Historisch Archief 1877-1940
29 Juli '22. - No. 2353
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
HET JAARVERSLAG DER
NEDERLANDSGHE
HANDELMAATSCHAPPIJ
Zooals gewoonlijk vangt het jaarverslag
der Nederlandsche HandeI-Maatschappij weder
met een zeer lezenswaardige beschouwing
betreffende den algemeenen economischen
en tinanciëelen toestand aan. In een sober,
maar strikt logisch gehouden relaas wordt de
ontwikkeling der diverse factoren, die het
zakenleven in 1921 beheerschten, geschetst
en de gevolgen van de malaise voor de onder
scheidene takken van bedrijf uiteengezet.
Bij de bespreking van den toestand der geld
markt wordt niet nagelaten te wijzen op de
gavaren, die aan het plaatsen van
Nederlandscrie leeningen in het buitenland verbonden
zijn, vooral nu groote bedragen aan
buitenlandsche fondsen, waarvan vór den oorlog
rente en aflossing aan houders hier te lande ten
goede kwamen, waardeloos zijn geworden of
door het buitenland zijn teruggekocht. Hier
bij had misschien als verzachtende omstan
digheid gewezen kunnen worden op de niet
onbelangrijke vraag naar buitehlandsche
beleggingswaarden, die zich den laatsten tijd
hier te lande voordoet en voortspruit uit vrees
voor een mogelijke waardevermindering van
het Nederlandsche ruilmiddel. Al is deze vrees
ook misschien hersenschimmig, toch kan zij
in hare uitwerking heilzaam blijken, aangezien
ons land door die aankoopen in de toekomst
in het bezit van buitenlandsche betaalmid
delen komt, welke noodig kunnen zijn ter
voldoening van vorderingen van het buiten
land OD ons. Uit dit oogpunt bezien kan het
geen kwaad, dat de beleggers uit hun rust
worden opgeschrikt en uit zucht tot zelfbehoud
die handelingen verrichten, welke ten slotte
ook aan de financiëele positie des lands ten
goede komen.
Van veel gewicht zijn weder de uitvoerige
verslagen betreffende den toestand van
OostIndië, Straits Settlements, Britsen-Indië,
China, Hongkong en Japan. Een verslag
aangaande Suriname ontbreekt, hoewel de
instelling ook in onze West-Indische koloniën
een deel van haar arbeidsveld vindt. Misschien
wordt dit overbodig geacht, omdat de
Surinaamsche Bank die taak reeds op alleszins
lofwaardige wijze volbrengt, doch hetzelfde
zou ook gelden van de Oost-Indische bezittin
gen, waaromtrent het verslag der Javasche
Bank insgelijks een zeer lezenswaardig over
zicht pleegt te bevatten.
Aangaande onzen Oost wordt o,a. medege
deeld, dat 1921 in fiscaal opzicht een jaar is
geweest, dat niet licht zal vergeten worden.
De belastingpolitiek werd beheencht door
een tot ongekende hoogte opgevoerd budget,
in welks eischen moest worden voorzien door
belastingen, gebaseerd op een conjunctuur,
die al weder tot het verleden behoorde. Niet
het minst leverde de achterstand ten aanzien
van de invordering, voornamelijk van de
oorlogswinstbelasting, onder die omstandig
heden groote bezwaren op. Tal van nieuwe
en verhoogingen van bestaande belastingen
werden afgekondigd. De
bestttursdecentralisatie, welke den belastingdruk in menig
gewest en in vele plaatsen in den loop der
jaren niet onbelangrijk heeft vermeerderd,
blijft van de bevolking (in hoofdzaak de
Europaesch:) in die bestuursgebieden mede nieuwe
offers eischen.
De mededeelingen uit de Straits Settlements
ademen al een zeer pessimistischen geest.
Met noteeringen voor de
hoofduitvoerproducten van het Maleische schiereiland, rubber en
tin, beneden kostprijs is dit dan ook niet wel
anders mogelijk. De handclsomzet van de
Straits, die in 1920 een waarde van
S 2.132.000.000 had vertegenwoordigd, liep
in 1921 terug tot $1.140.000.000. De
regeeringscontrole en de beschikbaarstelling van rijst
beneden kostprijs is het Gouvernen ent op
een totaal verlies van ongeveer $ 45.000.000
komen te staan. Ook hier moesten dan ook vele
noodzakelijke verbeteringen van verschillende
openbare diensten worden uitgesteld. Voorts
moest de irf 1920 in de plaats van de oorlogs
belasting getreden inkomstenbelasting ge
handhaafd blijven, ja, men vraagt zich zelfs
af of deze belasting wel ooit meer zal kunnen
worden gemist. In de Engelsche koloniën
zijn de klachten over de drukkende fiscale
maatregelen dus al niet minder dan in de
onze.
In Britsch-Indië hadden handel en verkeer
bovendien nog veel te lijden van den
ongunstigen binnenlandschen politieken toestand,
voortvloeiende uit de propaganda, die voor
de ,,non-coöperation" en
Khalifaf'-bewcgingen werd gemaakt; werkstakingen en
rustverstoringen ,waren dientengevolge aan de orde
van den dag. De Britsch-Indische suikeroogst
was aanzienlijk minder dan die van 1920, n.l.
2.465.000 tons tegen bijna 3.000.000 tons.
Dit zal er toe hebben bijgedragen, dat de
invoer van Java-suiker aanzienlijk grooter
was. De opgaven omtrent het ingevoerde
quantum loopen in de verschillende rapporten,
die in het jaarverslag voorkomen, echter uit
een. Terwijl de rapporteur uit Nederl.-Indië
den invoer voor 1921 opgeeft met 10.836.000
picols (tegen 4.213.000 picols in 1920), stelt
het verslag uit- Britsch-Indië de hoeveelheid
van dien invoer op 539.000 tons (tegen 279.000
tons in 1920) of, omgerekend op basis van l
ton == 16 picols, op 8.624.000'picols (tegen
4.464.000 picols in 1920). Dit maakt dus voor
1921 een verschil van ongeveer 2.000.000
picols. In ieder geval staat echter vast, dat
de toename aanzienlijk is geweest.
Van China valt te vermelden, dat de rente
stand daar in het afgeloopen jaar zeer hoog
was: de Europeesche banken betaalden voor
call-money tot 10 pCt. 's jaars toe, terwijl de
native-intercst in October *zefs tot circa 25i
pCt. steeg. Uit de cijfers van den invoer van
Hongkong blijkt, welk groot aandeel
Nederlandsch-Indië daaraan heeft: voor de eerste
negen maanden van 1921 toch bedroeg de
wairde van den import 50.000.000, waarvan
7.000.000 uit ons Indië. Daarentegen na
men onze koloniën bij den uitvoer van Hong
kong slechts eer. zeer ondergeschikte plaats in
(£1.730.000 op een totaal bedrag van
49.000.000 in hetzelfde tijdsverloop). 161
schenen onder Nederlandsche vlag liepen de
haven van Hongkong binnen tegen 114 in
1920. De vrachtprijzen bleven evenwel wegens
overvloed van tonnage n de Oostersche
wateren ongunstig: zoo liep de vracht voor
suiker van Java naar Hongkong terug van
$ 0.90 tot $ 0.35 per picol om later evenwel tot
$ 0.60 te herstellen.
Van Japan kan worden vermeld, dat de
financiëele toestand des Rijkg niet ongunstig
was. De belastingen bleven evenwel ook hier
hoog en de helft van de rijksinkomsten wer
den besteed voor kosten van leger en vloot.
Handel en industrie hadden nog steeds te
lijden onder de gevolgen van de wereldcrisis.
Vergeleken met 1920 verminderde de export
met 37.1 pCt. en de import met 32.4 pCt.
Uit deze enkele grepen uit het rijke mate
riaal, dat het verslag bevat, kan men zich
eenigszins een voorstelling maken van de
beteekenis der economische overzichten.
Wat nu de financiëele resultaten der Neder
landsche Handel-Maatschappij in 1921 be
treft, zoo ondervonden deze voornamelijk
den invloed van de ongunstige toestanden,
die voor de diverse cultures bestonden. Voor
al de daling in de suikerprijzen deed zichsterk
in de uitkomsten gevoelen, aangezien de in
stelling met circa' 6.000.000 picols of ruim
22 pCt van den geheelen Javaoogst bij den
verkoop van het artikel betrokken was. Zij
staat nl. met 27 suikerfabrieken in betrekking
waarvan 16 haar geheel of grootendeels
toebehooren. De daling in den suikerpriis
was mede oorzaak, dat het agentschap Suri
name een verlies van / 479.000 liet. De inkom
sten uit het eigenlijke bankbedrijf vertoonen
slechts weinig afwijking van die van 1920,
doch de geringe inkomsten uit de
cultuurbelangen verkregen, zijn oorzaak, dat het
brutorevenu terugliep van / 46 milliocn in 1920 tot
?31 millioen in 1921. De onkosten vertoon
den eveneens een belangrijke daling n.l. van
ruim / 3 millioen, doch daar voorafschrijvingen
op effecten en dubieuse debiteuren weder een
ongeveer even groot bedrag als het vorige
jaar vereischt werd, daalde het
netto-winstcijfer tot juist de helft van dat van het vooraf
gaande jaar n.l. tot f 12.3 millioen tegen ? 24.6
millioen in 1920. Van deze winst is ? 5.500.000
voor bepaalde belangen gereserveerd, waar
door de desbetreffende reserve op j 10 mil
lioen werd gebracht. Tevoren was aan deze
reserve een bedrag van / 10 millioen onttrok
ken en aan diverse crediteuren"toegevoegd,
ten einde aldus de beschikking te hebben over
een stille reserve, waaruit mogelijke verliezen
op dubieuse debiteuren kunnen worden gedekt.
Voorts werd het bouwfonds met f 500.000
gedoteerd, zoodat dit thans ?3.500.000 be
draagt. De statutaire reserve steeg door toe
voeging van M66.000 tot ? 19.445.000, waar
naast, buiten de reeds genoemde extra-reserves,
nog een buitengewone reserve van / 22.660.000
aanwezig is. Na al deze voorzieningen kon het
dividend op 7 pCt. worden bepaald tegen
12 pCt. over 1920.
De balans vertoont een inkrimping van
rond ?823 millioen tot ?627 millioen of met
ongeveer 25 pCt. Deze vermindering heeft
zoowel betrekking op kasmiddelen en wissels
als op debiteuren en beleeningen. Daarentegen
vermeerderden de door de instelling ver
strekte voorschotten op producten van ?27.5
inilliocn tot bijna f 55 millioen, zijnde dit
voorschotten aan cultuurondernemingen tegen
onderpand van producten, welke door de N.H.
M. voor hare rekening worden verkocht.
Zoowel de deposito's als de credit-saldi
toonen een belangrijke vermindering, zooals
trouwens te verwachten was, waar tal van
ondernemingen, voornamelijk op
scheepvaarten cultuurgebied, genoodzaakt waren hare
beschikbare middelen in het bedrijf aan
te wenden, terwijl ook voor belastingbetalin
gen aanzienlijke sommen moesten worden
opgevraagd. Ten slotte dient ook rekening te
worden gehouden met de omstandigheid,
dat de staat door de uitgifte van hoog
rendeerend schatkistpapier groote sommen
tot zich wist te trekken, die anders allicht
ook bij de N.H.M, zouden zijn terecht geko
men.
Al is dus ook bij onze grootste financiëele
instelling eenige bedrijfsinkrimping merk
baar hetgeen trouwens volkomen in over
eenstemming met de wijziging in de economi
sche conjunctuur is?, zoo kan toch moeilijk
worden ontkend, dat zij hare vooraanstaande
plaats onder de wereldinstituten op financieel
gebied ook in deze moeilijke crisisjaren schit
terend heeft gehandhaafd.
PAUL SABEL
IMIIllMMIIIMIIIllli
iiiiimiittiiiiiiiimi
K TWENTSCHE BUK
Amsterdam, Rotterdam,'s-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
(Ustort kapitaal f 35 500.000.?Reserven: circa f 12.000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55-56 Threadneedlestreet London E.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons.
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten.
In en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Depusits".
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling
CREDIETVEREENIGING, tenzij tegen borgstelling, crediethypotheek
of andere zekerheid, hetzij int blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
Direct opvorderbaar 2 %
Tien dagen opzegging 21/'
Een maand vast , . l op nader overeen te komen
Een maand opzegging ? voorwaarden.
Drie maanden opzegging;'. . . 3.1 % j Vanaf den dag der
opZes maanden . . . 4 ,, l zegging wordt -i %
Een jaar ,, ... 4\ ,, J minder rente vergoed.
Voor andere termijnen, zoomede voor grootere bedragen
volgens overeenkomst.
DHWKIr en BETAALKAS
lnuii Doilinsitaat 20-22, imsdtdam
Ren te verg. voor gelden a deposito
met l dag opzegging l','2 pCt.
Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging P i pCt.
Voor andere term ij n t n op nader
overien te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
SAFE DEPOSIT INRICHTING,
geopend:
opWeikd.v.8YiV.m.tot 4 * uurn.m.
op Zaterdagen en
Beursvacantiedagen des morgens v. 8;/i tot 12 uur.
Loketten van ?2.50 per maand
(? 10.?per jaar) en hooger te huur
voor bij de Directie bekende of
geïntroduceerde persenen.
Assurantie
kantoor
Billijke premiën
voor alle soorten van
Verzekering.
Heerengracht 134
A m s t er d a m.
HYPOTWEEKBiWK
Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000.
Uitstaande Leeningen ... 19.312.000.
Pandbrieven . 18.644.000.
Reserves 1.075.000.
Hoofdkantoor: te 'S-O RAVENHAQE, NAHAULAAN 23.
Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 19.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
<H% an 5% PAIOBRIEVEK TEiEK BEURSKOERS In ttukken m f 1.000-,
f 500.- an f 100-, HET VEIPLICHTE lAlllIJXSCHE UITIOTK6, nnvinisnd»1923.
Da Olractii:Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU88EN CATE.
De Hollandsche Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst., Kcizersgr. 604
Rotterdam, Wijnhaven' I29a,
's-Gravenhage,(led. Burgw.38,
Maastricht, Stationsstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
F5OO en verkoopt 4l"?schuld
brieven in stukken van / 1000,
? 500 / 100 en / fO.
PANDBRICVCM
tegen 9/ pCt.
pplichte jaaplijKsche
tloling vier
l Roller! Hypotheekbank 1001 Nederland
Opgericht in iS6.<r
Volteekend Maatschappelijk Kapitaal (5.000.000
Verstrekt geld op eerste hypo
theek. V oor Inl. wende men zich tot
het kantoor der Bank, Qed. Blerha
ven 25 te R'damof tot hare Agenten
In de hoofdplaatsen des Riiks.
DeDir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr.Tn
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK
Hypotheekbank voor Amerika
's-GRAVENHAGE
6°lo Paodbrieveo 97;
2 O
Opeischbaar na 10 jaar a pari.
HAARLEM
6 pCt. PANDBRIEVEN a 100 pCt.
te beginnen 1923 Jaarlljksche uitloting van 4 pCt.
Levensverzekering Maatschappij
flrnbem
Bijkantoren te Weltevreden en te Medan.
Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden.
HJIDEL-MMTSCMPPU
Gestort Kapitaal f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve f19,445,211.?.
Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct opvorderbaar 2 %
l maand vast o! opzegging .... 21/2 %
3 maanden vast of opzegging. . . 3 %
6r>\l o/
H tl H ? ? ? ?»VS /O
12 ... 4y, %
Voor andere termijnen en groote bedragen nader overeen te komen.
Standaard Hypotheekbankte Rotterdam
Directie:
Mr. H. H. C. CASFENDIJK en
I. MOSSELMAN
De Ban k geeft onder controle
van het Algemeen Admini
stratie- en Trustkantoor
5% Pandbr. tegen 95% en
voor zoolang de beperkte
voorraad strekt 6%
Pandbrieven uit tegen 101%.
INCASSO-BANK
Amsterdam Rotterdam Almelo Arnhem?Delft?Dordrecht
Enschedé's-Gravenhage Groningen 's-Hertogenbosch
Hilversum?Leeuwarden Maastricht?Nijkerk Tilburg
Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede Zaandam.
Volgestort Kapitaal f 2S.OOO.OOO.
Rosorvo f 5.36I.70O.
Effectenorders
Coupons
Prolongaties
Vreemd Bankpapier
Cheques
Buitenl. Wissels
Residentie Hypotheekbank
s-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97.
TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE
6 l Hypotheekbrieven tegen 101 %
5'/2?i 99
Opelachhaan a pari na 1O japen.
Directie: K. E. ABBINO. D. VAN OORDT.
Directie
'
( A' E' TH' DE
BYI( Mr. P. FUERI SNETIILAGF.
Utrechtsche Hypotheekbank
UTRECHT
Pandbrlovon ruim f 33.OOO.OOO.?.
De Bank stelt beschikbaar:
512 pCt. Pandbrieven a 100 pCt.
In stukken van flOOO.-, 15OO.- en f WO.-,
met verplichte uitloting a pari in 25 jaren
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. F. R. HOORWEG.
EOTTEEDAM AMSTERDAM)
VGKAVENHAGE
KAPITAALen RESERVEN f 111,000,0001
Handelscredieten
Voorschotten in Rekening-Cour».
Deposito'
Cheque-Hekeningen met rente-vergoeding
Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving!
SAFE DEPOSIT
EDE (Gelderland.)
BOUW- EN WONINGBUREAU Tel. 87
Fa. ETTIKHOVEN & BRANDS.
Heeft te koop:
DIVERSE LANDHUIZEN, VILLA'S
:-: EN BOUWTERREINEN. :-:
itniiEUi m CREOIEIEN
C. B. EPKER, Administrateur,
Gelderschekade 27a, (Beursplein)
ROTTERDAM en Ottoweg 10,
HEELSUM, belast zich met
het bezorgen van
HYPOTHEKEN en CREDIETEN.
Momenteel kapitalen beschikbaar.
BAARN
i Bouw- en Woningbureau, van
i den makelaar J. 1>. F. VA3Ï
l DUB VEEN, Kantoor van vaste
l goederen, Nieuw Baarnstr.59
Vraagt U eens even
MONSTERS EN PRIJSOPGAVE
voor Uw drukwerk
bij a. Wed. P. v. d. HERT
Nassaustraat 2, BUSSUM
Telefoon BUSSUM 023
AMSTERDAM C. 2776
UTRECHT t
BILTHOVEN <,
Ii577
U zult verbaasd sfiian!
J. J. Weber & Zoon
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10, Haarlem
Onze Amerikaansche
Brillenglas-SHjpmachines van de allerlaatste constructie
stellen ons in staat brillenglazen binnen
enkelt uren al te leveren.
0OOO00000000
EEN ECHT JONGENSBOEK
UK BE8TE
DE JONG fc ZONEN < A'DAM
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 10.?per Jaar
G. HOLLE
DeZoonvandenlerenleiiler
R||k geTllustrnrd; tnkinlngin van
B. VAN VLIJMEN
Sindteekining van JOH.BRAMENSIEK
9lt|»a «in m HOIKEIU i «HEIDOIF, tast.
OOOOOOO0OOOO