Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
9 Dec. '22. - No. 2372
EEN TENTOONSTELLING VAN
VEILIGHEIDSBILJETTEN
Het I. V. V. wil den oorlog bestrijden door
het verspreiden van anti-oorlogsbiljetten.
Het Veiligheidsmuseum" wil op soort
gelijke wijze ongevallen bestrijden
Reclame, reclame ! Maar dan ook ver
spreiding op ruime schaal!
Ten einde belangstelling voor dit soort
van reclame op te wekken,organiseerde Het
Veiligheidsmuseum in het vorige jaar eene
tentoonstelling van (hoofdzakelijk)
Amerikaansche Veiligheidsbiljetten (zie De Groene
van l October 1922)
Tijdens die tentoonstellingen ook bij andere
gelegenheden mocht het Museum ervaren,
dat velen het Veiligheidsbiljet als een van
de goede middelen ? beschouwen, om de
belangstelling in het nemen van maatregelen
ter bevordering der veiligheid te vergrooten.
Sommige fabrikanten gingen er toe over de
buitenlandsche biljetten te reproduceeren
en den daarbij behoorenden text te vertalen.
Maar een vertaalde text is lang niet altijd
pakkend voor den Hollandschen belang
hebbende. De R. V. B. liet op haar enveloppen,
waarin de Raden van Arbeid de rentekaarten
verzenden, kleine prentjes drukken, die
de aandacht vragen voor de veiligheid.
Hulde en dank ! Dank, omdat er ook nog een
klein plaatsje openbleef voor een opwekking
het Veiligheidsmuseum te bezoeken.
Dat is natuurlijk nog slechts een begin.
Velen liepen en loopen met plannen rond.
Bevorderlijk aan de verwezenlijking van die
plannen zal waarschijnlijk de tentoonstelling
van Veiligheidsbiljetten zijn, welke gedurende
de maand December in het Veiligheidsmuseum
wordt gehouden. Daar zijn thans 100 van die
biljetten opgehangen, welke zijn ingezonden
door de mededingers naar een door het Bestuur
van het Veiligheidsmuseum uitgeschreven
Prijsvraag Veiligheidsbiljet 1922".
De Amerikanen kunnen het heel wat beter!
Dat is de eerste indruk dien men van deze
tentoonstelling krijgt. En.... de artistieke"
biljetten zijn niet de meest geslaagde. Maar
toch wordt, naar ik hoop, het doel van het
uitschrijven van deze prijsvraag bereikt.
Dat doel was tweeledig: in de eerste plaats,
meer bekendheid aan het bestaan van deze
biljetten te geven, maar ook de verspreiding
daarvan in ons land te bevorderen. Het
Museum hoopt, dat verzekeringsinstellingen
e. d. bij de groote verzameling inzendingen
iets van haar gading zullen vinden, dat
voor verspreiding op ruime schaal geschikt is.
De door de Jury bekroonde inzendingen
worden hierbij afgebeeld. Daaruit kan men
zien, dat teekenaars en fotografen nog niet
het rechte idee te pakken hebben, al zijn
hun ontwerpen, als eerste proeve" zeker
wel geslaagd. n onder de niet-bekroonde
inzendingen zijn verscheidene uitstekende
ideën voor werkelijk goede Veiligheidsbil
jetten. Jammer, dat velen daarvan zoo primi
tief ge teekend waren. Maareen goede gedachte
zit er wel in en een goede teekenaar zal die
gedachte wel beter in beeld kunnen brengen.
Waarschijnlijk zal er nog wel eens zulk een
wedstrijd worden uitgeschreven. Daarom
hoop ik, dat velen in deze maand die tijdelijke
2E PRIJS
tentoonstelling zullen bezoeken; teekenaars
to get a suggestion", directies van ver
zekeringsinstellingen, om een biljet ter ver
spreiding aan te koopen voor hunne ver
zekerden. Ook gemeentebestuurders kunnen
door dergelijke biljetten op de gemeentelijke
aanplakborden te doen aanbrengen, de veilig
heid (van den weg) bevorderen.
Een begin is gemaakt.
Tal van middelen blijven nog over, die de
belangstelling in het nemen van maatregelen
ter voorkoming van ongevallen, moeten
vermeerderen.
Misschien brengen we het in Amsterdam
nog eens zoover, dat hier een Safety Week"
wordt georganiseerd.
Lust daartoe heeft het Veiligheidsmuseum
zeker, maar.... geld daarvoor heeft het nog
niet.
Deze tentoonstelling is geopend gedurende
de maand December: op alle werkdagen
(behalve op Woensdag) van 1(1?4; op
Woensdagavond van 7?9 en op Zondag van
l?4. Toegang en inlichtingen kosteloos.
IR. R. A'. G o R r v. u
IIIIIIIIMIIIIIIIIIIIlll
ONTVANGEN BOEKEN
IE PRIJS
Duur de Tropen naar de Zuidelijke Ijszee
ter walvisclivangst, door AAGE
KRARI:INIEI.SEN. vert. Mary Schlüter Horrix. Uitg.
EM. QUERIDO, Amsterdam.
Dr. Nielsen lv,:eft als scheepsarts een cam
pagne van de Noorsche walvischvaarders
meegemaakt. Hij weet daarvan frisch en
genoegelijk te vertellen en hij heeft zijn ver
haal met mooie foto's verlucht. Mevrouw
Schlüter ,die, naar ik meen, eenige jaren in
Denemarken gewoond heeft, geeft het reisver
haal in vlot Nederlandse!! weer. Een ge/onde
avonturen-roman waarin gelukkige tegen
stelling met fantasieproducten op dit gebied
slechts walvisschen ten slachtoffer vallen
aan verraderlijke moordaanslagen.
Spaatische Legenden en romances, door Luwts
SPENCE F. R. l.. lilustr. van Otway Mc. Canell
R. B. A, vert. S. Vos?(ïoudsmit. Uitg. W. J.
THIEME & CIE, Zutphen.
Een nieuw lid in de Legenden-familie van
de heeren Thieme, en een van ras en tempe
rament. Spanje vraagt meer en meer onze
litteraire belangstelling. Het zou mij niet
verwonderen, wanneer een letterkundige
Spaansche epidemie voor de deur stond. Bij
een onzer tonneelgezelschappen ligt de verta
ling van een der werken van den
tooneclsch rij ver-Nobel p rijs winner Benavente voor
opvoering gereed. De moderne Spaansche
letterkunde is ons nog voor een gioot deel
verborgen. Wat wij haar aan belangstelling
verschuldigd zijn, 'leert ons het oeuvre van
enkele klassieken; en ook dit voortreffelijke
boek, dat de essence draagt van het ridder
lijke Spanje, waar nog iedere schoenpoetser
een Senor in zijn hart is, zal daar ongetwijfeld
toe bijdragen.
De 9-de November. Roman door BICRNIIARD
KELH:RMANN. Vert. J. Lourens Czn. Uitg.
E.M. QUERIDO, Amsterdam.
iNiiimii n IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
N. V. HET HOFSTAD-TOONEEL. Muziek,
door Frank Wedekind.
Wat den jongeren" als dramatisch ideaal
voorden geest zweeft, laat zich altijd nog het
best raden en schatten aan het werk van
Wedekind. Strindberg, decadent, doch met
geniale flitsen, waarachter onmachtigheid
schuil gaat, slaat zijn werk een brug tusschen
den onnavolgbaren en als theater-dichter
niet te benaderen Meester en hen, die in den
vorm van dit meer en minder doorgevoerd
expressionisme hun geluk zoeken, en toont
van dien vorm de betrekkelijk gunstige voor
waarden zoowel als het afdoend gevaar.
Laat de inspiratie, waarop alle hoop gevestigd
js, los en hoevelen schrijven er zonder !
dan wordt dit bandeloos maakwerk
onverdragelijk, omdat het den eenvoudigsten eisch
van goede trouw jegens het leven, met voeten
treedt, en de onwaarschijnlijkheid (niet te
verwarren met onwerkelijkheid) provoceert;
en omdat er de beheersching, die, reddend
in den nood, een, alle zwakke onderdeelen aan
het geheel onderwerpenden, stijl schept, aan
ontbreekt. De vier tooneelwerken, welke
Wedekind, in weerwil zijner gruwelijke ge
breken, een soort opzettelijke valschheid in
geschrifte en een sensationeele pathetiek,
handhaven op deneerstcn rang, zijn: Fr
hlingserwachen", Der Marquis von Keith",
Erdgeist" en Die Büchse der Pandora".
Bij zijn overige stukken (een enkele schit
terende Einakter als Der Kammersanger"
uitgezonderd) slaat de schaal ten siotte over
naar den verkeerden kant-artistiek,
wel-teverstaan, als moralist moet men Wedekind
hoog stellen zoodat een opvoering mij
nauwelijks nog luunend lijkt. Waarom twee
Nederlandsche gezelschappen, die het om de
moraal toch wel niet te doen zal zijn, nu juist
op d e zedenschildering Muziek" zijn gevallen,
die in vier bedrijven minder van waarde biedt
dan, in deze zelfde musik:ile branche, Der
Kammersanger" in n, laat zich niet raden,
Dat men in de rol van Klara Hühnerwadel,
de caricaturale Gretchen van dit stuk, nog een
ontroerend beeld van vrouwelijke vertwijfeling
zou zien.... Wedekind zelf heeft daartegen
nadrukkelijk gewaarschuwd. En welk een
bezwaarlijken eisch stellen dan, rondom deze
bespotte mater dolorosa, de vier tafcreelcn,
waarvoor men, tastend naar den oppersten
wil van den auteur, op het tooiieel een speelstijl
zou moeten uitvinden, die, wankelend tussehen
bloedigen ernst en rauwe scherts, tussehen
drama en groteske, den toeschouwers het
algeheel beeld naar n bepaalde visie, over
tuigend, toont. Met het exposé: ziet, zoo'n
rommeizooi is nu het leven, maakt een
kunstenaar er zich voor mijn gevoelen
niet af, hij dient deze dan nog'te lieffeii in
de sfeer, waar de materie oplost en de stap
van Ie siiblime au ridicule", en omgekeerd,
ons licht valt.
Bij Muziek" blijven we vragen: wat heeft
Wedekind beoogd niet deze opsomming van
wat een onnoozel meisje, dat onvoorbereid
en onbegeleid van haar Zwitsersch dorp naar
een wereldstad verhuist om er een beroemde
kunstenares" te worden - alzoo overkomen
kan? Eene, aan het essentieel verschil tussehen
de liefde van een liefhebbende viouw en den
,hartstocht van een passagierenden man ten
gronde gaande, heeft hij van Klara---men lette
op haar stompzinnigen naam van Hühner
wadel" - geenszins gemaakt, van het
momenteel onweerstaanbare merkt men tus
schen haar en den verleidelijken zangleeraar
niets; het staat den spelers vrij het er in
teleggen, doch dit neemt niet weg, dat de
indicaties in deze richting uiterst schaarsch
zijn en de gelegenheid zich nauwelijks biedt.
In noch achter den tekst, geeft Wedekind
in de figuur van Klara meer dan een meisje,
voorbestemd om in zeven slooten tegelijk
te loopen. In haar verhouding tot Josef
Deze roman van Kellermann is de ove
rigens onberispelijke vertaling minder
waard dan de vorige boeken van den schrijver.
Het kan liggen in het groot en nog nauwelijks
bezonken materiaal waaruit dit verhaal van
de Duitsche revolutie is opgebouwd, dat het
geheel een ademloozen, chaotischen indruk
wekt. Het is als te-versch brood, dat sensaties
van benauwenis geeft. Er is nog geen klaarheid
en orde in de wijze waarop ons, in verbijsteren
de veelheid, de symptomen van politieke en
maatschappelijke ontbinding onder hetlaatste
Keizerrijk worden voortgezet. Het jaagt en
jaagt maar naar het einde: de catastrophe,
iangs situaties die met een respectabel talent
beschreven worden.... langs beschouwingen
die, nauwelijks ontwikkeld, weer losgelaten
worden voor andere. . . . het is. ... men ver
geve ons hetwoord . . . . bijna scenario.
En met zware stappen en rinkelende sporen
gaat door de bladzijden van dezen roman, de
generaal van Hecht- Babenbergdie langzaam
aan, om zich heen, in zijn dienst en in zijn
huiselijk leven, de ontbinding en demorali
satie zich ontwikkelen ziet. Bij het verschijnen
van dit boek heeft men naar den sleutel er
van gezocht. Dit is bijna teekenend. Het is
een stuk onrijpe geschiedenis, een document
de l'époque, ook voor hetgeen de politieke
tendensen er van betreft. Het is een mengsel
van Stillgebauer's zeden-romans en van goede
oorlogs-journalistiek, hoewel, onmiskenbaar,
in dit alles is de meesterhand van den massa
regisseur Kellermann die echter zelf, en dit
is het tragische van dit boek, verlorenjis ge
gaan in de geweldigheid en
on-overzichtelijkheid van zijn stof.
Ren :oon der Muzen, t-'.en roman uil het
leven van Scluibert door HANS BARTSCH,
vert. van?? Uitg. J. VAN OIRSCIIOT, Breda.
De genoegelijke verteller Hans Bartsch
heeft in zijn ,,'Schwammerl" van hetl leven
van Schubert verhaald. Ontegenzeggelijk
wordt het privé-leven van den held in de laatste
jaren nogal-eens voor het voetlicht gebracht.
De operette waarin we den schiichteren
conipiinist kunnen zien minnen en treuren heeft
een triomf-tocht de wereld rond gemaakt.
Zulk een intieme publiciteit moge u, lezer,
en mij, wat betreft onze efdesaangelegeiiheden
bespaard blijven.
M'iar Schubert's oeuvre is nu eenmaal van
zeer nabij verwant niet zijne particn'iere
l i ef d es-a a 11 ge lege ulieden.
iiiitiiiin minimin
'T
WOON
DIRECTEUR.[:J.ZEEGERS i
LEIDSCHESTR. 73
PRINSENGRACHT
7O9 - 711 - 713
AMSTERDAM
?JJLL1LUM
MODELK.AMER5
VRIJE
BEZICHTIGING.
SMEER OF POETS
JE MACHINE
WANNEER
IN IS
KEMA & WARENDORF, Amsterdam.
Een gezellig, vlot geschreven meisjes-boek.
Er is zelfs een kinder-tooneelvoorstelling
in opgenomen waarvan men kan
mee-genieten om vervolgens aan het applaus der toe
hoorders. . . . mede ter eere van de schrijfster,
deel te nemen.
H. S A i. o M o N s o N
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
3E l'RIJS
En wat dil boek betreft, lezer.... nu....
ais het er dan toch eens van komen moet,
dan kunnen we ons geen gevoeliger verteller
wenschen dan den heer Bartsch. De vertaling
is correct, maar wat stroef voor zulk een
genoegelijk verhaal.
Het Permanente Hui van Internationale
Justitie te 's (iruvenliage door H. Cn. G. J.
VAN DEK MANDEKE. A. W. SYTHOFF'S Uit
geversmaatschappij, Leiden.
Een centrum van Internationaal verkeer
zuoals den l laag was.... is .... en wel immer
zal blijven, kan zich gelukkig rekenen met
een ijverig burger als den heer van der Man
de re.' Hij is geheel thuis in hetgeen men zoo
gewend geraakt is te noemen het werk van
den Haag", waartoe de vestiging van het
Internationale Hof een welkom supplement
mag heeten. De heer van der Mandere heeft
i 11 dit boekje de wordingsgeschiedenis van het
Volkenbouds-instituut geschetst. Hij bedoelt
in een liistorisch-critische schets van Arbi
trage en rechtspraak in internationale ge
schillen en van de pogingen om tot een
internationaal hof te komen den weg te schet
sen waaraan thans, als een mijlpaal, het per
manente hof gesticht is.
Het boekje is even overzichtelijk en
practiseh als een ander over het tractaat van
Versailles, dat ik mij van den schrijver herinner
en dat uiterst handig is voor het naslaan van
allerlei gegevens.
In het schiften en ordenen van stof als
deze verricht de schrijver een nuttig werk.
Wij mogen hem dankbaar zijn voor zijn moeite.
Techniek, Uitvinding en Octrooi, door S.
VAN HOOGSTRATEN. Ui'tg. Wereldbibliotheek.
Wie ooit uit dorre cijfers en berekeningen de
opinie geput mocht'hebben dat ingenieurs
drogc^bolleboozcn zijn,die ver/.ekere zich haas
tig he't bezit van dit' alleraardigste boekje van
een Ingenieur bij den Octrooiraad. Wanneer
men zou durven spreken van de psychologie
van de techniek dan zou men dit mogen be
schouwen als een heldere en populaire bij
drage er-toe. Ik zou haast verder willen gaan
en zeggen dat de psychologie van den uit
vinder er in behandeld is. Bovendien is het,
en bedoelt het te zijn, eene verklaring van onze
Nederlandsche Octrooi wetgeving.
Kees Morel, door A. VREKKEN. Gouda, (i. B.
VAN GOOR ZONEN.
Indien dit boek voor gezamenlijke rekening
der vereeniging voor draiikbestrijding, van de
Nederlandsche tiidiUtnic en Hro-juventute
uitgegeven ware ter stichting en bekeering
van onze misdadige jeugd, dan zou mij
slechts dit verbazen'! ...': dat men den heer
Vreeken dit werk opgedragen had. Het is
geen jongensboek maar een moreel pleidooi
in vervelenden, conventioneclen stijl. Het
gebeuren is vrij onbeduidend en Miet is
niet onwaarschijnlijk dat een brave Hendrik,
bij het lezen er van', een ruit van zijn moeders
poreeleinkast zal breken met een ingebonden
exemplaar.
Het liuis hij tien turen, door LOUISE FEITII,
geill. door Netty Heyligers. Uitg. VAN
HOLReissner, die haar misbruikt en iiitplundert,
in haar bereidheid zijn kind, waarvan zij
moeder moet worden, \ór de geboorte te
dooden, en ook na het onteerenii vonnis,
dat in een, van huis uit beschaafde vrouw,
mits niet door een ziekelijke passie bezeten,
toch wel eenig besef van eigenwaarde en
nienschelijk verweer nu est wekken, in
geen enkel stadium blijkt zij de moeite waard
tot middelpunt zelfs van een parodie te worden
verheven. Na haar gevangenschap nestelt
zij zich opnieuw in het huis van den Instigcn
zangleeraar om zich, als het ezeltje, ten tweede
male te stooten aan denzelfden steen. En in
het laatste bedrijf, nadat de dood, het wrekend
noodlot? haar uit tweede kind heeft ont
nomen, keert zij mei haar mama naar Zwit
serland terug, zonder dat wij ons door deze
toonladder van droeve en domme ervaringen,
welke, met een rustkuur, een nieuwen zang
leeraar en wellicht een braven Zwitser, die
van den Burgerlijken Stand niet afkeer'; is
Klara is nog jong mogelijk eenmaal in
een majeur-aecoord zal oplossen. . . . hebben
laten verschalken. Heeft Wedekind, met in
liet algemeen weinig gevoel voor het honger
verband der dingen, hier uitsluitend willen
aanspelcn op de betrekkelijkheid van alle
lief en leed, hoe ter wereld moet dan de actrkv,
die de geheele rol toch niet als een ledepop
kan geven, zich in deze, ook in het lager
verband der dingen, onloochenbaar
deerniswekkende omstandigheden, gedragen V De
vloek der belachelijkheid", noemt hij dit
slot-tafereel, doch de belaclielijkheid moet hij
zoeken.... in bijonistandigliedcn, persoons
verwarring en misverstand (Klara's moeder
ziet den verkeerde, den idealist Lindekuh, voor
den verleider harerdochteraan en bedankt den
zangleeraar voor zijn toewijding) doch deze
grappen liggen op zulk een geheel ander
niveau, gaan zoo ver om buiten de sfeer
van een meisje, dat naast de wieg van haar
dood kind zit hetgeen toch zeker nooit
als een grap kan worden beschouwd dat
wij de uitwerking daarvan op Klara slechts
voor een misplaatst en weerzinwekkend
etfect houden, een laag-bij-deii-grondsclle
persiflage op het verheven Fanst-visioen.
Neen, deze heldin lijkt me op geen enkele wijze,
en door geen enkele actrice te redden, omdat
geen vio'uw het over haar hart zal verkrijgen
het mysterie van het moederschap voor de
grap-v'an-eeii-avond te ontwijden. Dit voor
opgesteld, heeft Marie Holtrop, met het
uiterlijk voor een ideale Gretchen, bewonde
renswaardig de bijna misdadige labiliteit"
uitgebeeld, niet de vloek der belaclielijkheid
maar de vioek der halfslachtigheid, waarop
de samenleving met al haar grillen en gemeene
streken vat heeft, en die het leven, de natuur,
de ziel tot risee maakt, zonder dat wij haar
nederlaag als waar en onafwendbaar gevoelen.
Overtuigend was, bij alle twijfelachtigheid,
hier het talent der actrice, gegroeid van een
lieve looneel-jongedame tot een
mensch-ophet-looneel, in staat een groote rol, in de lijn
harer opvatting, met haar geheele wezen te
dourk'Vcn en te vullen. Tegenover deze, op
zichzelf volkomen \\eerluosheid" stond het
echtpaar Reissner, de tegenpartij, te zwak.
Door hen (de heer en mevrouw
ChrispijnMulder) en door Lindekuh, de
waarhei'Jsma.niak (Piet Bron) moet de caricattiraal mis
vormde wereld voor ons opleven, waarin de
goede trouw, die niet op Maar tellen weet te
passen, als offer valt. Deze figuren maken,
met de moeder van Klara, de Mama- Ingénue,
welke il e heimelijke hoofdrol in dit stuk speelt,
de satyre. Gegeven deze verhoudingen en
afmetingen, vond ik Chrispijn veel te weinig
door de wol der elementaire rechtschapenheid
heen, te weinig: de ras-ploert in virtuose
houding. Piet Bron niet onbeholpen-éthisch
genoeg (hij vertegenwoordigt den schrijver),
mevrouw Schwab (de moeder), niet de
ridicule fakkeldraagster der vrouwelijke
onnoozelheid, en verschil ik niet mevrouw
Chrispijn-Mulder van inzicht omtrent de
rol van'mevrouw Reissner. Mevrouw Chrispijn
speelde haar als een door het huwelijk murw
geslagene, bitter bereid tot elke concessie in
het algemeen belang, en niet zonder moeder
lijke goedheid voor het slachtoffer van haar
mans temperament.
Voor mij is deze vrouw eer. dame, die maar
J. W. V. te H. Wat verstaat men onder een
leege naamlooze vennootschap, en waar kan ik
in de \vet daarover iets vinden?
De wet bevat over deze soort van vennoot
schap niets. Zij is een product van den
allerlaatsten tijd en een gevolg van de algemeene
malaise, waardoor het voor meerdere vennoot
schappen niet mogelijk is zaken te doen. Waar
nu het oprichten van nieuwe N. V. met be
langrijke kosten gepaard gaat, tracht men,
door het overnemen van den naam van een
bestaande N. V. daaraan gedeeltelij^ te ont
komen, en wordt daartoe connectie gezocht
met een bestaande vennootschap, welke geen
zaken meer doet en bij liquidatie ook de geheele
oprichtingskosten kwijt zou zijn. De nieuwe
rechthebbenden kunnen daarna wijzigingen
in de Statuten aanvragen, voor hun bedrijf
pasklaar gemaakt, hetgeen in elk geval met
veel minder kosten gepaard gaat. Natuurlijk
zal men veelal trachten een leege N. V. over
te nemen van dezelfde branche.
A. B. te L. De juistheid van ons antwoord
op uw vraag over de aansprakelijkheid van
de leden van coöperatieve vereenigingen wordt
ons bevestigd door een onzer bekwaamste
juristen, die nog schrijft:
Het standaardarrest van den Hoogen
Raad in deze is het arrest van 24 April 1908,
te vinden in het Weekblad van het Recht No.
8699, terwijl de jurisprudentie nog niet is
gewijzigd en is conform het gevoelen van Pro
fessor Molengraaff. Diens meening is, met zijn
goedvinden, geheel overgenomen door Mr. J.
Déking Du ra in een artikel over dit onderwerp,
opgenomen in de Economist van April 1913,
waarin de zaak van alle kanten bekeken is,
terwijl het geen bestrijding ondervond, be
halve van wijlen Mr. J. A. Levy op een onder
geschikt punt in hetzelfde tijdschrift van Juni
1913, terwijl deze er zich overigens geheel
mede vereenigen kon."
GEBRUIKT '-Offt'<
VEILIGHEID5BWL
n gedachte kent: het familiefatsoen, en liever
in een poel van vernedering en gekonkel
leeft, dan haar positie van MevrouwReissner"
prijs te geven. Mij dunkt, Wedekind zui
Wedekind niet zijn wanneer hij, niet de/e
Klara Kip-zonder-kop als iniddelfigiuir, dit
echtpaar niet als steler en heler had bedoeld.
Mevrouw Reissner's wanhoop over de valsche
schildpadkammen, waarmee men haar in
een wfnkel bedrogen heeft, lijkt mij dan ook
niet de lang weerhouden smartelijke uit
barsting van een in den grond peilloos
vrouwenleed, maar wel het toppunt eener persi
flage op mevrouwen, die een oogje dicht
drukken omdat ze gaarne echte haarkammen
dragen en met haar man vacantie-reizen
maken, en het kleine bedrog (van den winke
lier) momenteel zwaarder tellen dan de
algeheele huwelijksbedriegerij, waarin ze zich,
om overwegingen, hebben geschikt.
Naar haar inzicht gaf mevrouw Chrispijn,
met haar navrante stem, intussclien boeiend
spel en, waar wij zoozeer verschillende ver
moedens tegenover elkaar kunnen stellen,
daar gaat het meer om het genoegen der
discussie dan om een of ander, altijd aan
vechtbaar, gelijk. Ook ,,Coinoed.ia" speelt
dit stuk en, naar de opvatting van den
regisseur Lobo, die in de ,,Mededeelingen"
spreekt van Muziek", een gaaf kunstwerk
uit medelijden geboren", neemt men het
geval daar rechtaf tragisch, en den schrijver
au sérieux waar hij Klara laat ontboezemen:
Musik ! Musik ! was habe ich um
tieinetwillen auf Gottes Welt schon erstandcn !"
Inderdaad. Doch wat deze Klara aan het
klavier overkwam, zou haar naast een knappen
chef-kok aan het fornuis juist zoo zijn gepas
seerd. En ik vermoed, dat Wedekind wel
vór alles daarop den nadruk wilde, en dat
het geheele stuk met inbegrip van den titel
het duidelijkst wordt, gezien in den hollen
en in den bollen spiegel, een treurig uit haar
kracht geschoten jonkvrouw te midden eener
grotesk verwrongen en opgeblazen wereld.