Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
5 Aug '22. No. 2354
JAPANSCHE BRIEVEN
TOKYO
Hoe langer hoe meer begin ik te gelooven,
dat Japan is als zijn oude tooverspiegels.
Die lieten in hun glas ziende figuren, die op
den achtergrond stonden.
Japan is, voor ons vreemden, geloof ik niet.
Japan weerspiegelt alleen wat wij zijn; onze
stemmingen en gevoelens geeft het weer.
Een regendag in Japan, vooral als het al
de vierde of vijfde uit een serie is, is iets
troosteloos. Als ge uit uw venster niets ziet
dan zwarte dakjes van sombere, gesloten
huisjes , als ge de mooie dennen in de verte
niet eens zien kunt door het regengordijn,
dan overvalt u een naamlooze weemoed en
een zeer geprononceerd verlangen naar huis.
Ik zou iederen vreemde raden: als ge
zoo'n dag in Tokyo zijt, ga uit". Niet te
voet. De straten, door de houten gétas op
gebroken, zijn herschapen in een modder
poel, zódiep, dat uwe schoenen er tot de
enkels in verzinken.
Een auto is duur en als ge ver van een
station woont niet eens te krijgen.
Een rikshaw is binnen ieders bereik. Neem
een rikshaw, bedek uw knieën en laat het
boven-voorzeil open. En dan maar de straat
op! Dan vergaat uw weemoed door alle
aardige tafereeltjes, die ge aan weerskanten
kunt zien. Ziehier mijn ervaring.
De lange rieten regenmantels en
depagodeachtige regenhoeden der koelies al zijn merk
waardig en mooi...
Iets patriarchaals is er in dien naïven dracht
en iets vriendelijk-gemoedelijks. Onder hun
rieten beschutting loopen ze naast hun paar
den, rennen voor een rikshaw of zitten .in
hun kleine wachthuisjes om den grooten
hibachi", waarin vurige kolen gloeien tusschen
de grijze asch. Van tijd tot tijd neemt er een
de hashi" (lange, metalen stokjes) en verlegt
zorgvuldig en bedachtzaam de stukjes houts
kool. Ze praten weinig; de Japanner is
van nature rustig, hoewel zijn rust, zelfs
op zijn best, niet de diep-meditatieve rust
der Chineezen is.
Een Chinees heeft de rust door eeuwenlange
meditatie, de Japanner door eeuwenlange
zelfbeheersching. Op een hoekvaneenstraatje,
in den stortregen, zitten tegen een muur
vier mannen, hun stroohoeden diep over 't
gezicht, zoodat de rand den rieten mantel
raakt. Twee lappen schoenen, een derde
peutert de dunne Japansche pijpen uit en de
vierde kijkt toe.
Mijn rikshawman herkent een collega in
no. 4 buiten functie, en met een diepe buiging
prevelt hij een beleefdheidszinnetje .... en
In de rikshaw
EEN NIEUW BOEK OVER
HEDENDAAGSCHE BEELD
HOUWKUNST
Ontzachelijk moeten de kracht, de macht en
de vereering geweest zijn van een Egyptisch
volk, dat zijn gebieders in de onvergan
kelijke stof, het granietblok, wist te houwen,
waardoor aan hen het eeuwige leven ge
schonken werd, en het gepolijste oppervlak
van den steen nog heden,na veertig eeuwen,
even glansrijk spiegelt als weleer.
Hn wanneer we een greep doen uit de
rieksche beschaving en deze vergelijken
met de ons omringende, dan zal het enorme
verschil frappant en beide tijdperken eikaars
antipoden blijken te zijn. Een volk als de
Cynaethensers werd gehaat en gestraft,
omdat het de kunst verwaarloosd had. Zoo
is voor ons geslacht een rechtspraak onbe
grijpelijk en vreemd geworden, waarbij aan
afvalligen, welke zich niet wenschten te
onderwerpen aan hun heerschers, deze straf
opgelegd werd: geen wetenschappelijk on
derwijs aan hunne kinderen, noch beoefe
ning der kunst toegestaan. Een dergelijke
straf werd beschouwd als een der zwaarste,
omdat men de zekerheid verkreeg zonder
, kunst en in onwetendheid voort te leven
als in het kille doodenrijk. Hoe hoog moest
de grieksche beeldhouwkunst, als afspiege
ling van een kuituur, staan, toen een recht
spraak zich op haar kon beroepen !
De gothische beeldhouwer
Gaucher,deschepper der Rheimsche sculpturen, heeft de
voornaamheid van een Phidias, den riek,
want hoe anders kon hij de Fransche kathe
draal doen opgroeien als een levensvolle plant,
waarover het zonlicht gansch zijn gouden stra
len uitstort en waar de magistrale steenen
beelden van Koningen en Heiligen voor altijd
een zachtheid en goedheid verkregen door dien
roerenden glimlach vol van tintelende levens
vreugde.
En nog te midden der hedendaagsche ruïnes
en puinhoopen blijft de/e stille glimlach
zweven om de resten der gebeeldhouwde
steenen. Zoo moet Gaucher-zelf, de ver
ruimde mensch, een levensbegrijper geweest
zijn. Hij, met zijn zonnigen lach, van levens
blijheid vervuld, moet al hakkend in den
rotswand zijn droom vervolgd hebben.
Sindsdien tijd heeft men vergeten, zooals
Prentice Mulford het eens zeide, dat een
geheim voor eeuwige levensvreugde is gelegen
in het altijd voorwaarts stuwen naar het
Japan. In het zelf kook-restaurant
zegt, hoe het hem spijt dat hij een vrachtje
heeft, terwijl de ander nog steeds wacht.
Regen of geen regen, beleefd moet men zijn....
Dat erkent de ander ook, die opstaat en buigt,
tegen onze ruggen, want mijn mannetje is
rustig doorgestapt.
In een deuropening staat een oude vrouw.
Ze rookt haar pijpje en kijkt naar den regen,
terwijl iets verder in 't kamertje twee kleu
rige kinderen stoeien en roepen.
Een Japansche tuin treurt in den regen op
den hoek vaneen straatje. Eenenorme bouquet
witte magnolia's, een oeroude boom, wiegt
gelaten zijn zwarte takken, waaraan de wit
peluche bloemen nog meer somberte
verleenen. Een vuurroode cameliastert zijn harde
bloemen tegen den grauwen, schuinen regen.
Zijn bloemen geven niet mede als
diedermagnolia, maar staan beweegloos en onbewogen,
verstard in densuisenden, zingenden
voorjaarsregen.
Mos'koshi osoku itte kudasai" (iets lang
zamer) vraag ik mijn rikshawman want
opeens ontdek ik onder een den een klein
meisje. Ze leunt over een miniatuur vijvertje
en zingt heel zachtjes voor zich heen. Ze
zingt niet zoo maar iets. Ze zingt voor de
kleine goudvisschen (Kingyo) in den vijver
en ze vraagt hun het geheim van het lied van
den regen.
Nu komen we in een van de vele winkel
straatjes van Azabu. De straat stijgt, dus
gaan we voet voor voet. De pickelwinkel op
den hoek is leeg. Dat doet de regen, want de
kleurige heerlijkheden in de bocalen zijn even
lekker als gisteren en eergisteren en toen
verdrongen zich de vrouwen om de mooie
doosjes pickel in vier of zes kleuren machtig
te worden. Bij den coiffeur is het druk van
daag. Hij heeft boven zijn winkel een nieuw
bord, waarop staat:
Here is a little pretty
Hairdressing saloon
Please come in.
Wie zou zoo'n vriendelijk verzoek kunnen
weerstaan? De kleine vrouwtjes zitten op
den grond, sommigen op stoelen, want er is
een Europeesche afdeeling, .en jongens
wasschen haar haar met de speciale shampooïng,
die het zijn ravenzwarte kleur moet geven.
Alle andere haarkleur is uit den booze. Even
verder vertellen drie kleurige lantaarns van
een Japansch zelfkook restaurant. Groote,
ronde, in matten verborgen vaten vormen een
hoogen kolom.
Prachtige dingen zijn dat.Op de geeie matten
staan ze in rood en zwart met Chineesche
teekens, dit zijn sake vaten. Een jong meisje
staat tegen de deurpost geleund. We wisselen
een groet, zij al buigend, ik met een
Komichi wa" (gedag). Als we geen zin hebben om
thuis te eten, gaan we altijd hierheen. In een
kleine kamer apart staat het lage tafeltje
met het comfoor in een gat middenin. <??
O Kuji san, onze waitress, brengt dan den
vuurpot en legt zorgvuldig een vuurtje van
kleine stukjes houtskool in het ijzeren
comfoorbakje. O Akiyama san, een andere, brengt
een prachtige, volle schaalmetinbreedeplakken
gesneden vleesch en een tweede schaal met
kunstig gesneden prij en uien.
Een derde meisje brengt de rijstdoos van
mooi rood lak en de ts'kemono (pickels) en
verdwijnt dan dadelijk.
Ondertusschen heeft O Kuji san al thee
gebracht en ingeschonken. Zij en O Akiyama
san houden ons gezelschap en helpen ons
koken. Ze hebben ongelooflijk plezier in
ons pidgen Japanese en vleien en zeggen lieve
woordjes en bewonderen en lachen.
En nu staat ze daar zwijgend en kijkt naar
den regen.
Wat zoo'n musme wel denken zou?
Een haan en een kip steken vlak voor mijn
rikshawman de straat over. Een gckloek en
gefladder; dan zijn ze in veiligheid. Tokyo
is, waar het hoenderen betreft, een zeer
fatsoenlijke stad. Als de monogamie al niet
in de huizen is, kan men haar in de hoender
stal vinden. ledere haan heeft een enkele,
eigen hen. Dat woord hoenderstal is nu
wel wat weidsch.
Meestal staat voor de deur van een Tokyo'sch
winkeltje een soort omgekeerde vuurmand,
waarin hen en haan hun leven slijten. Soms
ook is het een ajouren kist, maar de ruimte
is altijd zeer beperkt. Toch leggen ze eieren
en heel goede n het heele jaar door, uit
gezonderd den broedtijd.
De vischman op den hoek heeft verse h
oesters aangekregen. Bij zoo'n gelegenheid
is zijn eerste werk deze open te maken
en in wit houten kistjes, in 12 rijen van 5,
voor den verkoop gereed te leggen.
Volgens onze begrippen moet een oester,
die open is, dadelijk gegeten worden. Een
Japanner denkt er anders over en na twee,
drie dagen zijn zijn oesters inderdaad nog goed
Zoo'n vischwinkel is een bron van infor
matie.
Vissclien dit' wij alleen van-hooren zeg
gen kennen, zien wij daar in levenden of
in dooden lijve. De inktvisch, het zeepaardje,
den jongen haai, krabben, zeewier en de
Zij mag de kinderen op den rug dragen en
glimlacht onder den last
REISWEKKERS
SPILLNER
VIJZELSTRAAT.N.83.ADAM
? 8.?. Met radium ? 9.?franco p. post
III iiimiliiii
nieuwe. Eeuwigheid en ruimte zonder einde
zijn onuitputtelijke bronnen voor nieuwe
gedachten. Ouderdom komt door het altijd
terugkijken en door het leven in het verledene".
Bij gemis aan het evenwichtige van een
Helleen of de levensblije wijsheid van een
devoten middeleeuwer valt er nii te streven
naar volledige geestesbevrijding. Te strijden eu
te volharden, dit is de taak voor den nieuwen
mensch, om de kostbare geestelijke schatten
voor hem te verwerven, welke onze eigen
tijd in gelijke mate zal toebedeelen.
Wanneer wij de evolutie als een geweldige
vloedgolf door de eeuwen heen zien gaan;
wanneer wij die hooge golf niet donderend
geweld van de toppen van den Parnassus zien
neerkomen en wij nog heden de roerselen
van dezen hevigen golfslag ondervinden, dan is
het wonderlijk da t er zoo veel stilt e en rust ademt
uit onze nieuwe Hollandsche beeldhouwkunst,
waarin de alles neerslaande, beukende stormen
gelegd schijnen te zijn en uit wier werken
een spannende levensvolle drang opstijgt,
als van een herboren groei, die ons in de
toekomst een krachtige gezonde sculptuur
doet vermoeden.
Staande op de grens der wisselende tijden
wist Rodin zóhevig te verlangen en z
wanhopig to worstelen, dat we in deze ver
twijfeling Anatole France hooren zeggen:
,,il collabore trop avec la catastrophe."
Ook deze tijden van Rodin zijn weder als
een film voor ons voorbij gegleden en zijn
woord is ons een bezit van blijvende waarde
voor de toekomst, toen hij zeide: ,,!!< herinner
mij, dat ik eens in de navolging van Christus"
van Thomas a Kempis vooral in het Derde
Boek", overal in plaats van God sculptuur
plaatste en dat was juist en kwam overal
uit."
De nieuwere Hollandsche beeldhouwers wil
len Rodin's woorden bevestigen. Dr. Mendes
da Costa, die deze nieuweren vooraf ging, luidde
in ons land de monumentale beeldhouwkunst
in. Als krachtige persoonlijkheid streefde hij
er naar recht te doen wedervaren aan het
begrip Beeldhouwkunst. Dit was het weren
van verkeerde invloeden als het picturale dat
de Haagsche schilderschool opdrong, van het
impressionistische element, verder het doode
traditioneeie, dat zich in een verwaterden
neoGriekschen stijl kenmerkte zwakker dan een
natuur-afbeeldsel zelfs, en ten slofte het ver
derfelijke realisme. Hierdoor kwam hij tot een
eigen persoonlijken stijl, waarin hij klaar in
zijn beslotenheid zijn diepste wezen in eigen
vorm trachtte uit te beelden. Zijn werken
kenmerken zich door evenwichtigheid, strakke
uitbeelding, beteekenisvolle contouren, een
voorname ingetogenheid en een ascetische
beeldingswijze. De jongeren daarentegen zijn
drangvoller, onstuimiger, stuwkrachtiger,
bewegingsvoller, levendiger, met nieuwe opgaven
en nieuwe problemen vervuld om tot nog
eenvoudiger synthese te komen. Zij zijn
wellicht nerveuser, meer expressionistisch
dikwijls, sensitiever of droomen soms weg in de
stof. In de geslotenheid hunner sculpturen bleef
de zwellende kracht, want het inenschelijk
leven gaat van de gebondenheid tot vrijheid.
Uit het duister naar het licht, lu lijn, vlak of
vorm het leven gevangen te houden, gelijk
een levend organisme, bezielde materie door
den menscheiijken geest geschapen;
kristallisaties waardoor de moderne werken,
diegeen naam behoeven, kosmisch worden.
Het synthetische voelen we in de
saamgebonden vormen, in de waas die het kunst
werk omhult. In de rustige gebondenheid
wordt de beweeglijkheid van het leven in
orde en regelmaat van oppervlakken geab
straheerd. Deze opmerkelijke gebondenheid,
die als een mysterie zooveel schoons in de
toekomst doet verwachten, is als de knop
van de bloem, waarin het leven nog ver
stild is en waarin het wonder wacht in
gespannenheid op het licht, dat het geheim
zijner schoonheid zal openbaren.
Zóis de nieuwere Hollandsche beeld
houwkunst, want met nadruk herhaal ik het:
we bespeuren eindelijk, na eeuwen van in
sluimeren, weer de geboorte onzer eigen
plastiek, die ons een nieuwe krachtige sculp
tuur in de toekomst belooft.
Sculpture of to day" is de titel van een
lijvig werk, pas verschenen in 1921, over
internationale beeldhouwkunst, dat te Lojden
het licht zag bij de uitgevers: Chapman and
Hal Ltd., geschreven door Mr. Kineton
Parkes. Het Ie deel behandelt Amerika,
Groot-Brittanniè' en Japan; het 2de deel het
vasteland van Europa. In deel I treffen we
dus, behalve de Engelschen, Ieren en Schotten,
J.S.MEUWSEN, Hofl. A'DAH-R'DAH-DEN HAAQ
DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND
Onder de wistaria
onmogelijkste dieren ziet ge er. Denkt u in,
een soort melkwitte tube, waaruit aan twee
kanten lange, eveneens melkwitte slierten
hangen met zwarte, miniatuur kraaloogjes.
Ik ben er nog niet achter, hoe dit gedierte heet.
(iroote zeesterren, rood als koraal; alles,
alles is er te vinden.
In den plasregen staat een paar mannen
en lelt rose, platte visschen. Ze gooien ze
elkaar toe en dit vreemde kaatsebalspel ver
krijgt nog een heel aparte charme, door het
zangerige tellen.
Onder groote parapluien in alle kleuren
loopen de vrouwen heen en weer, de babies
op den rug vastgebonden met een sterken
band. Van de allerkleinste]] waggelen de kale
kopjes heen en weer, Mis moesten ze er afvallen.
Maar ze vallen er niet af en het sjokken en
sjouwen en de wiegelende beweging, veroor
zaakt door het buigen der moeders, schijnt
hen niet te hinderen. Nu is een Japansche
baby buitengewoon goed opgevoed. Hoe eie
moeders het zoo ver brengen, is me een
raadsel, maar een feit is, dat een Japansche
baby zelden of nooit huilt.
Zelfbeheersching, die Japansche deugd
bij uitnemendheid, schijnt hun aangeboren.
Ik heb kleine kinderen zien vallen zoo
hard, dat ik dacht dat ze een ongeluk gekre
gen hadden. Ze stonden op en niemand
merkte of ze zich pijn gedaan hadden of niet.
Als bij ons een kind valt, schreeuwt het
meestal, ook al heeft het zich geen pijn gedaan.
Associatie leert het ; vallen doet pijn, ergo,
als ik val heb ik pijn. Heb ik pijn dan schreeuw
ik.... dus: val ik, dan schreeuw ik.
Japansche kinderen zijn een vreugde voor
de oogen behalve als ze verkouden zijn,
want het gebruik van het zijden papiertje,
dat in Japan den zakdoek remplaceert, wordt
hun maar zeer zelden voldoende bijgebracht.
Regen of geen regen, de Japansche kinderen
speleii op straat. Ze doen hun afroep spelletje:
papier, schaar, steen. Ze spelen een soort
but" als onze kinderen, ze hebben mooie,
heel kleine tollen, hoepels en ballen. De
grooteren, die al niet meer de kleurige
jongensjurken in geel, blauw, rood en oranje dragen
en de blauw en witte haoris hebben,
spelen als de grooten het go".
Dit,,go" is een soort ingewikkeld schaakspel,
dat sedert eeuwen de liefde der Japanners
heeft. Voor een spel go" laten ze'hun eten
staan. De beste boy san, die zijn meester op
zijn wenken bedient, zal hem rustig laten
wachten als vlak voor zijn meesters deur een
paar coolies go" spelen en het een interes
sante partij is. Op een regendag wordt er
veel,,go"gespeeld. Opdagendat de zon schijnt
lokken de parken en de tempels.
Mijn rikshawman stopt bruusk. Twee
oude bedelaars staan midden op straat tegen
elkaar te buigen. Ze prevelen hun
beleefdheidsfrazen precies als Baron Okuma, die
Baron Izuki ontmoet.
N'est pas gueux qui veut" en in Japan
is het bedelaar zijn" veel minder schande
dan het houden van een winkel.
Een winkelier wordt in Japan altijd min
of meer als een dief beschouwd en de winkel
stand, rijk of arm, is de minste stand die er
bestaat.
Als ze klaar zijn met buigen gaat ieder zijns
weegs; waarheen? Geen man zoo arm of
hij heeft een zoon of een aangenomen zoon,
daar is zijn thuis. En al is hij zelf een bedelaar,
daarom kan zijn zoon het wel goed hebben.
Het is niet eens gezegd dat de man hoeft
te bedelen, maar een Japanner heeft zijn
trots eu die ligt in de toekomst. De inkyo, I)
de oude man die afstand heeft gedaan van
zijn have en goed ten behoeve van zijn zoon,
bedelt vaak om niet te teren op de toekomst
van zijn kleinkinderen.
Een prachtig Japansch huis, een open
deur, een kleine tréteau waarvoor dozijnen
géta's. Dat is een publiek badhuis. Voor 3
se n krijgt ge daar een warm bad en zeep,
uw tenugui (handdoek) en als ge wilt massage.
Juist las ik dat in Tokyo alleen 400 nieuwe,
publieke badinrichtingen komen.
Ue Japansche bladen zeggen, dat dit nóg
niet genoeg is. Een feit is, dat de Japanners
zeer veel baden. ledere Japanner neemt
minstens een bad per dag, maar twee of drie
maal baden behoort lang niet tot de
zeldzaamheden. Er zijn plaatsen in Japan waar
de menschen meer in het water leven dan op
het land. De gemiddelde Japanner houdt van
het water, niet zoozeer van het water onder
(iod's blauwen hemel, als wel van het gloeiend
heete water in zijn badkuip.
Mijn rikshawman wijst naar den hemel.
't Is droog geworden. Hij weet, dat i k hem voor
den regen nam en hij laat me volkomen
?rij hem nu af te schaffen.
En waarom ook niet? Eigenlijk slenter ik
iever langs al die kleine winkeltjes.
Ikura des Ka?" (hoeveel). Voo'r het halve
uur, dat hij me trok, vraagt hij zestig sen,
waarvoor ik dan een zegen meekrijg en een
paar gracieuze buigingen. En dan gaat de
tocht te voet verder onder de gouden zon,
die nu uit den nevel te voorschijn brandt.
E L i. K N F o R K s T
1) Inkyo?een die zich terugtrekt als
hoofd van een gezin.
Japansche shinto-priesters met schrijn
op den rug
Hotel Duin an Daal
Volledig pension met kamer v.a. ?7.?p. d.
waar vele bladzijden aan gewijd zijn. de beeld
houwers uit Wales, de Australiés en
Canaeleezen; uit Chili en Uruguay de
ZuidAmerikaansdie beeldhouwers. In deel 11 ont
moeten we de Fransche en Spaansche beeld
houwers, de Zwitsers, Belgen, Hollanders,
Duitschers, Oostenrijkers, Hongaren en Ita
lianen. Verder onze meest oostelijke collega's:
de Jugoslaven, Pelen, Lithauers, Russen en
Czechoslovaken en dan nog de noorderlingen :
de Zweden, Noren en Denen. Ziedaar een
volledige wereldsculptuur, een sculptuur van
de gansche nienschheid van deze eeuw.
't Is zeker geen kleinigheid voor n per
soon en haast ondoenlijk, een dergelijk
moeiclijk, inspannend en kostbaar werk goed te
ondernemen, en jammer is het dan ook, dat
het beste, de wie nieuwe uitingen en rich
tingen in Kunst, aan dit werk moesten ont
breken, die waardevoller zijn dan het vele
richtinglooze, waarvoor de meeste plaats
ingeruimd is. De verregaande onbenulligheid
en volslagen onkunde, ten spijt van de enkele
goede kunstwerken (ik denk hier o.a. aan
het opgenomen werk van onzen Mencles da
Costa) viert hier weer hoogtij.
Naast de verstokt eonventioneelen staande
ultra-modernen. Deze eersten (en dit stem
pelt het boek) hebben helaas liet
leeuwenaandeel wat plaats betreft en zoo komt het
mij voor dat Mr. Kineton Parkes meer ge
grabbeld heeft in de wereldsculptinir, dan
dat hij naar een overdacht plan te werk is
gegaan, waarvan een welgeordende schikking
het resultaat had kunnen zijn. Men rangschikt
niet naar de begrensde landen, maar naar
tijd. Een juist begrip over den groei der
hedendaagsche beeldhouwkunst wordt den
leek ontnomen. Naast Alexander Archipenko
met zijn skulpto-malerei" zien we een
natiiralistischen kop van een anderen Rus
Nuina Pathegean, zooals in de Hollandsche
rubriek Abraham Hesselink broederlijk met
Dr. J. Mendes da Costa vereenigd is.
Of deze verbroedering gewenscht is? Ik zal
de eerste zijn dit te ontkennen, waar het
erom gaat een boek te schrijven over
sculpture of to day". Die vrije beeldhouwkunst"
zonder drang of noodzaak «c/nü/cf inplaats van
geschapen, is hier te veel aan het woord, ter
wijl toch aan de in srnarte geboren" werkelijke
kunst de beste plaats toebedeeld had moeten
worden, waarop zij nu eenmaal recht heeft.
Want de toekomst behoort niet aan de ma
kers van het speelgoed voor de rijken",
maar aan de scheppers die het hart kunnen
roeren van de geheele nienschheid. Der
Zweck der Kunst ist weder das Ideal, noch
die Wirklichkeit, sondern das Wahre" en het
Ware, het is het schoone bezit der gemeen
schap.
Het mag toch zeker merkwaardig genoemd
worden eindelijk in een omvangrijke
buitenlandsche uitgave een deeltje met Hollandselie
beeldhouwkunst opgenomen te zien. We had
den immers geen eigen sculptuur. Klimaat,
volk, her vlakke 'and en wat al niet meer
zouden een belemmering zijn voor een
Nederlandsche plastiek en ziedaar 82 Hollandselie
beeldhouwers(essen) opgenomen in een
Engelsch werk, al is dit niet zoo ideaal mogelijk,
want ook hier ontbreekt weer veel. Waar is
het werk van de beeldhouwers Bieling, Bolle,
Polet, Ra'decker, Richter, Laurens van Knik
en End] U'iehinami V
Zoo is dan deze Engelsche uitgave, hoe
wel niet een geweldige gebeurtenis voor
Holland, dan toch ten deele een
gebeiirtenisje op het gebied der Hollandselie sculp
tuur, al ontbreekt ook hier de vaste
lijn. Holland neemt dan eindelijk na eeuwen
vveer de plaats in bij de buitenlanders met
'.?en eigen, hoewel in dit boek nog niet over
zichtelijke, beeldhouwkunst. Er ware van
de Hollandselie beeldhouwkunst van heden
een beter overzicht te geven, waardoor een
krachtiger kiem aan te wijzen zou zijn, die
ons een waardevoller sculptuur in de toe
komst belooft. Doch, zooals gezegd, er is in
dit Engelseh werk niet hoofdzakelijk gezocht
naar waardevolle kunstvoortbrengselen, ver
kregen door juiste schifting en met voorbij
zien van die arrivé's welke ,,de verfijnde
wanproduetie van het bioodwerk" maken,
zooals Walter Crane dit soort maaksel be
titelde.
T n i: o v A N R i: i j N
Huize J. ZOMEIDIJK BUSSINK
PavilioenVondelparüel.Zuiii4l90en5795
Restaurant a la carte
Lunch-Afternoon-tea,Diners en Soupers
Dagelijks muziek door het Huls-orkest