r; '.'ip^'T^rWwlF^ - , 'f" \ i, 1 "> '??y « f * 12 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND ** 9 Dee.- "22. No. 2372 < ET L .A. ID S C ZEI IR I IF1 T V .A. 3ST J j^ IsTO? CT E TJ I T H (Naar aanleiding van de Tentoonstelling van Nederlandsche Veiligheidsbiljetten in het Veiligheids-Museum te Amsterdam) iiiiiiiiimiimimiiiimimiMiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii IIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIlllllil IlIlllllllllllllllllllllllllliiiiHH EEN BRIEF UIT GROENLAND Onze medewerker MELIS STOKE schrij t ons d.d. 3 dezer: Groenland 3 Dec. 1922. Zeer geachte Redactie en Uitgevers. Bij dezen meld ik u mijn behouden aan komst alhier te Groenland, waar ik naar aanleiding van het kerstnommer-schandaalvoorloopig domicilie gekozen heb. Aangezien ik de taal van dit land nog niet volkomen onder den knie heb, houd ik mij, door gesprekken met bevriende Eskimos, op de hoogte van de feiten van den dag. Gistermiddag, met een hunner op de walrussen-jacht zijnde vertelde deze mij het een en ander omtrent de drie congressen die op het oogenblik het oog der wereld op den Haag gevestigd houden. De mededeelingen van dezen kennis kwamen mij zóongeloofwaardig voor, dat ik het de moeite waard acht er het een en ander uit op te teekenen. Hij vertelde mij dan, dat er op het oogenblik te 's-Gravenhage harder aan de wereldvrede gewerkt wordt dan ooit te voren. Ten eerste komen er de Internationale Vrouwen bijeen, die een nieuwe en duurzame vredestoestand in het, leven wenschen te roepen. Zij houden zich vooral bezig met de moreele zijde van het vraagstuk. iMiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiniiiiiitiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii Ten tweede vergaderen er de verschillende internationale arbeidersorganisaties, tesamen met pacifistische instellingen en comité's. Deze heeren bezitten de wapenen van parle mentairen invloed en algemeene werkstaking en zij vertegenwoordigen dus een element waarmede wel degelijk practisch rekening gehouden moet worden. Hier hebben wij dus Vredes-theorie en Vredes-practijken terzelfder tijd vergaderd. De wérkelijke vredespractijk echter, die officieele, wordt gerepresenteerd in de nationale Juristen-conferentie die bijeen geroepen is in het Vredespaleis zélf. Deze conferentie houdt zich dan ook bezig met eene grondige herziening van het krijgsrecht. Terwijl de beide eerstgenuemde congressen geheel als particulier- en groepsinitiatief zijn op te vatten, en de deelnemers als gewone menschen vergaderlokalen hebben moeten huren, komen de samenstellers van de regle menten volgens welke de a.s. oorlog gestreden zal moeten worden, bijeen in ons Vredespaleis en als vertegenwoordigers van regeeringen. Het schijnt wel zoo merkte mijn Eskimo bijtend op dat de werkelijke vredespogingen vooralsnog, als zijnde luxe-aardigheden, buiten de competentie der verant woordelijke regeeringen gerekend worden. Deze bepalen zich wijselijk tot een soort ridderlijke reglementeering van de massa slachtingen, zoo in den geest aldus mijn Eskimo van den Franschen boksbond, die den heer Siki uitstootte, omdat deze nu niet precies zóverkoos te meppen en te stompen als dat dezen heeren honorabel en gepermitteerd voorkwam. De Vredespaleis-oorlogsrecht-specialisten zien zich voor een zwaren taak geplaatst. Zij willen, zoo sprak, opgewonden, mijn Es kimo, de oorlog weer doen zijn het heerlijk, ridderlijk bedrijf dat het vór 1914 was, zij iiiiMiiiiiiiimiimiiiiiiin titiiiiiiiiiiii RIJM-KRONYCK Gedachten over het Vaderschap Luier-lied iiiiiimiiiiii iiiiiimi IIIIMIIIIIIIIIIIIIltllllll J. H. DE BOIS - PRENTKUNST HAARLEM, 68 Kruisweg. Exposiiie FRANS MASEREEL willen zich met al hun macht verzetten tegen ruwheden jegens gevangenen, tegen dumdum-kogels, e.d. Terwijl hij sprak gingen mijne herinneringen terug naar de dagen waarop ik in de subalterne rangen van het toenmalige Nederlandsche leger de wapens droeg, en, terwijl het heerlijke Oroenlandsche landschap zich voor mij ontrolde, en de walrussen om ons heen hun klagelijk geloei uitstootten, vloeiden de volgende dichtregelen uit mijn pen: DIE OUDE TIJD. 't Was in den tijd dat duizenden trompetten de waakzaamheid van 't oude Nederland verkondden, dat er duizend bajonetten beletten dat wij werden aangerand. 't Was in den tijd dat vaders van gezinnen, beladen en belast met schrik'lijk wapentuig gereed een vijand dapper t' overwinnen en toe te roepen: onverlaten, buig ! dat vaders van gezinnen nog marcheerden met vieren, in een lange, grauwe rij .... 't Was in dien tijd dat men ons allen leerde de eer van 't vlijmscherp zwaard aan onzen zij. 't Was in den tijd dat wij uit reglementen de wetten leerden van den krijgsmanseer, 't was in dien tijd, dat laffe argumenten die wetten schonden, (het Millionen Heer!) 't Was in dien tijd dat wij de waarde wogen van schoone woorden.... van een reglement.... Juristen staakt uw dwaas en theoretisch pogen, daar men thans de practijk genoegzaam kent. Ons hulkje van robbenvel dreef zachtkens huiswaarts;de|Eskimo was in stille mijmering verzonken. Maar plotseling hervatte hij: Daarginds, in uw land, zijn nog meer vreemde zaken geschied. Er wordt zelfs, op het oogenblik eene tentoonstelling van Fransche luxe-nijverheid gehouden. Daar is een officieele vertegenwoordiger van Frankrijk republikeinsche propaganda gaan voeren, n week vór het bezoek van H. M.de Koningin. Indien ik mij niet sterk vergis, heeft voorts de voorzitter der Maatschappij voor Nijver heid naar aanleiding dier tentoonstelling een feestelijke toespraak gehouden. Diezelfde Maatschappij heeft nog, kort geleden, een verstandig document in de wereld gestuurd, waarin gewezen werd op het verontrustend slinken van het nationaal vermogen. Denken die heeren thans de betalings balans in evenwicht te brengen door gefor ceerde luxe-import?" Wij importeeren hoofdzakelijk uit Duitschland, zeide ik, zwakjes, en nu meende men op deze wijze...." Haha" lachte de Eskimo het is waar; ge importeert uit Duitschland, waar de industrie u concurrentie kan aandoen dank zij uw gulle credieten !" Men houdt rekening met onze industrieele belangen; dat is het allerminste wat Duitsch land ons voor onze beleeïde hulp verschul digd is...." Het is zoo.... uw sigarenindustrie bloeit het is zoo neen, vergis ik mij niet dan zijn de Duitsche exportrechten op sigaren opgeheven ! Weet ge wie op die manier de Duitsche schadevergoeding betaalt? Weet ge waarheen uw nationaal vermogen auto matisch afvloeit.... ? Ik weet het, Eskimo, ik weet het Geen vreemdelingen aan de beurs !" Weet ge wie in Duitschland belasting betalen?" De Nederlandsche markenbezitters!" Weet ge wat ge vooreen diner betaalt in Duitschland?" Twee honderd mark.... een paar dub beltjes !" Maar als'Nederlander.. .niet a!s individu l" Tweehonderd mark honderd-en-twintig guldens!".... Houd pp Eskimo houd op!" De Eskimo grijnsde. Gij zijt de Eskimo's van Europa", iachtte hij Ge Iaat uwe tooneelgezelschappen belastting opbrengen en geeft hun die als subsidie erug.:... En de ambtenaren, die belast zijn met het administreeren dier ingewikkelde transacties hebben er een bestaantje aan. De ambtenaren op uw departement van Buitenlandsche Zaken schrijven op uit den kleinhandel betrokken enveloppen ad 15 ets, zij gebruiken emmers vol van de kostbaarste plak-middelen ....Gij houdt eene kost bare tentoonstelling in een land dat niets van u betrekken kan en dat u met goed gevolg concurrentie aandoet in uwe voornaamste export-artikelen.... Gij gij!" Laat af Eskimo", riep ik andermaal. Hij schudde bezorgd het hoofd. Gijlieden houdt ons voor dwazen, zeide hij, maar wij zijn hier in Groenland zoo groen niet als gij, daarginds in de lage landen." De boot stootte aan land. Geachte redactie en uitgevers, is dit alles nu heusch waar? Gebeuren er zulke dwaze dingen in ons vaderland? Indien gij, op goede gronden, deze berichten kunt tegenspreken, zend mij dan terwille van de eer en het aan zien van Nederland in den vreemde, mate riaal om dit alles tegen te kunnen spreken. Stuur onmiddellijk telegrafisch bericht, en ik stel den Eskimo gerust. Hoogachtend Uw MELIS STOKE Noot van de redactie dezer rubriek. Wij hebben onzen medewerker geen tele gram gezonden. HniMIIIIMIIHII iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiiiimiiffifiifiiifi De vreugden van het vaderschap mag niemand onderschatten. De een hield als jongmensch een hond, een ander hield van katten, een derde had een papegaai, een vierde weer een paard, mijn oud-oom koestert zelfs een aap, die vies doet en verhaart. Maar wat is heel die bachelors-fauna vergeleken met een eigen krijschend kindje in een wiegje naast je bed ! De rust van het studeervertrek moet iedereen waardeeren, (en doet men dat nog niet, dan zal men 't wel als vader" leercn !) Daar zit ik voor mijn Rijm-Kronyck.... en binnen doet de zuster dat gillend wicht een luier om. Ze kietelt en ze sust 'r. Ha ik zit veilig met mijn pen en dichterlijk gevoel. Ik zie of ruik dus lekker niks van al die vuile boel. Maar wat gebeurt daar ? Goede God ! Had 'k maar de deur gesloten ! Wat wil ze?.... Met een droogrek komt ze stommelen eu stooten ! Ik zie, onthutst, hoe, voor mijn haard, het ding wordt opgeslagen Dan komt ze met een arm-vol natte griezel-luiers dragen. Het mag wel.... is het niet, meneer? Omdat Poelies' wasch is. Ik ruik een wee'e geur en zeg: wel-ja".. (Maar 'k denk: ajassis !") Zoo wordt dat kind d'r tyrannie van uur tot uur infamer! en'k zit niet meer in een studeer-, maar in een luier-kamer, Ik weik niet meer.... Ik vlucht uit huis.... ter Witte.... of ik kuier (net als voorheen) de Spuistraat door.... Helaas.... zelf s ik word lui'er. Wie sprak daar van een nieuwe lent'en van een frisch geluid? Geloof me lui ! de luier luidt de leut er luide uit ! Ach, ziet ge lieve kindertjes, per as of aan de hand denk dan: die lui die leven lang niet in lui-lekkerland. De hond gaat uit, de katten hebben elk een katte-bak, de papegaai zijn kooi.... het paard een soort van stal-gemak. Mijn oud oom's aap sluipt nu en dan rochelden naar de goot. Alleen mijn kind bevuilt een lap.... ?oo niet haar vadei's schoot! MEI. is SIOKE llliiiiimiiiiiiitiiiiliiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiitiMi niiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiii" MiMMiiiiiMMmMinimiiiiMiiiiiiiiilmiiiimnMiiimmiiiiiiimiiii MEER DAN DRIE EEUWEN is ,.BOLS" de kwaliteit». standaard. Vraagt een buitenlander naar BOLS. hij wee* het evengoed als gij! BOLS is een weinig duurde». maat niet te vergelijken l A. KOGELS en ZOON DEN HAAG Prinsestraat 52-56-60 ROTTERDAM Schiedamsche Singel 3-4 UTRECHT Oudkerkhof 38 AMSTERDAM Leidschestraat 13 ARNHEM Ketelstraat 19 f 16.5O DAHES! Laat uw wasch behandelen door de wasscherl] Emb", Titan*. 22-24. Til. Z.3725 zoowel droog toegeslagen als opgemaakt. Vraagt prijsopgave. Aanbevelend B. NEIDIQ 4 Co. DB AMSTERDAMMER Vilkblid NldlfliM kost slechts 1 10.?per Jaar Illl1lllllllllllllllll1l1lllll«1l1tllll> tlll IIIIIIIHIIIIII Illl HET KERSTNUMMER 1922 VAN DE GROENE" bevat: Novellen en Verzen van: TOP NAEFF, INA BOUD IER?BAKKER, FEL IX TIMMERMANS, HERMAN SALOMONSON, ANTON THIRY, MINCA VERSTER?BOSCH REITZ, F. DE SINCLAIR, LOUIS COUPERUS, Mr. P. H. RITTER |r, e.a. Platen van: RAOUL HYNCKES, JOH. BRAAKENSIEK, L. I. [ORDAAN, FELIX HESS. ..... VIIIMFN Tekstillustraties van: WILLY SLUVTER, HENRI VAN DE VELDE, FELIX TIMMERMANS, Prof. J. H. ]URRES, GEORÜE VAN RAEMDONCK. IS. VAN MENS, B. VAN VLIJMC.IN, OTTO VERHAGEN, c/'. Foutenverhaal, Puzzles, Prijsvragen, enz ,,omv^ Bijvoegsels: Kerstmis 1922, kleurenlilho van S. L. SCHWARZ. Kerstlied, woorden van PROSPER VAN LANGENDONK en muziek van H. J. DEN HERTOG. Poes- en Muisspel, gezelschapsspel voorde huiskamer door E. HESS?BINGER, klci.renütho van FELIX HESS. DE PRIJS VAN DIT KERSTNUMMER IS f 1.-. WAT DE PERS ERVAN ZEGT: Bij alle Boekhandelaren verkrijgbaar, Het is mooi en stemmig, rijk en veelzijdig. Het Vaderland. Een bijzonder geslaagde feestuitgaaf. Het Nieuws van den Dag. Het Kerstnummer is fraai uitgevoerd en een zeer lezenswaardig nummer. De Courant. Een schitterend Neclcrlanclsch werk. Bravo! Nieuwe Apeldoornsclie Courant. Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam. Typ. Amst. Boek- ca S teend rakkert], voorheen Elltrman, Hartns <S Co.