12 Aug. '22. No. 2355 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE GRIEKSCHE AANVAL OP CONSTANTINOPEL GESTUIT Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensleh CHARIVARIA Op de glibberige paden Roept ze te zaam met ijzeren hand, eerbied eischend voor de planken die zij betreden." (Het Masker) De steenen uit ons land kunnen den strijd met de Fransche aanbinden." (N. R. C.) Heeft de aarde haar baan om de zon heimelijk verlaten in de richting van de maan ?" vraagt een inzender in de N. R. C. Dit moet dan wel hél stiekum gebeurd zijn; 't zou an ders zér de aandacht getrokken hebben. Poeze-pooten-verlangens. ,,Bij onze poes is het oor d lievelingsplaats van de favus; ook de pooten worden gaarne aangedaan." (O.H.C.) Hij had ernstige verwondingen aan een zijner voeten. Een kok, gewapend slechts met een keukenmes en een vleeschzaag, volbracht met goed ge volg de operatie, naar de draadlooze aanwijzingen van dr. Irwin." (Kampioen) Wij cursiveeren. De bijvoeging is van den kok, niet van den patiënt. Onze teekenaars. ,.De Zwitsers stonden, evenals de Maasploeg, in het <? van de steen puisten." (Ons element). Deze staat steeds in het <? van den humor en nooit in het <$ der grappenmakerij." (Zie hieronder: Edit/i von Sclirenk) Ons geheugenstreepje Na veel moeite kon men zich van hem meester maken en naar een gesticht vervoeren." (N. R. C. FONGERS-Rijwielen Ook in het goedkoopste FONGERS-RIJWIEL vindt men de eigenschappen, die het merk BEROEMD hebben gemaakt. Eigen Filialen te AMSTERDAM, Nassaukade 500; Arnhem, Groningen, Den Haag, Leiden, Middel burg, Rotterdam en Utrecht. Agentschappen over het geheele land verspreid. BEZUINIGING] Teekening voor de Amsterdammer" van George van Raemdonck De voorzitter van den Gemeenteraad te X: Ik vraag n mülioen om bezuinigingsmaatregelen te nemen." umiHiiiimiiimiiMiiiMMimiii n n iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiininiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniit iiiiiiiiiniii ntiiiiui IMMHIMI ,,Te koop een voor weinige jaren gebouwd landhuis nabij Beverwijk." (Adv. O. H. C.) Men is dus gewaarschuwd. CORRESPONDENTIE. W. te R. Ellen Forest spreekt in de Groene van 5 Augustus van een zelf-kookrestaurant. Wat is dat? Antw. Dit woord heeft verschillende beteekenissen : of een restaurant dat zelf kookt, of een restaurant waar men zelf kookt en niet een ander, f een restaurant waar de spijzen vanzelf koken, of een restaurant waar men vanzelf kookt, enz. Mistige dag In mijn Moeders .Höfken De torens van destad.de huizen van de straten, Ziin nu omhuld door fraaien, grijzen mist, En aan de vormen is een nieuwe schoonheid. Die ik op held're dagen nog niet wist. Nu hangen daden uit mijn leven in een nevel; Ik kan niet zien, wat er rondom gebeurt. 'k Geniet het vreemde schoon, dat mij thans wordt gegeven, Maar met een stille vrees, dat eens die nevel scheurt. G u u s M. Gelijk de lippen mijner Zoetbeminde, Zóróse en zacht, Lacht gij mij toe, o Rozelaren, in den Blankblauwen nacht. Gelijk de traan, die parelde in Haar oogen Uit liefdes bron, Danst op fluweel kristallen Dauw, bewogen Door 't licht der zon. Mij roert een stemt, die spreekt uit al 't geschapen", lot in 't gebeent'. Noch Rozelaar noch mensch vermacht te slapen, Wanneer hij weent. Blaas, Ochtendwind. Ruk-dór de wolkenspleten. Scheur 't 'looverkleed ! Vaag alles weg: opdat ik kan vergeten Het Wetens-leed." PEERKEDEN BELG iiiiiiiiiiiiiiiiniiui iiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiHiiiiiimmii iiiiiu IHIIIIII immuun m EDITH VON SCHRENCK *) DOOR WALDEMAR BONSELS Waldemar Bonsels, de schrijver van dit artike! Waldemar Bon sels, de bekende Duitsche dichter, van wien wij on derstaande bij drage plaatsen over de DuitschRussische dan seres EDITII VON SCHRENCK, is een der meest ge lezen schrijvers van dezen tijd. Zijn werken heb't al tot enkele millioen exem plaren gebracht tn zijn in vele vertalingen verschenen, o.a. In het Russisch, Zweedsch, Finsch, en in het Nederlandsen door Oroneman, verscheen bij Uitg. Mij. Patria" Amersfoort Walde mar Bonsels is 21 Februari 1881 te Ahrens?burg bij Hamburg (Sleeswijk) geboren. Zijn overgrootmoeder was Nederlandsche, zijn grootmoeder Duitsche en zijn moeder Deen-sche van geboorte. Zijn voorvaderen kwamen uit Normandië via Vlaanderen naar Duitschland. Van zijn zeventiende jaar af was Bon sels veel op reizen door geheel Europa en Azië; langen tijd heeft hij in Egypte e n Britse h Indië verblijf gehouden en leeft nu te Ambach aan het Starnberger Meer (in Opperbaieren). Van zijn dertien werken hebben de meeste bekendheid verkregen. Die Biene Maja umi ilire Abenteuer, Ei n Roman für kinder, in 1912 uitgegeven, is nu in een half millioen exempl. verspreid. Zooals in andere landen (Zwe den b.v.) wordt ook in Nederland dit werk met kantteekeningen voorzien voorde scholen gebruikt ; het is bij J. M. Meulendoff te Am sterdam verschenen. HimmelsVolk, Ein Buch von Bliimen, Tieren und Gott 1915,300e oplaag 1922! Indienfalirt 1916.250e opl. Menschemvege 1918 (ca. 200e opl.). Dos Anjekind 1913. 100e opl. 1921. Bonsels werken zijn in het Duitsch uit gegeven bij Schuster & Zoeffler, Berlijn, *) De danseres Edith von Schrenck maakt op ^toogenblik op uitnoodiging van den Egmond^schen Kunstkring o.l. van Ernst Krans, een tournee door de Nederlandsche Noordzeebadplaatsen. Haar eerste voorstellingen heeft zij gegeven te Bergen aan Zee en BergenBinnen; (Badhotel Welgelegen), zij treedt Maandag 14 Aug. te Noordwijk aan Zee ?<Casino)open 15 en 16 Aug. weer in Bergen en Egmond enz. In den a.s. winter zal E. v. Schrenck behalve in Parijs, Londen, Berlijn, ook te Amsterdam en andere Hollandsche .steden dansavonden geven. Rütter & Loening, Frankfort a.d. M. Een Studie over Waldemar Bonsels van de hand van JKarl Rheinfurth verscheen eveneens bij Schuster & Loeffler in Berlijn. Geen dwaling is grooter dan die, waarin men beweert, dat de overvloed van dilet tantische pogingen de kunstprestaties in hare uitingen verzwakt. Het is juist omgekeerd. De vele gewone en middelmatige uitvoeringen bederven niet de eisenen van het publiek, maar de omstandigheid, dat deze zelfs geduld worden, bewijst, dat er in stilte een machtige stroom van nieuwe aanspraken ontstaat en werkt, zoodat nieuw leven en streven tot uiting van kunstgevoel niet alleen weerklank vindt, maar diepwortelende samenhang heeft met het leven, denken en voelen van het volk. Zoo is het, evenals met vele andere dingen in onze dagen, ook met het dansen. De prestaties hebben ondanks alle uitwassen de geesten der menschen gewekt, waardoor voorloopers en zwakke aanhangers verantwoord zijn. Er zijn heel wat minder toevalligheden dan wij gekloven; wellicht was het noodig, dat wij tienmaal teleurgesteld werdin, alvorens goed te begrijpen,wat onze onzekere verwachting verlangde. Er zijn in Duitschland twee danseressen, Edith Schrenck E. von Schrenck die door stijl enVgebaar de toeschouwers geheel kunnen bevredigen: de door de revo lutie uit Rusland verdreven Baltisclie" Edith von Schrenck en Niddy Inipekoven. De laatste trad eenige malen iu Nederland op. De dans, /ooals wij haar tegenwoordig als kunst wenschen, is geen zaak van geschooldheid in een of ander meer of minder erkend systeem. Wie niet dansen kon, vór hij dansen leerde, kan ook niet dansen, nadat hij geleerd heeft. Slechts de innerlijke, organisch gebon den, diep in de ziel ingeweven roeping tot dansen, als eenige uitingsvorm der gemoedsbe wegingen, kan ons in dezen tijd van hooge verwachtingen en overschattingen van den dans bevredigen en verheffen. Volgens deze opvatting is Niddy Inipekoven zulk een fabelachtig wezen van mystieke roeping en zelfs in den nuieven geest der vormgeving; Edith von Schrenck daarentegen is dit in den geest van een hartstochtelijk, religieus, bijna demonisch enthousiasme. Het probleem van den nieuwen dans wordt bij Edith von Schrenck het probleem van de menschen in de ruimte. De ruimte harer dansbewegingen wordt allesen het beheerschte lichaam wordt geleid naar een geheel nieuwen weg, waarop de ziel haar rijk openbaart. Het aardsclie verbonden-zijn aan de wereld der ?zinnen verandert zich als op den noodlotsweg van een groot verdriet, in de eenige, werkelijke bezielende uitdrukking van alle kunst in r/i j hèi tl. Dit is de eerste en blijvendste indruk van de tragische dansbewegingen van dit buitenge wone meisje, noch vrouw, noch kind, dat in hermaphroditisch ver-zijn van genot en lijden beider geslachten, ernstig en gesloten, als voor zichzelf, den overvloed vaneen reine gevoelswereld openbaart. En zooals in een edele vergelijking de ziel eerst door de ge dachte tot geest wordt, zoo komt zij hier door een nooit aanschouwde, tot nu toe vol slagen onbekende dansbeweging van het li chaam tot uitdrukking en tot zinnebeeld van het menschelijk wezen en gemoed. Degene, die de macht van deze uitbeelding, de reinheid van deze belichaming niet mee gemaakt heeft, kan moeilijk begrijpen, dat dit oordeel zonder nadenken, de beide grondfaktoren van alle groote kunst in het vergan kelijk spel der ledematen terugvindt; n.l. scheppende fantasie en artistiek geweten. Wanneer dit mooie, zeldzaam regelmatige en als door aangrijpende ongereptheid geheiligde lichaam zich onder den druk van een uit het diepste der ziel te voorschijn brekende open baring krachtig opheft, te zelfdertijd smarte lijk en licht, bewust en vol edele schuchter heid, zalig en eenzaam, dan begrijpt de ver rukte zin, hoe een aardsch wezen de oneindige ruimte van den hemel in het opgroeien zoekt, terwijl het gelijktijdig gestalte aanneemt. Door dit zinnebeeld van de eenvoudige natuur wordt de betrekking tusschen ons menschelijk bestaan en dit wonder duidelijk;er is iets zeer primitiefs in dit dansen, begin en openbaring, eenvoud en inzicht. CHARIVARIUS, Ruize-rijmen, 5 Bundels f 0.65 Charivaria, 3 Bundels f 0.65 Uitgiva H. D. TJEENK WILLINK & In. Hiarlem iiiiiiiiiiiiiiiinii E. von Schrenck Evenwel, om van de vergelijking tot de werkelijkheid terug te keeren, het sterkste element in deze kunst is, dat hier bij den overvloed der uiterste krachtsontplooiing de strenge stijl gehandhaafd bleef. Nooit heeft een gebaar minder waarde dan de innerlijke drift; deze kunst is klassiek in tegenstelling met de romantische onwer kelijkheid van de danskunst, die er steeds weer naar streeft, om ons een groot en rijk zieleleven, sterke gevoelens en bijzondere gemoedsbewegingen, door uiterlijke, door niets gemotiveerde middelen, voor te draaien. Door slecht begrepen geschooldheid en geschoold onverstand, door acrobatiek en ero tische circuskunsten bracht de zucht tot dansen in onze dagen ons menige teleurstel ling. Het zou mij aangenaam zijn, wanneer men voelde, dat hier een moeilijk te bevredi gen eisch uit diepe bewogenheideen ongedachte vervulling vindt. Evenals de nit werkelijke hartstocht voort komende wil-tot-belichaming, die iederen kunstenaar eigen is, in vroolijke uiting steeds in het teeken van den humoren nooit in het teeken der grappenmakerij staat, zoo zijn de blijde dansen van Edith von Schrenck van een gracietise, aanstekelijke opgetogenheid, die tegelijk ontroert en betoovert. Het aanvallige en lieflijke van haar walsen is meesleepend, en ik schrik er geen oogenblik voor terug de hoogste vergelijking te kiezen, die wijst op de heroïsche, vrome vreugde, die Mozarts geest uitstraalt. Er zou mij veel aau gelegen zijn, de betrekking van de danskunst tot de muziek hierbij te behandelen, maar ik moet het bij de aanduiding laten, dat deze dansen in haar stijgende vervolmaking eerder naar geheele onafhankelijkheid van de muziek schijnen te streven, dan dat zij hiervoor de vereischte samenwerking zoeken. Ik geloof. dat wij veel meer dit machtige middel noodig hebben om in den geest van deze dansen door te dringen, dan dat de danseres het zelf behoeft. Het zou oneerlijk zijn te vragen, of Edith von Schrenck een weg tot de algemeene ontwikkeling der danskunst aangeeft. Haar optreden behoort stellig bij dezen tijd en is historisch daarmee reeds vergroeid, maar haar verschijning is uniek, zooals alle werkelijk zelfstandige kunstuitingen. Zij verheft zich boven de verwarring, moeite en zorgen deidanskunst van deze dagen, wellicht tot een hoogtepunt, ongetwijfeld om later met haar vragend lachje zonder voorgangers en zonder navolgers te verdwijnen.