De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1922 2 september pagina 3

2 september 1922 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

2 Sept '22. No. 2358 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND N.V. PAERELS' Meubileerlng-MQ. AMSTERDAM COMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN Rokin128-Tel.4541N. U f 2.50 ? Diner i 5.Salons voor aparte Familie-Diners Spoors CHENARD&WALCKER N A S H M. A. N. Automobielen en Vrachtwagens I.V. Automobiel Hij. JET CENÏIlUr Parkstraat 91a - 's-Bravanhaga Tel. Haag 3569 Fi. SINEMOS 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 6812 HEMDEN HAAR AAJ wA.s.poorjr. Cuiemborq Motor- en Zeiljachten TE KOOP, In diverse grootten en prijzen. Lijst van In commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. Binctmn & LUGT AFD. JACHT AGENTUUR Slepersvest 1 Rotterdam Sniltchfill UENTS BUI Zelfond. 99 Cmt Ir. In den Boekh. en na postw. bij RIËNTS BALT, Den Haag, Daguerrestraat 28. aam 15 w De N ll T/e zekere Overtuiging zooWel tJefiibriKfinfa^ firma zicI)tblyVena Verantwoord lijk Voelen Voor het hoote peil onzer instrumenten, moet den muziekliefhebber bij aankoop een evtoel Van rust en Voldoening ^ zen n -vOaarbord biedt U de naam onzer bekende 3tcvndaardmerken,waarVan een jraaie collectie Piano'5 -\?leuóel«j Player-Piano5 teéen «êemaH^de prijze onze magazijnen 15 tóeëxpojeerd. De anwezi^beid Van eeniée occasiorij onzer 3t£\ndaördmerken tetfen Gereduceerde prijzen verdient zeKer de aandacnt. Indien rfewenscht,kjjn de financiè'ele kwestie op de mee5t teéemoetkpmende wijze v>oor U ereéela worden. In ruil te nemen instrumenten worden te<5en de hootfstmoéeliike waarde overgenomen. O J v *) UTRECHT AMSTERDAM HILVERSUM CHOORSTRAAT HEILIGEWEG IANGESTRAAT DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift. aan bovenstaand adres WHITE uit voorraad leverbaar. NIEUWE en GEBRUIKTE 2 TONNERS -:- beide met volle garantie -:N.V. Gebr. NEFKENS1 Automobiel Mij. AMSTERDAM - UTRECHT HCDENDAAüSCHE ME.U6ELEERINGSKUNST RAADHUISSTR&ftKal AMSTERDAMS i DIR: JAC^BQSCH , DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 10.?per Jaar di ei EENIGE SPECIALITEIT ii GEZONDHEIDSka ka ?gONDERGQEDEREN {tg D| Nederlandsch Fabrikaat |g |«:TRICOTHUlSl ?J REG.BREESTRAAT.35 |g B^ TEL. 5O66 N. KH 9?>>/»;.<>:.*: f», t*. Kr. f*. *rr^, .<*:<& :«*..«?. :o.w .<y.<^^ fsaaaenaauaaaeoeaatif itiiiiiliiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii HOE VLOEIEN DE BRONNEN VAN ONS NATIONAAL INKOMEN ? Deze lange titel is den schrijver eigenlijk nog te kort. Wat ons ontbreekt, is een statistiek, die aantoont, wat onze landbouw, veehouderij, industrie, handel, enz. verdienen met andere woorden, hoe het nationale" inko men is samengesteld. Nu we een algemeene inkomstenbelasting hebben, en een statistiek der dividendbelasting, de laatste naar ver schillende bedrijven gespecificeerd, is er voor cijferaars een begin van geestelijk voedsel, iets als de hors-d'oeuvres, gekomen, maar de eetlust wordt daardoor te grooter. Trachten we uit de bestaande statistiek te halen, wat er in zit. De gezamenlijke tractementen van alle ambtenaren (van den bode der provinciale griffie en den politieagent tot den voorzitter van den ministerraad toe) waren in 1922 volgens minister de Geer: vijf honderd millioen. Ze zijn echter l Januari 1920 zeer ver hoogd; voor 1918 ('t jaar, waarover we gaan rekenen) zijn ze op de helft te schatten. Dan de arbeidsloonen. Volgens de cijfers der ongevallenstatistiek waren deze in 1917 533 millioen. In 1918 kan men daarvoor, gezien de stijging, aanne men: 600 millioen. Maar niet alle arbeiders vielen onder die wet. Niet de landarbeiders, de visschers, winkelbedienden, enz. enz. het totaal voor alle loontrekkenden kan men zeker op 700 millioen stellen. Daarbij is dan niet het ,,hooger personeel" in den handel daarvoor hebben we geen gegevens. Ni JÉppe Archipel" 's Gravenhage Spec.: Maand- en Trouw-auto's UMI i iiiiiiiiiimmii m HUI i iniiiiiiiniiiii 111 ? CHÉRADAME OVER FRANK RIJK EN EUROPA Alleen zij die de verwoestingen in NoordFrankrijk met eigen oogen aanschouwd hebben, of die zich in voldoende mate van de beteekenis daarvan op de hoogte hebben ge steld, zijn in staat zich in de gedachten te verplaatsen van het Frankrijk van onze dagen. Alleen zij die al het leed en al de diepe ellende hebben gepeild die aan het Fransche volk door Duitschland's toomlooze heerschzucht zijn opgelegd, vermogen het afgrijzen en de ontzetting, maar ook de vrees voor een mogelijke herhaling van de oorlogsgruwelen, die ten grondslag liggen aan Frankrijk's houding, voldoende te begrijpen. Het is geen ziekelijke vrees die zich van Frankrijk's volk zou hebben meester gemaakt, zooals velen denken. Een zoo viriel en moedig volk ver dient een dergelijke aantijging allerminst. De slag aan de Marne en de verdediging van Verdun en vooral het terugveroveren van Douaumont zijn heldenfeiten, die in de geschiedenis hun wedergade zoeken. Het is niet vrees, het is de dure plicht van elke Fransche regeering, alles in het werk te stellen om het erfdeel der vaderen te beveili gen tegen hernieuwde invallen uit het Oosten. Het zijn die gevoelens waarvan het boek dat vór ons ligt, La Mystification des Peuples 1UKNÏÏ Mü. HOLLAND", Weesperzijde 94, AMSTERDAM ..HOLLAND HOLLAND Tel. Zuid 4271. Tel.-Adres Transport" VERHUIZINGEN, ook per gesloten auto verhuiswagens met aanhangwagen. Binnen een rayon van 8O Km. bespaart men Hotelkosten. BEHANGERIJ en STOFFEERDERIJ. Machinale Stofreiniging. Be waar p l aatse n voor inboedels Alliés door AndréChéradame, als het ware doortrokken is. Zooals van een schrijver, die van de ge schiedenis van zijn tijd een zoo grondige stu die heeft gemaakt te verwachten was, behan delt hij zijn onderwerp met groote kennis van zaken, en al laat hij ook somtijds zijn verbeel dingskracht vrij spel, het is voor het Fransche volk, tot hetwelk zijn betoog gericht is.noodig, doorloopend bedacht te blijven op de gevaren die het in de toekomst kunnen bedreigen. Vooral geldt dat voor een volk als het Fran sche, dat zoo gaarne het geleden leed vergeet, en liever het oog richt op de dagtaak die voeren moet tot betere toekomst. Daarom acht Chéradame het noodig, zijne landgenooten te wijzen op het potentieele gevaar dat blijft dreigen door het Pangermanisme. Die harts tocht die zich reeds vór den oorlog van het Duitsche volk, althans van het meest invloed rijke deel ervan, had meester gemaakt, en die gedurende den oorlog als een lavastroom van passie alle overwegingen van menschclijkheid en internationale gebruiken wegvaagde, heeft Chéradame sedert vele jaren bestudeerd. Het is een merkwaardig verschijnsel: de razernij die na jaren van voorbereiding, plotseling geheel een volk overweldigt. Het heeft zich in de geschiedenis meer voorgedaan, en het is betrekkelijk zófrequent, dat het alle ar gumenten waarmede de economen pogen aan te toonen, dat oorlogen ten slottealle de ge volgen zijn van economische oorzaken, te niet doet. Het Pangermanisme, d.w.z. het vaste geloof dat Duitschland de drager is van de Kultur" die een creatie is van den Germaanschen" geest van het Duitsche volk, en dat die Kultur" over de geheele wereld moet worden verbreid, desnoods te vuur en te zwaard, is een geloof met een mystieken tint. Gelijk alle gelooven of Godsdiensten kent het Pangermanisme zijne adepten of hoogepriesters, zij.ie zieners, zijne profeten, zijne dwe pers en dichters. Die allen inspireerden het geheele volk dat, welvarend en rijk, gezom1 en wél-doorvoed, tot barstens toe vol was van energie, van hoogmoed en van veroveringszucht. Het volk liet zich gewillig leiden door zijne regeerders. Deze hadden den veroverings oorlog lang voorbereid. Een merkwaardig bewijs daarvan, hetwelk Chéradame, vreemd genoeg, niet vermeldt, is wel de houding van Duitschland en Oostenrijk-Hongarije op de Tweede Haagsche Conferentie (1907). Van de 40 landen, aldaar vertegenwoordigd, stem den er 35 vór verplichte arbitrage; tegen 5 landen (waaronder, eigenaardig genoeg, Duitschland, Oostenrijk, Turkije en Bulgarije !) IIIIHII IIIIIIIIIIIIH Tot zoover het arbeidsinkomen der nietbezitters (want daartoe behoort toch de overgroote meerderheid), het is een totaal van n milliard. Welk inkomen werd uit het bezit van vermogen verkregen? Ook dit moet men schat ten. Uit de successie belasting gemiddeld tusschen 1916 en 1920 is, wanneer men het gemiddeld geërfde vermenigvuldigt met den gemiddelden levensduur, te vinden, dat het vermogen aan vast goed is: 5,4 milliard en dat aan effecten enz. 8,6 milliard (Het laatste is in 1922 wel heel wat minder, maar zówas het in 1918 ongeveer). Aannemend, dat de effectenbezitter vijf percent van zijn geld trok en de bezitter van grond of huizen vier percent, dan wordt hun inkomen: 430 en 220 millioen. Samen zes honderd vijftig millioen. Daar moet echter worden afgetrokken: vijf percent over het passief der nalatenschappen, ad honderd miliioen. Maar nu het inkomen, dat men het gemengde kan noemen: de winsten van bezitters, groote en kleine, die tevens arbeiden ; boeren, eigenaars, pachters, winkeliers, groote en kleine patroons. IIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII imiiimmi n i»iiiiimiiimmilim Hotel Duin en Daal Volledig pension met kamer v.a. ?7.?p. d. Dat van de landbouwers kan men schatten over de 1,200.000 hectaren weiland, die onze Jaarcijfers" uitmeten, waag ik 180 millioen inkomen te berekenen en over de 900.000 hec taren bouwland evenveel. (Zoodat men voor 't heele inkomen van den landbouw dat dan voor een klein deel al onder het inkomen uit vermogen is gerekend, ongeveer 450 millioen kan stellen). Voor de andere bedrijven zijn er geen gegevens; daarvoor is onze belasting-statis tiek te weinig gespecificeerd. Hoeveel blijft er totaal voor over? Ja, nu komt het verbluffend 'wonderlijke van het geval. Voor den heelen middenstand, Navigatie en Mooi-Nederland DE EL1TE-SIGARENMERKEN Verkrijgbaar bij da voornaamste winkeliers Fabr.: Firma RAPPARD & POTT - Tiel Illlllllllllltllllllllllllllllllltllllllllllllllllll Tot groote verontwaardiging van de gedele geerden der andere landen werd de verplichte arbitrage door de vier bondgenooter, die reeds zeven jaren vór den oorlog het princi pieel zeer met elkander eens bleken te zijn, ge saboteerd, en het doel waarmede de Confe rentie belegd was, werd niet bereikt.Toen Ni co laas II in 1914 ten einde raad aan zijn vriend Wilhelm II duidelijk voorstelde om het Hof var> Arbitrage in den Haag uitspraak te laten doen, ontving hij niet eens antwoord ! Wij hadden dergelijke zakelijke argumenten liever in Chéradame's boek aangetroffen, dan de altijd eenigszins aanvechtbare argumentatie die hij aanwendt door het citeeren van allerlei schrijvers en journalisten. Daarmede bewijst men wel dat er zekere Duitsche kringen be stonden waar agressieve neigingen heerschten, maar niet dar aie in regeeringsdaden terug gevonden konden worden. Het boek is even wel doorspekt met citaten uit de Matin en andere Fransche bladen. Die citaten mogen ls ar gumenten belangwekkend zijn, ze bewijzen niets. Veel meer bewijzen had de schrijver kun nen putten uit Duitsche geschriften, zooals die van Lichnowsky, Eckarclsteine, Muehlon e.a. Chéradame maakt veel ophef van een groupe de financiers, dont les families sont gén ralement d'origine juive allemande" in de om geving van Lloyd George, en hij noemt Hyacinthe Philouze die evenals eenige anderen daarop heeft gewezen. Nu is Philouze juist een van die journalisten, die veel gedaan hebben om de verhouding tusschen Frankrijk en En geland ie vertroebelen, o.a. door het aanmoe digen van de Egyptische nationalisten. De gene echter die het meeste in die richting heeft gedaan door Duitschland aan te moe digen, is Keynes, van wien wel niemand zal beweren dat hij een duitsche jood is. Dat is evenmin toepasselijk op de firma Sassoon.die uit Bagdad afkomstig is, en vermoedelijk ook niet op Lord Reading (Daniel Isaacs). Niettemin is het moeilijk tegen te spreken dat het joodsche element in Engeland een positie van invloed bekleedt. Weliswaar zijn tien groote joodsche financiers leden van de Privy Council: Nathan, Samuel, Cassell, Montague, Ooschen, Mond, Reading, Speyer (die echter uit den Raad verwijderd is wegens het onder houden van betrekkingen met den vijand), Samuel en Rothschild. Toch moei men in dit opzicht niet overdrijven. Er zijn vele honder den Privy Councillors, en derhalve vormt hei joodsche element in den Raao een zeer kleine minderheid, en ook moet men den invloed van den Raad in Engeland niet overschatten. Chéradame's betoog blijft echter belangwek kend. Overigens zijn over het geheel de joden in Engeland goede patriotten geweest, som tijds zelfs, zooals Disraeli, plus royaliste que Ie roi ! Maar Chéradame ziet nu eenmaal overal spoken, en hij heeft gelijk, wanneer hij beweert dat het agressieve Pan-Germanisme nog lang niet dood is. Het is niet mogelijk in een kort artikel een behoorlijk overzicht van een zoo belangrijk boek als dit te geven. Niemand zal beweren, dat Frankrijk zich niet over zijne bondgenooten te beklagen heeft en dat Duitschland's onwil om te betalen voor Frankrijk niet de meest funeste gevolgen kan hebben. Het kunstmatige failliet van Duitschland kan het werkelijke van Frankrijk ten gevolge hebben, zegt schrijver. De oorzaak van al het kwaad ziet hij in den wapenstilstand dien hij noemt een typische pan-Germaansche intrige, gesteund door Wilson en Lloyd George. Dat erallerwege oorlogsmoeheid bestond en overwegingen van economischen en humanitairen aard een heftig verlargen naar vrede hadden teweegge bracht, terwijl het zeer de vraag was of alle legers nog te vertrouwen waren, vermeldt schr. niet. Dit alles moet op de beslissing van Foch invloed hebben uitgeoefend, alsmede de menschlievende overweging die hem eer aan doet, dat er nu genoeg bloed gevloeid had. Chéradame klaagt over de onvoldoendheid van de Fransche propaganda in den vreemde. Zijn boek poogt voer een deel in die lacune te voorzien. Maar het is naar onze meening voor dat doel te langdradig en de schr. poogt te veel te bewijzen. Het heeft toch weinig nut meer, te wijzen op de oorzaken van den funesten wapenstilstand. Die is nu eenmaal een historisch feit. Liever hadden wij een betoog gelezen uitsluitend over het zeer denkbare Duitsch-Russische gevaar, waaraan de schrij ver veel aandacht schenkt. Ook had Chéra dame beter gedaan, wanneer hij de basis eener constructieve politiek, evenals Celtus, had ge zocht in een aan den Volkenbond op te dragen actie. Dat de Entente van deze hare eigene creatie zoo bitter weinig gebruik maakt ib te meer te betreuren, omdat zij herhaaldelijk verklaard heeft, alleen oorlog te voeren ten einde een toestand te scheppen waardoor de wereldvrede verzekerd zou zijn. Dat zij hare eigene schepping verloochent, is onvergeeflijk. Een groote fout beging Frankrijk, door het Fransch-Belgisüie tractaat niet bij den Voldriehonderd-duizend man, waaronder alle patroons, fabrikanten, kooplieden, winkeliers, advocaten, journalisten enz. enz., blijft van de 24 millioen inkomen over 1918 over.... zes honderd millioen, dat zou evenveel zijn als de arbeidsloonen, onder de ongevallenwet vallend ! Dat kan natuurlijk niet. Hier blijkt zeer duidelijk, hoeveel belasting er in Nederland is ontdoken. Het niet-aangegeven inkomen is op zijn minst op vier honderd millioen te stellen. We staan thans bij de veel te weinig ge vulde schatkist en kunnen de verloren millioenen weemoedig nastaren. Het is te hopen, dat de wet behoorlijk verscherpt wordt, en dat het departement van financiën een onderzoek instelle naar vooral centrale 1) methodes, om de inkomens beter na te gaan. J. J. B E K A A R 1) De inspecteurs, ieder voor zich, vechten namelijk hard genoeg. kenbond te doen registreeren. Te meer ver wonderlijk is die fout naardien art 18. van het Covenant zegt dat ieoer tractaat onmiddellijk bijden Volkenbond moet worden geregistreerd. Dit tractaat echter is niet in zijn geheel zoo geregistreerd en is volgens art.18 dan ook niet rechtsgeldig! Nu heeftFrankrijk wel tevergeefs voorgesteld, en terecht, den Volkenbond de macht te verleenen in den vorm eener inter nationale politie, zonder welke het recht een schaduw blijft. Maar het Covenant heeft Frankrijk toch geteekend. Natuurlijk is Amerika's houding, die schr. scherp afkeurt, schuld aan Frankrijks optreden met België tegenover den bond, hetgeen echter omgekeerd Amerika in zijn afwijzende houding gestijfd heeft. De verbijsterende verwardheid der Europeesche problemen eischt gebiedend oplos sing langs den rationeelen weg van interna tionale coöperatie door den Volkenbond. Lloyd George heeft dat nog dezer dagen ver klaard en Lord Grey die tot de oppositie be hoort eveneens. Indien die twee staatslieden Frankrij k in die richting kor, den leiden, zouden zij de wereld een onschatbaren dienst bewijzen. Het is jammer dat Chéradame niet een constructieve politiek in die richting aanbe veelt. H. D u N L o p nsfspgigarantie BI ttijkz prijzen. Amsterdam Overtoom 2.79

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl