o
u
i
O i p
die ook voor 't oplossen van probleem 6
kan worden gebruikt, wanneer men bedenkt,
?l" mm i il i i IIIIIIHIIIIIII minimin intimi d i iiiiiiiiiiiii imimmiiiii it MUI
(Punch)
dat elke'letter door rij en kolom aanduiding
volkomen is bepaald.
Het spreekt wel van zelf, dat de gebruikers
zich over het aangeven van rij-kolom of kolom
rij moeten hebben uitgesproken; dat de wijze'
waarop het alfabet wordt ingeschreven van
hen zelf afhankelijk is en dat medeklinkers
als nieten kunnen worden ingevoegd.
De oplossing van probleem O luidde of
beter gezegd behoorde te luiden: Den
vinder mijn oprechte bewondering". Het
drukfoutduiveltje, dat in enkele groepen de
klinkers verwisselde, slaagde er niet in de
oplossers van de wijs te brengen. In probleem
5 viel tusschen Fcsel" en het dreigende
okuslofti" het korte nep" weg, maar ook
dit bleek voor het oplossen geen bezwaar;
Hulde voor de ontraads(ejling" vonden
velen wel heel gemakkelijk verdiend. Janus"
voelde zich beschaamd en ook C. te f), door
de inhoud van mijn krvptogrammen te
zér in 't zonnetje gezet. J. A. B. W. te L. K.
vond het - naar mijn meening minst ge
makkelijk probleem het eerst, telde van no 5
ijverig de letterverhoudingen om na dit,
toch niet geheel nuttelooze werkje, een in
geving te krijgen: de middenmoot, dat is
liet ware !
S. 1. V. te R. kende 't schaakbord" systeem
en vond terecht het oneven aantal letters van
elk woord" verdacht, zoodat een spoedige
oplossing niet uit kon blijven, A. J. S. te A.
zond beide oplossingen, vergezeld van zijn
raadselachtige groeten, terwijl ook |. J. A. M.
te Z.; J. E. G.' te L.; D. d.'V. te'N.; D. B.
te A. en T. v. P. te U. beide problemen ont
raadselden.
B. H. G. te B. vond een derde drukfout
door de z en niet de x uit het russische
kwadraat" te laten vervallen; W. H. d. B.
te B. en A. J. d. J. te B. V. zonden, uit gebrek
aan tijd misschien, alleen 't antwoord van
no. (i.
P r o b l e e m 7.
e e e e et.'eeeee eeeeee eee eee
ee e ee eee eee ee ee eeeee
eeeee eeee e eeee eeee ee eee
e e e e ee e eeee e e
ee eeeee ee ee.
P r o b l e e m 8.
uiaa
neen
ouai
ae.
a e (.e
euaa
aoui
Brieven voor a.s. Vrijdag aan het secretari
aat van de Amsterdammer" Keizersgr. 333
te Amsterdam, onder 't motto
F k I M A.
Ned. Amb. en Nijverheidskunst
Het Bestuur der Nederlandsche Vereeni
ging voor Ambachts- en Nijverheidskunst
V.A.N.K., schrijft ons :
In No. 2335 van uw weekblad (25 Maart
1922) komt op bid/.. 4 een beschouwing voor
over het Jaarboek van Nederlandsche Am
bachts- en Nijverheidskunst." Deze beschou
wing gaat uit van een paar misvattingen, welke
wij met een enkel woord wenschen recht te
zetten.
l o Het bedoelde werk is gén: jaarboek
der V.A.N.K." Deze vereeniging heeft alleen
de redactioneele zorgen op zich genomen
van dit algemeen Jaarboek van Nederlandsche
Ambachts- en Nijverheidskunst, dat wordt
uitgegeven door W. L. en J. Brusse's Uit
gevers-Maatschappij te Rotterdam, en dat
GOEDKOOP W O ME H
gem. HEEMSTEDE, bulten dg
annexatieplannenBouwt op Leeuw en Hooft" d/d Haarlem
merhout gemeente Heemstede Lage belasting,
billijke prijzen. Watersport ; uitstekend onder
wijs ; Centrum van 't land, onder den rook
van Amsterdam. Vraagt geill. brochure, die
gratis wordt toegezonden.
Bouwterraintn LEEUW & HOOFT",
Halte Blauwst Brug. TalsJoto 9039.
N.V. PRAKTA
Heerengracht 563 hoek Torbeckeplein
ENORME
PRIJSVERLAGING
KANTOORMEUBELEN
en VERTICAALKASTEN
* Bezoekt onze showrooms,
VRAAGT CATALOGUS
Illllllllllllllllllllltlllllllllllllllllllllll
bedoelt te zijn een boek voor eiken
algemeenontwikkelden lezer en beschouwer die belang
stelt in onze Nederlandsche kunsten, een boek
verder dat waarde zal hebben voor historische
documentatie, - geen vakboek in spccialen
zin.
2o (en dit volgt vanzelf uit l o.) Bij de
keuze van op te nemen reproducties is het
maken van onderscheid tusschen leden en
niet-leden van onze vereeniging of tusschen
groepen ten ecnenmale uitgesloten. Afbeel
dingen inzenden kan ieder;
inzendings-formulieren worden daartoe door de telken jare
wisselende redactie-commissie aan alle ons
bekende adressen van Nederlandsche ambacht
en nijverheidskunstenaars toegezonden.
Verschoppeling
Kleine, afgedwaalde peuter,
Met de wilskracht van een man,
Die zoo hart'lijk weet te lachen
En zoo blij vertellen kan.
Die je dagelijksche plichtjes
Heel nauwkeurigjes volbrengt,
Ook al is je spel verloren
En je horizon verengd ! 1)
Met je heerlijk optimisme
En je gulle hart'lijkheid,
Lach je tegen 't harde leven,
Vol van kerngezond jolijt,
't Leven, dat je onmeedoogend
En geniepig heeft geknoeid,
Dat je smart'lijk Wist te wonden
Voor je nog was opgegroeid ! !
Moeder was je tot een schande,
Vader was je vader niet,
Jij, de schuldeloos getrapte,
Stond alleen met je verdriet!
Zelfs in donk're najaarsnachten
Zwierf je rond door weer en wind
Langs de eind'loos lange wegen,
Jij, het buiten echt'lijk kind !
En je kon maar niet begrijpen,
Wat je altijd had misdaan,
Dat men jou, voor je ging slapen,
Zoo meedogenloos kon slaan,
Dat je broertjes en je zusjes
Altijd speelden zonder jou
Kind, de zonde van je moeder
Gaf jouw jeugdbestaan den knauw !!
Jij had recht op leven, peuter
Maar men heeft je neergesmakt,
Je lichamelijk en geest'iijk
Wreed en welbewust geknakt ! !
Jij was steeds een houpost peuter,
Jij bracht ruzïe/.in en haat
Moeder zag in jon haar schande,
Vader trapte je op straat !
Lach dan lieve, kleine jongen,
Je ellende is ten end,
Nu je hier, ver van die and'ren,
Liefdevol geborgen bent ! !
Zoek maar blij je weg door 't leven
En vergeef.... vergeef.... vergeef
Aan je arme, zwakke moeder,
Wat ze jegens jou misdreef ! ! !
K H o i: s
Alle rechten voorbehouden.
1) Door opneming in het Rijks Opv.
(iestlcht.
(Punch)
Wat doe jij nou op een automobiel-tentoonstelling.
Ik dacht dat je zoo 't land aan die dingen had!!"
Dat heb ik ook. Maar daarom vin 'k 't juist zoo
prettig, 's kalm tusschen die bakken rond te loopen,
waar ze onschadelijk zijn".
(Zie het Raize-rijm, boven.)
Het bezuinigings-systeem der
Spoorweg-Maatschappij
1 (Punch)
(Sydney Bulletin
De komiek (nadat het contract «denkend is): O ja,
ik vergat nog te zeggen, dat ik bij u vervelend nu iet zijn.
Ik heb me verbonden om alleen in Scala grappig te zijn."
Hel verzamelen der kaartknipsels ten verkoop
aan de confetti-fabrieken.
Ik schaam me 't te zeggen, maar ik
heb met bridgen honderd gulden van je
vrouw gewonnen."
,,Trek 't je niet aan kerel. Heeft ze
't je betaald?"
Neen. Daarom zog ik 't je."