DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 2 Sept. '22. No. 2358 KABINETSFORMATIE Teekening voor de Amsterdammer" van Jordaan R u y s : Of we klaar zijn ? .... Nee, nog lang niet!" mititiMiittttttntiittmtititiuttttiiittiiittitiiitittttiititiiitiitiittt iitiititiimiiiintttitiiiiiitiiitittitiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiitm WAT WIJ HOPEN VAN HET GENOOTSCHAP VOOR ZEDELIJKE VOLKSPOLITIEK In De Hervorming heeft Dr. H. T. de Graaf, lid van het Dagel. Bestuur van het Genoot schap voor Zedelijke Volkspolitiek, meer dan eens de volgens hem zoo foutieve meening bestreden, dat dit Genootschap (naast ver schillende andere werkzaamheden) ook ten doel zou hebben de politiek zedelijker te maken en dus ook zedelijk-kritisch op te treden ten opzichte van regeering en poli tieke partijen. Nu door een polemiek met Het Volk in De Herv. van 5Aug. ernog eens aanleiding was deze bedoeling voor het Genootschap als zeer foutief te verwerpen, HET FRANSGH OP DE L. S. Ik begin met voorop te stellen, dat ik voorstander ben van wederinvoering van het Fransch op de L. S. Er zijn lieden, die onder de bedwelming komen van den klank eenheidsschool" om de schoone democratie", waarvan die school het zinnebeeld zou zijn. Mijn meer dan twintigjarige ervaring als onderwijzer eerst aan 'n gewone L. S., toen aan 'n U. L. O. school van 't oud systeem en nu weer als hoofd(onderwijzer) aan 'n derde klasse school, houdt me wakker, doordat ze me tot vergelijken en beoordeelen in staat stelt. De conclusie waartoe mijn ervaring me brengt, is, dat de eenheidsschool, zooals de Wet van 1920 ons die heeft gebracht, voor de ontwikkeling van ons volk 'n geestelijke achteruitgang beduidt. Het ideaal der gelijkheid, dat de Fransche revolutie trachtte te verwezenlijken, in welke missie zij is gefaald, kan ook de eenheids school niet brengen. Ze is 'n school van papier en lamplicht. Ze slachtoffert den geestelijk bevoorrechte om den wille van den minder dan middelmatige. Ze houdt geen rekening met het verschillend doel, dat de ouders met hun kinderen hebben, en geeft 'n armzaligen onderbouw voor die leerlingen welke verder zullen studeeren om den wille weer van hen, die dit niet zullen doen. Zeis de democratie op zijn smalst. Ze vergeet, dat de leerlingen er niet zijn voor de school, opdat ze in 't Procrustusbed geduwd zullen worden van haar rachitisch-program, maar dat de school er is voor de leerlingen, opdat ze beantwoordt aan het doel, dat de ouders zich met hun kinderen hebben gesteld. Voor wie zijn kinderen wil hebben op H. B. S. of Gymnasium is de eenheidsschool ten eenen male onvoldoend. Tenzij.... men ook de H. B. S. en 't Gymnasium wil laten deelen in de zegeningen der intellectueele democratie" en door eenvoudiger admissie (reeds 'n feit) en eenvoudiger programma, kortom door anemie, het kwaad bezweren, dat het tekort aan kennis van de L. S. zich wreken gaat op de Middelbare School of 't Gymnasium, op welke laatste nu vijf talen van den grond op moeten worden geleerd. Zijn er al niet, die ernstig er over denken om de studie van 't Grieksch en Latijn maar te laten vervallen op 't Gymn., zooals men het gedaan heeft met 't Fransch op de L. S.? Zoo brengt de intellectueele democratie" de talenstudie in't gedrang in 'n land, dat om zijn klein inwonertal, temidden van groote beschavingen gelegen, aangewezen is op de studie van talen. Er is 'n democratie, die dweept met 'n klank, er is ook 'n democratie, die met beide beenen blijft staan in de practijk, zich verzet tegen allenivelleeringnaar beneden, maar veel liever omgekeerd de kringen, die vroeger van de betere instituten waren uitgesloten, bij even goede geschiktheid toegang tot deze wil verleenen door betaling naar draagkracht, of kosteloos. Een kosteloosheid, die zich niet verraadt, doordat het schoolgeld per belasting biljet wordt geïnd. Wanneer men kapitalen zij 't mij vergund eindelijk eens openbaar uit te spreken, dat ondergeteekende en met hem meer (wellicht vele?) leden van het Genootschap het met dit standpunt niet eens zijn en zich een eenigszins andere opvatting van het karakter van het Genootschap hebben gevormd. Het zijn uitnemende werkzaamheden, die . het Dagelijksch Bestuur zich voorstelt en voor een deel reeds in gang heeft gezet, o.a. het verspreiden van kennis over staatkundige onderwerpen, het houden van enquêtes, het in studie nemen van politieke vraagstukken, enz. Reeds in dezen rustigen bezonken arbeid van langer duur ligt volgens mij wel degelijk ook als doel de politiek zedelijker te maken. Meent men soms dat hier geen reden voor bestaat? Volgens mij is er alle aanleiding dat het Genootschap mee tracht de politieke van geest en aanleg winstgevend wil gaan gebruiken, begint men niet met 'n dwaze manier van beleggen. Er zijn gevallen van onderwijzers, die jaar op jaar 'n taaiakte verwierven met uitstekende predicaten. Doordat ze in staat waren telkens hun geheele aandacht te concentreeren op de moeilijkheden van slechts n taal. Niets zou van 't succes zijn terechtgekomen, als voor twee of drie talen tegelijk moest worden gestudeerd. Toch vergt de Wet 1920 dit van de be-eenheidsschoolde jeugd op de eerste klasse van H. B. S. of Gymnasium. Wie de moeilijkheden van 't Fransch en 't Duitsch kent, begrijpt de dwaasheid en 't on verantwoordelijke tegenover leerlingen, die anders best zouden slagen, en nu tot verongelukken of ontmoediging zijn gedoemd. Ik denk aan iemand die zijn polsen bloot wil maken en daartoe zijn mouwen zoover op stroopt, dat hij nauwelijks zijn ellebogen kan bewegen. En ik herinner me die aardige vergelijking van Dr. E. Slijper, die het ineensluiten van Lager en Middelbaar wenscht, niet langs 'n vlakke snede maar als 'n sluitappel". Breng het Fransch weder op de lagere school en ge krijgt de opeenvolging die ik voorsta: geen nieuwe taal dan nadat de eerste moeilijkheden van 'n vorige te boven zijn en een fonds van woorden en grammatica het eigendom zijn geworden. Het oude systeem had dit voordeel eenigszins. Eerst twee (of drie) jaren Fransch op de lagere school, dan op de H. B. S. het eerste jaar het Duitsch en op de tweede klas het Engelsen er weer naast. Een uitstrij ken van moeilijkheden. (Men kan 't nog verbeteren dit systeem). Daartoe behoeft de leerling op de lagere school niet te worden afgebeuld, als zijn huiswerk in hoofdzaak is gericht op 't Fransch (dat dit kan, hoop ik straks te bewijzen) en als de eischen van vertaling zijn veranderd. Ik ben vór wederinvoering van 't admissie-examen. Het hoeft den leerlingen geen zenuwkwelling te zijn of stuipen op 't lijf te jagen, maar is 'n heilzame stimulans voor de leerlingen der hoogste klasse en stelt voor den onderwijzer de tucht inde plaats van de regeering. Het verkeerde in het stelsel van vór de Wet van 1920 was het totaal gemis aan contact tusschen de leeraren van 't Middelbaar en Gymnasiaal met elkaar en met de onderwijzers van het lager. Het kwam voor, dat men in stellen werk, opgegeven voor 't admissie-examen, zinnen aantrof, die de leeraar had geput uit 'n deeltje van Dubois op de H. B. S. in gebruik. (Zie de collectie examenopgaven van Corns Maars. Mijn Examen", uitgegeven bij Muusses in Purmerend) De leeraar van 't gymnasium stelde weer zwaarder eischen (wellicht om 't Latijn) dan zijn collega van de H. B. S., zoodat in de practijk alle leer lingen der L. S. werden voorbereid (wat 't Fransch betreft) voor 't Gymnasium. En met 'n zeker dédain werd vaak gesproken over wat de lagere school met nijvere zorgen had bereikt. Nu worden de wrange vruchten geplukt van dit systeemloos systeem. Heelemaal geen Fransch, en geen examen ! Een MEUBELBEWARINQ. CN TRANSPORT MIJ. AMSTERDAM RW** x^ESEST/ lisman TELEFOOM wereld zedelijker te maken, o.a. door den politieken strijd der p'artijen te zuiveren door ons verzet tegen het unfaire op-elkaarschelden en het misleiden van het publiek door onware voorstellingen of insinuaties ten opzichte van andere partijen, waaraan vrijwel allen in den overigens noodzakelijken politieken strijd zich schuldig maken. De politiek verzedelijken kan het Genoot schap doordat het personen van verschillende partijen brengt tot samenspreking en gedachtenwisseling en daardoor tot meerwaardeering en beter gezamenlijken opbouw. De politiek verzedelijken doet het Genootschap wanneer het zoo objectief mogelijk in studies en brochures dat bestrijdt, wat in de politiek gericht is op speciale belangen van particu lieren of. bijzondere groepen en het algemeen welzijn van de samenleving schaadt. Ook wanneer het opbouwend de maatschappelijkzedelijke beginselen in de programma's van verschillende partijen naar voren brengt en aldus groepen of politieke figuren weet te vereenigen in een Regeer-program van prak tische en ethische beginselen. Het Genootschap heeft zeer juist onder zijn taak genoemd het opwekken van staatkundig plichtsbesef en het geven van staatkundige voorlichting aan de jongere opkomende generatie, het wegnemen van de vooroordeelen en den intusschen waarlijk niet ten onrechte bestaanden afkeer van jonge menschen om zich te wijden aan of zich te interesseeren voor het politieke leven. Maar als het Genootschap door mannen van invloed onze jeugd daartoe gaat opwekken ten einde juist goed willende, hoogstaande krachten op den duur voor de staatkundige belangen te winnen, dan heeft het Genootschap den plicht er naar te streven het praktische poli tieke leven te zuiveren en zedelijker te maken dan het is. Het getuigt volstrekt niet van gebrek aan erkenning van hetgeen in elk partijprogram en in zeer veel bekwame en ijverige politieke leiders valt te respecteeren, wanneer wij anderzijds een open oog houden voor hetgeen in de praktijk van het politieke leven laag staat en moreele verbetering be hoeft. Wij winnen er niets bij argeloos en theoretisch enkel het ideëele en ethische te erkennen dat het program van iedere partij meer of minder bevat, maar heen te kijken over praktijken, methoden en motieven van lager allooi die de werkelijkheid van het poli tieke leven (zoowel binnen als buiten onze grenzen) k te zien geeft, en die nadeelig zijn voor het geestelijk peil onzer samenleving. jf Als het Genootschap voor Zedelijke Volks politiek hier niet in verschillende richting verzedelijkend" heeft te arbeiden, zou het ??u t mi J.S.MEUWSEN, Hofl. A'DAM-R'DAM-DEN HAAG DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND briefje van 't hoofd en de zaak is in orde. Slapheid ! Maar de chte stimulans en de chte voldoening zijn te loor ! Maar waarom van 't eene uiterste naar 'n ander? Ik zou wenschen: De onderwijzer uit de hoogste klasse ontwerpt eenige stellen zinnen, die na visie door het hoofd der school worden opgezonden aan de leeraren van Middelbaar en Hooger onderwijs, die samen kiezen. Zij kunnen van hun kant 'n paar stel ontwerpen, waaruit door hoofd en onderwijzer weer in onderling overleg gekozen wordt. Uit den verkregen voorraad goedgekeurde zinnen heeft de leeraar vrije keuze voor zijn examen. Wanneer men bang is voor corruptie kan men den leeraar het recht geven b.v. twee zinnen te geven geheel van eigen keuze. Het onderwijs aan de lagere school zij meer uitsluitend gericht op 't aanbrengen van 'n f linken woordvoorraad door veel lezen. Kennis van de voornaamste onregelmatige werkwoorden is daartoe beslist noodzakelijk. Wat van de grammatica wordt geëischt kan in overeenstemming blijven met wat vroeger werd verlangd. Alleen, men stellede thema's Fransch-Hollandsch uit tot de H. B. S. en 't Gymn. en leere de toepassing der grammatica in Fransche invul-oefeningen in den geest van de invul-oefeningen, die Dubois geeft voor 't Middelbaar en Hooger Onderwijs. (Zooals ze dus ook op 't ad missie-examen moeten zijn, benevens 'n ver taling van 't Fransch in 't Hollandsch.) Van de lagere school gaat 'n berichtje over den leerling, geteekend door 't hoofd en den klasseonderwijzer, naar de nieuwe in richting alvorens 't examen wordt afgenomen, teneinde in te lichten omtrent aanleg (wisof taalkundig), gedrag, vlijt, geaardheid. Waarmede rekening wordt gehouden tegen over den candidaat die e.v. minder goed gedisponeerd is op 't examen. Waar dit examentje in den regel ook liep over Ned. Taal, Rekenen, Aardrijkskunde en Geschiedenis kan ik hier tegelijk aangeven, waarom men het ook voor die vakken gewijzigd kan behouden zonder dat het spook van overmatig huiswerk" ten tooneele behoeft te komen als men maar de onvoldoende eenheidsschool de deur wijst. Wij gebruikten voor Ni'derlaiidsche taal de bekende boekjes voor 't U. L. O. van Vrieze en Waanders. Een vergelijking van de/.e boetes ftitt de boek,es van Vnese voor de gewone lagere school, nu eenheidsschool", kan u doen zien, hoe men teiwille van die eenheidsschool voortaan zoo goed als alle begripsvorming bij 't taalkundig onderwijs voor a.s. H. B. S.ers en gymnasiasten overboord werpt en 't laat worden het 1.s.systeem: ,,To beat about the bush". Alles ter meerdere eere en glorie van 't onderwijs in de vreemde talen, dat overal zijn handen op 'n leege plaats slaat. Ik gebruikte naast mijn boekje: Holtvast, dat op de Ie klasse van de H. B. S. werd ge bruikt, en richtte me naar dit boekje,omdat het op de H. B. S. gebruikt zou worden, als het spraakkunstje van Vrieze en Waandens ervan verschilde (b.v. voor de benoeming een deel van zijn taak verzuimen. En indien dit doel wel erkend wordt, waarom dan niet ronduit, met alle respect voor den ernstigen arbeid van partijen en politici, te erkennen dat het Genootschap wel degelijk hoopt en er naar streeft ook verzedelijkend op de politiek in te werken. Dit streven zal evengoed in politieke kringen waardeering vinden en begrepen worden, ook al is 't niet altijd even aangenaam. Wat deert het of er dan eens gespot wordt overeen soort zedemeesterschap" dat van een dergelijk Genootschap zou uitgaan? Welk idealistisch streven is niet bespot en tegengewerkt? Naar welken profeet zijn nooit steenen geworpen? En zal het aanzien van een dergelijk Genootschap in den lande ooit van eenige beteekenis worden, indien het tegenover een poging van hoon of spot telkens verklaart: Neen, ik zal heusch geen zedemeester van de politieke wereld zijn". Waarom werd in de oprichtingsvergadering van 10 Jan. te Amsterdam door een der bestuurs leden het Genootschap zelfs gekarakteriseerd als het geweten voor de politieke wereld, zonder dat dit door het overige bestuur werd bestreden? Naar ik meen omdat deze uitdruk king wel overdreven mag zijn, maar toch inhoudt wat de vele leden ter vergadering hoopten van den invloed, die er op den duur van het Genootschap zou kunnen uitgaan. Het onbevredigde gevoel en de onrust over de nationale en internationale politiek, het hunkeren naar meer licht en zekerheid over de machten, die staten en volken leiden, onze eisen om allereerst geregeerd te worden volgens zedelijke beginselen en niet langer te dulden de overheerschende politieke macht van voor ons onduidelijke en duistere oeconomische factoren of belangen, was 't niet dit alles dat leidde tot de geboorte van het Genootschap, dat enkele honderden deed toestroomen in korten tijd en dat anderen deed aarzelen toe te treden, omdat zij dit doel ten slotte niet scherp genoeg naar hun wensen in een program geformuleerd en op den voor grond gesteld zagen? Ik heb gehoopt en hoop nog dat het Genoot schap naast zijn rustige studies en lang zamer, bezonken arbeid van langer duur zal worden een lichaam, dat durft, dat niét bescheiden is; dat ook vele leden van partijen tot zich moge trekken, ja, maar dat bovenal zóvrij en onafhankelijk zal staan, dat het overal en telkens als het noodig is, ook over actueele gebeurtenissen, handelingen, woorden, daden uit de politieke wereld, zoowel van regeeringen als van partijen, de waarheid zal zeggen, kritiek zal oefenen, dat in bijzon dere gevallen adressen of volkspetities tot regeering of conferenties zal richten. De naam van het Genootschap is mij volkomen onbegrijpelijk, indien het niet de bedoeling is de politiek zoodanig te verzede lijken, dat zij meer en meer wordt tot een staatkunde, waaraan zooveel mogelijk het geheele volk deelneemt en die aan de bevol king dat is tenslotte aan de mensshheid als geheel ten goede komt. Wij blijven nog hopen, dat het Genootschap de politiek mee zal verzedelijken en dat het den naam van zedemeester zich onweerspro ken wil laten aanleunen. Wanneer het Genoot schap vrij en onafhankelijk wil staan en durft, zal het wellicht eens in de toekomst recht verwerven op dien naam. Maar wat de meerderheid der leden en wat afwachtende niet-leden in dit opzicht hopen of verwacht hebben,is vrijwel een gesloten boek. Mochten van onbepaalde voornaamw. en telwoorden). Het onderwijs in 't Fransch steunde bij die begripsvorming. Op 'n enkele uitzondering, waar 't begripsgevoel in de beide talen ver schilt. De eischen kunnen blijven zooals ze op de meeste H. B. S.en werden gesteld. Leer van den enkelvoudigen zin en spelling, maar de eisen van 't Gymnasium, leer van den samengestelden zin, verdwijne. Men ver onderstelde o.a. aanwezig de kennis van 't grammatisch verbindend dat blijkens ver scheidene stellen examenwerk van vór 1920. De overgang moet voor 't gymnasium dus wél groot zijn ! Temeer waar 'n streven gaat onder de onderwijzers, op de eenheids school nog minder van grammatica te gaan geven dan nu reeds wordt gedaan. Het rekenwerk, dat cp 't admissie-examen worde gegeven, zij gericht op nauwkeurig cijferen, dat dwingt tot 'n voortdurend herhalen op de L. S. van alle gevallen bij aftrekken, vermenigvuldigen en deelen, met nullen en A:omff7a's,waaroveriedere handleiding opheldering geeft, met vermijding van al te groote getallen; en 'n goed gebruik van de teekens. boogje?, accolades; 'n juiste kennis ons van de opeen volging der hoofdbewerkingen met geheele en gebroken getallen, zooals dat later bij de algebra te pas kornt. Vór 1920 sloofde de onderwijzer zich af, vaa allerlei denkoefeningen voor 't berede neerd oplossen (voor dit doel naar den gang der gedachte door hem gerubriceerd) de redactie aan te leeren en door verandering der gegevens vast te leggen ; hij bracht de leer lingen na veel tijd- en moeite-verspilling zijnerzijds tot de hoogte van 't Supplement van Scholte, alles: sommen ontleend aan admissie-examens, opgegeven zonder overleg met het l.o., om tot zijn verbijstering te constateeren, dat dezelfde heeren, van 't m.o., die deze sommen hadden uitgedacht, later op de H. B. S. of 't Gymnasium dergelijke sommen nooit meer lieten maken. Als men de eischen van 't examen had gehouden op de hoogte die door de wiskunde noodzakelijk wordt gemaakt, had men voor rekenen nimmer huiswerk behoeven op te geven. Hier zou de eenheidsschool volstaan kunnen, waar door 't Gymn. of de H. B. S. niet op de l .s. werd voortgebouwd. Voor aardrijkskunde van Nederland gebruikten wij 't boekje dat Ten Have schreef voor de beide laagste klassen van normaalen kweekscholen. Ik lichtte er de namen uit, rangschikte ze in 'n makkelijke volg orde, in natuurlijke groepjes bijeen voor 't vlugge aanleeren, maakte van den inhoud der les vragen, omdat kinderen over den inhoud heen" lezen, hectografeerde alles op blaadjes en liet thuis leeren. Het resultaat was van bijna allen zeer bevredigend, omdat het geleerde 'n herhaling was van 't vertelde en langs dezen weg voortdurend kon worden gerepeteerd. De leeraar van de H. B. S. behandelde in de laagste klassen hoofdzakelijk Europa, vroeg op 't admissie-examen hoofdzakelijk Nederland, het uitstrijken" der moeilijk heden had dus hier plaats, de L. S. nam Neder land voor haar rekening met nog wat van GRONINGEN Na 250 jaar, Groningen in vlag en wimpel, Groningen in vrijheids-groen, En eens even luid bewezen, Dat het zwierig mee kan doen. Groningen, de derde Koopstad Van ons kleine Vaderland, Liet de hooge klokken luiden Stak de teerton in den brand. Dat werd molleboonen kraken, Dansen in het Starrebosch, Door een glaasje boerenjongens" Kwam het boerenmeisje los. Rabenhaapt was rond gaan spoken Ergens in de Kiek in 't Jat", Hij, de onvervaarde redder Van de sterke Gruno-stad. Dat werd op zijn Groningsch juiven, Feesten in de Harmonie", Groningen en Ommelanden Aan de fal-de-ral-de-rie! J. H. SPEENHOFF _____ voor NEDERLAND en KOLONIËN AMSTERDAM en ROTTERDAM Agentschappen in Nederland: 's-GRAVENHAGE, TILBURG, LEEUWARDEN, OISTERWIJK, DENHOUT, LOGHEM en BORGÜLO. Agentschappen in Indië: BATAVIA, SOERABATA, SEMARANG, BANDOENG, MEDAN en WELTEVREDEN IIIIIIMII il lliiMiiiiimiuii zij in ieder geval in 't belang van het Genoot schap actiever worden, afdeelingen stichten, leden werven en zich uitspreken over wat hun verwachting is. Wageningen. A. H. B L A A u w illlllllliiilimilmilllll Europa en de wereld, de H. B..S. Europa enz. met herhaling van Nederland en later uitbreiding. De aardrijkskunde bracht het Fransch niet in 't gedrang met 'n overmaat van huiswerk. Te meer waar de ouders mede werken. Maar hoe nu op de eenheidsschool, waar opgeven van huiswerk voor 'n vak als 'n reden tot klagen" vaak wordt aangezien, waar van 't huiswerk veel te weinig terecht zou komen, dan dat het zijn nut zou kunnen hebben als vooropleiding voor 'n H.B.S. Al het tijdroovende memoreeren gebeurt op school, omdat men zich naar de mindere goden moet richten. Het gaat in armzalig Schneckentempo. Het wachtwoord wordt beperken". Men merkt dit het best als men eerst geweest is aan 'n U. L. O. school (van de oude Wet) en later weer terugkomt aan 'n derde klasse Ischool bij 'tgewoon l.o. Men moet zijn ziel in ijdzaamheid bezitten. Het te weinig dat de eenheidsschool noodzakelijk geven moet, dient te worden ingehaald, moet den leerling, eenmaal op de H. B. S., weer des tem eer be zwaren. Tenzij men ook hier weer in de heksendans der vereenvoudiging gaat mede springen, en zich voor de aardrijkskunde tevreden stellen gaat met 'n verlicht program. Het resultaat van 't geschiedenisonderwijs op de lagere school is haast hetzelfde, als de volwassene heeft, die 'n lezing meemaakt over Bismarck, Cavour enz. zonder 'n gezette geduldige inprenting van wat 't leerboek over die materie geeft, zonder dus de memoreerende herhaling": 'n vaag beeld, dat met de vlugheid van den tijd uit de herinnering als 'n lichte morgennevel wijkt. Die memoreerende herhaling" kon een integreerend deel zijn van de oude U. L. O. school. Wie zich voorstelt het ook zoo in te richten op de eenheidsschool om daardoor de economie in 't onderwijs te betrachten gedurende de school uren, zou even ontnuchterd uitkomen als de kip, die k te water gaat, omdat ze eens haar buurvrouw, mejuffrouw eend, zag zwem men, 't Is zooals 'n oudere onderwijzer zei: 't Is niet alleen het er in brengen, maar 'c is vooral het vasthouden. Beide waren op de oude U. L. O. veiliger dan op de nieuwe een heidsschool. En nu de slotsom. Keeren we terug tot 'n school die rekening houdt met de eischen, die H. B. S. en Gymna sium door hun onderwijs noodwendig stellen moeten om zelf met succes te werken. Voer het oude examen weer in, waardoor gemakzucht wordt geweerd en 't idee ik kom er toch wel" niet zoo gemakkelijk post vast. Ook om 'n goede tucht ! Zorg vooral voor onderling overleg, voor 't noodige contact bij 't samenstellen van uw examenwerk, bij 't inrichten van uw onder wijs ! Dan zal geen enkel a.s. U. L. O. leerling dood gaan van 't huiswerk. En de energie, die over is, kunnen blijven werpen op de leeren bal. 't Is in 't belang van den a.s. student, uit welke kringen hij dan ook komen zal. 't Is in 't belang van de ontwikkeling van ons volk in 't algemeen ! We willen vór-, niet achteruit. R'dam K- C. MlNDERHOUD