Historisch Archief 1877-1940
2 Dec. '22. - No. 2371
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
te geven van wat dour deze Commissie is in naren, over langer werktijd, afschaffing of
het midden 'gebracht. '? , niet-invoering van dure wetten, opheffing
Maar er is meer. Bezuinigen kan men op van Departementen van Algemeen Bestuur
allerlei manier en men kanookdaaropaandrin-f en over vereenvoudiging, versobering of
gen op allerlei manier. Doch uw aandrang kostenbesparing aan de verschillende ministe
ries. Bij dit laatste punt komen allerlei
beOp den Economisch en Uitkflk.
Waarschuwende Stemmen
Wanneer niet de zucht naar actualiteit
de vorige maal mij verlokt had tot een herin
nering aan de afschaffing van de differentieele
rechten in Indië, dan zi j ik toen reeds de
aandacht hebben geves 'gd op een merk
waardig, behartigenswaa.dig en zeer lezens
waardig adres, door de Centrale Commissie
voor Bezuiniging gericht tot de Tweede Kamer.
Deze Commissie, gelijk men weet ingesteld
door de Nederlandsche Maatschappij voor
Nijverheid en Handel, heeft haar breedvoerig
betoog in den vorm van een vlugschrift uitge
geven onder den titel: Caveant Consules !
(Zelfbeperking of inflatie)" en voegt aan dien
titel de vermelding toe, dat zij in haar ge
schrift levert algemeene beschouwingen
omtrent den financieelen toestand van Neder
land in verband met de Staatsbegrooting
voor 1923".
In de dagbladpers zijn reeds dadelijk na de
verschijning van dit uitvoerig stuk de korte
inhoud en strekking daarvan weergegeven en
die zullen dus mijnen lezers bekend zijn.
Maar ik zou hen wel willen aanbevelen zich
niet tevreden te stellen met de kennisneming
van de hoofdzaak, doch den tekstin zijn geheel
in zich op te nemen en te overwegen. Het
adres is tot de Tweede Kamer gericht en be
oogt, de wenschen en inzichten der Centrale
Commissie aan dit college kenbaar te maken in
de hoop, dat onze Volksvertegenwoordiging
met die wenschen en inzichten rekening zal
houden. Maar natuurlijk wil dit niet zeggen,
dat dit adres een zaak istusschen de Commissie
en de Kamer. Wat in dit stuk wordt bepleit
en verlangd, gaat ons allen aan en reeds daarom
doen wij goed door ons ten volle rekenschap
K TWENTSGHE BANK
Amsterdam, Rotterdam, 's-flravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
Itstort kapitaal f35.500.000.?Reserven: circa f 12.000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55-56 Threadneedlestreet London E.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons.
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Deposits.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling
CREDIETVEREENIGING, tenzij tegen borgstelling, crediethypotheek
of andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
Direct opvorderbaar __ _ _
Tien dagen opzegging
Een maand vast , . l op nader overeen te komen
Een maand opzegging ? voorwaarden.
Drie maanden opzegging. . . 3 % ) Vanaf den dag der
opZes maanden .... 3J [ zegging wordt i %
Een jaar ... 4 J minder rente vergoed.
Voor andere termijnen, zoomede voor grootere bedragen
volgens overeenkomst.
heeft slechts dan kans tot eenige gunstige
uitkomst te leiden, wanneer gij blijk geeft,
ernstige studie te hebben gemaakt van het
vraagstuk, dat gij aan de orde stelt. Dan
moge esn ander het niet geheel of wellicht
zelfs in 't geheel niet met u eens zijn, maar
zijn aandacht zult gij toch hebben en uw be
toog, ook als hij het niet deelt, zal hem tot
nadenken stemmen. Nu acht ik het een zeer
groote verdienste van dit adres (en ook daarom
beveel ik de volledige kennisneming daarvan
aan), dat de samenstellers, niet strevend naar
een beknoptheid, waardoor de omvangrijke
stof slechts oppervlakkig zou kunnen behan
deld zijn, den moed hebben gehad een beroep
te doen op des lezers aandacht voor uiteen
zettingen en beschouwingen, waarbij ge
lukkig langdradigheid is vermeden
maar die de meeste, althans de belangrijkste
zijden van het zoo veelzijdig vraagstuk in
het licht stellen.
Daardoor is de lezing van dit stuk leerzaam
voor zoove/en, die nu langzamerhand genoeg
vaagheden over den zorgelijken toestand van
's lands tinancié'n hebben gelezen en ook de
noodige algemeenheden over wat de Regeering
moest doen en moest laten, maar die niet zoo
gemakkelijk in een doorloopend betoog op
den man af" aangewezen zien waarom en in
welke matede toestand inderdaad zorgwekkend
is, wat het vooruitzicht van een zeer enrstige
crisis beteekent, waarom vór alles een vol
ledig en nauwkeurig overzicht van 's Rijks
vermogenstoestand" noodig is en hetgeen
van dadelijk, practisch belang is wat (in
afwachting van slechts langzaam, dus eerst
later bereikbare sanierung" van onze pu
blieke middelen in het algemeen) thans reeds
kan en moet worden gedaan om ten spoedigste
tot zoo sterk mogelijke vermindering van uit
gaven te geraken.
Zoo sterk mogelijk": dit geeft een grens
aan en beduidt tevens dat men tot het uiterste
van die grens is willen gaan. In dat licht moe
men beschouwen wat in het adres wordt g *
zegd over vermindering van het aantal amb
e
tei 'in ii niiiuiiHiiiiiiiiimii
langrijke aangelegenheden als: sociale wet
geving en sociale verzekering,
werkloozenondersteuning, staatsmijnen, de P. T. T. en de
spoorwegen, de woningpolitiek en de Zuiderzee
aan de orde en ter sprake. Natuurlijk kon,
wilde men niet te wijdloopig worden, aan elk
van die onderwerpen slechts een korte para
graaf worden gewijd, waarin even een zoek
licht op de zaak geworpen en dan een richt
lijn aangegeven werd.
Uit dit alles moge blijken dat dit geschriftje
een volledig programma.... geeft" ware te
veel gezegd en dat is immers de taak der
Regeering, niet van een particuliere commissie
doch aangeeft, en wel een verder strekkend
ook voor komende jaren en een voor dade
lijke toepassing vatbaar. Men heett in dit
adres zich onthouden van groote wc orden en
te dikke" uitdrukkingen; men heeft niet te
veel gezegd maar ook niet te weinig en men
heeft in zeer leesbaren vorm ieder Neder
lander, die daarin belangstelt (wat wij allen
behooren te doen), een antwoord gegeven
op deze vragen: waarom en in hoever is onze
tinancieele toestand zorgwekkend? hoe is die
op den duur en hoe thans reeds te verbeteren ? 1)
Dit zijn natuurlijk buitengewoon belang
wekkende vragen, waarop intusschen niet
In een onzer Weekbladen werd gezegd, dat
men in het adres elke gedachten aan het schep
pen van nieuwe rijksinkornsteivmist, dat het
adres kritisch, maar oiet cunstructief. M.
i. is deze grief onbillijk. Een commissie als
deze doelbaar werk, indien zij op mogelijke
bezuinigingen wijst en doet haar werk goed,
indien zij bovendien aanwijst, op welken voet
verschillende diensten minder kostbaar te
organiseercn zzn. Men kan en rnag Van Laar
niet verlangen, dat zij bovendien bv. nieuwe
belastingen uitdenkt of mogelijke monopolies
aanbeveelt. Zoodanige constructie" valt ten
eenenmale buiten haar kader, dat tot bezui
nigen beperkt is. Ook aldus begrensd is haar
taak breed en zwaar genoeg !
ui n IIIHI i i iiitiiiiiiMiimiiiiMHiiiiiiimii
iedereen een klaar bescheid weet te geven.
Nu dan, wie daar verstandige beschouwingen
over wil lezen, weet thans waar hij terecht kan.
Het spreekt vanzelf, dat niet ieder ten volle
zal instemmen met alles wat hier wordt in 't
midden gebracht, dat ware onmogelijk en is ook
onnoodig. Genoeg is het, als een dergelijk be
toog welgegrond is; dan kan het niet nalaten
indruk te maken in breeden kring, ook naar
ik van harte hoop in den kring der Volks
vertegenwoordiging, waartoe adressanten in
de eerste plaats hun ernstige en waarschuwen
de woorden richten.
Dat over deze dingen verschil van meening
denkbaar is ook onder menschen, die tot
oordeelen in deze volkomen bevoegd zijn,
blijkt uir hetgeen MR. R. J. H. FATIJN in het
l November-No. eter Economisch-Statistische
Berichten schreef over de Millioenen-nota".
Er zijn althans, naar het mij voorkomt,
schakeeringen van verschil tusschen hetgeen
deze schrijver opmerkt en dat wat door de
Commissie in haar adres wordt gezegd: de
laatste schijnt mij scherper in haar kritiek d:m
de eerste. Doch meer dan schakeeringen zijn
dit niet. Ook de Commissie gat' blijk, zeer wel
begrepen te hebben, dat niet alles in eens kon
worden terechtgebracht. MR. PATIJN vangt
zijn beschouwingen aldus aan: Wie de cijfers
,der Staatsbegrooting voor 1923 beziet en
,kennis neemt van de Millioenennota, kan in
.redelijkheid niet ontkennen dat de Regeering
,ernst maakt met den' toestand en een nieuw
,tijdperk in haar financieel beleid heett
ge,opend. Dat wij, ook als alle thans aange
kondigde maatregelen zullen
verwezen,lijkt zijn, nog ver blijven van een
bcvredi,genden toestand en dat er van hertel van
,het financeel evenwicht voorshands geen
,sprake is, staat m.i. vast. Niemand, die tot
,oordctlen in staat is, had het trouwens
an,ders verwacht. De zieke was te ver heen om
in eens weer op zijn beenen te worden gezet;
dit is geen reden om zicli niet te verheugen
,over leekenen, die op een begin van genezing
,wijzen".
Bemoedigend klinkt dit niet; al zijn hier
misschien licht en schaduw naar billijkheid
verdeeld, in dit beeld overheerscht toch du
schaduw. Ook hem heeft het getn.tfen - al
acht lui het feit niet onverklaarbaar dat
imiiimMMMiimiMiiimiMiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiMiiMHiiiiiiiinitiiimiiiimi
de Millioenennota geen'juisten en volledigen
indruk geeft, van de moeilijkheden, waarin
wij verkeeren. Men kan", zoo schrijft hij,
men kan er den steller der Millioenennota
terecht een grief van maken, dat hij, bij
de indiening der begrooting onder de huidige
omstandigheden, nu het.financieele probleem
tijdelijk alle andere op den achtergrond
dringt, niet vór alles een objectieve en
volledige uiteenzetting heeft gegeven van
den stand van zaken en niet heeft
aangetoond, in welke mate wij momenteel met de
Staatsfinancien interen en de toekomst van
ons volk belasten."
En tegen het slot van zijn zeer gedocumen
teerde beschouwing over de bekende. Nota"
hooren wij hem getuigen: Rooskleurig is
het perspectief", dat zich opent, waarlijk
,,niei. Dank zij den nieuwen koers zijn wij op
den goeden weg gekomen, zij hèook, dat wij
nog ver van het einddoel verwijderd zijn.
,Wie meent, dat de Miniter van Financiën
,reeds bij de bcgrooting voor 1023 veel meer
,had kunnen bereiken dan hij bereikt heeft,
,onderschat m.i. de groote moeilijkheden
,aan ingrijpende beperking van uitgaven
ver,bonden. De Regeering zal echter haar jongste
financieele politiek gedurende enkele jaren
krachtig moeten doorzetten. Moge zij
daarvoor de noodige medewerking van de zijde der
Volksvertegenwoordiging vinden. Het zal
wel een illussie zijn te hopen op een soort
Godsvrede voor een tijdperk van twee of drie
jaren, gedurende hetwelk men de handen
zou kunnen ineenslaan om vór alles onze
publieke financiën weer als vroeger op
hechten grondslag te vestigen. Toch zou het
landsbelang daardoor in hooge mate gebaat
zijn en, naar mijne overtuiging k dat der
verschillende staatkundige partijen".
Ook hier: een beroep op de Volksvertegen
woordiging (zefs op de politieke partijen).Ook
hier de duidelijke uitspraak, dat wij neg ver
van het einddoel verwijderd zijn. Ook hier
een aansporing aan de Regeering om voort te
gaan met versobering en bezuiniging.
Aan waarschuwingen ontbreekt het niet.
Trouwens, zijn die wel noodig? De feiten
spreken. Maar niet altijd wordt daarnaar ge
luisterd .... !
S M i s s A E R T
imliiilfiimiiliMHiiiimmmliiil
OHTTAM- 8H BETÜLKAS
liiuu lulinilnil 20-22, Imlnlii
Renteverg. voor gelden a deposito
met l dag opzegging \y^ pCt.
Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging l % pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
SAFE DEPOSIT INRICHTING,
geopend:
opWerkd.v.83/4V.m.tot4V2Uurn.rn.
op Zaterdagen en
Beursvacantiedagen des'morgens v. 83/4 tot 12 uur.
Loketten van ?2.50 per maand
(? 10.?per jaar) en hoogerte huur
voor bij de Directie bekende of
geintroduceerde personen.
Maatschappij voor Hypothecair Credlet In Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f S.000.000.
Uitstaande Leeningen ... 19.312.000.
Pandbrieven . 18.644.000.
Reservei 1.075.000.
Hoofdkantoor: te 'S-O R A V E N H A O E, NAIIAUIAAI
Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT II.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
4j% «n 5% PANDBRIEVEN TEREN BEURSKOERS in itukken «in f 1.000.-,
f 500.- in f 100.-, UET VERPLICHTE IMRLIIKSGNE UITLOTIRR, iinviniende 1823.
Dl Directie: Mr. D, VAN HOUTEN, Mr. J. 0. TEN BRU88EN CATE.
HYPOTHEEKBANK
5%
Verplichte jaaplyKseh
uitloüng vier- pet
büde Excess lus, C;, Lini,
Hoofdagentschap:
J. Hepffl. Schroder,
Heerengr. 124?128, A'DAM.
Telefoon N. 329.
21] geeft dekking voor alle denk
bare schade.
De beschikbare waarborgen der
Maatschappij bedragen meer dan
f .500.000.
Het bedrag der tot nu aan Neder
landsche Auto-bezitters betaalde
schaden overschrijdt ? 200.000.
Onze voorwaarden zijn bonafide;
modelpolissei worden op aan
vrage gaarne verstrekt.
Utrechtsche Hypotheekbank
UTRECHT
Panitbrlevon ruim f 34.OOO.OOO.?.
De Bank stelt beschikbaar:
5'/2 pCt. Pandbrieven a 100 pCt.
In stukkan van flOÖO?, fSOO.- en f1OO.~,
met verplichte uitloting a pari in 25 jaren
De Directie:
«f. A. J. I. VAN LIER. Ml. P. *. HOORWEG.
ROTTERDAM AMSTERDAM
VGRAYENHAGB
KAPITAALen RESERVEN f Hl.000,000
Handelsoredieteu
Voorschotten in Rekoaing-Cotira; t
Deposito1*
Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding
Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving
SAFE DEPOSIT
Standaard Hjpolluekbank te Rotterdam
Directie:
Mr.H. H.C. CASFENDIJK en
I. MOSSELMAN
De Bankgeeft onder controle
van het Algemeen Admini
stratie- en Trustkantoor
5% Pandbr. tegen 95% en
voor zoolang de beperkte
voorraad strekt 6% Pand
brieven uit tegen 101%.
Levensverzekering Maatschappij
Bijkantoren te Weltevreden en te Medan.
Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden.
\m\MM. lllia-IUTSHimi
Gestort Kapitaal ..... f80,000,000.?.
Statutaire Reserve ..... f 19,445,211.?.
Buitengewone Renerve ... f 22,660,000.?.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-QRAVENHAQE.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct opvorderbaar ........ IVs %
l maand vast of opzegging .... 2 %
3 maanden vast ol opzegging. . . 3 %
6 ,, ? ? ? 3V3 %
12 ... 4y, %
Voor andere termijnen en groote bedragen nader overeen te komen,
INCASSO-BANK
Amsterdam Rotterdam Almelo Arnhem - Delft Dordrecht
Eindhoven Enschedé's-Gravenhage Groningen
's-Hertogenbösch Hilversum Leeuwarden Maastricht Nijkerk
Tilburg?Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede?Zaandam
Volgestort Kapitaal f 2S.OOO.OOO.
Rottorvo f 5.361.7OO,
Effectenorders
Coupons
Prolongaties
Vreemd Bankpapier
Cheques
Buiten). Wissels
Residentie Hypotheekbank
's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97.
TRUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE;
7o Hypotheekbrieven tegen 99 %
Opolmohbaar a pari na W Jaren.
Directie: K. E. ABBINQ. D. VAN OORDT.
Anno
Hypotheekbank
Hypothecair Kapitaal beschikbaar
Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN i
HAARLEM
5 pCt. PANDBRIEVEN a 95 pCt.
Jaarlijksche uitloting a pari van 4 pCt."
n. ,. ( A. E. TH. DE BYE DÓLLEMAN
Directie:^ Mr p FuERI SNETHLAGE.
Hypotheekbank voor Amerika
's-GRAVENHAGE
6C Pandbrieven
Opeischbaar na 10 jaar a pari.
Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika
London AMSTERDAM Pretoria
389 Keizersgracht - Telef. Noord 85
CORRESPONDENTEN EN AGENTEN IN ALLE BANKPLAATSEN
IN ZUID-, OOST- EN WE8T-APRIKA
OVERMAKEN VAN GELD PER KABEL EN PER BRIEF
FINANCIEERINft VAN EXPORT EN ALLE ANDERE BANKZAKEN
Rulled Hypotheekbank 1001 Nederland
Opgericht In 1864
Voltaekend MaatschappelijK Kapitaal f5.000.OOC
Verstrekt geld op eerste byp»>
trieek. Voor (nl. wende men zich te i
het kantoor der Bank, Qed. Blerbi
ven 29 te R'dam of tot hare Agent»t
In de hoofdplaatsen des Rljki.
De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. Wij*
j
"De fiollandscfie Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst, Keizersgr. 604
Rotterdam, Wijnhaven 129a,
's-Gravenhage,Ged. Burgw.38,
Maastricht, Stationsstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f 5OO en verkoopt 4J% schuld
brieven in stukken van / 1000,
/ 500 / 100 en / 50.
UIDER
?YPOTHEEKBANK
DCt.
Pandbrieven
Directie i
Mr.AUG.L.HEIJBROEK
Mr. K. A. NEDERLOF
DE AMSTERDAMMER
Weekblad vooi Nederland
kost slechts flO.?per Jaar
Vadsrlandselii