15 Juli '22. No. 2351 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 MISLUKTE BEZUINIGING Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek (Door den Gemeenteraad is verworpen het voorstel van B. en W. om f 21,650. beschikbaar te stellen voor aanschaffing van een in den Stadsschouwburg onmisbaar oprolbaar doek, dat, wanneer het ontplooid is, het beeld geelt van een verren horizon, waarbij behoort een toestel, dat den horizon verlichten kan in diverse kleuren, naargelang een avond-, dag-, land-, zee-, storm-, of Alpen-horizon enz. moet worden gecreëerd). FONGERS-Rijwieleii Wat door vakkennis, smaak en goede zorg, steunend op 50 jaar ervaring, op rijwiel gebied is te bereiken, DAT koopt de kooper van een -:- FONGEBS -:Eigen Filialen te AMSTERDAM. Nassaukade 500; Arnhem, Groningen, Den Haag, Leiden, Middel burg, Rotterdam en Utrecht. Agentschappen over het geheele land verspreid. HIHIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIlllMllllllMlllnillllMUIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIII mededeelingen was natuurlijk dat men 't rekenraampje als een soort niet te begrijpen, voor geen Europeeschen geest te bevatten wonderwerktuig begon aan te zien ; weer een der zoovele Oostersche mysteriën. En tóch is niets verder van de waarheid. Het systeem, en ook de toepassing van het rekenraampje is zoo oud als,.... nee ouder dan de weg naar Rome; zoo oud als Rome zelf. Reeds de Romeinen kenden hun rekentafeltje, ongeveer zoo ingericht als het huidige Chineesche rekenraampje. De Russen hebben het nog, en in Russische winkels in Siberië wordt het nog veelvuldig gebruikt. Over het alge meen is echter het Chineesche rekenraampje het meest bekende, en het meest volledige. Het bestaat uit een plat, langwerpig doosje, eigenlijk een lijstje waartegen een achter kant gespijkerd is. In dit raampje bevinden zich, in de breedte, een aantal houten staaf jes waarlangs een 6-tal balletjes op en neer kunnen schuiven. Tusschen het eerste en tweede balletje bevindt zich een dwarslatje, zoodat daarboven aan elk staafje een, daar onder 5 balletjes zitten. Het aantal staafjes is niet bij elk raampje gelijk. De Chinees kent 3 rekenraampjes in zijn pidgin-Engelsch: a little one" met 9 a big one" met 13 en a very big one" met 21 rijen van 6 balletjes. Het gebruik der verschillene raampjes is ge heel gelijk ; alleen, hoe grooter het raam, hoe grooter de rekencapaciteit. De Belastingbetaler: Een woordje, alstublieft! Had je met dit onmisbare apparaat ook onze' donkere' financieele' horizon rooskleurig kunnen maken?" «iiitiiiiiiintiiiiimiiitnii iiiiiiiiiiiimiifiimiiiiiiiii r IIIIII1I1III1IIIIMIII11IIMI111I imillllMMItllllllMIIIIMIIIIIIIIHIIIIIIIIIMIIIIIIIHI EEN CHINEESCHE REKEN MACHINE leder die, 't zij in China, 't zij in Engelsch-, 't zij in Nederlandsen-Indië, gedurende lan; ger of korter tijd geleefd heeft en dat zijn er, wat laatstgenoemde landstreek aangaat in ons land niet weinigen heeft zeker kennis gemaakt met den, in het Oosten alom tegenwoordigen Chineeschen handelaar. En de met korter of langer verlof in het vaderland teruggekeerde Indische" huisvrouw, her innert zich nog wel, wanneer zij aan 't einde der maand haar rekening kwam betalen, hoe die Chineesche koopman of winkelier, daar aan zijn lessenaar zat, te midden van stapels no ta's en paperassen, druk bezig zijn berekenin gen te maken. En bij dit maken van bereke ningen gebruikt hij een eigenaardig voorwerp, een soort telraampje, lijkend op het instru ment waarmee ons, in onze kinderjaren, de eerste beginselen der arithmetica werden bij gebracht. Overal waar de Chineesche kleinof grootkoopman zich nederzet om zaken te ?drijven, kunt ge ook dat rekenraampje vin.iiiiiiiiiiiiiiiiiifiiliiiiiitiiiiillHiiiniiiiiiiilllllllllilllireiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii den; in Shanghai zoo goed als in Londen, in Batavia zoo goed als in.... Amsterdam; want ook door de Chineezen in Amsterdam heeft niet elke wereldstad haar chineezenwijk? huizende in Binnen- en Buiten Bantammerstraat en omgeving, wordt het reken raampje gebruikt. En nu is het eigenaardige, dat juist van dit instrument, wat zoo over de gansche aardbol verspreid is, wat door zoovelen gezien, en in het gebruik aanschouwd wordt, de werking slechts aan zeer, zeer wei nige nief-Chineezen bekend is. Ik ken menschen, die jarenlang China be reisden, die op den meest intiemen voet van verstandhouding stonden met Chineezen, die van hun gebruiken en gewoonten meer af wisten dan menig Chinees zelf, en die toch dit rekenraampje als een soort goochelinstrument beschouwden. En zelfs Smith, in zijn Chinese Characteristics", verhaalt hoe, tot zelfs in de Chineesche banken dat rekenraampje wordt gebruikt, waarmee de Chinees allerhande berekeningen maakt, vlugger dan wij Europe anen op papier, 't Gevolg van dergelijke Afb. II En nu de manier waarop zuik een reken raampje wordt gebruikt. Het geheel berust op hetzelfde, tientallig-stelsel waarnaar ook onze deelingen en vermenigvuldigingen met Ara bische cijfers worden gemaakt. Op het middenbalkje van een laam met 21 rijen ko men boven elke rij, van links naar rechts de volgende cijfers, voor : 10; 100; 10; 100 ; O ; 100 ; 10 ; vervolgens twee teekens die een ge9YYY?YYYllYY? -L _J l f l l T I I T " . O ^ 3 . f 8 9 10 11 13.1?, Af b. I Afb. III wichtTaangeven, oan een teeken voor cash (Ch. geld); de elfde middelste rij heeft geen teeken. Rij 12 is gerrerkt met: 100.000; en verder : 10.000 ; 1000 ; 100 ; 10; dan een teeken, wat het best door het woord eenheid" is te vertalen ; weer 10; terwijl de laatste 3 teekens dezelfde zijn als die der rijen, 8, QenlO. Deze teekens nu, geven de absolute waarae aan van een balletje van de rij waar bij het teeken hoort. Hieruit blijkt dat elk balletje 1/10 waard is van een balletje eener rij links daarvan ; juist dus als bij onze ge tallen. De Chinees gaat nu als volgt te werk. Gesteld hij moet opteekenen het getal 123456 en dit door b.v. 2 cieelen. Hij neemt nu het rekenraampje zoo voor zich dat de rijen balletjes naast elkaar liggen, met de door het dwarsbalkje afgescheiden balletje naar bo ven, (zie Afb. 1.) Hij schuift nu alle, boven het dwarsbalkje liggende balletjes naar boven, alle andere naar onderen. Om nu b.v. het cij fer 2 aan te geven schuift hij 2 balletjes en in de praktijk komt het meestal hier op neer dat de op het dwarsbalkje staande cijfers totaal genegeerd worden tegen het midden balkje aan. Om 't getal 4 op te teekenen wor den 4 balletjes omhooggeschoven; bij 5 worden de 5 onderste balletjes naar beneden geschoven en het eene bovenste balletje, tegen het dwarsbalkje aangelegd. Bij 6 wordt n der onderste balletjes hieraan toegevoegd, bij 1, twee, enz. Een getal van meer dan l cijfer wordt opgeteekend door eenvoudig alle cijfers naast elkaar op te teekenen, in de zelfde volgorde als waarin wij dit doen. Het getal 123456. wordt dus opgeteekend zooals dit in afb. I, op de rijen 5 tot en met 10 te zien is. Van links naar rechts staan hier l, 2, 3, 4, 5, en 6. Moet nu dit getal door 2 gedeeld worden, dan gebeurt dit volgens het tientallig stelsel, waarbij een balletje links, 10 x zoovee! waard is als een balletje rechts daarvan Een half wordt aangeteekend, door op de rij, rechts van de bedoelde, 5 aan te schrijven. De Chinees begint nu zijn deeling aan den linkerkant; deelt elk cijfer, apart door twee, en schrijft de uitkomst, van elke dee ling op de rij, links van de rij waarop het te deelen cijfer stond. Allereerst wordt dus l op rij 5; deze nummering der rijen is door mij slechts voor een gemakkelijk overzicht gedaan door twee gedeeld. Uitkomst: i; moet worden aangeteekend op rij 4, maar waar slechts 5/10 van een balletje van rij 4 moet worden opgeschreven, wordt dus op rij 5, door het bovenste balletje omlaag te schuiven, een 5 aangeteekend. Aan de beurt is nu rij 6 waarop staat aangeteekend 2. Gedeeld door 2 = 1; aangeteekend op rij 5 ; geeft aan de rijen 4, 5, 6, en 7 het aanzien van afb. II. De 3 van rij 1 gedeeld door 2 = \\. De l wordt aange schreven op rij 6, de i als 5 op rij 1. Wanneer nu nog rij 8, 9, en 10 aan de beurt zijn geko men, staat de uitkomst opgeteekend als in afb. 111 op de rijen 5 tot en met 9. Het spreekt van zelf dat zoodra een rij afgewerkt is, alle balletjes op hun oorspronkelijke plaats wor den geschoven, d.i. de vijf naar beneden ; het eene, boven het dwarsbalkje naar boven. Dit laatste gebeurt natuurlijk niet wanneer - aangeschreven moet worden. De hier beschreven handeling is wel een van de meest eenvoudige, maar tevens de grondmanipulatie, volgens welke op het re kenraampje gewerkt wordt. Vermenigvuldigend begint men met hetmeest rechtsche cijfer, terwijl alles aangeteekend wordt op de rij, rechts van de behandelde rij; hierbij worden natuurijk lOtallen op de rij zelf opgeteekend. Zooals ik reeds zei wordt in de praktijk geen acht geslagen op de reëele waarde der ver schillende rijen ; meestal wordt de rechter helft gebruikt om te rekenen ; de linkerhelft om de uitkomst op te teekenen. Dat de Chi nees, die van jongs af er mee leerde omgaan, wel een zekere routine in de behandeling heeft verkregen is waar. Maar dat het grondprincipe zeer eenvoudig is, is eveneens waar. En per slot van rekening hebben wij toch ook onze rekenachines, waarbij deze Chineesche wondermachine" nog wel wat ten achter staat. G. H. KNAP IIII1IIIIIII11UIIIIIII111IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIII1IIIIIIII1IIIIIIIIII1IIIMIHII1IIIIII11IIII illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll CONFERENTIE-KRABBELS Kussischc Persconferentie. Ik heb getracht, de vorige week, om een proeve van een psychologisch portret van Litwinof te leveren. Maar niet minder verdient zijn collega Sokolnikof, finantieel en economisch expert, de eer om hier van nabij beschouwd te worden. Wij zochten de geboden gelegenheid eener Russische persconferentie uit om den heer Sokolnikof eens in actie te zien. De couranten geven zoo vaak verslag van dergelijke persconferenties, dat het de moeite waard is er eens een te beschrijven. Vór de Russische vleugel van het Oranjehotel drentelt een burger, die er zóburgerlijk uitziet dat hij niet anders dan een gecamoutfleerde gewapende, m.a.w. een agent van politie kan zijn. |Een tweede beambte verifieert in de vestibule de perskaarten. Hij is een Nederlander in een gewoon pakje, geen portier, maar wellicht een rechercheur. Dan gaat men een trap op, en komt door een smalle deur in een antichambre met ouderwetsch-mooie hotelmeubeltjes. Op een der stoelen zit, breed uit, de heer Wijnkoop, blijkbaar wachtend op een onderhoud, en met aandachtig schuingeheven hoofd a la h i s master's voice. Wij gaan een gang door en komen in een tamelijk ruime zaal. Er staan kleine gedekte tafeltjes, dan is er een lange groen.-bekleede conferentietafel met stoelen rondom. In alle hoeken, op alle stoelen en sofas liggen stapels hoeden, regenjassen en stokken van journa listen, overal slingeren Russische kranten met on-ontdjferbare letterteekens. Achter een kamerscherm staan twee WestEuropeesche kelnerinnen en kijken nieuws gierig naar de Amerikaansche, Fransche, Italiaansche, Nederlandsche, Engelsche en andere persvertegenwoordigers die een beetje gemelijke en ironische gezichten zetten, praten en er eigenlijk met voorbaat al wat slaperig en ongeloovig uitzien. Zij rooken cigaretten en staan in groepjes - bijeen, en een enkele, zeer ijverige en nog niet sceptische, heeft al een goede plaats aan de tafel uitgezocht en een bioc-note voor zich gelegd. Maar de meesten binden zich niet; zij zullen hoogstens een of twee acten van de propaganda-voorstelling bijwonen, en de ach terkant van een enveloppe of van een rekening zal voldoende zijn om een of twee merkwaar dige uitlatingen of een getal op te schrijven. Tusschen allen door gaat, eenzaam, haastig rooke.id of op zijn nagels bijtend, de Rus sische perschef, Lcvidof, de schuwe Oosterling met het oude-aapjes gezichtje. Maar de onge geneerdheid waarmee hij opeens iemand dien hij volstrekt niet kent, met een gebaar om een lucifer vraagt, opent gezichtspunten omtrent 's mans durf en aanspraken. Dan komt Sokolnikof binnen: een kleine, donkere man, lenig en luchtig. Hij groet en gaat rechtuit naar de stoel aan het hoofd van de tafel. Dan kijkt hij om zich heen en begint op zachten toon, en zoekend naar zijn woorden te spreken. Hij heeft een bijnavrouwelijk regelmatig gezicht, wat mat van teint en van een ivoorachtige bleekheid, waar op zijn kleine :ikje en snor als met krijt geteekend staan. Zijn oogen blijven half bedekt door lange zwarte wimpers. Zijn pak is van een Haagschen kleerenmaker en zit hem onbe rispelijk. Overigens is er geen fantaisie in zijn optreden of uiterlijk, eerder ingetogenheid, ook in zijn licht gesluierde stem. Desniettemin is er spanning in hem. Want ik zie onder tafel zijn voeten om de pooten van zijn stoel geslagen, en zijn hand maakt nu en dan, onder tafel, een krampachtige beweging langs zijn jas. Boven tafel is Sokolnikof een en al rust en ironie, maar daaronder vol ingehouden spanning. En het is ook geen kleinigheid. Het nieuws dat hij te spuien heeft bereikt, via de vijftien a twintig menschen om deze tafel, de ge heele wereld. Ik zie de vertegenwoordigers van Reuter, Havas en Belga, die straks hunne telegrammen over de geheele wereld zullen zenden. Ik zie den vertegenwoordiger van de Associated Press of America die, heel alleen, vijftienhonderd Amerikaansche bladen van nieuws voorziet en misschien dus millioenen en millioenen lezers. Sokolnikot praat. Hij praat als een rustige, zelfbewuste man die geen hulp vraagt omdat zijn volk zich desnoods wel zelf kan helpen. Hij draagt, licht-superieur glimlachend, zijn geval voor als een handelaar die u, indien ge daar zeer veel prijs op zoudt stellen, desnoods wel zou willen laten profiteeren van zijn laatste par tijtje .... mits ge u natuurlijk haasten wilt.... De Russische oogst belooft voortreffelijk te zijn. Rusland kan er in twee jaren door eigen kracht bovenop komen. DJ roebelkoers wordt gestabiliseerd. Hij is zelfs al gestegen .... ^i|jlk zie ongeduld op de gezichten der Ameri kanen en ik denk aan hun .iefdadigheidsstenn in Rusland. Het zijn dezelfde menschen die voor het gesloten Vred'espaleis geroepen heb ben dat hun geld dat paleis gebouwd heeft. Sokolnikof glimlacht.... hij weet dat men hem niet gelooven zal. Nu zijn delegatie in lichtingen verstrekt verdenkt men haar van propaganda. Men stelt hem vragen en hij buigt zich licht over tafel om ze te beant woorden en vouwt zijne handen, regelmatige goedgevormde handen, rustig voor zich op het groene laken. Maar de voeten blijven kramp achtig om de pooten van zijn stoel geslagen, en, terwijl zijn stem nog wat gevoileerder wordt, en zijn glimlachje nóg superieurder, neemt hij het offensief. Men heeft hem verweten dat zijne regee ring zich meer en meer genoodzaakt ziet tot liet aanvaarden van Westersch-kapitalistische economische maatregelen.... en, terwijl een volle lach op zijn ivoor-kleurige gezicht komt, zegt hij dat ook de kanonnen van het roode leger van Westersch fabrikaat zijn, en goed werk verricht hebben tegenover de militaire actie der kapitalistische niogenheden. Deze zacht-sprekende, zelfbewuste mensen heeft een hongerend volk achter zich en een voor treffelijk leger. Het eerste legt hem geen ver antwoordelijkheid op tegenover het Westen en liet laatste is een factor om zoo eens even, quasi-en-passant, op te wijzen. Dan ontwikkelt zich de discussie op tech nisch gebied. Naarmate de aanvallen talrijker en knellender worden, wordt Sokolnikofs stem zachter en beslister. Hij heeft niets te verliezen en schijnt een beetje bedroefd en gelaten den algemeenen tegenstand te ver duren. De aandacht verslapt. Er zijn al menschen opgestaan en weggegaan. Anderen doen hun jassen aan en spreken onder elkaar, maar Sokolnikof spreekt en de ijveriger! blijven aan tafel en noteeren. Hij is de laatste die zijn post verlaat. Zoo lang er nog n man noteert, zoolang de lezers kring van n blad nog onder het 'oereik van zijn vuur is, blijft hij betoogen. Men heeft hem stellige economische vragen gesteld, en, in zijn antwoord, roert hij even. glimlachend en als terloops, bronnen aan ot speelt hij met een citaat...: zijdelingsch krachtvertoon van n, die daarmee de veronder stelling van absolute zekerheid wil teweeg brengen, zooals een jongleur die, terwijl hij zijn glimlachende buiging tot het publiek maakt, spelenderwijs een wandelstok viermaal om zijn pink laat draaien. Sokolnikot'. . . . expert en econoom, met achter zich onnoemelijke rijkdommen en bronnen.... dat wil hij schijnen. Maar de krampachtige voeten om de stoelpooten en, telkens weer, liet gebaar langs zijn jasje, onder tafel, toonen hem anders: een gecompliceerde slaaf.... een dweeper zonder scrupules.... een politicus zonder moraal en een geslepen opportunist met een eindeloos geduld en merkwaardige zelfbeheetsching. De persconferentie is verloopen. Wanneer we weggaan door de gang zien we een paar Russische meisjes met placide gezichtjes en sloome jongelui met cigaretten scheet tnsschen hun lippen geklemd. In de antichambre zien wij den heer Wijn koop niet meer. Er zitten weer andere men schen te wachten. Buiten, voor liet hotel, drentelt nog steeds de burger, die ons, ik weet niet waardoor, eene sensatie geeft van gevvapendheid en kracht. Engelsche Persconferentie. Bij de Engelsche peiscont'erentie is de stijl zakelijk. Da heer Stuurt,perschef der delegatie, deelt , na de zittingen, in klaren, dnidelijken stijl het verloop er van mede. Vernomen door zijn stem en in de sfeer van ernst dezer bijeenkomsten, lijken de enormiteiten der Russen zonderling van verhouding. Hoewel de rapporteur zichtbaar vermijdt om de uitspraken der Russen op tendentieuse ot critiscerende wijze over te brengen, krijgen ze reeds door het feit dat een nuchtere Brit ze herhaalt, iets onweerstaanbaar komieks. Nu en dan, wanneer hij een bijzonder absurd antwoord van Litwinof of Sokolnikof overbrengt, en de heele vergadering glim lacht, trekt er nok, heel even, een zweempje van geamuseerdheid over zijn gezicht, maar dan slaat hij snel een blaadje om en vervolgt weer zijn : Mr. So-and-su asked .... Litvinof leplied .... De conferentie ontaardt in een vraag- en anwooru spelletje dat nog wel maanden duren kan. DJ Russen antwoorden meer volgens hun principe dan volgens de waarheid. Zij beant woorden ook vooral die punten die hun d;' gelegenheid geven de ,,galerie" te bereiken. In de vergaderingen moet men dat wel sterk gevoelen. Men slaapt er reeds, en het is ver wonderlijk dat een zoo groot aantal mannen van verdienste het geduld hebben om de Russen aan te hooren, want, als deze niet draaien, dan maken zij stemmingals kinderen. DJ journalisten vernemen dit alles uit de tweede hand, maar de sfeer eener conferentie dringt overal door, tot zelfs in de gewelven van het Vredespaleis, die ondertusschen zeer comfortabel zijn ingericht. Zoodra de zitting is afgeloopen, komt de heer Stuart daar met zijn notitieboekje binnen en begint zijn re laas. ... dat eigenlijk niet anders is dan een oneindig aantal variaties op hetzelfde thema van : ,,.... Mr. So-and-so put the question . .. ." ,,.... Sokolnikof replied .. .." ,,Then Mr. Whatshisname asked...." ,,.... Litviuof replied Het wordt een eentonig gezang, op een dreigenden ondertoon echter, en dat elk oogen blik kan overgaan in een wild rythme. Ge kent die Russische liederen toch wel? Voor een Westerling zijn er maar twee mogelijkheden: of hij wordt gek van het een tonig rhytme en is verloren, of hij slaapt er bij in. Het laatste lijkt ons, vooralsnog, de verstan digste tactiek. Haastig naschrift op Donderdag: ,,. . .Krak.. " zei het conferentietoestel Woensdagavond laat, en tegelijk begon het lang-gevreesde kamervuurwerk dat in^ dezt,1 kolommen reeds was aangekondigd, taaar nog niet zóspoedig verwacht werd. Intusschen werd het nog eens morgen en avond alvorens men ook het groote publiek mee liet genieten van het schouwspel van de ontmaskering der Russen. De heeren hadden inderdaad niets in hun zak en het is een raadsel dat ze hier zoo goedkoop terecht dachten te kunnen. Een bijgeloovige zou het keukenbrandje dat deze week in het Russen-kwartier van het Oranjehotel heeft plaats gehad als symbool en voorteeken kunnen beschouwen. Inderdaad is daar bij eene voorafgaande intieme bijeen komst de vonk gewreven o ie het vuurwerk hèei t doen ontbranden. De verbijsterende mvdedeeling dat er heusch gejn e.ikele zekerheid van Russische zijde disponibel is en het verregaande cynisme waajmede deze mededeeling geponeerd wordt, flankeeren het middenstuk: de vroolijke dief: DJ eenige die op het oogenblik dat wij deze regelen schrijven lacht, is de Haagsche rijwielhandelaar, die nog juist tien fietsen aan de Russen heeft mogen leveren. Enfin.... de Russische gasten hebben de halve zakenwereld van deze wereld leelijk ..gerold"., laten ze op hun beurt ook zelf eens rollen.. Ook in dit opzicht is de firma Litvinof en Cie der symboliek getrouw gebleven.. tot in hare laatste actie in de Haagsche zakenwereld MELIS STOKE