5 Aug. '22. - No. 2354 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND K, XX IN l Zoo juM verschoon : EEN SLMF VAN HET LEVEN DOOR JONAS LIE Uit het Noorsch vertaald door Jhr. L. OP TEN NOORT Prijs in linnen band met geïllustreerd omslag van IS. VAN MENS f t.SO De Haagsche Courant schrijft: Onder de buiten land sche literatuur is wel het meest de Noorsche, die onze Hollandsche nabijkomt. Dit komt weer sprekend naar voren in Een Slaaf van het Leven", dat in het kader van onze volksbuurten even goed op zijn plaats zou zijn als daar in het Noorden, werwaarts de auteur onze aandacht heenvoert. De held van den roman, Nicolaas, is een natuurlijk kind, dat, reeds bij de geboorte misdeeld, door tegenslag in al zijn streven ondergaat in de misère van het noodlot. In zijn jeugd overgelaten aan de willekeur van zijn opvoerders, wien 't alleen om het kostgeld te doen is, terwijl zijn moeder eerst min, daarna kinder meid in dezelfde voorname familie wordt, werkt alles mee om het weinige goed, dat in hem schuilt te verstikken. Het is een knap boek, psychologisch zeer sterk. De vertaling, vlot en vloeiend, doet vergeten, dat we niet met oorspronkelijk werk te doen hebben. Uitgave van: Van Holkema & Warendorf, Amsterdam WHITE uit voorraad leverbaar. NIEUWE en GEBRUIKTE 2 TONNERS -:? beide met volle garantie -:N.V. Gebr. NEFKENS' Automobiel AMSTERDAM - UTRECHT B. Dtf EENIGE SPECIALITEIT m . '" .*??$? gg KRIMPVRIJE g} SI GEZONDHEIDS- |S gfONDERGOEDEREN^g BH Nederlandsch Fabrikaat |n ««TRlCOTHUlSlg REG.BREESTRAAT.35 |g TEL. 5066 N. |g O». DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 10.?per Jaar CHENARD&WALCKER N A S H M. A. N. Automobielen en Vrachtwagens N. V. Automobiel Mij. HET CENTRUM" Parkstraat 91a - 's-Gravanhaga Tel. Haag 3569 Lunch f 21 ? Diner f 5.Salons voor aparte Familie-Diners Motor- en Zeiljachten TE KOOP, In diverse groottenen prijzen. Lijst van In commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. Binctmn & LUGT AFD. JACHT AGENTUUR Slepersvest 1 Rotterdam Ei. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 6812 HEMDEN HAAR HAAT MICHELIN Spoor* WA spoörjr_ culemborci RIJWIELBAMOEM HEBBEN EEN WERELD-REPUTA TIE Zo daarom van Uur RijwiolhandoiaaH" EN LAAT U NIETS ANDERS AANPRATEN Zij zijn de SNELSTE, SOEPELSJE, STERKSTE BUITENBAND NIEUW MODEL CABLÉ/ 6. BINNENBAND DE ONVERWOESTBARE ROODE 3.2B m v ^mmm <?»?*??? mm m* m w EISCHT MEESTER OF DOCTOR ? Uit Indië ontvangen wij, naar aanleiding van de in ons blad verschenen artikelen over het onderwerp Meester of Doctor? de volgende bijdrage. Wij meenen, dat deze brief uit de Koloniën alsnog een plaats moet vinden zonder dat wij daarmede de discussie over genoemd onderwerp weder openen. In Indië wordt aan den titel Toean Meester zoowel door den Inlander als den vreemden Oosterling groote beteekenis gehecht. Die titel leeft onder de bevolking. Zij begrijpt hem en associeert hem met dien van pleitbezorger, vertrouwensman, rechtsgeleerde. Is onze naam moeilijk te onthouden, dan wordt op brieven aan ons geadresseerd eenvoudig geschreven: Kepada toean Meester, op onze kwitanties van Chineesche brood-, vleesch- en melkleveranciers staat steeds: soedah terima dari toean Meester. De toean doctor is daarentegen de man die geneest, die medicijnen geeft, die in zijn autootje de stad rondrijdt om de zieken te bezoeken. Wanneer wij nu in dit land van titel gingen veranderen kunnen wij er verzekerd van zijn, dat wij zoo nu en dan een Chinees, Arabier of Inlander in onze voorgalerij zouden aantreffen die ons vroeg: ,,minta obat" (ik vraag om medicijnen). We zouden dan zoo goed mogelijk moeten trachten hem den nieuwen toestand duidelijk te maken en hoofdschuddend zou de man ver dwijnen, iets mompelend over die Westersche onbegrijpelijkheden. Ik hoop door het bovenstaande aangetoond te hebben, dat de wetgever bij het vast stellen van het nieuwe voorschrift niet alleen tegen de piëteit handelde, doch ook de be langen eener belangrijke categorie (de In dische juristen) over het hoofd zag, daar het voor die menschen op practische overwegingen onmogelijk is hun ouden titel te laten varen. Het oordeel over die verandering in de wet geving werd zeer kernachtig samengevat door een onzer vrienden, advocaat en procureus te Soerabaja, ook op proefschrift gepro moveerd:,,Dat is alles Hollandsche poppen kasterij, waar wij zoo vrij zullen zijn jns niets van aan te trekken. De toean Meester moet ir Inöië blijven bestaan desnoods malgrc den wetgever". MK. J. H. H E s i- i N G A BEHOUD VAN STADSSGHOON In het nummer van 22 Juli 1.1. vestigt de heer Walenkamp de aandacht op de Adviescommissie voor Bouwontwerpen en Uitbreidingsplannen in Noord-Holland; hij is vair oordeel, dat deze commissie uitmun tend werk doet, doch waar zij zich beperkt tot n provincie, en bovendien niet werkelijk is ingesteld, doet haar invloed zich nog betrekkelijk weinig gelden. De schrijver meent, dat de eenige wijze om te voorkomen, dat we nagenoeg allerwege de nog be staande schoonheid zien verwoesten in de wet Welstandsbepalingen tot behoud der schoonheid van stad en land moeten op nemen". Daargelaten de vraag of eene for muleering te vinden zou zijn, welke het beoogde doel doet bereiken iedere stad immers heeft haar eigenaardige schoon heid, zoodat bepaalde eischen moeilijk te stellen zijn komt het ons voor, dat er een veel eenvoudiger weg bestaat. Het is bekend dat :n verschillende gemeenten in HUI immuun i H e tl er l. Munt Hollands beate IO cent sigaar ons land z.g. schoonheidscommissies" zijn ingesteld; wat er gesproken en geschreven is naar aanleiding van het weigeren der bouwvergunning door Burgemeester en Wet houders van den Haag aan de Nederlandsche Handelmaatschappij tot het oprichten van een nieuw kantoorgebouw, ligt nog versch in het geheugen; het heeft het instituut echter waarschijnlijk niet meer po pulair gemaakt. Zeer juist lijkt het ons dan ook, dat in de bouwverordening der gemeente Leeuwarden de bepaling is opgenomen dat, indien een beroep wordt ingesteld op grond van weige ring eener bouwvergunning wegens het niet voldoen aan eischen van welstand, de raad zich (kan) doen voorlichten door een perma nente commissie van drie leden, bij voorkeur buiten Leeuwarden woonachtig, waarvan drie door den Raad aan te wijzen vcreenigingen ieder n benoemen." Deze vereenigingen zijn thans: de Bond Heemschut" ; de Maatschap pij tot Bevordering der Bouwkunst, Bond van Nederlandsche Architecten" en de Vereeniging Architectura et Amicitia", alle te Am sterdam. Van deze commissie maakt o.a. de heer Weissman, lid der Noord-Hollandsche commissie, deel uit. Haar bestaan heeft mede het voordeel, dat men in deze commissie, welke geheel belangloos haar werk doet, in andere gevallen welke het stadsschoon belllllllltlMMIIIlllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllllll treffen, een commissie van advies bezit. Zoo is het mede aan haar te danken, dat afgezien is van het dempen van een onzer stadsgrachten. Terwijl het aantal gemeenten, dat schoon heidscommissies bezit, toeneemt, bestaat voor zoover ons bekend is nergens dan hier eene bepaling gelijk boven is geciteerd. Het komt ons voor, dat het instellen van eene derge lijke commissie van beroep op de adviezen eener schoonheidscommissie n dit laatste instituut meer populair zal maken n^ mits bij voorkeur eene zelfde commissie voor ver schillende gemeenten als hof van appèl dienst doet, mede zal werken tot het meer syste matisch behoud van ons stedenschoon. Leeuwarden. Mr. J. H. OOSLINGS IJ. lolopap tóipel" 's Gravenhage Gedipt Personeel miimiiiiii iiiimiiiiiiiiiiiiiiinmi lllimiiilllimiiliiiiiiiiiiiilllliiiiiiiiiiiiiiiii,!,,,,,, Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll 'KllllllIlllllllllllllllMIIIIIIIIIIIllllllllllllIlllllllllllllllllIlllllllltltllllll ONS JONGSTE STAATS BEDRIJF EN ZIJN CONCURRENTIE MIDDELEN De Ouderdomswet 1919 (de vrijwillige ouderdomsverzekering) is een mislukking. Dat wil zeggen: de gratis ouderdomsrenten, die krachtens art. 28 der wet toegekend wer den, zijn door de belanghebbenden dankbaar geaccepteerd. Maar de renten waarvoor premie te betalen is, zelfs al is c ie premie ook noe zoo veel lager dan de bruto-kostprijs, zijn slechts in onbeteekenende mate geaccep teerd, met uitzondering dan van n enkele categorie die de rente bijna gratis kregen, waarover hieronder nader. Voor wie van die mislukking nog niet overtuigd mocht zijn heeft de heer Ploegsma in het Maart-No. van het maandschrift Sociale Voorzorg" gegevens bijeen gebracht, clie een duidelijke taal spreken. Deze mogen hieronder volgen; zij hebben betrekking op den toestand op l November 1921. Leeftijds groepen 0?9 10?19 20?29 30?34 35?39 40?49 50?59 60?65 Aantal personen dat zich had kunnen verzekeren 1.628.278 903.347 468.096 295.930 266.473 447.765 334.900 131.115 Aantal personen dat zich In procenten inderdaad verzekerde 13.184 rond 0.8 pCt 7.976 0.9 7.546 6.451 2.665 17.961 62.287 109.186 1.7 2.2 1 4 20 80 Totaal 4.475.904 227.256 Nu staat het aantal personen, dat zich had kunnen verzekeren, niet zóonherroepe lijk vast, dat men niet tot een eenigszins andere schatting zou kunnen komen dan hier geschied is. Toch staat wel vast dat de ouder domswet zich tot eenige inillioenen Neder landers richt en dat slechts luttele duizenden zich verzekerden. Bovendien blijft rog altijd de hoogst belangrijke vraag open: hoevelen van die verzekerden, vooral van de jongeren, houden op den duur de premiebetaling vol? De ervaring in België bijvoorbeeld stemt in oit opzicht verre van hooovol. Een uitzondering maakt alleen de groep 60?65 jarigen, maar dat is dan ook maar al te begrijpelijk. Voor luttele jaren van premie betalen, en dan nog wel de zér lage premie die voor den 34-jarige past, heeft men een levenslange rente van i 3 per week. Wie echter meent dat onder die omstandigheden de belanghebbenden als muggen op een kaars op deze goedkoope verzekering af kwamen, heeft het danig mis. Heel veel van deze ver zekeringen worden betaald door armbesturen, diaconiën of andere filanthropische instellin gen, die dezen Rijkssteun gaarne aanvaarden met het oog op de vermindering van hare toekomstige lasten. Deze magere resultaten zijn dan nog be haald niettegenstaande het feit dat deze verzekeringen allen ver beneden den ruio-kostprijs worden aangeboden en niettegenstaande een intensieve en in elk geval vrij kostbare propaganda-campagne van den kant van de Raden van Arbeid. Dat de Nederlander niet warm is geloopen voor deze verzekering is niet zoo heel erg wonderlijk, als men weet dat niet minder aan ruim 1/4 millioen ouden van dagen een gratis rente van den Staat trekken en alle loonarbeiders in het genot zijn van een verzekering voor zulk een rente, waarvoor zij zelf, op directe wijze althans, geen cent betalen. Dat zijn geen praemissen om de rest van de bevolking tot zelf betalen op te voeden, ook al is het dan nog maar zoo'n klein beetje dat men van hen vraagt. OELOF O'TROEN KALVERSTRAAT 1 Amsterdam OPGERICHT 185O TELEFOON 658 N. DEN HAAG - PLAATS 23 firma M. J. GOUDSMIT PAARLEN, BRILLANTEN Goud, Zilver en Horloges en Uitsluitend eerste kwaliteit Als men nu zou vernemen: naar aanleiding van deze mislukking overweegt de Regeering liquidatie van de Ouderdomswet, was men bij de belastingbetalers zeer waarschijnlijk niet op een massaal verzet gestuit. Het ideaal van enkelen, die nog wel eens hoopten op zelf-betalen der sociale verzekeringen door de belanghebbenden, is al lang grafwaarts gedragen. In stede echter van een eervolle begrafenis van deze twijfelachtige vrucht onzer sociale wetgeving heeft de scheidende Kamer ons met een niet onbeteekenden uitbouw van het instituut der vrijwillige verzekering opge knapt. Feitelijk is nu een Staats-Verzekeringsondernemir.g geschapen, die de concurrentie niet het particuliere bedrijf zal opnemen. Reeds bij een vroegere gelegenheid (Econo misch Statistische Berichten van 19 Aprill922) heb ik uiteengezet op welke gronden ik dit besluit voor den Nederlandschen Staat uit finantieele overwegingen niet toejuich. Toch is natuurlijk op zich zelf concur rentie gezoid, als men maar met een eerlijke concurrentie te doen heeft, die zich van kronkelpaden en zijwegen onthoudt. Con currentie op het gebied van pensioen-ver zekeringen ziet het particuliere bedrijf in ons land zelfs tot op zekere hoogte tamelijk onverschillig aan. Het betreft hier toch een branche waaraan gewoonlijk weinig te ver dienen valt, zooals oe ervaring leert. Onder nemingen die zich op pensioenverzekeringen specializeeren gunt men dus gaarne het leven, als men tenminste maar zeker is, dat er iemand met een breeden rug achter staat, die bereid is om de tegenvallers te dragen. Een Staats-instituut op het gebied van de pensioenverzekering kan dus wel nuttig werk verrichten, als men dit instituut maar kan opheffen tot een toonaangevend instituut. Maar daaraan kan men met zeer veel recht twijfelen. Reeds nu zijn de concurrentie-middelen van dit Staatsinstituut niet toonaangevend, en dat, terwijl men nu nog maar allén een product heeft aan te bieden, waarop de Staat zooveel toebetaalt, dat de prijs verre beneden den kostprijs en dus ook verre bene den dien van de particuliere concurrenten blijft. De meest iguobele middelen die men zich in den concurrentiestrijd denken kan /ijn vage verdachtmakingen van den tegenstander. In het particuliere levensverzekeriugbcdrijf SPAAHSGH, EHGELSOH, FRANSOH, DUITSOH etc. Borlitz-School Hoerengraoht 481 H. 3286 Pract. Onderwijs door baltenl. Leeraren voert men hiertegen al jaren lang strijd, met het gevolg, dat de toestanden in dit opzicht voortdurend verbeteren. Maar wat doet nu het overheidsbedrijf? Dat grijpt de betreurenswaardige gebeur tenissen bij enkele Nederlandsche levens verzekeringbedrij ven dankbaar aan om het vertrouwen in het geheele Nederlandsche bedrijf te ondermijnen. Dat is niet allén onrechtvaardig maar ook on-sociaal, gezien de belangrijke en onmisbare positie, die het levensverzekeringbedrijf in de samenleving inneemt. Een zeer kras en sprekend staaltje van zulk een onrechtvaardige verdachtmaking komt mij zoo juist wederom onder oogen. In de Alkmaarder Courant van 8 April lees ik een verslag van een lezing die een zekere heer Vas Dias, ambtenaar van den Raad van Arbeid te Alkmaar, aldaar hield ter verheerlijking van het overheidsbedrijf. Zulk een verheerlijking is ieders recht, maar dat dit ten koste van het geheele particuliere bedrijf moet gaan, is in hooge mate onrechtvaardig. Op zichzelf kan men dezen ambtenaar zijn houding niet zoo heel erg kwalijk nemen. Want zijn superieuren gaan hem daarin voor. In hun orgaan, de Sociale Verzekeringsgids, treft men daarvan voorbeelden genoeg aan. Zelfs propaganda blaadjes, op ruime schaal door de Raden van Arbeid verspreid en die den naam dragen van een aan het departement van Arbeid verbonder.hooggeplaatsten ambte naar, wijzen allereerst weder op het,, geschokte vertrouwen". Was dit geschokte vertrouwen" nog gerechtvaardigd, ja, dan was e toestand anders. Maar ik herhaal wat ik al meer gezegd heb onsland kent levensverzekeringonderneniingen die zich met de beste waar ter wereld ook kunnen nieten. Het is misschien wat moeilijk voor het publiek om deze ondernemingen van de minder 'goede te onderscheiden. Maar juist daarom is voor de overheid een heel a.idere taak aangewezen dan het wantrouwen vergrooten, wat zij nu doet. Dan moet zij de aanhangige wet op het Levensverzekeringbedrijf ten snelste den weg naar het Staatsblad effenen ! Waarop berust ten slofte de volstrekte zekerheid van het Staatsbedrijf, die men zoo gaarne naar voren blijkt te schuiven, anders dan op het belastingbetalende vermogen van de burgerij? Ik ken particuliere spaarbanken aan welke ik met dezelfde gerustheid mijn spaarouiten toevertrouw als aan de Rijkspostspaarbank en evenzoo ken ik talrijke particuliere ver zekeraars bij wie ik met dezelfde gerustheid een pensioenverzekering sluit als bij de nu geschapen Staats-onderneming. Wil men zulk een Staats-onderneming, het zij zoo, maar dan moet men als eerste eisch stellen dat de Staat in alles een voorbeeld geeft, ook in zijn manier van propaganda. Dan hebben wij althans iets gewonnen: het goede voorbeeld ! Dr. A. O. H o L w ER D A MYl* J WGDnMUYS inPICMTIMG VOOR?HET MEUBILEEBEh EnVEQSIEREn DER-wonlno AM5TERDAM W1SQ16R-7091M3 LEIDSCME STRAAT 73