Historisch Archief 1877-1940
15 April '22. No. 2338
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Op den Economischen Uitkijk
De bindende verklaring der C. A. O.
Eenigen tijd geleden zijn op de Christelijk
Sociale Conferentie te Utrecht door Mr.
A. A. van Rhijn stellingen verdedigd, welker
strekking was de bindend-verklaring van
C(ollectieve) A(rbeids) O(vereenkomsten) voor
buiten die contracten staanden aan te be
velen. Daarbij werd overwogen dat de C. A. O.
een voortreffelijke instelling is ter regeling
van de sociale rechtsverhoudingen, maar dat
in allerlei bedrijven een aantal ondernemers
zich daarbuiten houdt, op ongunstiger voor
waarden laat werken en dus den georgani
seerden eene concurrentie aandoet van dien
aard, dat zij het bestaan der C. A. O. in
gevaar kan brengen. Hier moet, zoo wordt
voorts betoogd, de overheid ingrijpen omdat
,,de machtsmiddelen der organisatie daarvoor
iiiiiifiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiin
AUTOBANDEN
Time to Re-Ure?
(Buy
Schitterende Kwaliteiten
lage Prijzen - Alom verkrijgbaar
VOOR NEDERLAND
i. T. BUI. Leent*
OELOFfilTROE
KALVERSTRAAT 1
Amsterdam
- OPGERICHT 1850
TELEFOON 658 N.
DEN HAAG - PLAATS 23
firma M. J. GOUDSMIT
PAARLEN, BRILLANTEN
Goud, Zilver en Horloges
Uitsluitend eerste kwaliteit
,,of niet snel genoeg werken f niet voldoende
krachtig zijn of niet onbedenkelijke
elementen bevatten". Daarom zij de Minister van
Arbeid bevoegd, op verzoek der georgani
seerden, een C. A. O. (d.i. haar meest 'we
zenlijke bepalingen) bindend te verklaren ook
voor de niet aangesloten werkgevers en werk
nemers. Vooraf ontvange de Minister advies
van cene onpartijdige commissie; cok moeten
de ongeorganiseerden tijdig worden gewaar
schuwd en zooveel mogelijk worden gehoord.
Is de C. A. O. dan voor allen bindend
verklaard, dan worde de sanctie niet over
gelaten aan de organisatie (die geen dwang
op ongeorganiseerden uitoefenen kan), maar
moet zij gelegen zijn in door de wet bepaalde
gevolgen van privaat- en van strafrechter
lijken aard.
Nieuw is het denkbeeld niet. Men kan zelfs,
meen ik, zeggen: het is zoo oud als de C. A. O.
zelf. Want deze collectieve afspraken tusschen
ondernemers en arbeiders hieven altijd de
arbeidsvoorwaarden op een hooger plan dan
waarop zij voordien stonden, brachten dus
wel steeds mee een stijging van de
voortbrengingskosten boven die der vrije markt"
en stelden dus de contractanten uiteen oogpunt
van mededinging achter bij de
niet-toetredenden. Daar deze laatsten niet vatbaar bleken
voor de argumenten, die gebezigd werden
om hen binnen den kring der contracteerende
partijen te trekken en die partijen de con
currentie der gocdkooper-werkende out
siders" soms geducht voelden, rees van zelf
de gedachte, dat alles eerst dan voor de
door een C. A. O. gebondenen in orde zou
zijn, wanneer men die weerbarstigen tot rede,
d.w.z. binnen het kader, der overeenkomst
kon brengen. Maar, zegt mr. van Rhijn, de
machtsmiddelen der organisatie om dit
doel te bereiken werken te traag of onvol
doende of zijn bedenkelijk. Dus.... de over
heid, de wet, het orgaan, waarnaar ieder
opziet die niet in eigen kracht het door hem
begeerde kan verkrijgen en die toch niet
daarvan wil afzien. Kunt gij slechts de over
heid (liefst ook den strafrechter) voor uw zaak
winnen, nu, dan is uw zaak gewonnen. Want
wie kan de wet weerstreven? Waarmee dan
gezegd is, dat een bevredigende regeling niet
denkbaar wordt geacht, zoolang het niet op
bij de wet bepaalde straffen verboden zal
zijn beneden zeker loonpeil arbeiders aan te
nemen of zijn arbeid te vergeven, ook overi
gens beneden door de wet gesanctionneerde
arbeidsvoorwaarden te doen werken of te
werken; een regeling, waaruit logisch voort
vloeien moet en feitelijk vanzelf volgen zal
een door de wet goedgekeurde prijsbepaling
van de voortbrengseleii.'althans van de belang
rijkste factoren, die deze prijsbepaling b
heerschen.
Voordat men tot gevolgtrekkingen van zoo
verre strekking den eersten stap zet, is het
wellicht geoorloofd eenige vragen te stellen.
Zoo b.v. deze: welke overweging van algemeen
belang den wetgever zou drijven tot zoo diep
ingrijpende maatregelen, tot zoo forschen
dwang? Is een der elementen van dit algemeen
belang niet ook het bijzonder belang der ver
bruikers en komt di' niet in de verdrukking,
waar des wetgevers gezag zoo sterk de
voortbrengings-voorwaarden vastlegt op den voet,
die door de voortbrengersgroep wordt be
geerd? Zal de wetgever zoodoende niet in
den belangen-strijd tusschen den kooper en
den verkooper, of liever tusschen den laatsten
consument en den oorspronkelijken vervaar
diger afzien van de onpartijdigheid, waartoe
hij als geroepen behartiger van het algemeen
belang verplicht is, en een eenzijdige beslissing
nemen?
Men gevoelt wel, dat deze vraag niet zoo
gemakkelijk te beantwoorden is. Zij hangt
samen met deze andere, die om zoo te zeggen
aan den anderen pool van de quaestie te stel
len is: kan de overheid dulden dat de ver
bruiker, die alleen let op den laagsten prijs
en zich daarbij niet om de arbeidsvoorwaarden
bekommert, dus zijn gunst verleent aan den
goedkoopsten voortbrenger, daardoor de voort
brenging stuwt in de richting der aller
laagste loonen, der minste verzorging, der
slechtste verhoudingen, der erbarmelijkste
toestanden?
Mij dunkt, gelijk zoo vaak, ligt ook hier
het juiste standpunt midden tusschen beide
uitersten. Wie niet het recht, den plicht der
overheid ontkent om, ter handhaving van
de volkskracht, minimum-eischen te stellen,
waaraan behoorlijke productie zal moeten
voldoen, kan niet zich onttrekken aan het
gevolg: dat des verbruikers willekeur (daar
door) mag en moet worden beperkt. Doch
tusschen die erkenning en de instemming
met een wettelijke bekrachtiging van een
C. A. O. ook voor daarbuiten staanden, is er
meer dan n stap.
Ten aanzien dier wettelijke bekrachtiging
rijzen nog andere vragen. Is het waar of
in hoeverre is het waar, dat de machtsmid
delen der organisatie om haar invloed buiten
de sfeer van haar leden te doen gelden, niet
snel of niet volledig genoeg werken? !s in die
richting reeds het uiterste beproefd? Kan
de fout ook hierin liggen, dat men de banden
dadelijk te strak hee^i aangetrokken en daar
door velen afgeschrikt? Indien men eens
begon met een aanvankelijk losser verband,
waarbinnen wel haast iedereen zich zonder
bezwaar kon voegen, zou dan niet van stonde
aan de deelneming ruimer zijn, zou dan niet
vanzelf zulk eene organisatie opvoedend
werken en zou het dan niet mogelijk zijn
met instemming van allen geleidelijk, stap
voor stap, verder te gaan op den weg naar
het doel? Wat men thans ziet gebeuren, is
dat sterke organisaties van werkgevers en
van werknemers een sterk bindende C. A. O.
vaststellen en aangaan, om dan er zich over
te verbazen en te ergeren, dat er vakgenooten
zijn, die onwillig bevonden worden om zich
dadelijk maar te voegen in dit enge gareel !
Andere vraag: wanneer de wetgever inder
daad eene C. A. O. bindend verklaarde ook
voor de niet contractueel verbondenen, zou
hij daarmede dan niet een onduldbare en
ondragelijke vrijheidsbeperking opleggen aan
hen, die hij aldus dwong om in te gaan"?
Hier zijn patroons en hier zijn arbeiders, die
er hun belang in zien, met elkaar arbeids
overeenkomsten te sluiten op anderen voet
dan een deel der vakgenooten voor zichzelf
heett vastgesteld, maar nu zal men hun dit
verbieden ! Tot den ondernemer zal men zeg
gen: gij kunt een man krijgen voor ? x, maar
gij moogt hem niet voor minder dan /x + ij
nemen. En tot den arbeider: gij zijt bereid
voor /x te werken, maar minder dan fx + ij
moogt gij niet verlangen !
In 't voorbijgaan (want ik kan deze punten
in zoo kort bestek niet uitvoerig bespreken)
merk ik op, dat deze vraag samenhangt met
de arbeidsgelegenheid en den invloed daarop
van de C. A. . Deze laatste stelt zeker loon
vast, d.i. bepaalt de waarde der verrichting
van den gemiddelden, vakbekwamen ar
beider. Hoe zal de werkman, wiens ver
richting blijft beneden dat peil, voor het loon,
waarbeneden hij zijn diensten niet mag aan
bieden, voor die diensten emplooi vinden?
Zijn beste kans om aan werkloosheid te ont
snappen, is een met de C. A. O. concurreerende
aanbieding te doen ! Belet gij hem die moge
lijkheid, dan dwingt gij hem in menig geval
een georganiseerde werklooze te zijn, terwijl
hij liever een niet georganiseerd werkend
man is.
Van de vele overige, te dezer zake nog
rijzende vragen kan ik er thans nog slechts
twee aanstippen, die de bindend-verklaring
van de C. A. O. uit een meer algemeen ge
zichtspunt bezien.
Vooreerst: deze instelling der C. A. O. is
een vrij nieuw, nog tamelijk jong" instituut.
Het telt vele voorstanders en de toepassing
daarvan is in de laatste jaren sterk toege
nomen. Maar ook de C. A. O. is, gelijk ieder
een erkennen zal, geen panacee" ter oplossing
van de sociale quaestie ; zij brengt eigenaardige
moeilijkheden mee, heeft haar bedenkelijke
zijden. Naarmate die aan het licht treden,
mag men hopen dat zij overwonnen zullen
worden. Men moet iets overlaten aan en
verwachten van de verdere ontwikkeling.
Zijn wij in deze'nu reeds zoover gevorderd,
dat wij den geforceerden trek" van wette
lijke sanctie kunnen (mogen) te hulp roepen?
Ten tweede: hoe sterker men de C. A. O.
maakt, des te meer en eer buigt zij zich om
in de lijn der economische bedrijfsorganisatie,
waarvan het laatste woord is: het gesloten
bedrijf. Is dit toekomstbeeld vereenigbaar
met dat van een krachtige bedrijfsontwikke
ling? Keeren wij langs dien weg niet terug
tot den ouden staat der gilden, zij het onder
een modernen naam? Weten wij niet uit de
geschiedenis, dat juist door haar afsluiting,
tWOONHUYSI
Leidschestraat 73
Prinsengracht 709?713
AMSTERDAM
SlaapkamerAmeublement,
uitvoering Slavonisch Eiken
bestaande uit
Vierdeurige kast met 2
binnenspiegels. Toilettafel met spiegel.
Toiletfauteuil met bekleeding.
Litsjumeau. 2 Nachtkastjes met marmer.
2 Stoelen met bekleeding. Tafeltje.
Prijs compleet
f1050.>? *
die noodwendig samenhing met haar straffe
reglementeering over heel de lijn van het
bedrijfsleven, deze gilden ten slotte geworden
en gebleken zijn een eng keurslijf, binnen
welks knellende banden de daarin opge
sloten bedrijven zijn gestikt, zoodat buiten
die stramme organisaties vrije wilde" bedrijfs
uitoefening zich begon te vestigen? Gaat de
geschiedenis zich herhalen en komen wij
met nieuwe leuzen terug in de oude banen,
waarvan wij weten dat zij doodloopen?
Caveunt consules ! Voor mij is aan die
wettelijke bindendverklaring der C. A. O.
altiid een eigenaardig middeleeuwsch luchtje !
S M i s s A i; R T.
's Gravenhage
Grootste Automobiel-Exploitatie
hier ter stede.
nttinttimiiiimi
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
iiitiiiiniiiiiiiiiiiiiiit mui i
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
DE TWEHTSCHE BUK
Amsterdam. Rotterdam, 's-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
Gestort kapitaal f 35.500.000.?Beserven: circa f 12.000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BLIJDENSTEIN & Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In-en Verkoop Wissels op Binnen-en Bulten!., Vreemde Munt, Coupons.
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Deposlts.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondien.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credleten aan Handelaren en Industrleelen bij hare afdeellng CRE
DIETVEREENIOINO, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek
of andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
Direct opvorderbaar _ _ 2 %
Tien dagen opzegging _ _ __ - 2J4
Een maand vast . . ) op nader overeen te komen
Een maand opzegging
Drie maanden opzegging .
Zes Maanden
Een jaar
voorwaarden.
3i %. j Vanaf den dag der
op4 | zegging wordt l %
41 j minder rente vergoed.
Voor andere termijnen, zoomede voor groote bedragen,
volgens overeenkomst.
Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000.
Uitstaande Leeningen .. . 19.312.000.
Pandbrieven . 18.644.000.
Reserves , 1.075.000.
Hoofdkantoor: te 'S-G R A V E N H A G E, NASSAULAAN 23.
Bijkantoor : te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
4J% en 5% PARDflRIEVEII TEGEN BEURSKOERS ir stukken vin f 1.000-,
f 500.- in f 100.-, MET VERPLICHTE JAARLIIKSCHE ITLOTIKG, aanvangende 1923.
De Directie: Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUGGEN CATE.
De Haarlemsche Hypotheekbank
Directie: Mr. A. S. MIEDEMA& P.H. CRAANDIJK
Kapitaal f2.500.000 Reserves f510239
Hypotheken f 24.299.910 Pandbr. f 24.079.300
5 pCt. Pandbrieven tegen laatsten Amslerdamscb Beurskoers.
OHTYAM- en BETAALKAS
Nieuw Doelenstraat 20-22, AmstBidam
Renteverg. voor gelden a deposito
met I dag opzegging 2 pCt.
Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging 2% pCt.
Voor andere termijnen op nadei
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
velgens Reglement.
SAFE DEPOSIT INRICHTI»"Ö,
geopend:
«pWerkd.v.8^ v.m.tot 4V»uur n.m.
op Zaterdagen en
Beursvacantledagen des morgens v. 88j tot 12 uur.
Loketten van ?2.50 per maand
(? 10.?per Jaar) en hooger te buur
voor bij de Directie bekend! «f
geïntroduceerde personen.
DJ iie hm lus. C;. Lim.
Hoofdagentschap:
J. Henn, SdiFödep,
Heerengr. 124?128, A'DAM.
Telefoon N. 329.
ZI) geelt dekking voor alle denk
bare schade.
De beschikbare waarborgen der
Maatschappij bedragen meer dan
? 4,500.000.
Het bedrag der tot nu aan
Nederlandsche Auto-bezitters betaalde
schaden overschrijdt / 200 000
Onze voorwaarden zijn bonafide;
modelpolissen worden op aan
vrage gaarne verstrekt.
La¥en§¥erzelcering Maatschappij
verzekerd bedrag: ruim 70 (TtüSioen gulden
EEN POLIS bij de
AMSTERDAMSCHE
GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID
Soliede grondslagen -Voorzichtig beheer.
Qpoofe openbaarheid.
Yf*aagf jaarverslag. - A'dara.Ti.Spiegelsfpeat 17.
Standaard Hypotheekbank te Rotterdam
Directie:
Mr. H. H. C. CASFBNDJjKen
I. MOSSELMAM
De Bank geeft onder con
trole van het Algemeen
Administratie- en
Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen
100%.
De Hollandsciie Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604
Rotterdam, Wijn haven 129a,
's-Gravenhage, Qed. Burgw.38,
Maastricht, Stationstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f 5OO en verkoopt 4H % schuld
brieven In stukken van / 1000,
l 500, / 100 en / 50.
Binnenl. Vaart Risico Sociëteit.
Telel. H. 1028 H.I32I Amsterdam, Hoeren gracht 260.
VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Neder
land, België, Duitschland Frankrijk, enz.
VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom
boot e n
VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels,
enz. geladen in Schepen, Booten enz.
VERZEKERINGEN te LAND door geheel Eunpa per spoor,
Wagens, enz.
VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, B a n
kpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa,
naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz.
VF.R7EKERINGE?\ op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade
in de Hotels enz. wordt vergoed.
Gestort Kapitaal . f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve f 18,979,250.?.
Buitengewone Reserve f 22,660,000.?.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE.
Vestigingen in NEDERLANDSCH-1NDIË, STRAITS-SETTLEMENTS,
BRITSCH-INDIË, CHINA en JAPAN.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten.
Incasseeringen en Pinancieeringen. Schriftelijke en Telegrafische
Credieten. Reisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Cou
rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.
RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S bij de Kantoren in Nederland:
Met n Jaar opzegging 4| pCt. Voor andere termijnen nader overeen te komen.
POSTCIIEPE EK GIIODIENST
Hebben rekeninghouders borderellen met
quitantiën ter invordering aan het postkantoor afge
geven, dankunnen zij verzoeken,dat het ingevorderd
bedrag op hunne postrekening wordt bijgeschreven.
De afrekening met de eventueel onbetaalde
quitantiën wordt hun dan thuis bezorgd.
Rotieid, Hypotheekbank voor Nederland
j Opgericht In 1864
Volteekend Maatschappelijk Kapitaal (5.000.000
Verstrekt geld op eerste hypo
theek. Voor inl. wende men zich tot
het kantoor der Bank, Ged. Bierha
ven 25 te R'dam of tot hare Agenten
In de hoofdplaatsen des Rljks.
, DeDir. Mr.W.v.RossEM.Mr.Tn.
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK
Rotterdamsche
Bankvereeniging
AMSTERDAM
Rokin 29-43, Kapitaal en Reserven f 110.000.000
Deposito-Rente.
Dadelijk opvraagbaar . . 2 pCt.
Met 10 dagen opzegging 2J/4
VOOR ANDERE TERMIJNEN OP NADER OVEREEN
TE KOMEN CONDITIES.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 1O.?per jaar