Historisch Archief 1877-1940
15 Juli '22. - No. 2351
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
De ongunstige financiëele toestand
der Nederlandsche Spoo wegen
Menigeen zal we] vreemd hebben opgezien,
toen hem de mare ter oore kwam, dat de
Nederlandsche Spoorwegen het vorige jaar
met zoo ongunstige financiëele resultaten
hebben gewerkt, waardoor de Nederlandsche
Staat, uit hoofde van de verplichtingen,
die deze tegenover de aandeelhouders der
spoorwegmaatschappijen op zich genomen
heeft, genoodzaakt is niet minder dan
?32.932.927.52! uit de schatkist bij te
passen. Het verrassende zit hierbij niet zoo
zeer in het feit, dat verlies is geleden, want
daaraan is men in breede kringen de laatste
jaren we) gewend geraakt, maar in de om
standigheid, dat het juist de Nederlandsche
spoorwegen zijn, die zoo'n groot verlies hebben
geleden, niettegenstaande de hooge tarieven,
welke zij zoowel voor personen als goederen
vervoer berekenen. Over de hoogte dier
tarieven behoeft hier niet te worden uitge
weid, aangezien men daarmede maar al te
goed vertrouwd is en een veel-reizend volk
als het Nederlandsche uitermate in de gelegen
heid is vergelijkingen te maken met de tarie
ven op buitenlandsche spoorwegen.
Het inderdaad wel eenigszins ontstellende
deficit, dat de exploitatie der spoorwegen het
vorige jaar heeft opgeleverd, toont intusschen
duidelijker dan wat ook, dat die hooge ta
rieven geenszins als een noodelooze plagerij
of overdreven stre\cn naar winstbejag moeten
worden beschouwd, maar dat die eenvoudig
noodzakelijk zijn, ja zelfs, dat zij feitelijk nog
belangrijk verhoogd zouden dienen te worden,
wilde men de rekening maar sluitend maken.
Dit in hooge mate belangwekkende geval
bewijst ten duidelijkste, welk een wanverhou
ding momenteel in vele bedrijven bestaat
tusschen ontvangsten en exploitatiekosten,
een verhouding, die onmogelijk kan blijven
voortduren zonder het voortbestaan dier
ondernemingen in de waagschaal te stellen
of zooals in gevallen van staats
exploitatie of semi-staatsexploitatie de
nationale samenleving aan groote verliezen
en dus. aan hoogst drukkende belastingen
en een stijgendcn schuldelast bloot te stellen.
Onder die omstandigheden is het alleszins
begrijpelijk, dat de Raad van Commissarissen
bij de Nederlandsche Spoorwegen zich dezer
dagen met een goed gemotiveerd adres tot de
Ministers van Waterstaat en van Financiën
hebben gewend, waarin met nadruk op den
ongunstigen financiëelen toestand der beide
groote spoorwegmaatschappijen hier te lande
wordt gewezen'. Dat de Raad van
Commissrissen zich rechtstreeks tot beide hooge
regeeringsfunctionarissen wendt moet geens
zins worden verklaard uit een gebrek aan
vertrouwen in het ernstig streven van de
Directie der Nederlandsche Spoorwegen, om
door krachtige maatregelen de noodige ver
betering in den toestand der spoorwegmaat
schappijen te brengen, maar veeleer uit den
wensch van den Raad van Commissarissen
om dit streven door deze ongewone handeling
kracht bij te zetten en aldus duidelijk te doen
uitkomen, dat het zoo onmogelijk langer kan
blijven.
Het kan niet in de bedoeling liggen hier
stap voor stap den tekst van het zoo lezens
waardige adres te volgen en zoo kunnen wij
hier slechts enkele grepen daaruit doen.
Vermeldenswaardig is dan, dat de exploi
tatiekosten bij de spoorwegen van 1913
tot 1921 toenamen van rond / 50.000.000 tot
? 194.100.000, zijnde een stijging van 288
pCt., terwijl daarentegen de ontvangsten
slechts vermeerderden van f 75.600.000 tot
/ 194.200.000 of met 156 pCt. Het gevolg
hiervan is, dat, waar de exploitatie-coëfficiënt
in 1913 nog 66.13 pCt. bedroeg, deze het
vorige jaar gestegen was tot niet minder dan
99.95 pCt. of m.a.w., dat de uitgaven thans
practisch geheel tegen de ontvangsten op
wegen. Rekening houdende met andere nood
zakelijke onkosten,die op het bedrijf drukken,
werd het vorige jaar een gezamenlijk verlies
van bijna / 31 millioen geleden, welk bedrag
wegens de dividendgarantie van 5 pCt., welke
de staat tegenover de houders van aandeelen
H. IJ.S.M. en Staatsspoor op zich heeft ge
nomen, tot ongeveer ?33 millioen stijgt, wat
het zichtbare verlies vormt, dat de staat op
hst spoorwegbedrijf heeft te boeken. Dit
zichtbare verlies wordt ondertusschen nog
belangrijk grooter, wanneer de vermeerdering
van het tekort in de pensioenfondsen, voor
1921 op / 8 millioen becijferd, benevens de
intering op het spoorwegkapitaal wegens on
voldoende afschrijving in aanmerking worden
genomen.
D; groote vermeerdering van onkosten
vloeit voornamelijk uit.de grootere
personeeluitgaven en de stijging van de kosten
van brandstoffen voort. De personeeluitgaven
dragen daartoe het leeuwendeel bij. Deze
stegen n.l., buiten de voorziening der pensioen
fondsen, van 1913 tot 1921 van ?36.300.000
tot ? 129.600.000, voornamelijk ten gevolge
van ingevoerde loonsverhoogingcn en uit
breiding van personeel, hoofdzakelijk wegens
verkorting van den arbeidsduur. Het vaste
personeel nam aldus toe van 36.830 tot
51.078, hetgeen oorzaak was,, dat de per
soneeluitgaven in 1921 twee derden van
alle uitgaven uitmaakten.
Het spoorwegbestuur ziet zeer terecht in,
dat een verdere tarievenverhooging uit
gesloten moet worden geacht en dat veeleer
naar een verlaging moet worden gestreefd
J.S.MEUWSEN, Hofl. A'DAM-R'DAM-DEN HAAG
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
ten einde het herstel van het economisch
leven hier te lande te bevorderen. Deze kan
evenwel niet worden bereikt zonder een in
grijpende inkrimping der exploitatiekosten.
Nu is in de prijsbeweging van brandstoffen
reeds een gunstige wending ingetreden, welke
echter met het oog op het veel kleiner aandeel
dat dit hoofd in de totale onkosten heeft
(in 1921 / 29.600.000 op een totaal van
? 194.100.000, waarvan ? 129.600.000 voor
het personeel), slechts in geringe mate tot de
verbetering van den algcmeenen toestand
kan bijdragen.
De voornaamste verbetering moet komen
van besparingen op de personecluitgavcn.
Reeds genomen maatregelen t.o.v. een wij
ziging van de regeling der dienst- en rusttijden
en de voorziening ten aanzien van de over
wegen beloven na eenigen tijd een besparing
van naar raming ? 7 millioen 'sjaars, maar
het is duidelijk dat hiermede niet kan worden
volstaan. Vandaar dat de Raad van Com
missarissen als zijn oordeel uitspreekt, dat
een beteekenende verlaging van de wedden
van het spoorwegpersoneel in de toekomst
noodzakelijk zal zijn.
Ook bij dit semi-staatsbedrijf wordt dus als
eenige uitweg om uit de impasse te geraken
datgene aanbevolen, wat bij de particuliere
ondernemingen eerder als noodzakelijke op
lossing is gevoeld en goeddeels aanvaard.
Nu behoeft het geen betoog, dat dergelijke
maatregelen bij een bedrijf, hetwelk zulk
een karakter van staatsexploitatie draagt,
met veel grooter moeite kunnen worden in
gevoerd dan bij particuliere bedrijven, zoodat
de vraag rijst of de band,die tusschen denStaat
en de spoorwegmaaatschappijen vór twee
jaar zoo nauw is aangehaald, niet juist een
belemmering kan vormen voor het doorvoeren
van maatregelen, welke voor het voortbestaan
van een goede exploitatie onmisbaar geacht
moeten worden. Intusschen zal de Staat wel
moeilijk anders kunnen dan zijn steun aan
de door den Raad van Commissarissen in
overleg met de Directie der spoorwegmaat
schappijen op touw gezette actie verleenen,
op straffe van de schatkist aan blijvende
verliezen bloot te stellen en het economisch
herstel des lands te belemmeren.
PAUL SABEL
ONTCIJFERKUN ST
VII.
Vvanneer men blijft vasthouden aan den
eisch, dat bij een goed geheimschrift het
verband tusschen den open- en geheimen
tekst door een onbevoegd ontcijferaar, niet
moet kunnen worden gelegd, dan voldoet
aan dit verlangen, voorloopig ten minste nog
de methode waarop probleem 12 is gebaseerd.
Noch B. H. O. te B., noch A. J. S. te A., noch
J. A. B. W. te L. K- waren in staat de
gedachtengang te vinden, die men verwacht dat
enz." zonder aarzelen omzet in
ANWWN SKYRS HDST.... enz." De
drie bollebozen op 't ontcijfergebied laten me
hier in den steek, om van de zwijgende
gemeente maar niet eens te spreken ! Dat
uitroepteeken brengt me op 't idee, een
tipje van den sluier, die probleem 12 omhult
op te lichten. Want daarin matigt zich dit
leesteeken den rol van letter aan: immers de
open tekst met z'n 84 letters in totaal gaat
over in een kryptogram van 84 teekens:
81 letters en 3 uitroepteekens. Er moet een
reden voor zijn, dat hier een 27e teeken is
ingevoerd; de U en de X die in probleem 12
niet voorkomen zouden, dat mag ik wel ver
klappen, zeker optreden, wanneer 't bericht
maar langer was en .... 27 3 x 3 x 3;
meer vertel ik niet.
No. 11 daarentegen was eenvoudig en werd
door 't bovengenoemde drietal spoedig thuis
gebracht.
't Is een voorbeeld van een
verschikkingsof anagramgcheimschrijt, de lettervolgorde
wordt gewijzigd, de letterwaarde niet. De e
blijft e, de n blijft n. Dit beginsel maakt,
dat de bij 't ontcijferen van de
vervangingsgeheimsctiriften toegepaste regel: het meest
voorkomende teeken verbergt waarschijnlijk
de e, hier schipbreuk lijdt, en dat andere wegen
moeten worden gezocht. Voor korte berichten
is dit beginsel al ten eenenmale ongeschikt,
terwijl juist in dat geval een eenvoudig
vervangingsgeheimschirft soms voor eeuwig
onontcijferd blijft. Iedereen is haast in staat
om AADEMMRST te ontwarren, geen
mensen zal ooit weten wat
SBKRASROXCWO
verbergt, tenzij 't Is altijd voorzichtig
en van wijs beleid getuigend, om een achter
deurtje op een kier te laten, men kan nooit
weten, hoe misschien het wonderlijke en
wispelturige toeval een lezer begunstigt;
mocht dit het geval zijn dan verzoek ik drin
gend om geheimhouding, verraadt m'n ge
heimste gevoelens niet ! En daarmee geef ik
meteen een troef uit handen, want door het
veronderstellen van verschillende mogelijk
heden, die misschien verborgen gedachten
weergeven, is weer een nieuwe weg ter ont
cijfering aangeduid.
Hoe verschikkingsgeheimschriften moeten
worden opgelost is een vraag, waarvan de
beantwoording weer aan den lezers wordt
overgelaten. Men stelle van elk krytogram,
dat voortaan in deze rubriek verschijnt,
in de eerste plaats vast of men-met vervan
ging of met verschikking te doen heeft.
12 cent
12 cent
Sumatro CBUITENOJWOOM) Sigaar
Hotel Duin en Daal Bt
Volledig pension met kamer v.a. ? 7.?p. d.
llllllllililliiiiiiiiilllllllilliiiiiiiilliiiiiiiiiiiilillliiliiiiiiiiiill 11 iiiiiiiifiiiiilii i Minimum illlllllllllliilllill iiimiiimiiliimiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiijjjiiiiiiiiijiiiiiiiiijiiiiiiiiijiiiiiiifiiiiiiiiiiniiiiiiiii m
Probleem 13.
REEED OVTS DNEOL ASE
OKNEM LPLAZTSM VSTAA
DNI E AETN SM DRET
NETMA IUH KNAVEZ
AREMA WDA
Probleem 14.
n n T] - n - u A n j
n H D zi n n F < A
n n u A r < < n j ~ n
r ~n F i j LU u u D TI n j
r n n < LJ LJ L n D ~n u
_üu n -q j j A n n zi G
J Z! F LJ! l J ^1 > D D
Probleem 11 is een voorbeeld van een
geheimschriftmethode, die de Franschen
noemen la methode des diviseurs" wat wij
gevoeglijk door ,,deelermethode" zouden kun
nen vertalen. De twee korrespondenten komen
overeen, dat elke regel uit een zeker aantal
letters zal bestaan (in ons geval waren het er
10) eft dat een zeker woord de schikking van
kolommen en regels zal aangeven. Ik gebruikte
hiervoor bij No. 11 Holland" dat maar
7 letters telt en dat daarom als Holland hol"
tot 10 stuks werd uitgebreid om vervolgens
overeenkomstig de beproefde methode in
3.9.5.6.1.8.2.4.0.7. over te gaan.
Dit getal geeft dus aan, hoe de kolommen
en rijen moeten worden gerangschikt, de eerste
regel Men verwach" komt dus op de 5e
plaats (cijfer l staat als No. 5 in de rij) enz.,
waarna de kolommen hetzelfde lot ondergaan.
Bij 't ontcijferen volge men den
omgekeerden weg:
3.9.5.6.1.8.2.4.0.7.
1.2.3.4.5.6.7.8.9.0.
't cijfer l van den sleutel zegt ons, dat de
5e rij (of kolom) de eerste worden moet.
De oplossers van No. 11 gebruikten allen als
sleutel
5.7.1.8.3.4.0.6.2.9. waarvan het verband
met den door mij uit Hollandhol gedestil
leerde!), zonder meer, duidelijk zal zijn.
Brieven voor Vrijdag a.s. aan het
sekretariaat van ,,de Amsterdammer" Keizers
gracht 333 te Amsterdam onder 't motto
F R i M A.
Hlllllllllllllllllllllllllllllniimllllimllimlllllllllllllllll'"»""»'"1"»11"111111"111
DE TWENTSCHE BUK
Amsterdam, Rotterdam, 's-Gravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
8estort kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12 000.000.
. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van i
B. W. BLIJDENSTEIN <SCo., SS-SÖThreadneedicstreetLondon E.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enwnedi.
LEDEBOE R & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In-en Verkoop Wissels op Blnnen-en Bul ten 1., Vrtttndi Hunt, Cauponi.
Incasseerlng op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Depotlti.
Verzekering tegen verlies bl] uitloting nn tondnx.
Voorschotten op Fondsen en uederen.
Credleten aan Handelaren en Industrleelen bij bare af deeling
CREDIETVEREENIOINQ, hetzij tegen borgstelling, eredlethypotheek
?f andere zekerheid, betzij In blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
OHTTAM- en BETAALKAS
leun Doelenstiaal 20-22, Imiliidamj
Renttvtrg. voor gelden k deposltt
mit l dag opzegging \% pCt.
Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb.
rnit 10 dagen opzegging l % pCt.
Vooi indere termijnen ep nadei
?verten te komen voorwaarden.
Open ia geslotin btwitigivlni
vslgini Riglimint.
SAFE DEPOSIT INBICHTEV6,
geopend:
opWukd.v.8^ v.m.tot 4Vi uur n.m. ,
op Zaterdagen in Beursvioantle- j
dagen des morgens v. 8»^ tot lluui. l
Lokstten van ?2.50 pei maand
(? 10.?per Jaar) «n booger ti buur
voor bl] di Dlrectli bikindi «f
gelotieducaerdi piiMnia.
Firma J, ta. SÉito
Heerengracht 124-128
Amsterdam Tel. N. 329
Assuradeurs en
Assurantiebezorgers
VOOR
alle soorten Verzekering
Direct opvorderbaar _______?. _ i
Tien dagen opzegging - Ï
Een maand vast . . < op nader overeen te komen
voorwaarden.
? 31 % l Vanaf den dag der
. 4 ,. } zegging wordt J /(
. 4J | minder rente vergoed
Voor andere termijnen, zoomede voor groote btdragrn,
volgens overeenkomst.
Een maand opzigglng \
Drie maanden opzegging
Zes Maanden
Beo
op
HYPOTHEEKBANK
voopNEDERWND,
Keizersgracht. 482. fl'dam.
Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000.
Uitstaande Leeningen . . . 19.312.000.
Pandbrieven . 18.644.000.
Reserves 1.075.000.
Hoofdkantoor: te 'S-0 RAVENHAOE, NASSAULAAN 23.
Bijkantoor : te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 13.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
4} % an 5 % PAXDBRIEVEI TEBEI BEURSKOERS in «tukken vin f 1.000.-,
f 500.?in f 100-, MET VERPLICHTE liAiLIIKSCHE UITUTIKG, iinvingende 1923.
Da Dinctia:Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUGGEN CATE.
PANDBRICVCN
Vepplich^c jaapIijKsch
uiUoürjg vier> pet
Hypotheekbank voor Amerika
'S-GRAVENHAGE
6
'i, PiiÉiern 971 o
Opeischbaar na 10 jaar a pari.
De Hollandscbe Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst., Keizeregr. 604
Rotterdam, Wijn ha ven I29a,
'B-Qravenhage, Ged. Burg w. 38,
Maastricht, Stationstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
ledrag met een minimum van
' «»O ;n verkoopt 4H %
schuldjrleven In stukkei' van
SOO, / 130 te i 50.
iotteid. Hypotheekbank tooi
Opgericht In 1864
/oltsekend MaatschappelijK Kapitaal 15.000.000
Verstrekt geld op eerste hypo
theek. \ oor Inl. wende men zich tot
iiet kantoor der Bank, Qed. Bierha
ven 25 te R'damof tot hare Agenten
n de hoofdplaatsen des Rijks.
DeD\r. Mr.W.v.RossKM.Mr.TH.
Mr N. P. C. v. WIJK
Levensverzekering Maatschappij
flirsbc
Bijkantoren te Weltevreden en te Medan.
Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden.
6pCt. PANDBRIEVEN a 100 pCt.
te beginnen 1923 jaarlljksche uitloting van 4 pCt,
E- TH' Dfi BYB DOLLBMAN.
Mr p Fl)1BI SNHTHLAOI.
Utrechtschfi Hypotheekbank
UTRECHT
Pandbrioven ruim f 33.OOO.OOO.?.
De Bank stelt beschikbaar:
5y2 pCt. Pandbrieven a WO pCt.
In stukken van flOOO.-, 15OO.- en f WO.-,
met verplichte uitloting a pari in 25 jaren
De Directie:
Hl. A. J. 8. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG.
IfDElLKHE «HNOEL-liUlISmPPIJ
Gestort Kapitaal ..... f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve ..... f 19,445,211.?.
Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct opvorderbaar ...... ? ? 2Vs %
l maand vast of opzegging .... 3 %
3 maanden vast of opzegging. . . 31/»%
64 o/
? ? ? "* /o
12 ... 4V»%
Voor andere termijnen en groote bedragen nader overeen te komen.
Standaard Hypolheekbankte Rotterdam
Directie:
Mr. H. H. C. CASFENDIJK en
I. MOSSELMAN
De Bankgeeft onder controle
van het Algemeen Admini
stratie- en Trustkantoor
5% Pandbr. tegen 95% en
voor zoolang de beperkte
voorraad strekt 6%
Pandbrieven uit tegen 101%.
INCASSO-BANK
Amsterdam?Rotterdam Almelo Arnhem- Delft?Dordrecht
Enschedé's-Gravenhage Groningen 's-Hertogenbosch
Hilversum Leeuwarden Maastricht Nijkerk Tilburg
Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede Zaandam.
Volaostort Kapitaal f 2S.OOO.OOO.
f 5.361.7QO.
n Vreemd Bankpapier
II Cheques
II Buiten). Wissels
Effectenorders
Coupons
Prolongaties
Residentie Hypotheekbank
's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97.
T RUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE
5'/2 /?Hypotheekbrieven a 99 %
Opelschbaar A pari na 1O jaren.
Directie: K. E. ABBINO. D. VAN OORDT.
WorlamiscliB
ROTTERDAM AMSTERDAM)
'«-GRAYENEAGE
RESERVEH < 111,000,
Handelscrodi eten
Voorschotten in B.efc»>'ng-O',mrsT.,."
Deposito's
Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding
Gelegenheid tot open ea gesloten bewaargeving |
SAFE DEPOSIT