Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
27 Mei '22. - No, 2344
Gillette
EEN ONGEKENDE VEELDE
THECILLETTESArETy RAZOE3. CY
KEIZERSGRACHT 77. AMSTERDAM
iiiuillliliii iiiini in iiiiimiiiiiiiiiu i
VREEMDELINGENVERKEER
Er wordt veel gesproken over Vreemdelin
genverkeer en over propaganda in het bui
tenland. Er is zelfs eene vereeniging die zich
ernstig met dit vraagstuk bezig houdt, en
vaak kan men de leden van deze vereeniging
in restaurants of anderszins tezamen zien.
Daar is hun taak tweeledig: ten eerste be
spreken zij natuurlijk de mogelijkheden om
vreemdelingen te lokken en beramen zij nieuwe
middelen daartoe, en ten tweede vergewissen
zij er zich van dat de restaurants alles kunnen
aanbieden wat onze reputatie van goede
eters en koks kan verhoogen. Wanneer zij
zich dan duchtig van dat laatste op de hoogte
gesteld hebben, deelen ze het resultaat van
hun ingespannen bemoeiingen aan de
binnenen buitenlandsche pers mede en zij illustreeren
die mededeelingen met reproducties van
schilderijen van Rembrandt en afbeeldingen
van molens en koeien.
Dan komen de vreemdelingen, geven
hun geld uit, en het doel is bereikt. Men ziet
het: het procédéis aangenaam en onfeilbaar.
Maar er zijn andere en nog aardiger pro
cédés : men zou de vreemdelingen kunnen halen,
in massa's, desnoods met geweld, of, indien
men dat niet zou willen, zou men de vreemde
lingen in hun land kunnen laten en alleen
hun geld laten overkomen, om dat aan te
verdeelen onder restaurateurs en winkeliers.
Ik geef toe, dat dit harde middelen zijn,
maar ik tart u allen om te zeggen, dat ze
niet effectief zouden werken. Men kan des
noods ook met zachter middelen te werk
gaan, bijvoorbeeld op de wijze waarop de
Hongaarsche regeering het doet.
De Hongaarsche regeering bevordert het
vreemdelingenverkeer tweeledig: ten eerste
zet ze Hongaren het land uit, en deze
verkeeren dan als vreemdelingen in het buitenland,
en ten tweede plaatst ze advertenties in de
New York Herald om vreemdelingen in
Hongarije te krijgen.
Die advertenties luiden, vertaald, als volgt:
Het spreekt vanzelf, dat de teksten niet
bindend zijn en naar genoegen gewijzigd
kunnen worden :
Of wei:
"mum iiin iiiimimi
J.S.MEUWSEN, Holl. A'DAM-R'DAM-DEN HAAG
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
De Hongaarsche regeering noodigt
vriendelijk de Amerikanen
tot een bezoek aan
HET SCHOONE BUDAPEST. i
5 uren per spoor van Ween en of n i
dag per boot langs de schilderachtige
Doiiau. Leert de Magyaren
thuis kennen Een beschaafd
volk, dat vrijheid, kunst, muziek en
poëzie bemint.
Indien de bevoegde autoriteiten ten onzent
tot dit middel zouden willen overgaan, zal
ondergeteekende zich gaarne belasten met
het opstellen der annonces.
Ten einde zijne bekwaamheid daarin te
bewijzen laat hij hieronder eenige
ontwerpadvertenties van zijn pen volgen.
De Nederlandsche Regeer ing
heeft het gen regen
vreemdelingen van-voldoende
finantieele draagkracht uit te noodigen
tot een bezoek aan
HET SCHOONE NEDERLAND.
Centraal gelegen zacht kli
maat voortreffelijke auto'wegen
billijke garages Een vrijheids
lievend volk met sigaren in den mond
en de handen in de broekzakken
Finantieeie experts Overal water
100 Kamerleden, waarvan weinige
aanwezig gocdkoope hotels en
billijke spoorwegtarieven.
Minzaam aanbevelend
RUYS DE BEEREBKOUCK
Gerant.
Het gemeentebestuur van Amsterdam
roept vreemdelingen op tot een
bezoek aan:
DE GROOTSCHE WERELDSTAD
a/h IJ.
Bouwterreinen in het centrum
groote attractie: het verborgen
Raadhuis Een nijvere, vriende
lijke bevolking met liefde voor
dichtkunst en zin voor humor
Lage belasting Bezoekt, de orde
lijke raadsvergaderingen Ken
ledige schouwburg en 40 a 50 volle
bioscopen Prachtige huizen in
gericht tot kantoren
voetbalsport Een opgewekt zaken
leven Beurs in de open lucht.
Hoogachtend
DK Vl.lKiT,
Burgemeester
OELOF AITROEN
KALVERSTRAAT 1
Amsterdam
OPGERICHT 185O
TELEFOON 658 N.
DEN HAAG - PLAATS 23
firma M. J. GOUDSMIT
PAARLEN, BRILLANTEN
Goud, Zilver en Horloges
Uitsluitend eerste kwaliteit
Illlltllllllllllllllllll IIMMHUmlIIIM
EEN LIEFDE
DOOR
ELLEN FOÜEST
Nu lag ze in haar bedstee en wist, dat de
laatste dag nabij was. Ze zag terug op haar
leven en begreep maar niet dat het nu uit
moest zijn. 't Leek haar nog zoo kort geleden
dat ze het boerekindje was op 't erf van
haar grootmoeder. Ouders had ze nooit
gekend. Ze had wel eens getwijfeld of ze ze
eigenlijk ooit gehad had. Grootmoeder had
er nooit over gesprc . Grootmoeder sprak
over 't algemeen hee. reinig.... Als ze nu
in dit stille uur dacht aan het meisje dat ze
toen was, had ze meelij met dat kind. Een
zaam was haar leventje geweest op de boer
derij.... Zelfs toen ze school ging was dat
niet veranderd. De kinderen waren bang van
Grootmoeder, die altijd met een stok liep en
, eruit zag als 'n heks. Ze had het nooit prettig
gehad op school. Grootmoeder naaide zelf
haar jurken en van heel klein kind af al had
ze .gevoeld dat die rqar" waren, niet als van
andere kinderen. Dat had haar nog schuwer
gemaakt dan ze van natuur al was. Ze her
innerde zich nu nog een jurk van paars katoen
gesneden uit een jak van grootmoeder, die
haar tot veroverde knieën hing. Haar haar,
dat golfde, werd altijd met vet strak naar ach
ter getrokken precies zooals dat van groot
moeder en van een strik of mooien kam was
geen sprake. Vier nijdige haarspelden hielden
het toetje opgenomen haar" bij elkaar.
Een jongen ging langs het venster en riep:
Raapstelen"! Ze luisterde tot de stem ver
stierf, te zwak om te denken als iets haar
stoorde.
Dan dacht ze verder, half in koortsdroom
....Oh al die jaren ! Maar vrienden had
ze tóch gehad, vrienden waar grootmoeder
niet van wist, want echte vrienden mocht ze
niet hebben.
Grootmoeder hield niet van sentimentali
teit en als ze den hond of de kat te veel aan
haalde kregen die een schop. . . .
Soms als grootmoeder onverwacht bin
nen kwam en de kat hoorde purren, zei
ze met een boozen blik: Hen je weer bezig
geweest?"
Dar. beefde ze al, hoewel grootmoeder
h;i.ir toch nooit iets deed.
Lig je goed moeder?"
't Was haar dochter, de eenig ongetrouwde
van de drie, die zachtjes binnengekomen was.
Ze hoorde de stem wel, maar 't drong niet
tot haar door dat zij antwoorden moest. Ze
was nu geen oude, stervende moeder. In haar
zoetenkoortsroesjwas ze een eenzaam kind....
Haar gedachten wiegden nu als blanke bloe
men op een somberen ouden en door den wind
bewogen tak....
Vrienden? Ja ! De oude klok met het speel
werk en het kabinet met den dikken buik.
Alle andere meubels ook had ze liefgehad,
maar vooral de klok en het buffet.
Als ze 's middags uit school kwam en groot
moeder was niet in de kamer had ze soms haar
vhoofd tegen den dikken, vertrouwden buik
tan het kabinet gelegd; zoo maar, zonder iets
te willen of te verwachten.
En de oude klok had heel wat tranen gezien
en kinderklachten gehoord.
Als ze 's nachts wakker lag en bang was,
hoefde ze maar, vanuit de bedstee, de oude,
bekende meubels te zien om weer heel te
vreden en rustig te worden.
Grootmoeder had eens gemerkt hoe ze het
kabinet streek, was dadelijk met een
stofdoek gekomen en had, zonder een woord,
de vuile vingers" eraf gewreven.
Jaren hadden ze zoo geleefd. Toen ze van
school gegaan was, had z1-' pas gemerkt hoe
prettig ze het gevonden had tnsschen de
andere kinderen, zelfs al werd ze veel geplaagd
en al had ze geen vrienden weten te maken.
Opeens was haar leven nog stiller,
doodseher en vlakker geworden. Eén groot geluk
had ze toch gehad. Grootmoeder, die Ie oud
werd, had haar de zorg voor het huishouden
overgelaten. Zoo poetste en wreef ze naar
hartelust al de lieve dc.ode dingen, die voor
haar levende vrienden waren.
Ze streelde het ronde koperen randje langs
het venstertje in den buik van de klok, zooals
andere meisjes de haren van een minnaar lief
kozen. Ze wreef het kabinet tot het warm
werd en verbeeldde zich dan dat het een hart
had, dat ze hoorde kloppen. Ze was eigenlijk
toch volkomen gelukkig geweest in dien tijd.
Op een goeden dag had grootmoeder zonder
meer gc/egd : Je moet maar eens trouwen
We kunnen op 't erf best twee mannenarmen
gebruiken."
Heb je 't nog goed moeder?" Weer was
het Leen. Maar ze onderbrak den draad van
moeders droomerijen niet.
Die Jag was een heel vreemde dag geweest.
Grootmoeder had 's avonds toen ze de
pap uilschepte nog eens gezegd: We motten
Zondag maar eens naar de kerk je bent niet
leelijker dan een ander, denk ik zoo".
Maar zijzelf had niets gezegd. Het drong
alles niet zoo heel diep tot haar door. Ze had
in de kerk een paar keer zien trouwen maar
nooit had ze gedacht of begeerd dat zooiets
haar zélf overkomen kon. Ze dacht er verder
maar niet aan. 's Zondags na de kerk was de
zoon van den meulder naar grootmoeder en
haar toegekomen en mee opgeloopen naar huis.
Breed uit was de jongen gaan zitten, terwijl
grootmoeder de koffie uitschonk en hem het
koek j es t rommel t je toeschoof. Grootmoeder
en hij hadden gepraat over den oogst en de
koeien. Zij zelf had niets gezegd. . . . Daarna
was hij lederen Zondag meegekomen en had
grootmoeder hen soms alleen gelaten .... Zoo
was ze op een goeden dag getrouwd Aan
haar leven was niets veranderd. Ze hieven op
't erf tusschen de meubelen die ze liefhad. Er
was een man bij gekomen en later kinderen ....
Maar noch de n noch et'ander had haar
groole liefde verdrongen voor de klok e:i het
buikige buffet. Grootmoeder was gestorven
en ze had er geen verdriet om gevoeld....
alleen een soort woeste vreugde, dat nu de
meubels van haar waren van haar alleen,
van haar zelf.
Als haar man praatte van de erfenis, het
boerderijtje en de koeien, luisterde ze bijna
niet. Wat kon haar dat schelen. Zij had de
meubelen. Als de kinderen thuis kwamen van
school, leefde ze in een lange angst, dat ze
iets aan de meubels zouden misdoen. Ze straf
te nooit, ze probeerde een goede moeder te
zijn. Alleen als de kinderen de meubels te na
kwamen, vergat ze zichzelf er sloeg er op.
Angstig vermeed ze wat dei: kinderen verdriet
kon doen. Soms liep ze stilletjes den weg naar
de school op om de kinderen eruit te zien
komen en zoo te zien welke jurken andere
kinderen droegen om haar kinderen dezelfde
te maken. Ze liet vriendjes en vriendinnetjes
vrijelijk komen en had altijd een koekje of
een balletje klaar. Alleen in de voorkamer
mochten ze nooit?daarstonden de meubels. .
Haar man was gestorven, haar dochters op n
na getrouwd .... 't Was alles aan haar voor
bijgegaan zonder veel emotie na te laten...
Leen had ze bij zich gehouden .... Eens was
er een jongen geweest en had ze gesidderd en
gebeefd, maar Leen mocht hem niet en toen
was haar rust weergekeerd. Ze hield van
Leen. Hoewel ze nooit erover gesproken
hadden, wist ze dat Leen haar begreep en
evenals zij, liefde had voor de meubels. Al
die weken dat ze daar nu al lag had ze erover
getobd. Wat zou er van de meubels worden?
Toen had ze gezien, hoe Leen, ongevraagd,
wreef en poetste, hoe de beste boen was nog
maar net goed genoeg was voor het kabinet,
hoe ze, vol liefde, de doeken warmde, waarmee
ze het wreef en groote, diepe rust was over
haar gekomen.
Huize l. ZOME1DI1K BUSSINK
ark,
Restaurant a la carte
Lunch-Afternoon-tea.DIners en Soupers
Dagelijks muziek door het Huis-orkest
lirengt uu' vacantie tlour in /iet
vredig
WORMERVKER.
Speciale prijzen voor Amerikanen
? tien geheel ledige gemeentekas
- Gezellig verkeer met omliggende
gemeenten --- Nationale dansen
Welvaart Veeteelt.
Waarheen dezen zomer?
NAAR HARDERWIJK!
De Parel der Veln\vè\
Een hartelijke, letitige, bevolking
Nationale vloeken Wedstrijden
in sfeenwerpen en autokrassen.
Al deze advertejities kunnen in alle levende
talen worden «vergezel. Wij zonden aan
raden de campagne aanstonds aan te vangen
met deze laatste, die wij ten slofte in
ernstigeoverweging geven :
de
De Koninklijke Ncderlandsche
Rcgeering noodigt alle vreemdelingen
vriendelijk uit tot een bezoek aan
haar tablissement.
Lage prijzen Belastingen op
weelde, tabak en alcohol \ Vele
attracties, w .o. evoluties met grond
wetsherzieningen, vloutprugrammu's
en arbeidswetten.
De 100.000 Cr anenburger s 100.000
Sensationeele acrobaten.
J. DUYS,
in zijn geheel nieuwe repertoir.
Mlle' QROENEWEO, *me
lieveling van het publiek.
KARNEBEEK
de geheimzinnige ! !
Spannend ! Bijgenaamd Willem de
Zwijger Jr. (De man met het ijzeren
masker).
Ten slotte: groot ballet, voor
stellend: De krakende brandkast.
Medewerking van het gansene per
soneel.
Aan het slot: De Geer, illusionist
en millioenentoovenaar.
Komt allen : Deze zomer als extra Nr
Dames stern-oefening, en debuut der
6 candidas 6
Vroolijke kamerdames.
Hoogachtend,
namens de directie,
VAN KARNEBEEK.
Ridder p.p.
M E i. i s S T o K E
P.S. Wij mogen niet onbillijk zijn jegens
de Ver. v. Vreemdelingenverkeer. Zij voert
eene energieke actie om te bewijzen dat de
Nederlandsche hötelprijzen laag, althans
billijk, zijn. Te dien einde verspreidt zij in
het buitenland lijsten van titels en van de
prijzen dier inrichtingen. Helaas zijn de
lijsten onvolledig.... wegens onvoldoende
medewerking van hötelhonders.
Velen hunner wenschen de prijzen vrij
blijvend" te houden.
Wij vreezen dat de appartementen die
de hoeren disponibel hebben ook voor een
deel vrij-blijvend zullen zijn dezen zomer....
M. S.
IIIIIIIIIIIIIIIIII.IIIIIIIMIIIIIIIIIinlIllllllllllflIllmlIlllmlIllllllMmilimlII
Grand Hotel Fnnckler
RESTAURANT HAARLEM
Pension prix-modérés
Ze opende nu de oogen, zag de meubels en
zocht Leen.
Leen" zei ze flauwtjes.... Leen kwam bij
het bed.
,,'n Slokje waler, Moeder?" Ze liet Leen
begaan en voelde het frissehe water als een
weldaad.
Toen dommelde ze weer weg en soesde: en
nu is liet uit...." Weer keek ze naar tic'
meubelt jes.
Leen.... in de tweede la ligt alles, ook
mijn witte kousen --?- doe me die vooral aan
als liet zoover is".
Leen knikte en een stille traan gleed langs
haar wang.... Stilte.... alleen de klok
de oude, trouwe klok.... tik-tak-tik.... Ze
dacht nu hoe het zijn zou en plotseling opende
ze de oogen wijd en scheen te meten. . . . Moe
vielen de oogleden weer toe. Ze wilde denken
- nog even denken -??? als zij er nu niet meer
was. . . . dan was er Leen. . . . maar ze moest
er uit. .. . en de kist moest door de deur en
naast de deur stond het kabinet.... Waren
dat bijen die daar gonsden? 't Was of ze op
wolken zweefde. Zon ze al dood zijn. . . . ? Zou
dit de weg zijn naar den HemelV roote
od" bad ze heb nieelij met me.... en
vergeef ons onze schuld.... zooals wij...."
Ze hoorde heel in de verte stemmen.
Dat 's Heeren zegen op u daal". Ze pro
beerde de oogen te openen, maar kon niet.
Toch was het of ze in een zee van licht dreef
;,.. ..Dominee !" dacht ze nog.... Zijn gunst
uit Zion u bestraal". Ver was die stem
ver.... ver.... zou ze nu haast aankomen?
Waar? Ze opende de oogenen zag als in een dof
waas Leen en de meubeltjes.... Geef
haar met een veertje wat wijn", zei dominee.
Leen deed het. De zieke opende de oogen nu
heel wijd en wenkte vaag om Leen die nu
over haar heen boog ,Leen" fluisterde
ze Leen, laat ze voorzichtig zijn met mijn
kist.... zoo nauw hier...." de stem werd
onduid. lijker.... de meubeltjes."
't Is volbracht," zei dominee.
Typ. Amst. Boek- ia Steendrukkerij, voorheen Ellerman. Harms d Ca.