10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOÜR NEDERLAND 22 Juli '22. - No. 2352 T7IT HIET IEL .A. ID S O Hl IR, I F T "V .A. HST CT A. 3ST T J" IE llllllllllllllllllllllllllllllltllllllllHlIIIIIIIIIllllllllllIIMIIIi lllltlllllllllllIIIIIIMMltMMMIIIlIIll IU1IIIIIIIMMMII1IIIIIIIMHIIIIII llltll Illlllllllllllllllll Illlll IHMIIIIlllllllllllimi IIIMI llllllllllllllllli lini (Illimtltltn ItllllllllltlllltlllllllllllllllIIIEIIIllll CONFERENTIE-KRABBELS LEVENSTEEKENEN EN LETTERKUNDE Nog ademt, nauw bespeurbaar, de Haagsche conferentie. De bulletins worden eveneens kortademig en geheimzinnig. Desniettemin zijn er teekenen in de rich ting eener reprise. Wellicht dat deze binnen kort geafficheerd zal worden. Wij stellen bij voorbaat een tekst voor, luidende: Op algemeen verlangen Weder-optreden met geheel nieuw repertoire van de 3 RUSSEN, 3 Wereldberoemde Slangenmenschen in hunne Halsbrekende Evoluties op het economische koord Sensatie ! Sensatie ! Lachen ! Lachen! Lachen! Met stomme verbazing slaat men de nieuwe beweging gade. Er is een nieuw diplomatiek begrip gelan ceerd in de half-open deur, Een week lang heeft iedereen gepraat over de deur. Heel langzaam ging hij dicht: eerst halfdicht.... toen iets dichter en eindelijk op een heel nauw kiertje. Toen haastte iedereen zich te verklaren, dat de deur nog open was. Deze politiek heeft een precedent in Ne derland. Wij spreken hier natuurlijk niet van de loyaal-open deur van onze koloniale poli tiek. Neen, wij gaan verder terug in de Vaderlandsche geschiedenis, en herinneren onze Amsterdamsche en provinciale lezers aan die eigenaardige deuren in de wijk van genoegen en genot, oudtijds genaamd Nes". Daar waren deuren, die wijd-open gehouden werden-en vergezichten openden van heerlijke verleidelijkheid, schitterend van goud en weelde. De wandelaar hield stil en keek. Maar dan ging de deur dicht.... heel lang zaam.... tot op een klein kiertje En, naarmate de deur dichter ging. werd het beeld in de voorstelling van den verblindenden nachtwandelaar schooner en aantrekkelijker. Dit zeer-menschelijk lokmiddel is ten onzent jarenlang met groot profijt toegepast en schijnt thans weer te voorschijn gehaald te worden. Trouwens, in nog meerdere opzichten her innert de toestand a;!n die der ouderwetsche nachtwandelaars....: 'zij kunnen namelijk niet uiteengaan, de Haagsche experts.... zij kunnen den kring niet breken en scheiden. Talloos zijn de Nederlandsche variaties ook op dit thema. Wie heeft niet de nachtelijke stilte hooren verscheuren door het gezang, het weemoedig lied, waarvan de tekst begint met: Wij gaan nog niet naar huis nog lange niet...." En wie heeft niet in zijn bed de klacht vernomen, die als een muzikale snik klinkt, als het janken van een droevigen, kalen hond: Wij moeten schei-hei-den.... Adieufaarwel faldera...." Wie durft, na deze documentatie, nog bewe ren dat er geen precedenten zijn voor het bijeenblijven van hen die door den nacht zwer ven der hedendaagsche economie....? De letterkunde is er vol van. Men denke slechts aan het onvergeielijke lied van: ,,Und.... wenn Sie von einander gehen, dann bleiben Sie noch lange stehen." Maar, en hier ligt het groote gevaar.... de moderne mensch is lichtzinnig geworden en on-scrupuleus. De nieuwe generatie en de Russische diplo matie heeft nog een ander lijflied dan dat van de klagende scheidenden, qui meurent un peu " Zij laten zich niet door een schei ding uit het veld slaan Ach er is altijd nog wel een vriendje te vinden in deze wereld, en een afscheid komt de mensch spoe dig te boven. Toen de Russen uit Rapallo weggingen hadden ze een Duitsche relatie opgedaan, en zongen het Berlijnsche tingel-tangel motief van: Man soll nicht weinen wenn man von ein ander geht.... weil auf der and'ren Ecke schön cin-ander steht.." Maar tingel-tangel motieven zijn even spoe dig vergeten als vrienden, en de nog voor het Vredes-paleis klittende nacht-zwervers schij nen nog niet aan het einde van het repertoire te zijn -:- J. H. DE BOIS -:HAARLEM, KRUISWEG 68 Tableaux - Estampes - Editïons D'art llllllllllllllltlUII HET DRAMA VAN DE TOEKOMST Er wordt tegenwoordig veel geschreven over de vormen waarin zich onze dramatische kunst zal ontwikkelen. Het schijnt aat men zoo langzamerhand wil breken met al die goede oude dingen die onze voorouders deden lachen en sidderen. Er moet iets nieuws komen. Iedereen is het daarover eens. Alleen weet men nog niet waaruit dat nieuwe precies zal bestaan. Welaan hoeveel woorden er dan ook aan besteed zijn, hoevele bladen er reeds kolommen aan gewijd hebben, we zijn nog geen stap verderen DeTwee Weezen"hebben nog evenveel succes als vroeger Het wach ten was op den man die ons zou komen ver lossen uit deze schrikkelijke ongewisheid. En ziet, thans is hij opgestaan, daarginds, in het warme Zuiden, waar alle dingen eerder rijpen dan hier. De heer F. T. Marinetti presenteert zijn nieuwe drama. Zijn systeem bestaat daaruit, dat hij, zoo veel mogelijk, het drama ontdoet van de storende aanwezigheid van acteurs op het tooneel. Acteurs vertroebelen de handeling maar en leiden den aandachtigen beschouwer af van het wezenlijk gebeuren. Het tooneel van den heer Marinetti is een Voorwerpenhanoeling", en, wanneer hij levende menschen ten tooneele brengt, dan is dat alleen om hen oe medespelenae requisieten te laten verplaatsen. Zijn acteurs zijn dan ook uitsluitend knechten, zooals dat bijvoorbeeld ook in een circus het geval is, waar immers omgekeerd ook alle knechten medespelenden zijn. Tot goed begrip van hetgeen de heer M. bedoelt, geven wij hieronder het resum van zijn tooneelspel: Zij komen er aan", (voorwerpen-drama). Het tc'oneel stelt een salon voor. Het licht brandt. Links, op den achtergrond, is een deur die toegang geeft naarden tuin. Links staat voorts een lange rechthoekige tafel langs den muur met een kleurig kleed erover. Rechts is een deur, en tegen den rechterwand staat een hooge leunstoel, waarnaast ter eene zijde vier stoelen van verschillenoe vormen staar., en ter andere zijde eveneens vier stoelen van verschillende vormen. Al oie stoelen staan met de ruggen naarden muur. Zoodra het scherm opgaat komen een Mairre d'hotel en twee knechten op door de tuindeur: De Maltre d'hotel: ,,Zij komen er aan. Maakt alles gereed", (af). De knechts plaatsen de stoelen in een halven kring, links en rechts van den leunstoel, die, evenals de tafel, op zijn plaats blijft staan. Daarna gaan zij naar de tuindeur en blijven daar eenige oogenblikken staan met den rug naar het publiek, alsof zij de komenden bespiedden, voorovergebogen. Eenige oogen blikken blijft het uoodstil, dan komt de Maitre d' hotel ademloos bin nen snellen. De Maïtre d'hotel: Tegen bc vel. . .. ! Zij zijn allen buitengewoon vermoeid. Kr ziin (Jus massa's kussens nooOig". (af). De knechten verdwij nen door de deur rechts en komen even later te rug, beladen met kus sens. Zij plaatsen nu den leunstoel in het midden van het vertrek, en de acht stoelen in een halven cirkel daar omheen, a Men met de zittingen naar den leunstoel gekeerd.... Van de kussens vormen zij hooge stapels op den vloer. Daarna gaan de knechten naar de tuin deur en blijven onbe wegelijk naar de gasten Daarom dus.... Wederoptreden.. enz. * * * Is het toeval of eene wreede speling der ironie....? Terwijl de conferentie in doodsnood ligt en wilde petroleumgeruchten allerwege uit den grond spuiten, komt daar de heer Louis Bouwmeester en speelt zijne ,,Shylock"-creatie voor de ademlooze buiten landers. Wel nimmer was de figuur van den schacherenden Venetiaan zoo actueel als thans.... wel nimmer waren Shakespeare's woorden zoo van pas als dien avond in Scala, het Haagsche vermaakslokaal. Tientallen van jaren heeft Bouwmees ter der wereld doen begrijpen wat de psyche van den handelenden mensch was.... Thans, getoetst aan de Haagsche realiteit, krijgen zijne woorden eene nieuwe beteekenis. Zin na zin sloeg als openbaring in de confe rentie-leden .... ....Mag de Christenwereld Rusland dooden?.... of doodde het zichzelf in den Haag uit winstbejag?.... En dan nog... , zoo Europa Rusland dooden mag en het credieten onthouden..., heeft het dan recht op n enkelen droppel petro leum. ... bloed wil ik natuurlijk zeggen Hier viel iets te leeren voor cie Russen.... Hier zagen zij hun beeld, in alle verschrik kelijke consequenties ervan, voor oogen. En vooral op dit oogenblik, nu de petro leum begint door te droppelen in de confe rentie, ligt er in de advocaten-truc die den onwrikbaren handelaar tot de middelen der beschaafde wereld terug brengt, een waar schuwing die profijtelijk kan worden voor hen die nog meenen, dat er althans nog wel een droppeltje concessie uit Rusland te krijgen is. Wij schreven, dat de conferentie-stellage een klap heeft gekregen en dat de Russen a tout prix ontsnappen wilden aan de commis sie-driehoek die hen belette zoo op te treden als ze het aangenaamst achtten. Ook nu nog, in hunne verzoeningspogingen, doen ze moeite om een eigen procedure door te voeren, die in wezen niets anders is dan eene wijze van werken waarbij Russen en niet-Russen ongedeeld tegenover elkander komen te zitten. Op die manier is het heel wat gemakkelijker om inwilligingen en cre dieten tegen elkander uit te spelen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.iiiiiini uitstaren met den rug naar het pu bliek. Stilte. De Maitre d' ho tel: (Komt hijgen de door de tuin deur binnen hol len). Tegenorder. Zij hebben honger. Dekt de tafel...." De kn echter plaatsen de tafel in het midden van het vertrek. Zij plaatsen er oen leunstoel en de acht stoelen om heen. Dan dekken Zit. Voor een stoel zetten ze een vaas bloemen, voor een anderen een brood, voor een derden weer acht flesschen wijn, en weer voor andere alleen een leeg bordje. Een der stoelen wordt schuin tegen de tafel aangezet ten teeken dat die plaats besproken is. D..arna gaan ze naar buiten staren. Twee minuten stilte. De Muitre d'lwtel: (rent naar binnen en roept:) Briccatirakamékamé.. . ." (af). De knechten brengen de tafel \\eerineen hoek. Zij zetten den leunstoel dwars voor de deur en daarachter de acht stoelen in een rechte lijn, diagonaalsgewijze schuin door het vertrek. Zij doen het licht uit. Het tooneel is nu nog slechts zwak verlicht door het maan licht dat door de tuindeur binnenvalt. Een verborgen reflector, die ergens achter is opge steld, beweegt een lichtbundel door het ver trek, die vreemde schaduwen werpt over de stoelen. De schaduwen der stoelen bewegen langzaam. De knechten hurken in een hoek bijeen, en zij schijnen met groote ontzetting het oogenblik af te wachten, waarop de acht stoe len, op een bevel van den leunstoel, het vertrek zullen verlaten. DOEK. Het is mogelijk dat deze tooneelkunst den argeloozen lezer in den aanvang wa.t vreemd voorkomt. Maar dat is nu eenmaal zoo met alle nieuwe dingen. Wij ouderwetsche nienschen, hechten nog teveel waarde aan het gesproken woord op het tooneel en aan de verschijning van menschelijke gestalten. Wanneer men zich echter een beetje moeite geelt, ontkomt men wel aan die banden van een onwaardig sleur-verleden. Ten bewijze daarvan bieden wij u hierbij een oorspronkelijk Voorwerpen-drama van onze hand aan, ge titeld: DE VREDES?CONFERENTIE Het tooneul stelt een ruime en kostbare zaal voor. In de rondte staan vele, onderling zeer verschillende stoelen van allerlei maat. Eenige bedienden komen op. Zij dragen een Hiertegen verzet zich de andere zijde nog. Het compromis blijft mogelijk door de fameuse half-open deur, die ondertusschen leelijk begint te tochten en wel eens met een harde bons zou kunnen dichtwaaien Het ongeloofelijke is tenslotte nog geschied : het lijk leeft.... Wanneer alles gaan zal zooals de heer Litvinof het mogelijk acht, dan kunt u thans Russen gaan koopen. Op dit oogenblik snelt een koerier van den Haag naar Moscou en weer terug en draagt wellicht een oplossend schrijven mede. Woensdag zou de sterfdag van de confe rentie zijn hij werd een soort eere-voorstelling voor Litvinof, die voor den goeden oom speelde en met een breeden glimlach en tot de verbazing van allen die nog niet stilletjes ingelicht waren omtrent de verras sing, zijne verklaring aflegde. Verre over het lunchuur was de zitting pas afgeloopen, en de groote zaal van het Vredespaleis waar, onder afwijking van de machine-in-drie'en de vergadering was ge houden, stond blauw van de cigarettenrook, hetgeen zooveel beteekent als: spanning.... De vertegenwoordiger van een groot, pessimistisch land stond alleen in de hall en deelde niet in het algemeene optimisme.... de pers rende af en aan en de telegrafen ratel den zooals ze het gedurende de geheele con ferentie nog niet gedaan hebben. L GOEDKOOP WOHEH gim. HEEMSTEDE, bultin di ?nnaxatleplinnm?Bouwt op Leeuw en Hooft" d/d Haarlem merhout gemeente Heemstede Lage belasting, billijke prijzen. Watersport; uitstekend onder wijs ; Centrum van 't land, onder den rook van Amsterdam. Vraagt geil), brochure, die gratis wordt toegezonden. Bouwttmlntn LEEUW & HOOFT". Halte Blauwt Brug. T«!»t**« 28039 fitiftfiiimiftiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiii En nu gaat men een rustige week afwachten wat Moscou antwoorden zal. Het is als op een regenachtigen dag dat de zon eens even door de wolken schijnt. Maar hij die op zulk een oogen blik zijn parapluie niet onder den arm houdt is toch een te-groot optimist. Laten we dus voorloopig alleen constateeren dat ^het nu nog droog is en dat we even naar buiten kunnen om adem te scheppen. Op dezen zelfden dag bereikt ons het be richt van het afbreken van de conferentie. Het beste kan men dit opvatten, als het profiteeren van alle aanwezigen om van dit onverwachte zonnestraaltje gebruik te maken om ten slotte neg allemaal gezamentlijk te poseeren voor een aardige familiegroep. j . MELIS STOKE iiMililiiiiiiiiiiiiimiiiim mini immuun iiiiiiu miiimiiiiitiiii lui minimum POCKET EDIHON f 3.- Old Style NEW STYLE vanaf / 12.50 OP REIS is dit voortreffelijk scheerapparaat ONMISBAAR. OVERAL VERKRIJGBAAR GILLETTE SftFETY RAZOR CY , Keizersgracht 77 ? Amsterdam groene tafel en zetten die midden op het too neel. Dan zetten zij er de stoelen omheen. Eerst de kleinste aan de ondereinden van de tafel, en daarna de grootere en grootste in het midden. Daarna gaan zij weg en keeren terug met stapels papier, die zij op de tafel leggen. Zij gaan en keeren met stapels papier en flesschen. Zij stapelen de papieren en de champagneflesschen steeds hooger op. Het licht gaat langzaam uit en men hoort op den achtergrond de kurken van de cham pagneflesschen knallen. De bedienden dragen nog steeds meer papieren aan. Het knallen der champagne-flesschen wordt steeds luider. De bedienden rennen af en aan en brengen karren vol papier binnen die zij in de hoeken van het vertrek uitstorten. Achter op het tooneel ontstaat een rood schijnsel. Het geknal der champagneflesschen gaat geleidelijk over in gebulder van zwaai geschut. De bedienden, (snellen naar binnen) .... Brand .... brand. ..." (at). Ken roode gloed en vlammen worden zicht baar. Het gedreun wordt uorverdoovend. DO K K Voor hen die bezwaar mochten maken tegen dergelijke tendentieus-politieke tooneelkunst, geven wij tenslotte nog een klein Voorwerpenspel in n bedrijf dat met veel succes door dillettanten-gezelschappen opgevoerd kan worden en dat wij opdragen aan den heer Ma rinetti: DE SCHOENEN & Het tooneel stelt voor de gang in een hotel. In het midden een ocur. Rechts een deur. Links een deur waarop Service". De middendeur gaat half open en een vrou wenhand zet een paar zware dameslaarzen buiten. De rechtsche deur gaat half open, en een vrouwenhand zet een paar elegante damesschoentjes buiten. De deur Service" gaat half open en een manu en hand zet een paar pantoffels buiten. De middendeur gaat open en een mannen band werpt een paar bemodderdc lakschoenen naar buiten. Het licht gaat uit. De klok slaat twaalf maal. De klok slaat driemaal. Het licht gaat op. Voor de rechtsche deur staan de elegante damesschoentjes naast de bemodderde lak schoenen. Voor de middendeur staan de afgetrapte dameslaarzen. Voor de deur Service" staan de mannenpantoffels. Het licht gaat uit. De klok slaat viermaal. Het licht gaat op. Voor de rechtsche deur als voorheen. Voor de middendeur staan de afgetrapte dames laarzen en de pantoffels. Het licht gaat uit. De klok slaat zevenmaal. Het licht gaat op. Voor de rechtsche deur staat niets. Voor de deur Service" staat niets. Voor de middendeur staan de afgetrapte dameslaarzen en de lakschoenen, keurig ge poetst en blinkend. -^ De middendeur gaat half open. Een vrou wenhand neemt de laarzen en werpt ze naar binnen. Men hoort een man kermen van pijn. DOEK MELIS STOKE Typ. Amst. Boek- en Steendrukkerij, voorheen Ellerman, Harms & Co.