Historisch Archief 1877-1940
19 Aug. '22. - No. 2356
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Op den Economiscben Uitkijk
HET LOGISCH GEVOLG. II. (S/0/)
Wie de mannen ook zijn zullen, die straks
geroepen zullen worden de beginselen te
bepalen en toe te passen, welke voor wet
geving en bestuur in hun aanraking met
sociale en economische vraagstukken zullen
gelden die mannen zullen zich, dunkt mij,
niet kunnen onttrekken aan het logisch gevolg
~van de kiezers-uitspraak, welke m.i. een zeer
stellige voorkeur voor de ombuiging van de
lijn aan den dag heeft gelegd. Juist daarom
kan ik nu reeds daarover schrijven, terwijl
?de namen dier mannen nog onbekend zijn
«n zal ik aan dit schrijven niets veranderen,
ook al staan bij de verschijning daarvan die
namen vast.
Op drieërlei aangelegenheid wil ik in dit
"verband de aandacht vestigen.
Ten opzichte van arbeiders-verzekering
hebben wij op het stuk van land- en
tuin>ouw-ongevallenverzekering de Regeering een
stelsel zien kiezen, waarbij de uitoefening
van die verzekering (met inbegrip van de
schaderegeling) in handen gesteld werd van
privaatrechtelijke organisaties (aan zekere
wettelijke voorschriften onderworpen), terwijl
daarnaast de Rijksverzekeringsbank zal
blij"ven werken voor die werkgevers, die bij
voorkeur dooreen overheids-orgaan hun risico
gedekt zien. De Regeering overwoog bij de
.aanvaarding van dit stelsel dat de landelijke
bevolking niet veel op heeft met ambtelijke
bemoeiing. Het zal zaak zijn haar duidelijk
'te maken, dat ook de stedelijke bevolking hoe
langer hoe minder daarin het laatste woord
der ware wijsheid gaat zien en dat dus uit
breiding van het voor land- en
tuinbouw?ongevallenverzekering gevolgd stelsel ook ten
.aanzien van andere verzekeringsbranches al
gemeen zal worden gewaardeerd. Zeer spoedig
zal er voor de regeering gelegenheid zijn
ervan blijk te geven, of zij de in deze omge
bogen lijn in de nieuwe richting wil doortrek
ken; zij kan immers met betrekking tot de
wettelijke regeling van ziekteverzekering niet
veel langer meer talmen, maar zal f moeten
vasthouden aan het beginsel der
ZiektewetTalma of de verwezenlijking van het zoo
genaamde plan Posthuma-Kupers" moeten
?mogelijk maken.
Bij het doen van die keuze zal bij haar
ongetwijfeld als beweegreden ook moeten
gelden de vraag naar bezuiniging, niet alleen
op rechtstreeksche staats-uitgavcn, doch ook
op kosten, welke ter zake der uitvoering van
sociale verzekeringswetten ten laste der
nijverheid worden gebracht. Hiermee ben
ik reeds beland bij het tweede punt, waarbij
ik een oogenblik wilde stilstaan: de bezuini
ging. Daarnaar met allen ernst en met alle
kracht te streven zal voor de Regeering zeker
in de allereerste plaats moeten gelden als een
logisch gevolg van de gehouden verkiezingen.
Al was dat woord niet de ,,cry" dier verkie
zingen, de gedachte leefde in de harten van
verreweg de meerderheid. Trouwens, waar
heen zou een Regeering ons voeren, die niet
dat streven als haar belangrijkste programpunt
vooropstelde? Wij hebben in de laatste jaren
herhaaldelijk die leus en die les door de
Regeering hooren verkondigen; zouden zij
voorbijgegaan kunnen worden door de man
nen, die straks gelijk het in verkiezings
termen heet de teugels van het bewind
zullen grijpen"?
Bij zoodanig streven naar bezuiniging
zal de regeering moeten nagaan, met hoeveel
minder ambtenaren zij toe kan om de pu
blieke diensten van allerlei aard, zij het dan
op beperkte schaal, gaande te houden. Dat
zij daarbij verzet zal ontmoeten bij hen,
die er op rekenden in staatsdienst te zullen
blijven, ligt voor de hand. Maar wanneer zij
voor dat verzet wijkt, zal zij in die richting
niets tot stand kunnen brengen. Zij zal den
moed moeten hebben impopulair te zijn, en
zij zal karakter genoeg moeten bezitten om
desnoods haar eigen positie op het spel te
zetten bij de vervulling van haar plicht.
Men moet hopen, dat van haar zijde ook de
Volksvertegenwoordiging karakter genoeg zal
hebben, om de Regeering in dat streven te
steunen en zich zal weten te onttrekken aan
invloeden, die haar een anderen weg zouden
willen opdrijven. Trouwens van ons allen
zal medewerking moeten komen. Als ieder
onzer tot de overheid zegt: bezuinig
zooveel gij wilt, maar niet op de publieke
diensten, waarvan ik profijt of waarbij ik
belang heb", dan zou dat een massaal
verzet zijn en ten massaal egoïsme en een
massale domheid, leidende, noodwendig, tot
een massale catastrophe. Wij zullen ons
offers moeten getroosten en de zware
taak der Regeering niet door onzen tegen
stand moeten verzwaren.
Er is nog een derde punt van
Regeeringsbeleid, dat ik hier ter sprake wil brengen:
de vraag omtrent bescherming" van de
nijverheid of wel bevordering van den
nationalen arbeid" of invoer-beperking tot
bestrijding van werkloosheid" of welke andere
formule voor protectie wil gekozen worden.
Wat deze vraag betreft, de zoogenaamde
valuta-concurreiitie in verband met de ma
laise, en de mindere consumtie heeft vooral
in het Zuiden van ons land den daar nooit
geheel verstomden roep om bescherming
weer doen opklinken, waarop hier en daar wel
weerklank volgde, terwijl ook krachtig ver
zet zich openbaarde. Men herinnert zich dat,
na het doodgeboren ontwerpje van minister
de Vries de Regeering deze aangelegenheid
ter fine van advies" opgedragen heeft aan
de Commissie voor de Economische Politiek,
welker uitspraak men zich ook nog wel
herinneren zal. Alvorens iets in deze te
doen, wilde de Regeering voorts nog de
Conferentie te Genua afwachten. Het slot
was, dat een regeling van en een commissie
voor export-credieten tot stand kwam. Tot
het nemen van beschermende" maatregelen
vond de Regeering klaarblijkelijk geen aan
leiding. Zoo stond deze zaak, toen de stembus
geopend ging worden. En niet als bij vorige
verkiezingen is nu dit punt naar voren ge
schoven, veel minder is het geweest een of de
cry. Mij dunkt: ontwijfelbaar heeft de
kiezersmeerderheid ook te dezen aanzien uiting
gegeven aan haar wensch, dat het laatstelijk
uit doen en laten gebleken regeeringsbeleid
in de naaste toekomst zou worden voort
gezet.
Het is niet ondenkbaar, dat in komende
tijden de ook ten onzent bij sommigen altijd
latente neiging in de richting eener protec
tionistische handelspolitiek zou opvlammen
tot een krachtige actie in dien zin. Maar
ik meen, op grond van het bovenstaande,
dat het logisch gevolg der kiezers-uitspraak
ook op dit stuk de Regeering tegenover
zoodanige actie front zou moeten doen maken
en dat de Regeering de voorstanders van
bescherming alsdan erop zou moeten wijzen,
dat de kiezers-meerderheid in Juli 1922 van
het daarna optredend kabinet protectio
nistische maatregelen noch verlangd noch
verwacht heeft en dat dit Kabinet geheel
in de lijn van haar parlementairen oorsprong
blijft, wanneer het ten deze de houding
van minister de eer blijft volgen.
Niet /onder opzet noem ik in dit verband
zijnen naam (hoewel ik overigens bij deze
zakelijke beschouwingen geen personen ge
noemd noch aan bepaalde mannen gedacht
heb), omdat juist hij in den tijd van zijn be
wind en in zake den eisch van bezuiniging
en ten opzichte van onze handelspolitiek
liet sterkst de signatuur der Regeering vór
de verkiezingen heeft uitgedrukt en dat wel
zoo ondubbelzinnig, dat daardoor uitge
sloten was twijfel omtrent zijn bedoelingen
en inzichten en uitgesloten de twijfel omtrent
de gezindheid van hen, die door hun
stembillet instemming met die bedoelingen en
inzichten te kennen gaven.
Wij hebben nu weer vier jaar voor den boeg.
Vier jaar is in een overgangstijd als deze,
waarin allerlei vervloeit en verwisselt en
waarin wij snel leven, niet zoo weinig. Het
is niet te zeggen, welke vraagstukken ook op
het gebied van economische en sociale be
langen zich in die periode zullen voordoen en
opgelost zullen moeten worden. Wat ik
slechts betoogen wilde, is: dat de hoofdlijn
voor de richting, waarin zoodanige oplossing,
door welke mannen dan ook, zal moéten
worden gevonden, na 5 Juli wel zeer stellig
vaststaat. Wat dat betreft, hebben wij op
dien dag een zeer duidelijk geluid vernomen
zoowel ten aanzien van wat wel als van wat
niet wordt verlangd en verwacht.
SMISSAERT
HIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
ONTCUFERKUNST
wanneer we in elk vakje 2 letters schrijven,
raken we het heele alfabet kwijt,
VIII
AADEMMRST verbergt den naam
van een wereldstad ! 't Is niet moeilijk de
schikking dier letters zoo te wijzigen, dat
AMSTERDAM het levenslicht aanschouwt.
Maar, is hier wel sprake van geheimschrift?
Het vercijferen" geschiedde hier wel is waar
niet willekeurig, de letters werden in alfa
betische volgorde neergeschreven maar voor
de omzetting van dit geheime" schrift in
den open tekst laat zich eenvoudig geen regel
opstellen. Daarmede is zonder meer het von
nis geveld, men moge iets dergelijks anagram,
raadsel of puzzle noemen, geheimschrift is
het niet.
Langen tijd speelde dit letterschikkingspel
een rol bij het vormen van schuilnamen. Calvijn
verande'rde zijn naam Calvinus in Alcuinus,
Lucanius en Lucianus. Men bedenke hierbij,
dat u en v toentertijd als gelijkwaardige let
ters werden beschouwd en elkaar mochten
afwisselen. Nu en dan heeft zoo'n schuilnaam
een grooter bekendheid gekregen dan de
doopnaam, ja vaak raakte deze in vergetel
heid. Voltaire is een anagram van Aronet l.j.
d.w.z. Arouet Ie jeune, waarbij niet alleen u en
v maar ook i en j. elkaar wederkeerig vervan
gen. Ongetwijfeld zouden velen vreemd op
kijken, wanneer men van den beroemden
Franschen schrijver Arouet sprak.
Probleem 13 was een voorbeeld van een
uiterst eenvoudig verschikkingsgeheimsclirift.
Men leze elk pseudowoord van achteren
naar voren en 't geheimschrift is opgelost !
B. H. . te B. had het spoedig ontdekt en ook
J. A. B. W. te L. K. las dit kryptogram on
danks logees en wortelinmaak, maar achtte
het bericht onvolledig en vulde't eigenmach
tig aan met ,,de woorden" O K N Y PO.
Probleem 14 was ook niet moeilijk. Men
stelle zich voor twee paren evenwijdige,
elkaar loodrecht snijdende lijnen en een groot
vermenigvuldigingsteeken, dan zijn alle ele
menten van de geheimzinnige figuren vast
gelegd.
A
N
D
Q
G
T
B
0
E
R
H
U
C
P
P
S
I
v
We beschikken over 9 + 4, dat is 13 vakjes;
en geven nu de bovenste letter aan door
het figuurgedeelte, dat de bewuste letter ge
heel of gedeeltelijk begrenst, de onderste door
diezelfde teekening met een punt er in.
A wordfdus: J, E: D, I:|-, O: U en U:F1.
en we lezen het geheel: Het gestolen goed
heb ik bij de blikken tuit verborgen, verkoop
het en betaal er de advocaat mee". Twee druk
fouten zijn in dit probleem binnengeslopen,
de driehoek in den derden regel behoorde zijn
basis te missen en het vlaggetje in de 9de
figuur van regel 4 is overbodig. Men schrikke
hierom echter niet af van het oplossen der
kryptogrammen. Ook in de praktijk komen
fouten voor, die 't ontcijferen bemoeilijken,
deels fouten bij 't vercijferen gemaakt, zooals
hier,deels fouten in de spellingen overtredingen
van grammatikale wetten, die alle statisti
sche gegevens over letterverhoudingen in de
war schoppen. Ons misdadigerskryptogram
levert hiervan het bewijs, twee n's werden
verwaarloosd, de bijnaam blikkentuit" maak
te er het probleem ook niet gemakkelijker
op. Maar dit alles was geen bezwaar voor
B. H. G. te B. en W. H. d. B. te K. al speelden
de blikkentuit" en de driehoek aan den
laatste parten.
De bovenbesproken geheimschrift methode,
die in de wandeling 't geheimschrift der
vrijmetselaars wordt genoemd, is heel oud.
PORTA vermeldt haar reeds in 1606, zij het dan
ouk in eenigszins gewijzigden vorm. 't Is ons
eerste voorbeeld waarbij de willekeurige
teekens optreden die de methode voor modern
gebruik absoluut ongeschikt maken (men denke
aan het te Ie graf ee re n van berichten !) maar
die toch aanleiding geven tot het ontstaan van
geheimschrift systemen, waarvan de grond
gedachte geniaal moet worden genoemd.
Hierover later meer. Men ontcijfere eerst
de '2 volgende telegrammen:
P r o b l e e m l 5.
M T E M S S R E E D A V G K N
E A R E E E V N L K RH N E Y
l E K E B E N N O E E E W R u
KOLZA D DOPE ICEEE
O M T H R R R N A A
P r o b l e e m 16
I Y F F R Y A V' R G H V G O R
G N Y R A N Q I Y R F V F I N
Y F P U N
Oplossingen voor a.s. Vrijdag aan het se
cretariaat der Amsterdammer" Keizergracht
333 Amsterdam onder motto F R i M A.
NIIIII1I1IIIIIIIIIIII
mini m uil,», i, n minimi uut nu n "l" " " "' " immmi iiiuii u mini
lllllllllllllllllllllltlllllllUIJIIIIIIIIIIIIflIllllil IKII1IIIIIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1
K TWENTSGHE BUK
Amsterdam, Rotterdam, 's-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
Gestort kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12 000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C.
B; W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buitenl.^ Vreemde Munt, Coupons.
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Deposits.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling
CREDIETVEREENIGING, tenzij tegen borgstelling, crediethypotheek
of andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
Direct opvorderbaar ___ _ Vh%
Tien dagen opzegging ___ p/4)(
Een maand vast , . \ op nader overeen te komen
Een maand opzegging ? voorwaarden.
Drie maanden opzegging. . . 3V % l Vanaf den dag der
opZes maanden . . . 4 [ zegging wordt i %
Een jaar ,, . . . 4| ,, J minder rente vergoed.
Voor andere termijnen, zoomede voor grootere bedragen
volgens overeenkomst.
Maatschappij voor Hypothecair Crediet In Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000.
Uitstaande Leeningen 19.312.000.
Pandbrieven . 18.644.000.
Reserves 1.075.000.
Hoofdkantoor: te 'S-G RAVENHAOE, NAMAULAAN 13.
Bijkantooi : te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 19.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
*}% en 5% PAIDBIIEVEI TEGEN BEÜISKOEIS In atukkan vin f 1.000?,
f 500.- in f 100-, HET VEIPUCHTE JAilLIJKSGHE UITLOTING, unviniande 1923.
Dl Dlructii: Mr. D, VAM HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUGGEN CATE.
Sotteid, HrpiHiiekbank ION Nedeilaiiil
Opgericht in 1864
<Vtltaakand Maatschappelijk1 Kapitaal f 5.000.000
Verstrekt geld op eerste hypo
theek. Voor Inl. wende men zich tot
bet kantoor der Bank, Oed. Bierha
ven 25 te R'damof tot hare Agenten
In de hoofdplaatsen des Rijks.
DeDir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH.
ÏREEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK
De Kollandsche Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst, Keizersgr. 604
Rotterdam, Wijnhaven 129a,
's-Gravenhage, Ged.Burgw.38,
Maastricht, Stationsstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f5OO en verkoopt 4}% schuld
brieven in stukken van / 1000,
? 500 ? 100 en / 50.
Binnenl. Vaart Risico Sociëteit.
Tilel, N. 1028 H. 7321 Amsterdam, Heerengracht 260.
VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Neder
land, België, Duitschland Frankrijk, enz.
VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom
boot en.
VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels,
enz. geladen in Schepen, Booten enz.
VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor,
Wagens, enz.
VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, B a n
kpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa,
naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz.
VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade
in de Hotels enz. wordt vergoed.
OHTTAHG- en BETAALKAS
Niiu»Doelmstiaa! 20-22, imstitdam
Renteverg. voor gelden deposito
met l dag opzegging l1/? pCt.
Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging !3/i pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
8ASE DEPOSIT INRICHTING,
geopend:
op Werkd.v.SV^v.m.tot 4 V* uurn.m.
op Zaterdagen en
Beursvacanticdagen des morgens v. 8;!;i tot 12 uur.
Loketten van ?2.50 per maand
(? 10.?per jaar) en hooger te huur
voor bij de Directie bekende of
geïntroduceerde personen.
l
Sluit uwe posten bij
Th hm In Ej, Lhn.
Bijzondere voorwaarden
Toor alle soorten
Brand-, Diefstal- en
Transportverzekering,
Hoofdagentschap:
Heerengracht 124/128
AMSTEBDA.M.
Telefoon N. 3*9.
BBHBHHMHaBHMHMMHi
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 10.?per jaar
Levensverzekering Maatschappij
flrnbem
verzekerd bedrag: ruim 70 millioen gulden
Rotterdamsche
Bankvereeniging
AMSTERDAM
Rokin 29-43, Kapitaal en Reserven f 111.000.000
Deposito-Rente.
Dadelijk opvraagbaar . . 2 pCt.
Met 10 dagen opzegging 2'/4
VOOR ANDERE TERMIJNEN OP NADER OVEREEN
TE KOMEN CONDITIES.
NEDtHUNDSCNE HiNDEL-MUTSCniPPU
Gestort Kapitaal f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve f19,445,211.?.
Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE.
Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS SETTLEMENTS,
BRITSCH-INDIE, CHINA en JAPAN.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten.
Inoasseeringen en Financieeringen. Schriftelijke en Telegrafische
Credieten. Reisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Cou
rant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken.
De Haarlemsche Hypotheekbank
Directie : Mr. A. S. MIEDEMA & P. H. CRAANDIJK
Kapitaal f2.500.000 Reserves f510.239
Hypotheken f24.299.910 Pandbr. f 24.079.300
5 pCl. Pandbneven legen laalslen Amslerdamscb Beurskoers.
ffl
EEN POLIS bij de
AMSTERDAMSCHE
GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID
Söliede grondslagen-Voorzichtig beheer.
Groofe openbaarheid.
Ypaagf jaarverslag. - A'dam.N.Spiegelsfpaat 17.
Openbaarheid.
(Levensverzekering).
DEN HAAG,
Veenestraat 1.
AMSTERDAM,
Weteringschans 1OO.
HYPOTHEKEN en CREDIETEN
C. B. E PEER, Administrateur,
Gelderschekade 27a, (Beursplein)
ROTTERDAM en Ottoweg 10,
HEELSUM. belast zich met
het bezorgen van
HYPOTHEKEN en CREDIETEN.
Momenteel kapitalen beschikbaar.
VERSCHENEN: «T'
DE UNAHCIËELE
WEGWIJZER.
Verschijnt MAANDAGS
en DONDERDAGS.
Proef abonnement tot
l Januari a.s. f 7.50.
Nieuw: Gratis f
inanciëele adviezen met
algeheele schadever
goeding, wanneer ze
tot verlies mochten
leiden.
Nadere inlichtingen in
proefnummer, op aanvraag
gratis verkrijgbaar.
Uitgaaf van het
INTERNATIONAAL BUREAU
VOOR BIBLIOGRAFIE,
Keizersgracht 151, Atnsterd.
Standaard HypotheekbankteRottenliin
Directie:
Mr. H. H. C. CASFENDIJK en
I. MOSSELMAN
De Bankgeeft ondercontrole
van het Algemeen Admini
stratie- en Trustkantoor
5% Pandbr. tegen 95% en
voor zoolang de beperkte
voorraad strekt 6%
Pandbrieven uit tegen 101%.
aÉlandselifl