Historisch Archief 1877-1940
12 Aug. '22. No. 2355
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
MET N UITRUSTING
UIT "DE BIJENKORF'
DE NIEUWE CATALOGUS
± 200 BLADZ., MET 2OOO
ILLUSTRATIES, FRANCO
WATERTOCHTJES
Stoom noot MIJ- f,Do Volharding".
Amsterdam Kalfje Ouderkerk
Leiden Boskoop Alfen Gouda
Ligplaats: Amsterdam, Amstel b/d Aclltergracht
Amsterdam Aalsmeer Vliegveld Schiphol
Ligplaats: Schinkelkade (Overtoom).
Hoofdkantoor: Haven 1-7 Leiden
TELEFOON 67
UU*
H ANDWERKSIGAR EN FABRIEK
Rookt
NEDERLANDSCHE MUNT"
Hollands meest gewilde sigaar
Lioht dooh vol aroma Alom
Woning- en Bouwbureau
VAN
J. P. KOK,
Raadhuisplein 22 - SCHOTEN.
Vraagt inlichtingen omtrent
TE HUUR of TE KOOP zijnde
HUIZEN en VILLA'S
te SCHOTEN
HOFLEVERANCIER VAN H. M. DE KONINGIN
E. P. BEERMAN
RESTAURANT DU CASQÜE
YBIJTHOF 52 - Tel. Int. 177 - MAASTRICHT
BAARN
Bouw- en Woningbureau, van
den Makelaar J. D. F. VAN '
DER VEBü, Kantoor van vaste
goederen, Nieuw Baarnstr.59
J. DE JONG fc ZONEN - A'DAM
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 10.?per Jaar
ERVEN KRAMER
? S l N G E. l_ 3£>0 m AM ST ER DAM
*..,._ TELEPMOOn N°2.66
* FABRIEK VAN KANTOORBOEKEN .
12 zilveren theelepeltjes
met verschillende
bloemsteeltjes
Met etui zonder etui
f 28.?. f24.?.
Lengte der lepeltjes lOc.m.
Franco door Nederland.
Bij niet voldoening mogen
de lepeltjes geruild worden
In Den Silveren Molenbeecker
CORN. SCHOORL
Amsterdam den Haag
KALVERSTRAAT 32
Tel. N. 2149.
HOOGSTRAAT 31
Tel. No. 6890.
SIGAREN
W/la in België,
Prachtige Villa met park, bijgebou
wen, garage, paardenstal, electr.,
centrale verwarming enz. met talrijke
antieke meubelen, gelegen in België
nabij Aken en direct bij de Nederl.
grens, voordeelig te koop Br. lett.
M. K. 0. NIJGH & VAN DITMAR's
Adv.Bur. AMSTERDAM.
DEFECTEN AAN
ELECTRISCHE
HUISHOUDELIJKE
APPARATEN
ZIJN LASTIG
REPARATIES
ZIJN KOSTBAAR
EN SOMS NIET
AFDOENDE
GEBRUIKT
DAAROM
TRICITY
MATERIAAL
EN MEN
ONTKOMT
HIERAAN
T R l C l T Y
SYNDICAAT
TELEPHOON
7164 N N 3189
LOOIERSGRACHT
AMSTER DAM
KUHR
- Heerengracht 304
BONTMANTELS
Met bont gevoerde mantels naar maat en
reparaties. Nu extra lage prijzen.
MANTELCOSTUUMS
NAAR MAAT
tijdelijk vanaf f
ROBES NAAR MAAT vanaf f
K UNSTHAJXD WEVEN.
Geïllustreerde handleiding ten gebruike van school en huls voor het
aan l eer en der technieken van Kunst- en
Spoelweven op den handweefstoel,
door ELIS. M. ROGGE en LOUISE H. WILDT
s, gecart. ? 1.90. Uitgave van VAN HOLKEHA & WARBNDORP. A'dam
F. FEDDEMA
WAGENSTR. 67
DEN HAAG
Telefoon 879
NIEUWSTE
MODELLEN
Heerenschoeisel vanaf
f 12.50
CHENARD&WALGKER
N A S H M. A. N.
Automobielen en Vrachtwagens
N. V. Automobiel Mij. HET CENTRUM"
Parkstraat 91a - 's-Bravanhage
Tel. Haag 3569
iiiimiiiiiimii
iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHinimimii
iiiiiiiiiiiiiiniiiiiii
iiiiiiiiiiiiiiiniiiimi iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiinii
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
HET BEIAARDIERS-JUBILEUM
VAN JEF DENYN
Vandaag is het beiaardiersdag in Mechelen !
Van heinde en ver zijn ze gekomen, de
vrienden van het klokkenspel om den grijzen
meester te huldigen, die 35 jaren lang op
zijn hoogen Sint Romboutstoren de klokken
van zijn geliefden beiaard bespeeld heeft.
35jaarbeiaardiertezijnen in diejlange periode
de belangstelling van zijn volk zógericht
te hebben op het klokkenspel, dat er morgen
Zondag 13 Augustus de plechtige stich
ting plaats heeft van een beiaardschool, het
bewijst voor Jef Denyn's onverwoestbaar
enthusiasme en voor zijn lichamelijk uithou
dingsvermogen. Want wie er wel eens met
een klokkenist de uitgesleten wenteltrappen
is opgegaan, die van den beganen grond leiden
tot in het meestal schamele
carillonneurshuiske van zoo menigen vaderlandschen
speeltoren en wie er wel eens getuige is ge
weest van het aanslaan der stokkenklavieren
hij weet ook, dat het dikwijls een zeer in
spannend en afmattend werk kan zijn of
zooals Amsterdam's populaire carillonneur
J. Vincent het eens uitdrukte bij een bespeling
van het Amersfoortsche klokkenspel dat
het een arbeid was van een muzikalcn
hoefsmid".
Het is nu Jef Denyn's groote verdienste
geweest door een vernuftig uitgedacht sys
teem van tuimelaars de krachtsverspilling
tot een minimum te beperken en het is hem
zelfs gelukt op zijn Mechelsche klokkenspel
tremolo's te kunnen voortbrengen, en in
beiaardconcerten het carillon van cultuur
historisch merkwaardig instrument weer op
te voeren tot waarachtig volksspeeltuig. Maar
dit is niet zonder strijd gegaan.
Het moeilijke van het carillonvraagstuk
zit in het feit, dat iedere restauratie eischen
stelt die van ieder andere belangrijk afwijken.
Elk carillon moet als een geval afzonderlijk
worden bestudeerd en algemeene wetten laten
zich hier al bijzonder moeilijk vaststellen.
Er zijn misschien maareen half dozijn
Nederlandsche torens te noemen, die door hun bouw
en hun carillon thans'bij een algeheele moder
nisatie de noodzakelijke
klokkenkamer-factoren bezitten, welke in zoo hooge mate het muzi
kale effect van beiaardconcerten mede helpen
vormen. Maar ook in steden, waar nimmer
beiaardconcerten gegeven zullen kunnen
worden, die de beteekenis nabijkomen van
de Mechelsche St. Romboutsbespelingen, kan
weer nieuw leven worden gebracht in den
klokketoren. Zeker, ik weet wel, dat men in
een enkele plaats ook in dit opzicht des
Quten zuviel" kan ontvangen, ik weet ook
wel, dat er in een omharmonisch
getingtangtang van ijl in de lucht neerdwarrelende
klanken moeilijk iets anders te waardeeren
valt dan een typische karakteristiek van
onzen zeventiend'eeuwschen glorietijd.
Zoo grauw en zwijgzaam, zoo zonder glans
of gloed kan een verstorven Nederlandsen
stedeke niet zijn of zijn klokken doorspelen
er op heel en half, kwartier en klik' de stille
straten. In Hulst en Hattem, Zierikzee en
Heusden, in Enkhuizen en Edam, Doesburg
en Zalt-Bommel, zelfs in het grijze Veere.de
meest doode van alle vaderlandsche steden,
brengen de klokken in de soms drukkende
rust de huppelende vroolijkheid van
losdartelende carillonmuziek. En overal zijn
er in ons vlakke land de torens als de
apotheose van ons democratisch volksbestaan.
Zij zijn er als de edelste gedenkteekens eener
collectieve opofferingsgezindheid eeuwige ge
tuigen van een krachtig, zelfbewust, fier en
kunstzinnig volk. En zelfs waar ze niet vol
tooid konden worden, waar we hun
opstrevende lijningen gestuit zien door het onver
wacht lage horizontale torenplat, zijn ze in
den loop der tijden als bonkige torenrompen
zoo innig vergroeid met het stadsbeeld, dat
wij ze zelfs ongaarne voltooid zouden zien.
Wie onzer zou er Dordrecht's silhouet van
de Merwedezijde gedomineerd willen zien
door een voltooiden" rootekerkstoren?
Met Jef Denyn heb ik meermalen in 1915
den Arnhemschen toren beklommen en we
hebben er samen de schoone klokskes ge
proefd". En een schoone wensch van mij ging
in vervulling, toen in het hart van de feest
vierende folklorestad, hoog boven de ver
lichte straten en pleinen de Sint Eusebiustoren
oprees in louter gloed en glans van duizenden
electrische lampjes als een vorst onder de
torens van ons torenrijk Nederland, in het
vreugdige bewustzijn weer te zullen worden
de speeltoren van zijn eigen Arnhem. Toen
Jef Denyn, de groote beiaarciier speelde,
wist hij ook inj Arnhem de klokken zoo te
Jef D.-nyn
bezielen, dat zej de vreugd van dit eerste
nationale folklorefeest uitjuichten en
uitjubelden in forsche machtige ontroerende
zangen. En dien derden September 1919
leerde Jef Denyn in n enkel concertjhet
van Noord en Zuid, van Oost en West
bijeengestroomde volk van Noord-Nederland luis
teren naar den beiaard, ge lijk hij het vele jaren
terug zijn Vlamingen had geleerd. Heel de
stad luisterde, de trams reden niet, de straat
zangen waren verstomd, het volk van Neder
land, vereenigd in de folklorestad Arnhem,
luisterde met volle aandacht naar den
klokkenzang, naar Neerland's meest eigen
volksspeeltuig.
Daar was misschien wel niemand onder de
tienduizenden, of hij werd er geroerd door
deze feestelijke klokken-inwijding. Pro- en
contra-Denynianen bestonden toen niet, want
allen waren opgenomen in de feestelijke sfeer
van dit plechtige eerste beiaardconcert.
Zeker, later is er natuurlijk wel eens nagepleit
en ook Denyn zelf achtte de inrichting van
den Arnhemschen beiaard nog verre van
volmaakt, maar op dien glorierijken avond
zelf klaterde na afloop van ieder stuk een
machtig handgeklap op en wist ik heel zeker,
dat voor altijd het carillonspcl weer als levend
getuige van Arnhem's vreugde, mijn stad
en bevolking was teruggegeven. Ook Denyn
was ontroerd en in het korte oogenblik, dat
ik hem toen sprak aan den voet van den
grijzen St. Eusebius, schudde hij mij hartelijk
de hand, terwijl hij in zijn vriendelijk Vlaamsen
opgetogen zeide Kent gij iets scheuners,
mieneer van der Ven, iets meer veredelend?
voor 't volk? les dit niet ierlijk? Zoover
kunt ge 't nooit brengen met concerten, die
ge geeft in 'n groote zaal. Maar naar de kloks
kes van den beiaard kan iedereen luister'n,
een beiaardier speelt er voor allen man. Die
is democratiek !"
Vandaag viert deze vriend des volks nu
zijn 35-jarig beiaardiersjubileum en morgen
wordt de kroon gezet op zijn jarenlang werken,
sticht men in Mechelen plechtig de
beiaardierschool. Ook Hollandsche klokkenisten en
toonkunstenaars zijn opgegaan naar Mechelen
om er te spreken over het carillonspcl.
Zoo zijn er vele teekenen, die er
op'wijzen, dat met den dag van morgen een
nieuwe periode ingeluid wordt voor ons
Noord-Ne derlandsche klokkenspel, een
periode, waarin beiaardiers van grooten naam,
die hun theoretische en practische veelzijdige
kennis als artisten verworven hebben op
de Mechelsche beiaardierschool steeds meer
carillonconcerten zullen geven, een nieuwe
tijd, waarin het oude klokkenspel als natio
naal volkseigendom steeds meer gewaardeerd
zal worden en waarin alom de blije klokken
de vreugde zullen brengen over onze mooie
Nederlandsche steden.
D. J. v A'N DER VEN
/?"V^TIM ~ ~ "^?~ ^~ ?? ?? ff^~^
mNDEWEEK
De Ifrouw die trouw bleef
DOOR
GUIDO DA VERONA
Schrijver van MIMIBLUETTE
Uit het Italiaansch vertaald door
CHR. MORESCO?BRANTS
Prijs ii geïllustreerd omslag f 2.90,
Gebonden i 3.75
Uitgave van VAN HOLKEMA &
WARENDORF, Amsterdam