Historisch Archief 1877-1940
-'f T
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
10 Juni '22. - No. 2346
ft
BOEDKOOP WOHC.lt
gam. HEEMSTEDE, bulten da
annaxatiaplannanBouwt op Leeuw en Hooft" d/d Haarlem
merhout gemeente Heemstede Lage belasting,
billijke prijzen. Watersport; uitstekend onder
wijs ; Centrum van 't land, onder den rook
van Amsterdam. Vraagt geill. brochure, die
gratis wordt toegezonden.
Bauwtarralnan LEEUW ft HOOFT",
Halte Blauwt Brug. Tatataai 18039
laiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiT'iiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ONTCIJFERKUNST
De verschillende geheimschriftmethoden,
waarmee we tot nu toe hebben kennis gemaakt,
vertoonen alle hoezeer hun uiterlijk voor
komen dit soms schijnt tegen te spreken ?
een karaktertrek, die hen onvoorwaardelijk
als kinderen uit n gezin, misschien juister:
uit n familie, kenmerkt.
De merkwaardige e-dans in probleem 7,
het vokaalgeheimschrift in no. 6, het
cijferkryptogram in no. 4, koitom alle tot dit
oogenblik besproken geheimschrift-methoden
zijn uitingen van nzelfde beginsel, dat
men nu eens door dit, dan weer door dat
masker, verborgen tracht te houden. *
Dat beginsel is het beginsel der enkel
voudige vervanging, dat gekenmerkt wordt
door het feit dat een bepaalde letter steeds
door n bepaalde andere letter of lettergroep
wordt afgelost; in plaats van de e bijv. van
het ware open schrift, ziet men altijd de ij,
de groep au, de groep aabaa, het woord
cabulu of een woordachtige lettergroepeering
optreden, waarin de e een afgesproken plaats
inneemt.
Maar op dat zelfde beginsel steunt ook de
ontcijferaar bij z'n pogingen, om te lezen, wat
hij juist niet weten mocht en het ligt dus
voor de hand, dat men. geprobeerd heeft
geheimschriften te vinden, waarvan het
fundament die gevaarlijke eigenschap niet
of in mindere mate vertoont. In zeer ver
schillende richtingen heeft men gezocht en
gevonden; het zoeken van het beginsel is
een bezigheid, die mij een aangename af
wisseling schijnt, naast het meer gewone
oplossen van problemen.
Volgens een bepaalde geheimschrift-me
thode behandeld, gaat het bericht:
Men verwacht dat de opstand spoedig
zal uitbarsten. De generaals verzamelen de
betrouwbare troepen" over in.
Probleem II.
TJIT EÏET KL.AJDSOIEÏRIFT1 "VAJST
D I P O A
E A A A F.
N E E O T
L A V E A
N C E RM
WR A RO
A S D E T
L R I T Z
E T DE E
D NS G E
A P N A A
N E D R E
Z A S M R
A E V H W
T U B O F.
P DT T O
A A US B
E L NR B
terwijl die zelfde tijding, volgens een op
een geheel ander beginsel berustende methode
vercijferd, de gedaante aanneemt van:
Probleem 12.
A N WWN
L G T O T
H G ! PI
W! A J R
Y KE C W
S K Y RS
Q G C P P
H L A Z S
Q O T R W
P Y I S K
H D S T G
A T L E F
L. Y C W P
N S F W!
G B GT K
dat de vrede voor allen zou stichten..
Wat hebt ge gedaan met mijn prachtiger!
[droom..
door mijn volken ten gronde te richten?"
Dan zwijgt hij, en Tschischerin wankelt en
[beeft.
zijn gelaat is zoo grauw als een laken..
Nu weet hij waarom hij hier on gaarne kwam..
Nabij is het uur van de wrake..
Wat wilt ge van mij?" roept hij sidderend uit.
Dan glimlacht de Czaar aller Russen
en spreekt: Al hebt gij ook mijn volken
[misleid,
mij neemt gij er niet zoo gauw lusschen !"
(ia ijlings terug naar uw Haagsche hotel
en laat u de rekening geven
in Russische roebels.... dan zult ge eens
[/.i en
'?Wat gij met mijn rijk hebt bedreven !"
MELIS S T o K E
Tot m'n spijt B. H. O. te B. moet ik u te
leurstellen; het genoegen, te genieten van
't gevoel, alle problemen te hebben opgelost,
hebt ge u onrechtmatig toegeëigend. Pro
bleem 9 verbergt een heel wat beter bericht,
dan het verbandlooze atmosfeer", dat ge
inderdaad op handige wijze aan de cijfers
hebt ontlokt. Het verschil der cijfers, vór en
na de komma in elk getal, geeft, behalve
voor 't 5°en 9°, toevallig iets, waaruit 't
woord atmosfeer gemakkelijk kan worden
samengesteld, immers de getalrij:
10,45 4,17 58,03 52,05 30,8 2,54 05,27
87,50 0,29 gaat dan over in :
1,1 4,5 3,3 3,5,? 2,1 1,5 1,5 ?, terwijl
deze cijfers in het normale alfabet (zonder x)
in vijf groepen van vijf verdeeld, de volgende
letters aanduiden:
ATMO9FEE?
De beide vraagteekens vereischten een wat
meer ingewikkelde en minder logische bewer
king. Waarom B. H. O. trekt gij hier in beide
gevallen 4 van de cijfergroepen af?
30,8 26,4 4,4 dat is S.
0,29- 4,25 4, 3 dat is R. Wanneer't woord
atmosfeer, zonder dezen kunstgreep, door 't
zuiver toepassen van cijferverschillen was
ontstaan, zou uw oplossing als een mogelijke
moeten worden aanvaard. Is 't u niet op
gevallen, dat alle getallen, zoowel rechts
-.- J. H. DE BOIS
-:HAARLEM, KRUISWEG 68
Tableaux - Estampea - Editlons D'art
als links van de komma, een even cijfer
bevatten? Laat ons de oneven, als niets
waardige, schrappen en alleen de even cijfers
opschrijven; er komt dan:
0,4 4,2 8,0 2,0 0,8 2,4 0,2 8,0 0,2
*?* Wanneer we deze cijfers, met behulp van
't volgende alfabet:
A B
0 2
PQ
0 2
0
C
4
(i
R
4
D
0
S
0
E
8
T
8
F
0
U
0
0
2
V
2
2
II
4
8
W
4
IJ
08
YZ.
0 8
K
0
L
2
4
M
4
N O
0 8
CVYPW T W M Q
Grand Hotel Fancfcler
RESTAURAIil HAARLEM
Pension prlx-modérés
in letters omzetten, komt er een berichtje,
dat naar ik hoop niet als persoonlijk" zal
worden opgevat.
In probleem 10 bracht de groepeering C C
J J B B zoowel B. H. G. als A. J. S. te A
op 't goede spoor; voorraad" is een van de
weinige woorden, dat zich met dit
lettergroepje dekt. No. 9 beteekende volgens
A. J. S: Brik in zee", volgens J. A. B. W.
te L. K.: Chilithee".
Brieven te zenden voor a.s. Vrijdag aan
het secretariaat van de Amsterdammer",
Keizersgracht 333 Amsterdam onder 't motto
F R i M A
RIJM-KRONYCK
TSCIIISCIIERIN EN f NlCOLAAS II.
't Is nacht in den Haag en het Vredespaleis
ligt in spookachtig maanlicht te droomen.
Opeens ziet men Tschischerin, deftig gekleed,
als een slaapwandelaar, langzaam, komen.
Door een venster valt licht op den marmeren
[vloer,
gekleurd door beschilderde ruiten,
't Is stil in 't paleis en de Juni-nacht broeit
in een tropische hitte daar-buiten.
Zijn passen gaan hol tot het leege gebouw,
..hij huivert voor vreemde gedachten..
Is 't verbeelding, of roerde er zich ginds in
[een nis
een schaduw? ..Of klinken er klachten..?
Hij wankelt : in 't maanlicht bespeurt hij
[een schim
die langzaam, en schrede voor schrede,
hem nadert., door 't huis klinkt een aklige
[kreet..
hij herke.it hem., 't is Niclaas de Tweede!
Ge hebt", zegt de geest, met een vrees'lijke
[stern,
mijn rijk en mijn leven genomen,
en nu zijt ge, niet vreezend mijn woede en
[wraak,
in 't paleis van mijn droomen gekomen !"
Hier bouwde men eens, op mijn bede, het huis
?iilMMIIMIIIimiiiliiiillliiiiiillliintiii illlliliniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinni,
J.S.MEUWSEN, Hofl. A'DAM-R'DAM-ÜEN HAAG
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
A. R. C. te S. Kunt u mij ook inlichten
omtrent het schoonmaken en onderhouden van
sieraden, jinreelen etc. geval in goud?
Dit kan het best geschieden door de siera
den af te wasschen in zoo warm mogelijk
zeepsop van gele zeep. Daarna ze niet af
drogen, maar rondwentelen in een kist met
zaagsel tot ze droog zijn, en tot slot met een
schuiertje de hoeken goed uitvegen opdat
er niets blijft zitten.
llllllllllllliiillllllliiliillii uimiMtiiiiuiiiimumti
MEUBILEEQEM
VEQSIEPEn
WOM l MG
AM5TERDAM
7091113
LEIDSCME5TfMr-73
uiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiuiiiiiiitiiiiMHimiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim^ uiiiiin
IIIIIlIIIIIIIMIIIIiilllilllllllIllllllllllllllIIlllllllW
TERUG IN HET VADERLAND
door
ELLEN FOREST
In de verbeelding wordt het Vaderland het
land bij uitstek, het verteederend-bekende,
het zacht-insinueerend, geheimen houdend
lustoord van felle verbeelding. Als een fijne
roes begint het, een koorts die het heele
bestaan als veiijlt en den geest droomerig
benevelt, zoodat voor realiteit geen plaats
meer is.
Het Vaderland, bij alles, blijft de toetssteen,
waartegen alles afvalt en vergrauwt. In dagen
van ziekte lijkt het een verlossing, een weelde
daar begraven te liggen onder een knotwilg
of een eik omringd door al het vriendelijk
bekende.
Brieven komen en je voelt je zoo diep en
sterk verknocht aan de menschen daar,
automr.tisch gereduceerd tot het kleine stel
vrienden, denkers en droomers, die blijven
contact houden. Al 't andere valt weg. Een
sublimeering geschiedt onbewust en land
en menschen krijgen deugden en verliezen
ondeugden, klassieke helden schijnen de
11 ct. Nederl. Munt
' " Hollano's beste Sigaar
vrienden, dragers van idealen, nergens elders
te vinden. Zoo ging het huiswaarts, uit
mooi en vreemd Japan, langs en door vriend
schappelijk en lachend China. Ah, China
uw goedlachschheid doet me nog glimlachen.
Uw revoluties? Och kom ! Wat woorden
en wat lachjes ! 't Is alles als een Vaudeville,
waarin zelfs naast den moord, voor ernst
geen plaats is. In China lacht alles en altijd,
een gullen, frisschen lach, direct gevolg van filo
sofie die tot sterke, diepe wezenlijkheid ge
worden is. En van lachend China naar
strak, eerwaardig, bezonken Indië, waar de
Hindou goed maakt wat de Maleier bederft;
waar stammen zijn, verschillend als de bloe
men des velds, maar waar altijd weer
domineert degroote,sculpturale,in ver verleden
verzonken Hindou. De Hindou is de drager
van oude, eerwaarde tradities, van een cultuur
die op zich zelf schijnt te staan. De Hindou
glimlacht om ons,, die prat gaan op onze
groote mannen alsof zij er geen hadden,
lang en lang vór uis. Hebben ze geen eigen,
eeuwenoude conceptie van zon, maan en ster
ren, in onderlinge rust of beweeg? Hebben
ze geen eigen tijdrekening gehad? Geen eigen
filosofie, waarvan nu eerst zachtjes begint
door te sijpelen, de eeuwige, diepe waarde?
En van 't mediteerend Indië naai Afrika!
Somaliland, oh, Djibouti, alleen een uit
hoek, maar hoe bar en dor, hoe ver
stoken van alles, waar alleen nog, ais
troost, om veel wat niet is, kunst in alle
naïveteit leeft. Dan Egypte, het onzegbaar
schoone Egypte, dat met geen woorden te
beschrijven is, waar na eeuwen en eeuwen -
niettegenstaande alles de Pharaos nog
heerschen, oppermachtig en alleen, over
allen die niet uit toeristenmanie alleen den
Nijl opgaan. Maar overal weer, zelfs daar,
dachten we met zoete vereering aan het Vader
land en zelfs bij het zien, d.i. tevens, het
bewonderen der schoone Arabieren,
Egyptenaren en Copten, dachten we met liefde
aan de menschen ginds, onder de schaduw
der langzaam glijdende molenwieken. Egypte !
De Woestijn, de starre bleekheid der
Pyramiden, de weelderige schoonheid van het
Mokattain gebergte, lijdzame minnaresse der
zon, die het omhangt met weelde van kleur,
van den ochtend tot den nacht en het dan
hult in haar koelen mantel van zwart velours,
waarin de gouden starten van den nacht
weerkaatsen. Zelfs Egypte vermocht niet dat
verre beeld te verbleeken. Daarna Italië.
Zooveel dichter bij ons, zooveel inniger_en
liever en gemoedelijker dan 't fiere,
majestueuse Egypte.
Vreemd was het met ons. Dit werd op eens
een nieuwe wereld. Wereld van blanken als
wij en niet als wij. Maar om die eigenheid, die
het aan zich had, ontwaakte onze jalousie
en als we hoorden: Buona sera", zeiden wij
Goeden avond" en voelden naast het liefe
lijke Italiaansch, onze taal als het krachtige,
gezonde....
Zoo was het met alles. Michel Angelo staat
alleen, maar naast hem plantten we
Rembrandt. Een vage, vreemde jalousie, als die
van een geliefde voor den besten vriend van
haar man. Overal hadden we zonder voor
behoud bewonderd, hier werd bewondering
voor het andere, als een tekort doen aan het
eigen land. Dierbaarder en dierbaarder werd
het en moeilijk werd het wachten....
In onze verbeelding stond het weerzien als
een gouden feest
Rosendaal. Met tranen in de oogen gingen
we het stukje van Esschen tot daar....
Alles uitstappen. Alle kleine bagage naar
de douanen"! Dat hadden we nog nergens
gehad.
Maar conducteur", zei een, mogen we
het hier niet na laten zien 't is zoo'n ge
sleep en dat mocht overal".
,,'k Bén geen conducteur, en hier laten
zien komt niet van in. Je bent hier in Holland
en dan moet je het maar weten ook"! Een
grove, platte stem met brutale snerp. Dat
was 't eerste !
Kunnen we wat te eten krijgen?" vroegen
we aan een ander galonmensch.
Natuurlijk als je geld hebt en je beurt
afwacht". Alweer zoo'n stem, alweer die
vijandige toon. Onze moed zonk. We keken
elkaar eens aan.
Holland? Dit?" En verder ging het....
Rotterdam. Vrienden waren lief en hartelijk,
maar overal elders was de vijandigheid.
Leiden ! Het etnografisch Museum. Open?
Ja ! Maar kakemono's niet te zien, want de
conservator was ziek. Wanneer ze te zien
zouden zijn was op geen stukken na te zeggen.
De conservator had griep en gaf den sleutel
nooit uit handen ! Prettig voor de belasting
betalers ! De bibliotheek? (11 uur 's-morgens).
Het speet den conciërge, maar daar kon niet
gewerkt worden. Mijnheer zat er zélf. Wie
die God-Mijnheer is, die in zoo groote een
zaamheid zitten moet, dat arme studeerenden
de toegang ontzegd moet worden? Mystère !
We dachten aan Parijs waar men voor
de Bibliothèque Nationale een introductie
van den gezant moet hebben maar waar
we een half uur na aankomst rustig zaten
omdat de secretaris vond, dat men ernstige
werkers niet wegstuurt om een formule.
Holland ! Wat stond het nu al ver van het
land onzer droomen. En van stap tot stap
vielen we in dieper wanhoopsafgronden.
Van onze afwezigheid was gebruik gemaakt
om 'n kleine lastercampagne op touw te zetten.
Natuurlijk door iemand die jaren lang wel
daden genoten had, wat misschien haar eenig
excuus was. Weldaden zijn uit den booze,
kweeken alleen haat en wrok bij wie ze ont
vangen, vooral in ons land en bij ons volk,
dat toch wel zuurheid als eerste eigenschap
heeft.
Een orgaan in gezond en frisch egoïsme is de
beste levenshouding ! Is goedkoop en bespaart
decepties. W?nt al verwacht men geen dank,
men verwacht een zacht en fijn gevoel en
dat zelfs vonden we niet. Roerend was het
weerzien van eenvoudigen, een naaister,
een meid, een kellner in Americain die ons
herkende. En wie (behalve familie) alles
goedmaakte was Ivy's Mr. Lijndraaier.
Van uit de verte herkende hij ons en
groette. We kochten een bloem -?maar hij
wilde geen geld - gaf ons dat fleurige welkom
tusschen zooveel naars.... en redde voor
ons Holland, het Holland van onze droomen.
Het is er dus nog ! In een vriendenhand hier
en daar, in een bloem om niet ineen gullen
lach van blij weerzien.... Het is er nog
Goddank.
IIIIIIIM miiiiiii
\Londutt Opinion)
(Punch)
De gastvrouw": Wil ik jejvleesch, voor jejsnijden,
vent?"
Het beleefde jongetje: Dank u, mevrouw, ik kan
't zelf wel. We krijgen thuis dikwijls net zulk taai vlcesch."
Verhoogt de aantrekkelijkheid uwer schilderijen. Laat b.v.
een beroemd zanger achter uw Zeegezicht" de Ballade
van de Zee" /ingen.
(London pinion)
Honderd gulden l Zoo'n dure hoed zou
mijn man me nooit geven."
Wel ja, zeg. Als je maar begint met een
Rolls Royce te vragen."
Wilt u 'm maar op 05 zetten? De dokter
heeft gezegd, dat ik daar mijn kamer op moet
houden."
Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Harms <£Co.