10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOO R N EDERL AN D 8 Juli '22. - No. 2350 & T7IT HEIT IKIIj.A.IDSaiEIIRIIFT IET CONFERENTIE-KRABBELS teekenfngen voor De Amsterdammer" van Bernard van Vlijmen (111. Vervolg. Derde Week) Er zijn conferenties geweest, die flink mar cheerden, en er waren er die dansten. De conferentie te 's Gravenhage doet geen van beide: zij vaart. Of zij wél-vaart, zal nog moeten blijken. Voor het oogenblik drijft zij voor den wind eener algemeen e welwillend heid met een enkel, speelsch, stortzeetje zoo nu en dan, naar de verre, onzichtbare haven. Wij hebben nu zelfs cijfers gezien: Russische geboden op de Brasemer- en Kagerplassen.f En dit zeer-Hollandsche buitenfeest droegf in zich de gansche symboliek van de situatie.!, Het was een water-feest onder aanvankelijkdreigende, maar allengs opklarende Hollandsche luchten, en een landelijk maal in een oud-Hollandschen tuin, nabij Alphen, onder hooge, statige boomen, temidden van verre, groene weiden, bevolkt door grazend vee en bewaakt door dorps-veldwachters met witte, Zondagsche handschoenen. Diplomaten, experts en journalisten van alle landen en alle politieke overtuigingen waren er bijeen, in een vrije, vroolijke stem ming, rondom een goed-Hollandsch landhuis en een vijver vol zwaar, ongebroken kroos. Litwinof deelde er handteekeningen uit, en de heer van Karnebeek had iets schalksch tintelen achter zijn lorgnet-glazen of was het de zon die zich verheugde? Want het moge romantischer geweest zijn, imposanter en schitterender in het warme Zuiden.... hier scheen de zon juist z tusschen de drijvende wolken, dat het voor geen enkel temperament te koud was of te warm. De Japanners droegen wit-flanellen broeken en de Russen hadden al spoedig hun overjassen afgelegd. Langs den ouden Rijn ging het... het doode einde van den eenmaal machtigen, bruisenden stroom, dat hier aan banden is gelegd, door Hollandsche vaarten, en langs steenbakkerij en, waar tot stevig bouwmateriaal wordt ge maakt het slib dat de rivieren ons brengen van daarginds. Zouden de Russen niets ge voeld hebben van de symboliek: zij.... de verre uitloopers van de woeste, bruisende re voluties, die thans, in Holland, nieuwe, nood zakelijke banden zoeken, en bouwen willen van hetgeen ze aan slib en gruis hebbenlmeegevoerd uit hun dolle avontuur.... thans, onder wijze en ervaren leiding? Ik weet het niet? Wij overschatten hen zooals de vrouwen te gemakkelijk. Wij commentecren hunne, vaak op effect berekende im pulsen, te-sérieus zooals wij het die der vrouwen doen; en, wanneer wij ons verwarren in een door hen achteloos uitgeworpen woord, dan doen wij naar hun zin, en zijn hun slacht offers, zooals wij het die der vrouwen kunnen worden. Vooruit voeren, in een klein motorbootje, de heeren Karnebeek en Litwinof, en op hen Sir Philip Lloyd Oreame (Engeland) cijfers weliswaar, maar toch ronde getallen die op raisonnabele wijze de behoeften van het groote Sovjet-rijk uitdrukken. Men zal ver standig doen deze cijfers te gebruiken als leiddraad voor de actie eener eventueele per manente commissie van investigatie. En de Russen zelf zullen wel niet zoo naief zijn te meenen, dat zij hierheen zijn gekomen om een verlanglijstje te deponeeren met ,,SpoedSpoed".... er boven geschreven. Want zij komen zaken doen in de eerste plaats, en geen Sinter-klaas vieren. Laten wij hopen op eene geleidelijke ont wikkeling der conferentie in de richting van zulk een commissie. Zij heeft niet slechts symbolisch, maar ook in werkelijkheid gevaren. Het Haagsche ge meentebestuur heeft haar een boottocht aanNaotake Sato (Japan) volgden vele, en steeds grooter booten, tot aan de stoomboot van de Internationale pers aan het einde. Naarmate kleiner werd de autoriteit der opvarenden was grooter hun schip: en ook hierin was symboliek: de zware ernstige stoomboot der publieke opinie, achter de dartele, blanke motorbootjes deidelegaties: de serieuse donkere boot van het corps-diplomatique tusschen stoeiende en manoevreerende bootjes der experts en, terwijl lachend, en breed-uit-zijn-sigaar-rookend vooruit voer Litwinof, zat in het Persschip de ster-correspondent van de N. R. Ct. en commenteerde met ernst en toewijding de crediet-cijfers in zijn notitieboekje. Laten wij, goede Hollanders, voorzichtig zijn op dat ne punt waar onze stuurmans kunst wel eens faalt: dat der dartele luimen van vrouwen en Litwinofs. Naarmate wij ze minder au sérieux schijnen te nemen, komen wij ze nader. Wij moeten nimmer vergeten ze te beschouwen in verband met hun momen teel object. i Henri Strasburger (Puien) iiiiiiiiiiiiimiiiiiiMHiiiii ininimiiiiiK IHIIIIIIIIIIIIHM iiiiiiiiiiiiiiiiiiin SCHILDERKUNST-KRONIEK 1. OVERLEDEN SCHILDERS IN PULCHRI STUDIO. Van de overleden schilders (meesters noemt het aanplakbiljet hen te welwillend) was Baufje zeker degene, wien de schilder kunst het natuurlijkst was, en wien de kleur het eenvoudigst-zuiver kwam. Een boschgezicht (8), een boerderij (12), twee bloemstuk ken (10 en 11) en een interieur met biljart (9) zijn van deze stelling het eenvoudig bewijs. Schudt was hardnekkiger van techniek dan Bauffe; hij was anderszijds ook burgerlijker. Hij heeft den rijtuiglakker nooit in zich kun nen overwinnen; het werk, met al zijn kunde, heeft altijd iets te kils, en iets te glanzerigs. Hij is de schilder (de hoeveelste in Holland?) van den aardappelschillenden man, van de wasschende vrouw, en zijn nabootsend vermogen was zógroot soms, dat het een onwilwekt. Deze onwil is dadelijkte verklartn. De werkelijkheid" van Schudt is een wer kelijkheid, die buiten het diepe gevoel altijd bleef. Het is de werkelijkheid van de alledaagschheid; de getrouwheid, de hardnek kigheid zulke burgerlijke-geziene werkelijk heid te willen geven is van den eerbarcn, maar niet bewonderenswaarden Hollander. Lp 12 oer* Sumotro 12 cent Sigaar Comte heeft op een andere manier een kilte. Zijn licht, het licht in zijn riviergezichten was steeds blikkerig; de heele makelij van zijn werk mist het ge de gene van Schudt. Er is een soort zwier in, die geen werkelijke vlot heid is; ge voelt een soort eerzucht, die met de groote Hagenaars wilde concurreeren. Van Woorden is het meest forsch in zijn bloem stuk; van de etsen van P. Hogenvaard is de slangenbezweerder een der beste. Toch is ook hier een fout hinderlijk, die dat eveneens in de andere is. Hogerwaard wist niet sober genoeg te zijn. Wat soberheid bereikt, de Blinde van J. Israèls, Bauer's (een aquarel) en Haverman's ets maken het duidelijk. Daar komt de figuur los van een simpelen achtergrond, bij Hogerwaard is de achter grond altijd zó(door een zekere plompe of ondoorvoelde beweeglijkheid), dat zij de werking van de hoofdfiguur verschraalt. GROEPEN IN FULCIIRI. Van de vorige groe pen zijn enkele dingen te noteeren. Wolbers' rosgevlekte koe (van achteren gezien); Bodifee's wit-gekalkt poortje, van Waning's strand met wagens en schuiten (er was iets van kleur in); freule de Jonge's krachtige stillevens, maar wel dikwijls te onrustig nog, en met iets Duitsch in de kleur. Bij de laatste groepen is P. Kranttr met een hoofdgroep vertegenwoordigd. Ik ken beter werk van hem dan hier nu te zien is. Hij is nooit een groot schilder, maar tusschen de niet meest-bcfaamde leden van Pnlchri verrast hij soms door gevoeligheid, soms door oorspronkelijkheid. Het zuiverst is hij in het stadsgezicht met de wagens (3); andere stadgezichten hebben iets smakelijks door een beweeglijkheid. Freule van Eijsinga, altijd levend, is forsch en met niets storends in een sneeuw-studie; Mension het beste in zijn Haan"; Edzur Koning is vertegen woordigd door klein werk; Mees heeft, voor zijn doen, twee goede portretten hier: dat van een meisje, en dat van Dr. J. H. Leopold. Bij het laatste is de kop vrij goed (op een kleine fout na); de handen zijn te nering van uitdrukking. P i. A s s c H A i: R T OELOF (flITROE KALVERSTRAAT 1 Amsterdam . OPGERICHT 1850 TELEFOON 658 N. DEN HAAG - PLAATS 23 firma M. J. GOUDSMIT PAARLEN, BRILLANTEN Goud, Zilver en Horloges Uitsluitend eerste kwaliteit CENTRAAL THEATER Oreta Lobo is de heldin van den avond. Haar Barbertjc'' alleen al is den gang naar 't knussetheatertje waard. Wat een humor zit er in die vrouw, en hoe weet zij dien in eiken stand, in elk gebaar te uiten. Jammer, ? De eerste maal dat ik Litwinof ontmoette Izat hij in een hotelkamer te Kopenhagen, en ihij was bitter en gestreng. Dat is nu twee jaar geleden, en thans heb ik hem weer mee-gemaakt, in een tweede-klascoupé-niet-rooken van den Haag naar Leiden. Hij was nu steviger geworden, zijn bitterheid was wat achter-uit-geweken, waarschijnlijk voor de Westersche levenspractijk. Zijn verdediging is meer die van den Lebemann geworden. Ik heb zelden zulk een voor beeld van snel-assimilatie gezien. In dat op zicht is hij zijne overburen in de coupé: Krestinsky en Levidoff, verre vooruit. De eerste gaat, voor het oog althans, nog in den slavischen half-droom, en de laatste is nog doortrokken van hetpijnlijk voorbehoud van den Qhetto-verstooteling. Litwinof behoeft zich niet meer, van mo ment tot moment, met moeite aan-te-passen, aan het milieu; hij heeft Lloyd Oeorge gezien en iets begrepen van wat gezond opportunisme is. Hij heeft zich op het plan gebracht waar men spelen kan met principes en paradoxen, en toen ik hem vroeg of hij de ochtendbladen lezen kon, verklaarde hij ook zonder dat wel te weten wat er in zou staan. Het bericht over den gezondheidstoestand van Lenin spelde hij echter nauwkeurig, en hij strandde pas op het woord hoofdpijn", waarvan hij even achterdochtig de vertaling vroeg. Omtrent de a.s. oogst was hij niet pertinent. Men ziet zoo weinig van uit een coupe-raampje!" zeide hij, en op dat oogenblik begreep ik, dat hij vór-alles cynicus is, en dat het hongerende Russische volk niet door een liefhebbend vadertje" verzorgd wordt. In menschen als Litwinof is het menschelijke diep begraven onder het cynisme dat ze als levenshouding voor een politieke nood zakelijkheid hebben aangenomen. Ik begreep dat, in de twee jaren die ver loopenwaren, sinds ik hem het eerst ontmoet had, de gevoelsmensch, die hij oorspronkelijk was, vermoord en overschreeuwd was dooreen -:- J. H. DE BOIS -.HAARLEM, KRUISWEG 68 Tablaaux - Estampes - Editlons D'art uiterste van scepse. Gevoelsmenschen komen gemakkelijk tot zulke uitersten. Het is de zelfde geestesgesteldheid als die van een lyrischen dichter die zijn geliefde dood-kwelt in koelen bloede en met een wanhopig hart. De belangstelling rondom de Russen was groot, en zij waren de attractie van deze merkwaardige diplomatieke buitenpartij. Het was een goed-Hollandsch feest, en waren er niet overal de Zondagsche landelijke veld wachters geweest, in roeibootjes, op landsteigers en achter hagen, ware er niet een be kend politieman onder de gasten geweest ? dan had men zich kunnen voorstellen dat de natiën zich blij en zorgeloos verlustigden in den Hollandschen tuin en op onze kalme wateren tusschen groen, vlak en vredig land. De conferentie vaart.... Moge zij wél-varen. MELIS STOKE RIJM-KRONYCK Uit Grave wordt gemeld, dat aan meer dan 100 vrouwelijke patiënten van het Rijkskrankzinnigengesticht aldaar een oproepbriej i's ingezonden, om aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer deel te nemen. Men schrijft ons en het schijnt ons toe dat men daarmee het feit wil staven, dat deze kies-strijd dwaasheid is dat men aan 't stembureau te Qrave voor 't politieke oordeel zwicht van 't Rijks-krankzinnigen-gesticht. Op naar de stembus ! Man en vrouw, en gek en stemvee, al te gader ! Neem 't reuzen-stembiljet ter hand en weifel niet! Vooruit maar ! Sla d'r een slag in ! 't Is uw burger-plicht voor 't Rijks-krankzinnigen-gesticht. Wien brengt uw stem naar 't Binnenhof ? Wat zal die onbekende willen ? Zal niet diezelfde man uw hart van verontwaardiging doen trillen als hij uw beurs ten gronde richt in 't Rijks-Krankzinnigengesticht? Het stelsel heeft ons blind geslagen Wij weten niet rneer hoe of wie 't is alom een kakaphonie van leuzen waar wij niet om vragen, en waarvan 't resultaat ons richt naar 't Rijks-krankzinnigen-gesticht. MELIS STOKE iiiiiiiiiimiilim iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Santiago Mendes da Viga (Spanje) GOEDKOOP WOMEH gim. HEEMSTEDE, bulten i innaxatleplinnin Bouwt op Leeuw en Hooft" d/d Haarlemrnerhout gemeente Heemstede Lage belasting, billijke prijzen. Watersport; uitstekend onder wijs ; Centrum van 't land, onder den rook van Amsterdam. Vraagt geill. brochure, die gratis wordt toegezonden. Bouwttrrilntn LEEUW & HOOFT", Hitt* Bltuwi Brug. TilitM* 58039. Navigatie en Mooi-Nededaod DE ELiTE-SIGARENMERKEN Verkrijgbaar bij de voornaamste winkeliers Fabr.: Firma RAPPARD & POTT ? Tiel is samengeflanst geeft geen beteren humor dan het programma deed verwachten : Sukade voor Verkade, (Seelaards voor Royaards, enz. Men ziet, het is bedenkelijk. Comoedia" heeft dezen winter veel mooi werk gegeven. Comoedia,houd je naam hoog! T. dat zij in Edmond Visser's Conflict" niet altijd verstaanbaar was. Ik kan daardoor niet beoordeelen of dat stukje goed of slecht was. Mien van Kerckhoven maakt het 't publiek in dat opzicht heel wat gemakkelijker. Die is in zulke rollen van het half-parmantige, halfboudeerende vrouwtje altijd voortreffelijk. Ook nu.?De Gendarme kent geen medelijden" behoorde van 't programma verwijderd te worden. Drie nbedrijfspelen voor de pauze is te veel. Uerst tegen half twaalf was de voor stelling uit --veelte laat, bij zulk lichtwerk. Dirk Verbeek heeft er zich met den moed der wanhoop doorgeslagen, om dit stukje, dat voor een kinderpartijtje geschreven is, te redden, Hulde voor zijn prestatie. De laatste tooneelspeler!" Zullen we er dan nooit afkomen, van dit eeuwig geïmiteer van het viertal: Royaards, Bouwmeester, de Vries en Verkade? Een jaar of tien geleden deden Ruys en Lobo 't met daverend succes op een kunstenaarsfeest, een onderonsje. Dat was best. De slachtoffers zaten onder de toeschouwers, en hadden er zelf schik in. Sedert brengen Ruys en Lobo jaar-in jaar-uit hun kunstbroeders op straat. Slechte smaak. Het publiek had er nu ook geen plezier meer in. Mijn compliment aan 't publiek. Het spelletje dat uit die naaperijen W3DMhUY5 MEUBILEEPEn WOniMG AM5TERDAM