10 DE AMSTERDAM AA EK, V/EEK BLAD VÜK NEDERLAND 2 Dec. "22. RIJM-KRONYCK Gedachten over het huwelijk. Naar aanleiding van de debatten in de 2de kamer der Staten-Oeneraal. Op, echtelieden ! Op ! Men wil u wetten stellen en palen, zonder tal, en perken, niet te tellen, opdat ge-u in den band waarin ge samen leeft niet aan geweld of dwang van daden overgeeft. Een groep van albedils en dorre, drieste vrouwen, bezeten van gezag en mangel aan vertrouwen dringt, krijtend, tot de rust van 't huiselijk haardvuur door. Op,^ vrienden, op ! Ter deur ! En stelt u breed er voor. In 't zelfde vrije land waar eenmaal, Cats, de oude, het huwelijk bezong en rijm op rijmen bouwde, ter eere van dien bond een kostbaar monument, daar komt zijn nazaat thans, verwaand en malcontent, en vraagt o ondergang van 't fier geslacht der C(K)-atsen om wettelijken dwang en nieuwerwetsche fratsen opdat het huwelijk zij, wat haar verlangen is: niet een gewijden bond.... maar een gevangenis. Maar Heemskerk blijft bedaard. Hij hoort de woorden vloeien en wil zich zoo het moet wel met de zaak bemoeien. Hij schudt het grijze hoofd aan ondervinding rijk van huwelijkstheorie en huwelijkspractijk. Hij laat het mansvolk maar doceeren en vertellen en hoort uit dorre vrouwenborst de klanken zwellen, en hoe men prijst en laakt het alleroudst contract. En 't is hem, of van 't dak een geest kwaam' afgezakt, verwonderd en verstoord om 't klinken van die klachten, die droef en zwijgend naast zijn hoogen stoel bleef wachten, totdat de woeste stroom in 't eind was uitgeraasd. Toen sprak hij zonder luim, en ieder scheen verbaasd hetgeen niet in een rol of wetboek staat geschreven manr wat de grondsteen is van ieder huwelijksleven: Gaat 't echtelieden fout.... dan was het huwelijk slecht, gaat 't goed,.... dan komt de zaak zelfs met krakeel terecht. Toen week de geest, verheugd, van den ministerszetel en wierp zich, ondanks wacht en wapenmacht, vermetel terug naar 't hooge dak, verdwijnende terstond, en bracht, den Lieven Heer een wijl daarna reeds kond. Uw zaak, zoo meldde hij, is ginds nog immer veilig, de band van man en vrouw nog als tevoren heilig!" Maar al die speeches dan?" vroeg, ongerust, de Heer. Toen lachte, luid, de geest: ,,....ach! hol geredeneer, Om alles en om niets.... om wissewasjes.... nietsjes ! kortom, vergeef me 't woord, O Heere.... maiden-speeclies !" M E L i s S 'i1 o K L DE OUDE HOOFDSTAD VAN Vraagt Uw Leverancier: 'T GOOI & l DEC. 1572?1 DEC. 1922 Onder de oude gevelsteenen in het, uit onze Vaderlandsche Historie genoeg bekende, stedeke Naarden, dat eens de bloeiende hoofd stad van Het Gooi was, trekt allermeest de aandacht die, welke, in kleuren bewerkt, den Moord van Naarden" in beeld brengt en prijkt in den gevel van de voormalige Gasthuiskerk, gewoonlijk aangeduid met den naam Het Spaansche Huis". Den l Dec. 1922 is het drie en halve eeuw geleden, dat Naarden door de Spanjaarden werd uitgemoord, leeggeplunderd en in brand gestoken, gelijk de, in dien gevel te lezen, inscriptie vermeldt: Denckt op den dach Dat men hier sacn Hoe Spangien tegen woort Berooft heeft 't landt Dees stad verbrandt De burgerij vennoort Ao 1572 D. 1. D. C. De Spaansche bevelhebber Romero, aan wien Alva's Zoon Don Frederik opgedragen had de onderhandelingen met Naarden's burgerij te voeren, had beloofd, dat de burgers niet in het minst aan lijf of goed gedeerd zouden worden" en deze belofte bezegeld door tot driemaal toe de hand te JUIST uw SMAAK; JAC.URLUS HAVANA 12 SI? SIGAAR FABRIKAAT ,. FLEVQ" - "UTRECHT drukken van Lambertus Hortensius, den rec tor der Latijnsche school te Naarden. Het vreeselijk bloedbad, dat binnen Naarden's poorten werd aangericht, zou getuigen van de verregaande trouwloosheid van Romero. En al wat door Naarden's bevolking werd geleden, welke, op een zestigtal burgers na, werd om het leven gebracht, zou anderen steden leeren welk lot haar te wachten stond, zoodat met de uitmoording der stad het tegenovergestelde bereikt werd van hetgeen Alva bedoeld had. Het gruwelijk drama, afgespeeld in de oude Gasthuiskerk, toenmaals als Stadhuis in ge bruik en waarin een 400tal, geen kwaad ver moedenden burgers vermoord werden, deed overal een "eest van krachtig verzet ontstaan, welke leidde tot de afschudding van het Spaansche juk. Zou wellicht dit jaar de l December te Naarden niet met stilzwijgen, niet onopgeEEN PIJNLIJKE HISTORIE Een medewerker van de Amsterdam mer" ontmaskerd! Wij ontvingen het onderstaande, zonder linge schrijven van onzen trouwen medewerker Melis Stoke; slechts o.p diens dringend verzoek gaan wij tot plaatsing er van over. Gaarne hadden wij hem deze pijnlijke ge schiedenis bespaard. Nu hij echter, ondanks onze herhaalde en ernstige waarschuwing, blijft aandringen op publicatie, willen wij, vooraf, een woord van oprechte deelneming plaatsen aan het adres van zijn rampzalig gezin, dat thans wel metden vingernagewezen zal worden. Enfin, wij blijven er van overtuigd het ui :.erste verricht te hebben om het thans ontketende schandaal in de kiem te smoren. Thans ga het noodlot zijn gang. De achterklap is los. Wij wasschen onze handen in onschuld. (Red. 't S c h i et gat".) Redactie en Uitgevers van De Amster dammer", weekblad, te Amsterdam. Mijne Meeren, Wanneer deze regelen onder uwe oogen komen, is ondergeteekende in wanhoop gedompeld. Wat toch is het geval? Gisteren werd ons gezin verrast met uw werkelijk schitterend kerstnummer. In minder dan geen tijd waren wij allen in de lectuur er van verdiept. Ik droomde van het jongmensch op den omslag en vroeg mij af waarom hij zoo'n lief meisje klare jenever zat te voeren, nogwel onder den kerstboom ! ! Wat had die knecht met z'n drankneus een schik in het geval. Het voorwoord en de preek van Ds. W. Mackenzie brachten mij in een teedere stemming, een chte kerststemming, hoewel het nog pas 22 November is. Toen sidderde ik van de reisavonti.ren van Top Naet'f, maar het gedicht van Vader Cats bracht me inoe Iculige jenevcrstcmming van de voorplaat terug. Ik huilde een beetje bij het verhaal van de bevalling van Ina Boudier-Bakker en vergat er haast de corsettenreciame op pag. 8 (mijn gezin vond die maar zoo-zoo-nei-op-het-randje) door. Daar na heb ik gemijmerd over de beteekenis van de kerstniijmering van R-toul Hynckes. Het is net of ze dien man met een plank alle maal platte vlakken op zijn schedel geslagen hebben. Een luid geritsel stoorde mijn mijmering. Mijn zoontje had het Poes-cnMuis spel van Kliza Hess aan flarden gescheurd. Echt zonde. De verzen heb ik overgeslagen, en de puzzles ook. LX' laatste ga ik oplossen als de malaise nog erger wordt, op kantoor. Alleen heb ik me afgevraagd of d'r geen vergissing op de drukkerij begaan is en of ze niet per ongeluk de Duitsche letters voor het gedicht van Salornonson gebruikt hebben in plaats van voor het stuk van mijnheer Ritter. Navigatie en Mooi-Nederland DE ELITE-SIGARENMERKEN Verkrijgbaar bij de voornaamste winkeliers Fabr.: Firma RAPPARD & POTT ? iel Uit het Kladschrift van Jantje merkt voorbij zijn gegaan, de samenloop der omstandigheden wilde dat deze eerste dag van Wintermaand hcrinnerings- en feestdag Iegelijk 7.cu zijn. Sedert den l Mei 1917, op welkende gemeente Bussum die in het midden der l Ode eeuw een dorpje was, dat ongeveer 500 inwoners telde, maar dank zij den aanleg van den Oester Spoorweg in 1874 op verrassende wijze in groei en bloei toenam haar honderdjarig zelfstandig bestaan herdacht, gingen er stem men uit den boezem van haar bestuur op, tot inlijving van Naarden bij Bitssuin, dat de oude hoofdstad van 't Gooi ver over het hoofd gegroeid was. Als gevolg van een en ander dienden Gedeputeerde Staten van Noord-Holland een ontwerp van wet in, tot vereeniging van Naarden en Bussum. Nauwe lijks was dit geschied of in Naarden openbaarde zich een sterk verzet-tegen de samenvoeging, welke door velen beschouwd werd als een ingrijpen in de historie der gemeente. Onver poosd werd een krachtige actie gevoerd, terwijl niets ongedaan werd gelaten, wat er toe leiden kon de Regeertng van haar voor nemen te doen afzien. En de strijders voor het behoud van Naarden's Zelfstandigheid moch ten hun werk met succes bekroond zien, toen aan den morgen van den 10 November j.l. de Staats-Courant het heugelijk nieuws be vatte, dat de heer M. F. van Wettum tot Burgemeester van Naarden benoemd was. Na den 23 van die maand te Haarlem beëedigd te zijn, wordt Naarden's nieuwe Burgevader - die sedert het overlijden van den heer Hoytcma van Konijnenburg, als loer,-burge meester fungeerde - den l December geïn stalleerd, welke datum niet zonder bedoeling voor die plechtigheid werd gekozen. Het is de dag van herinnering aan het verleden en v^ln hoop op de toekomst. Op den herclenkingsdag van Naarden's droeven ondergang voor drie en een halve eeuw wordt door de Burgerij het feest gevierd van Naarden's vernieuwd bestaan. Vivat, floreat, crescat ! d s. ]?". W. l k i j v i; K KALENDERS VOOR 1923 Bij W e e n e n k en Snel t e 's G r avenhage verscheen een in koperdiepdruk uitgevoerde weekkalender van A. Burdet en Dr. Jac. P. Thijsse. Drie en vijftig prachtige vogelkieken zijn in dezen kalender opgenomen, waarbij Dr. Thijsse korte bijschriften schreef. Bovendien vermeldt ieder kalenderblad een feit of komende beweging in verband met het jaargetijde in de vogelwereld. Op de bladen is tevens ruimte gelaten voor het maken van aanteekeningen. W. J. T h i e in e e t C i e. t e Z u t p h e n zonden den jaarlijkschen kalender met dagblok. Deze schcurkalender draagt op de dag bladen een spreuk van een bekend geleerde of schrijver, of geeft eenige goede wenschen en aanbevelingen. iiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiii 'iiiiiiiiiiniiin KUNSTBRONS & METAALGIETERIJ DE KROON" HOUTMARKT 23 - HAARLEM Bronzen Beelden en Placquetten iimiiiiimimmiimii Min 'iiiiiiiiiiiin l)e teekening van Schwarz is prachtig, wat een kleuren; dat is nou eigenlijk net de nige plaat in Jdit nummer die niet scliu'ar: is. Maar wat heeft het kindje een magere armen, en z'n luier zit beslist verkeerd, heeren, want dat kan ik als vader beoordeelen. Hij moet met een punt omgevouwen naar voren, en met een veiligheidsspeld vastgestoken worden. Zókan hij er net zoo goed geen dragen, en als hij niet oppast valt hij ook nog, zoo rechtovereind. Ik rilde toen ik d'r aan dacht, als vader. Het kerstlied van mijnheer den Hertog kan ik met n vinger op de piano spelen, want d'r zit geen een kruis in. Dat begrijp ik ook l'est vaa een oud-wethouder van Amsterdam, die heeft al kruisen genoeg gehad. Maar dat doet allemaal niets ter zake, heeren, want toen ik zoover gekomen was, zag ik op bladzijde 57 de rondvraag slaan aan de le:eis van ile Arntterdtininifr. Ik ben ook maar een mensen, heeren, er. die bid/, werd mijn verderf. Ik heb me nog wallen inhouden, maar vór ik het wist, was ik aan het invullen gegaan van de vakjes, alleen maar voor de aardigheid, geachte redactie en uitgevers, waarachtig, alleen om eens een lulletje te hebben, want ik voel wel dat ik, als medewerker, geen recht van meespreken heb. Het ongeluk heef t ge wild,dat m ij n schoon moe der hU ingevulde papier verzonden heeft aan een kennis van haar, Uwen Redacteur, den WelKdelgeb.hcerHerman Salomonson, met het bekende, noodlottige gevolg. Thans ben ik een geslagen man. Niemand wil gele ovendat het een grapje was. De Wcledclgcb. heer Herman Salomonson schrüft mij: Gij moet dan ook niet denken dat onze redactie notitie zal nemen van uwe zeer belachelijke aan matiging. Gij hebt hiermede een onbescheiden heid van den ergsten graad begaan, en, indien ge door uw domheid het ingevulde formulier niet 3 dagen vór de officieele distributie van het kerstnummer hadt opgestuurd, ware nimmer aan het licht gekomen welk een ingebeelde dwaas gij zijt...." Geachte Redactie en Uitgevers, ik heb hieraan niets toe te voegen. In een oogenblik van gebrek aan zelfbeheersching heb ik mij zelf hemelhoog verheven. Aan u is het thans mij diep neder te storten. Troosteloos de uwe; MELIS STOKE Onze redacteur Herman Salomonson stelde ons inderdaad het door den heer Stoke inge vulde formulier ter hand, waarvan de gren zeloos aanmatigende tekst als volgt luidt : Vraag : Op welke rubrieken van stelt ge den meesten prijs? het weekblad Antwoord : Op de reusachtige letterkundige bijdragen van den heer Meii's Stoke. Hij is een koning van de pen, een keizer van het woord, die zich in den geest van een gordel van smaragd slingert om uw veelgelezen blad. V run g : Welke rubrieken zouden naar uwe meening kunnen vervallen? nurd : Maar niet de zijne! HiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiilimiiiimiiiiiiiMliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiililliiliiiiiiiiiiiiiiniiiiiitiil imiiiiiiiiin MlimlIlllllllllllllllllllllMIIIMIIIIllllMllllllllMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII Vraag: Welke rubrieken zoudt gij gaarne zien opgenomen? Antwoord: Nóg meer rubrieken van den primus inter pares, den talentvollen Melis Stoke. Vraag : Wenscht gij het formaat van het weekblad te doen veranderen als op bldz. l is aange geven? Antwoord: Mits de WelEdgeb. heer Melis Stoke er geen bezwaar tegen heeft, en zijne kostelijke bijdragen blijve schenken. Vraag: Welke andere opmerkingen wenscht gij over den inhoud van het weekblad ons nog mede te deelen? Antwoord : Waarom schrijft Melis Stoke niet alle rubrieken? O, welk een Napoleon van de pen is hij. Het spreekt vanzelf dat de stem van den lieer Stoke ongeldig en nietig verklaard is. Wij hebben hem zijn stembiljet teruggezonden, en zoo-juist bericht hij ons, per telegram: Vaarwel, ik vertrek naar een klein dorpje in Groenland tot de ellendige Kerstnummer-affaire vergeten zal zijn. M E i i s S T c K E iiiiiHHiiiiiiiiiimiiiiiimiimimiiiiiimiiimiifi (London Opinion) p^^r^^ir^ Wat heeft beklaagde tot zijn verdediging te zeggen?" Ik was in slecht gezelschap, edelachtbre." Hoe bedoel je ?" We hadden maar n kruik met ons vijven, en de andere vier waren afschaffers". D e b e h u l p z a m e oude de tweelingen): Wil ik er n in e e r (tot de moeder t net leggen?" Ik hoor dat je laa'ste dochter nu ook getrouwd is. Wie is de gelukkige?" Ik." Groot je (die 'n uur te vroeg is): Wou Hansje dan graag z'n eigen karetje nemen?"