Historisch Archief 1877-1940
17 Juni '22. - No. 2347
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Grand Hotel Funckler
RESTAURAHl HAARLEM
Pension prix-modérés
MOEILIJKE TIJDEN VOOR DE
SPOKANE MEELMOLENS
De voorbeeldfloos ernstige crisis van thans
heeft op de verst van eikander verwijder
de plaatsen unzer planeet overeenkomstige
verschijnselen te voorschijn geroepen. Dit
is een duidelijk bewijs zoowel voor de groote
uitgestrektheid van het gebied, dat door de
crisis getroffen wordt als voor hare intensiteit.
Dezelfde verschijnselen doen zich gelijktijdig
voor in Japan en in Nederlandsen-Indië, aan
de Pacific-kust van Noord-Amerika en in
Argentinië'. De steeds toenemende afhanke
lijkheid in economisch opzicht van de landen
onderling komt hierdoor in een duidelijk licht
te staan en ook op dit gebied moesten de ge
volgen van de groote uitbreiding, die het
verkeerswezen in de vorige eeuw heeft onder
gaan, zich doen gelden.
Menige oude zaak van goede reputatie
heeft onder deze omstandigheden een zwaren
strijd om het bestaan te voeren en onder
nemingen, die nog geen gelegenheid hebben
gehad hare wortels diep in den bodem vast
te hechten, loopen gevaar ten offer van de
heerschende stormvlagen te vallen.
Aan den anderen kant zijn er tal van zaken,
die ongetwijfeld voor het oogenblik met groote
moeilijkheden te kampen hebben, maar die in
het verleden zoozeer haar bestaansrecht en
levensvatbaarheid hebben bewezen, dat er
voor belanghebbenden alleszins aanleiding
bestaat steun te bieden en de onderneming
over de moeilijke tijden heen te helpen. En
wie zijn daartoe eerder aangewezen dan de
eigenaren der zaak, bij de naamlooze vennoot
schap dus de aandeelhouders? Eigendom
brengt uiteraard rechten met zich mede, maar
niet minder vanzelfsprekend is het, dat aan
eigendom ook plichten verbonden zijn, al zijn
dat dan ook veelal eereplichten.
Een dergelijk geval doet zich thans voor bij
de N.V. Spokane Meelmolens, een van
1903 dagteekenende onderneming, waaraan tal
van goedklinkende Amsterdamsche namen
verbonden zijn. De aandeelen dezer be
scheiden opgezette zaak bevonden zich oor
spronkelijk in handen van slechts weinigen,
maar naarmate het bedrijf zich uitbreidde
en kapitaalsvergrooting hiermede gepaardging,
werd ook de kring van aandeelhouders
grooter, voornamelijk in latere jaren, toen de
aandeelen waren toegelaten tot de officiè'ele
beursnoteering te Amsterdam.
De vennootschap heeft zich van een vrij
onbeduidend zaakje kunnen opwerken tot
een onderneming van beteekenis, die den
Hollandschen naam in de ,,Far West" eer.
aandeed. Bij oprichting bedroeg het kapitaal
slechts / 125.000 en werd slechts n
meelfabriek, in navolging van Amerika meelmulen
genoemd, te Spokane in den staat Washington,
dus aan de Pacific-kust geëxploiteerd. e/.e
fabriek was niet eens het eigendom der ven
nootschap (en is dit ook nog niet), daar de
jonge Hollandsche vennootschap haar van de
Washington Water Power C v tot l Januari H>27
in huur heeft. Het kapitaal werd geleidelijk
vergroot, zoowel door plaatsing van aandeelen
als uit hoofde van verdeeling van extra-re
serves, zoodat thans / 2.452.500 geplaatst en
volgestort is, terwijl tegelijkertijd verschillende
reserves gevormd werden, thans bestaande
uit een statutaire reserve van / 129.557 en
een koersreserve van ? 40.248, waarnaast nog
een afschrijvingsrekening van / 455.767 staat.
Hiertegenover nu staat echter een verliessaldo
van ?1.271.665. De exploitatie was niet tot
een enkelen gehnurden molen beperkt gebleven,
maar achtereenvolgens waren nog een molen te
Pendleton in den staat Oregon en een te Seattle
in den staat Washington in eigendom ver
kregen, zoodat de vennootschap thans de
beschikking over drie molens heeft. Van
deze molens moest die te Seattle echter wegens
de ongunstige tijdsomstandigheden verhuurd
worden, zoodat de vennootschap zelf twee
molens exploiteert en van de derde maandelijks
een huursom van S 1.000 ontvangt. De tegen
woordige huurder heeft zich intusschen be
reid verklaard den molen voor langeren tijd
te huren tegen een som van S 2.000 a 2.500
per maand.
Het laten varen van de eigen exploitatie
van dezen molen geschiedde natuurlijk niet
uit weelde. De val van den graanprijs van
S 2.60 per bushei in Sept. 1920 tot .S l
in Maart 1921 had, mede in verband met de
houding van verschillende afnemers, die alle
mogelijke pogingen aanwendden zich van
hun verplichtingen tegenover de Spokane
Meelmolens geheel of gedeeltelijk te ontdoen,
op 30 Juni 1921 reeds een verlies van
S 1.167.97B ten gevolge gehad. De
Amerikaansche banken, die tot dusverre als
credietgevers waren opgetreden, begonnen nu
bevreesd te worden en zegden de credieten op.
De Directie kon er nog in slagen de credi
teuren van het nemen van drastische maatre
gelen te weerhoudeo en zelfs nog crediet te
verkrijgen, waardoor de beide in eigen exploi
tatie gehouden molens aan den gang gehouden
konden worden. Aldus gelukte het de vennoot
schap van l Juli 1921 tot 15 December van
dat jaar / 1.091.000 aan de Amerikaansche
banken terug te betalen, waarna nog een
bedrag van S 250.000 resteerde, waarvoor
], S. MEUWSEN, Hofl. A'DAM-R'DAM-ÜEN HAAG
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
imiiiiiiiiinii
lllltllllllllflflllllllllllllllllllllllllll
ten behoeve dier banken hypotheek op de
molens verleend werd tegen rentevergoeding
van 7^2 pCt. De vennootschap nam hierbij
de verplichting op zich deze hypothecaire
schuld van s 250.000 op uit. Juni 1922 terug
te betalen.
De zaak bleet" aldus, voorloopig althans,
behouden en de gelegenheid werd geschapen
middelen te beramen om het voortbestaan der
onderneming te verzekeren. Zoowel de Directie
als de vertegenwoordiger in Amerika hebben
blijkbaar alles gedaan, waartoe zij bij machte
waren om zooveel mogelijk goed te maken wat
bedorven was en de onderneming heelt een
voudig het lot gedeeld van zoovele andere,
welker leiders evenmin bevroedden, dat de
wereldcrisis van een zoo groote intensiteit
en zoo langen duur zou zijn. De Directie wijst
er dan ook terecht op, dat, al moge den ver
tegenwoordiger in Amerika misschien een
verwijt treffen over zijn beleid in 1920/21,deze
de zaak gedurende 17 jaar met veel bekwaam
heid heeft gedreven en opgebouwd. In die
jaren werd een gemiddeld dividend van 9 pCt.
verdiend, hetgeen ongetwijfeld een be
vredigend resultaat is.
Wij zouden hieraan nog willen toevoegen,
dat men van een commercieel vertegenwoor
diger wel handelsinzicht en marktkennis,
mag eisenen, maar niet, dat hij tevens goed
economisch onderlegd is, hetgeen een geheel
andere opleiding en begaafdheid onderstelt.
Slechts hoogst zelden worden beide qualiteiten
in een en dezelfde persoonlijkheid vereenigd
aangetroffen en de laatste jaren hebben wel
geleerd, dat de handelsondernemingen naast
de mannen met handelservaring ook die met
breede kennis van economische zaken van
noode hebben. Het is echter onbillijk om van de
commerciëele specialiteit een kijk op de eco
nomische wereldconjunctuur te verlangen,
dien hij slechts bij zeer groote uitzondering
bezitten kan.
Thans is de zaak voor de aandeelhouders
der Spokane Meelmolens aldus gelegen, dat
zij in déeerste plaats zorgen, dat hun ven
nootschap de beschikking over S 250.000
verkrijgt, die op het eind der maand bijeen
moeten zijn. Het bestuur heeft het hun in
dit opzicht gemakkelijk gemaakt door de
gelegenheid open te stellen in te schrijven op
een uitgifte van * 250.000 8 pCt. hypothe
caire obligatien, ter grootte van S 400 en S 100.
De obligatien zijn uiterlijk op l Juli
1927aflosbaar tot den koers van 105 pCt. Deze leening
is uitmuntend verzekerd, zoodat tegelijkertijd
nog een aantrekkelijke geldbelegging wordt
aangeboden. Het ligt voor de hand, dat aan
deelhouders er krachtig toe moeten mede
werken, dat deze emissie slaagt, want in het
tegenovergestelde geval staan zij voor de
mogelijkheid, dat tot verkoop van een der
molens moet worden overgegaan, hetgeen
onder de gegeven omstandigheden tot een
nieuw aanzienlijk verlies aanleiding zou geven.
Het is dus in het welbegrepen eigen belang van
aandeelhouders, dat zij het welslagen der uit
gifte van een betrekkelijk onbeduidend bedrag
bevorderen, daar zij in dat geval groote kans
hebben, dat hun aandeelen in de vennootschap
weder een waardevol bezit worden.
Ook kan de goede naam van ons land er
slechts mede gediend zijn, indien aandeel
houders onder deze moeilijke omstandigheden
alles doen om liet voortbestaan hunner /aak
in de nieuwe wereld te verzekeren.
P A U L S A B [? 1.
lllllllllllllllllllliÉllilklillliilllJIIII Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
HET VOEDSEL VAN JOHANNES
DEN DOOPER
Hooggeachte Heer Hoofdredacteur,
Het is wel heel vriendelijk van den heer P.B.
Jantzen te Banooeng, zooals hij in uw l!.
Zaterdag verschenen blad zijn wensch te
kennen geeft, mij, en wel in gezelschap van
Herzog Max zu Sacksen, universiteitsprofes
sor in de theologie, te willen uitnoodigen tot
een be/.ock hij hem, opdat wij ons kunnen
overtuigen van het hoe gemakkelijk sprink
hanen te vangen zijn en hoe dat gebeurt om
ze inderdaad te verorberen (Habeant sibi !)
Mag ik nog even zeggen, dat ik aan de
waarheid dezer beweringen volstrekt niet
twijfel, maar, dat het daarom toch ook eigen
lijk niet ging. Waarom het dan wel te doen was,
meen ik later duidelijk te hebben aangetoond.
Ik zou op een en ander zeker niet terugkomen ,
ware het niet om de belangstellenden, die naar
het tot mijn niet geringe genoegen gebleken
is voor dit onderwerp bestaan, mede te
deelen, dat in Vegetarische Warte" van 8 en 22
April nog door Philipp Kieferndorf, predikant,
sinds langen tijd in Palestina werkzaam, en
overal daar in het land goed bekend, over
hetzelfde onderwerp is geschreven, geheel in
aansluiting bij de meening van Professor
Max zu Sacksen.
Vermoedende, dat ook daarvoor belang
stelling bestaat, bericht ik dat in de nummers
van 22 Apiil en 6 Mei II. van genoemd perio
diek een uitstekend gedocumenteerd artikel
is begonnen door Dr. Robert Eisler; het is
getiteld. ,, Jezus und die jüdischen Tieropfer'"
Hoogachtend,
12 cent
12 cent
Sumatra CBUITCNOIWOON) sigaar
KSffiBM.
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
H. J. B. te K. Kunt n ook de beteekenis
opgeven van de volgende woorden, door mij
overgenomen uit een oude Kroniek? Zille",
Braeckmaent", Wendemaendt?"
Met welke zuiver Hollandsche woorden
werden oudtijds de namen der maanden aan
geduid ?
Zille, selle, zelje, sille, sulle of zulle was de
Nederduitsche benaming voor Februari. De
beteekenis is waarschijnllijk slijkmaand",
volgens sommigen ook offermaand".
Braecmaent, bramaent was de naam voor
Juni evenals wedemaent of weidemaent.
Deze laatste namen voor Juni komen in het
Middelnederiandsch niet voor, maar wel in
het Vlaamsch-Brabantsch.^
Voor het antwoord op uw tweede vraag
verwijzen wij u naar het artikel van Dr. P.
Leendertz Jr. De namen der maanden, in het
tijdschrift Noord en Zuid, 22e jaargang
(1899). Deze geeft daarin niet minder dan 128
höllandsche namen voor de 12 maanden.
H u <i o
Laren N.H. 13022.
N o i. T n E N i u s
110
Krekelzangen
van onzen dichter-zanger
J. H. SPEENHOFF
Gecart. f 1.25
Uftg.vanVANHOLKEMA&WARENDORF
AMSTERDAM
HIllllllllllUlllllHIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIKIII IIHIIIIIIIIHIIIIIIIItllllli IIII'I HUI l Illl l
K TWENTSCHE BUIK
Amsterdam, Rotterdam, 's-firavenhage* Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
««stort kapitaal f 35.500.000.?Reserven : circa f 12 000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen vang
B.W. BLIJDENSTEIN <S Co., 55-56ThreadneediestreetLondon B.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Ensehedi.
LEDEBOER d Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In- en Verkoop Wissels op Blnnen-en Bulten!., Vr«emdt Munt, Coupons.
Incasseerlng op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredleten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Deposlti.
Verzekering tegen verlies bij ultlotlng van fondna.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Industrieelen bl] bare afdeellng
CREDIETVEREENIQINQ, hetzij tegen borgstelling, eredlethypotheek
II11IIII MIIMIIIIIHIIilllllIIIII lltll IIIIIIII IIIIIHÏIBIIlItlll lltl III Illl Uil Itllllll
?f andere zekerheid, hetzij In blanco.
Boute voor DEPOSITO'S
Direct opvorderbaar _______
TIen dagen opzegging _____
Een maand vast . . ) op nader overeen te komen
glng )
I %
flUTVAlJf1 on
UfllYAJilr 61
Niiuii Doilenstiaat 20-22, Imstvdam
Rentevirg. voor gelden a deposlt
mit l dag opzegging 1 pCt.
Bedi. tot ?20.000 terst. betaalb.
mit 10 dagen opzegging 2% pCt.
Vier andere termijnen op nadei
?venen te komen voorwaarden.
Opin tn gesloten biwaugivlni
vtlgins Rtglimant.
SAFE DEPOSIT INRICHTING,
geopend:
?pWirkd.v.8M v.m.tot 4V»uui n.m.
op Zaterdagen in
Beursvioantltdigen des morgens v. 8# tat 11 uui.
Lokitten van ? 2.50 pei maand
(? 10.?per jaar) «n boogei ti buui
voti bl] da Dlreitli bakindi «f
gelntndutetrdi piiiomn.
llltODlO
IDe bekende
ALL-RISK-POLIS
van de Excess" geeft de meest
volledige dekking in alle
geTallen van schade.
Modelpolissen en tarieven
aan te vragen bij:
J, Hem. Sehröder,
Heerengr. 124/128, Amsl.
Telefoon N. 339.
voorwaarden.
Vanaf den dag dei
opEen maand opzigglng
Drie maanden opzegging . . . 3J %
Zes Maanden . . . 4 \ zegging wordt
Een jaa». . . 4J J mlndei rente vergoed.
Vooi andere termijnen, zoomede voor grooti bedragen,
volgens overeenkomst.
HYPOTHEEKBANK
vooPNEDERWlND,
4fii.
Maatschappij voor Hypothecair Crediet In Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000.
Uitstaande Leeningen ... 19.312.000.
Pandbrieven . 18.644.000.
Reserves 1.075.000.
Hoofdkantoor: te 'S-0 R A V E N H A O E, NASSAULAAN 13.
Bijkantooi: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
4i% en 5% PAIDBIIEVEN TEGEÏ.lEIIINEKJiL.itukkan vin f 1.000-,
f 500.- in f 100.-, MET VEIPLICDTE UWUKSCHE UITLOTIRG, iinvingindi 1923.
Da Directie:Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU8QEN CATE.
P 5% l
PANDBRICVCN
tegen 9/ pCi.
Oe Hollandsere Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst., Kelzersgr. 604
Rotterdam, Wijnhaven 129a,
's-Oravenhage, Oed. Burgw. 38,
Maastricht, Stationstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
( 5OO en verkoopt 4>i %
schuldWieven In stukken van / 1000,
' 800, / 100 ia / 00.
Verplichte jaaplyKseh
uitloling vier pet
Rotter! Hypotheekbank ioor Nederland
Opgfrlcht \n 1864
Volteehnd MaatschappelijK Kapitaal f 5.000.000
Verstrekt geld op eerste hypo
theek. Voor Inl. wende men zich tot
het kantoor der Bank, Qed. Bierha
ven 25 te R'damof tot hare Agenten
In de hoofdplaatsen des Rijks.
De Dlr. Mr. W. v. Ross«M,Mr. TH.
RHPHAKIR, Mr. N. P. C. v. WIJK
HAARLEM
6 pCt. PANDBRIEVEN a 100 pCt.
te beginnen 1923 JaarlIJksche ultlotlng wan 4 pCt,
nir./rfl*
UITMIK l
BYB DÓLLEBAN.
SNiTHLAQI.
Hypotheekbank voor Amerika
's-GRAVENHAGE
6°0 Paodkneveo SJl
2 o
Opeischbaar na 10 jaar a pari,
Levensverzekering Maatschappij
Arnhem
Bijkantoren te Weltevreden en te Medan.
Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden.
Utrechtsche Hypotheekbank
UTRECHT
Pandbrieven ruim f 33.OOO.OOO.?.
De Bank stelt beschikbaar:
5'/2 pCt. Pandbrieven a 100 pCt.
In stukkan van flOOO.-, fSOO.- en ftOO.-,
met verplichte uitloting a pari in 25 jaren
De Directie:
Mi. A. J. >. VAN LIER. Mr. 9. R. HOORWEG.
Gestort Kapitaal f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve f 18,979,250.?.
Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct opvorderbaar 21/2 %
l maand vast of opzegging .... 3 %
3 maanden vast of tfpzegging. . . 3V»%
6 ,, . . . 4 " %
1 ?> A 11 O/
1 *- >»M > l»? ? ? ^ /S A)
Voor andere termijnen en groote bedragen nader overeen te komen.
INCASSO-BANK
Amsterdam Rotte rdam Almelo Arnhem - Delft Dordrecht
Enschedé's-Gravenhage Groningen 's-Hertogenbosch ?
Hilversum?Leeuwarden Maastricht?Nijkerk Tilburg
Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede Zaandam.
Volgostort Kapitaal f 2S.OOO.OOO.
Reserve 1 5.361.7OO.
Effectenorders
Coupons
Prolongaties
Vreemd Bankpapier
Cheques
Buitenl. Wissels
Residentie Hypotheekbank
's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97.
TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE
6 /0 Hypotheekbrieven a 101
J! u n 99
Opelachbaar a pari na 1O jaren.
Directie: K. E. ABBINO. D. VAN OORDT.
ROTTERDAM AMSTERDAM
VGBAYENHAGE
KAPITAALen RESERVEN f 111,000,000
Handelscredieten
Voorschotten n B,ekeaing-C8our»tw
Deposito's
Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding
Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving
SAFE DEPOSIT
« '- - = *
Standaard Hypotheekbank Ie Rotterdam
Diredlti
Mr. H. H. C. CAiFiNBijKen
I. MotSILMAU
De Bank geeft onder con
trole van het Algemeen
Administratie- en
Trustkantoor 6% Pandbrieven uit tegen
1OO%.
=