Historisch Archief 1877-1940
16 Dec. '22. - No. 2373
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
DE VERTRAAGDE FILM
Tooneelspel van HERMAN TEIRLINCK, opgevoerd door De Haghespelers in 't Voorhout" onder regie van A. W. STELLWAGEN
T tekeningen voor de Amsterdammer" van Eernard van Vlijmen
DE VROUW (El!y Reicher)
DE DOOD (J. de Meester .Ir
A. W. STELLWAGEN (Regisseur).
ZOT LO\Y IET
DE MAN (Alben van Dalsum).
BIJKOMSTIGHEDEN
LI.
Ik lijd aan de groote-stads-ziekte.
O, wat is dat een ellendige kwaal ! Salomo
moet haar al gekend hebben, toen hij alles
vermoeienis des geestes" noemde;
Augustinus heeft er zijn bikeering aan te danken;
talloozen, naamloozen, zijn er aan ten onder
gegaan; talloozen om ons heen worden er
langzaam door gesloopt, in een vertee re n de
melancholie.
De aangetaste kan niet met een blije dank
baarheid genieten van iets schoons, iets be
langrijks, dat hem geboden wordt; hij sleept
zijn moeë lichaam en zijn mocër geest van
tentoonstelling naar congres, van lezing naar
thsater, omdat hij er niet ontbreken wil;
omdat h;t bij zij:i staat van algemeen ont
wikkeld mensch hoort, overal bij te zijn ; maar
het doét h:m niets meer; als hij muziek hoort,
is zijn ziel nog verstopt, door allerlei sociale
miiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiii
IIIIIIIIIII1IMIIII1I
Gevoelt gij slap
en lusteloos?
Amerikaanscbe
l Charles
vice-admiraal.
schrijft:
Na grondig proef genomen te hebben
l met Sanatogen, ben ik overtuigd van
l zijn verdiensten als zenuvvsterkend
voedsel. Zijn weldadige werking is
boven allen twijfel verheven."
SANATOGEN
Het ZenuwsterkendVoecIsel
theorieën, die er dien middag net ingepropt
zijn; als hij schilderijen gaat zien, zijn zijn
oogen nog moe van het staren naar de
t'elkleurige mannequins op een mode-show; als
hij zijn aandacht bij een contèrence wil be
palen, zit hem aldoor een beeld dwars van
een vrouw-met-een-kindje op den arm, dat
hij duidelijk voor zich zvt, maar waarvan hij
zich maar niet herinneren kan, waar hij het
aanschouwd heeft.... in een theater, in een
bioscoop, in de werkelijkheid, of in de
leesportefeuille; altijd sclurft de eene indruk
over den anderen, en ze misvormen en ver
vlakken elkaar, tot het veld van zijn
opnemingsverniogen er uitziet als een
slordig-geschoffeld tuintje vol kleine ongelijkheidj'es,
maar zonder eenige diepe kerf.
In n week beleven wij het congres voor
een nieuwen vrede, de voordracht van
Hauptmann, de première van De vertraagde
film," Birgil En geil, en de Comédie franchise,
om van al de theosofische,scientistische en an
dere bijeen komsten,om van een première in den
princesse-schouwburg, Royaards' weikomen
vreemdeling, de herleefde Opera, het normale
quantum Mcngelberg- en Residentieconcerten,
en de regelmatige bioscoopvermakelijkheden
en variété-geneugfen niet eens te spreken..
En dan vinden we thuis onze uitvoerige cou
ranten, weekbladen, tijdschriften, met al
hun verschillende rubrieken, die je over
letterlijk van alles willen inlichten, en die in
elk artikel verzekeren, dat elk
nornftal-ontwikkeld mensch over dit onderwerp toch iets
weten moet, van het steentijdperk af lol de
relaliviteits-theorie van Einstein en de tele
kinese toe; en we laten de diverse
theaterperiodiekjes door onze vingers glijden, waar
in de verschillende directies of de verschillende
adviseurs ons uiteenzetten, welke stukken ze
voorde toekomst hebben gekozen, en waarom
ze ze hebben verkozen, en welk soort van ont
roeringerons wacht; en we wenden onze oogen
moedeloos af, omdat we zeker zijn. dat wij op
geen enkele echte ontroering meer hebben te
itmillilliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiuMiiiitilliMtiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiMiiiiiiii
iiliiminiiiiiiiiiiiiiiiiiiji
DE HAGHESPEI.ERS, De vertraagde iilin,
door HEKMAN TKIKLINCK.
Na de eerste opvoeringen van De vertraag
de film" in 'schrijvers woonstad Brussel, heb
ik getracht (Dram. Kroniek van'l April 1P22)
den lezers van de Amsterdammer" een in
druk te geven van dit bijzonder werk van een
(Zuid) Nederlander, het eeiste drama ge
schreven in onze taal, dat ontlook aan onzen
tijd, er de onrust en het vet langen, de spanning
en het rhythme van in zich draagt. Het viel
toen, op het eerste gezicht en naar het Brus
selsen patois, niet licht uit de bizarre mengeling
van op heeter daad betrapt leven en symbool
de curve te trekken en de velerlei bedoelingen
van den schrijver in hun kern te vatten.
Sindsdien is het wei k verschenen, eerst in De
Stem", thans, bij gelegenheid van de Haagsche
première door de Haghespelers, in een der
handige tooneelboekjes van de W. B. waar
mee wij ten zeerste zijn gebaat. Want meer
dan een der beide veitooiiingen, die elkander
in doorsnee niet ver ontloopeii, bevestigt
deze gedrukte tekst met al zijn gevoelige
en geestige tooneelaanwijzingen waai van
op het tooneel veel onveivuid blijft de
innerlijke, hechtheid der cogenschijnlijk zoo
heterogene conceptie, Teirlinck's peisoonlijke,
sterke en schoone visie, al slibde de allegorie
reminiscences aan, en al vinden wij ook in
den vorm giootere vooibeelded nagestreefd.
Een banaal geval, als zoodanig onverant
woord, leeft hier op een basis van ruimtelijk
levensgevoel en verheft zich in deze sfeer
boven den alledaagschcn eisen van het
veiklarend commentaar.
Wat den idëelen en teiteiijken inhoud be
treft, geloof ik slechts op een punt te hebben
misgetast en het zij mij ueihaive veioonootd
dezen kortelings in ongeveer gelijke trekken te
herhalen.
Naast de onmachtigheid dei, in Man en
Viouw zoo verschillend geschapen Liefde,
onmachtig in verhouding tot 's levens langen
uuur, voeien wij ais de gioiidgcdaclue van nel
welk uus ueze : uat de Viouw, uie aiies van
het leven gehad en volbiacht heelt, ouders,
man en kind, te ahen iijue geieed, blijmoedig
beieid staat vooi den eiood, tcivujl ue Man,
wx'lke het zivaaitepunt van zijn leven vindt
in zijn werk hoe oiibetcckenend eüt ook
zij in zijn maiinelijken eerzucht en de
gemakken v:in een achtenswaarcie familie
verband, dit groote, verlossende gevoel van
geleefd en bemind" te hebben'niet aldus
kent; met ge volg dat de Dood vuur hem al zijn
verschrik k, n g van ontiJL.ig, n, .f maaier behoud l.
Het volstrekte, dat ue eeuwigheid in zich
draagt, datgene waarnaar de vn.uw instinct
matig streeft, dat zij soms bereikt en altijd
erkent, tegenover het betrekkelijke in den
man, uat immer unvoitot iet b,ijft en hem tot
een rusteloos zoeker maakt tot in lengte van
jaren.
liet spel wordt geopend door tien lantaarn
opsteker (.ie Onze neve Heel \ a'i Met Spel), die
-?het is Di .ekonmgeiiaMiixi de lantaain
op konil steken bij eieil besneeuwdeii steiger,
waaraehtei de onkeie giacht. B;cughel en
Daumici-tiguui ijes leekenen in de sneeuw de
wteedzoiie grilligheid van hei leven tegen den
diepen, naeluzwai ten hemel. Langs den
waiiekaiii sluipt ele Viuuv,, met haar kind in
de armen, wachtend op den Man, mei wier.
zij, om heide, i rad 'muien Hei geoi tiend
maatscnappeiijK veiMand. De Man, vieesaehtig'
vooi con.v.-queiiiies, z.et geen mlweg.de Viouw
die niet anaal en t,e steikeie is, uiingt naar
de eeuwigheid. Man, viouw e.i kind, m heilige
drieenheid hei \\alei is zacht en du-p..
een koord /.ai hun haimcn iiiiiuen, getiouw lot
in uen dood. ? In hei !\\ecde beu.ijf zien wij
hen onder wjtci, /.wevuu nissilkii
hcimnenilg eu \eigeteilieid, in eie la.uste seconde
waai in het i;elleeie iex.il :il ijieiiele - hier
veit.aague -? vaait aan het geestesoog
\ooibij tunnelt. Zoo nadeun zij La n Dood, eten
heldeiijke, voor \\:e g^ieeel en b^ieid is, den
atsCIll'ikWekkellLle, \o:n \\iell Ik l ieVell eell
reeks van inusies en eivaiingLii was. \\x-ike
ten allen lijue atiiieken en Hei lieginnen kan.
En tieZt OppelSie ailei coil:.e(|Uei:,ies behoett
siechis uen viiigei te iK-tiiii, om ilel
eienieiilair veiseliit uai de aaiilKiiir.eiijke Viouw en
den h.geerend Muil in nuiine innigste
loena'aer.i'.g seneiLii, zijil r_oo^s,e Kans ie gL-Veii.
Op u^n uiLiilpei van hei lUei-zija woisieien
de [Wee, uie eikaiiaeis gellemle vijanden
bieVLii ;io^ in de L\iase \<oi Hei
uioiutantelijksi oo^Liuiuk, eil; om Met behoud van het
eigeiisie: ue Mail om zijn levxn, u.e Viouw om
haar nulde. Ais w.iue u:eieil VeChleil zij, die
een Seconue ie voie-n, v^iieeeieiel LIOOI
nerinnei.iig (l l,r OJieiigL-n" woiut heiaas in
iLVelleieil iljve voo:gLM'_id dou: een Sehooiie
jong, iMiik, op ik-n \u.. t gevi.lga door ue
stem LIU! \'V a;r. ii'-iu, m ele geuaaiue van een
d\\eig; zich den gilden gejijk w.iaiiuen. Ik
hopen, wij, afgejakkerde
ontwikkelings-maniakken, afgebeulde cultnurbeesten.
En we bedenken dat er ergens op de wereld
in Schiebroek, in IJsselstein en Bovencarspel
toch ook nog van die gelukkigen bestaan,
( hoe heeft Speenhoff ze in zijn laatsten Krekel
zang voor ons opgeroepen !) voor wie kunst en
ontwikkeling het fel-begeerde zijn gebleven,en
die, in brandende hunkering, lijden onder een
voortdurend tekort. Hoe sterk en echt moeten
die menschen leven ! Hoe vredig en harmo
nisch moet de dag van de notarisvrouw in
Doesburg of van de dochter van den dominee
in Velzen vergaan, die, zoolang het licht is,
rustig haar huishoudelijken plicht verrichte,i,
en 's avonds onder de lamp zich in een mooi
boek verdiepen, dat ze voor de derde keer
lezen; die een maand lang uitzien naar een
kamermuziekavond, eu de diepe ontroering
er van nog weken erna in haar hart meedragen.
Die langs de stille straten ongerept haar
eigen droomen volgen, niet telkens gestoord
door een opdringerige reclame, door verschie
tende lichten, papieren, die ons in de hand
worden geduwd, vermoeiende tooverlantaarns,
en letters tot in den hemel geschreven.
Wie het leven in ee.i groote stad wil kunnen
volhouden, doet het beste zich te overladen
met werk. Wanneer men eenmaal de veilige
houding heeft aangenomen: ik heb het te
druk; ik kan me met niets bemoeien, dat niet
mijn speciale arbeidsveld betreft"; dan kan
men midden in den razenden chaos, midden
in den orkaan van geneuchten en verheffingen
blijmoedig en gezond doorleven; en dit is de
verklaring, waarom we in de tram en op de
straat toch nog we l enkele menschen ontmoeten
met heldere en rustige oegen : het zijn de huis
moeders, gebonden door 114111 kleine kinderen;
de zakenmannen, die nergens tijd voor heb
ben; de jonge meisjes, die in de ziekenhuizen
en op de kinderbewaarplaatsen werken.
Maar de ongelukkigen, die we! tijd over
hebben, en die dan bovendien nog op de
boogie van" dien tijd willen zijn, die zijn
verIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMI ?II1IIIMCMII1III llllllllllllllllllllmlllll
loren voor alle levensgeluk. Wie eenmaal een
Mmiiiimiiiiiiiiiiiiiiniiii
meende aanvankelijk, dat bij deze woi steling
de vrouw liet kind ontglipte, dat in laatste
instantie hier de Moeder afliet vooi de Viouw,
die als het ware met haar beide handen het
allerdieibaaiste (den man) poogde te behou
den, en hoewel deze veronderstelling niet
builen de redelijke gedachlenlijn valt, geloot
ik in deze toch veuier te zijn gegaan elan de
schrijver. De tekst geeft eenvoudig dat de
Dood het kindje aamaakt en een engel LI
mee heenzweett. Intnsschcu blijkt hiermede
dan toch de laatste draad verscheurd; voor
den Man, die in deze Vrouw zeils met meer
de Moedei van zijn kind veimag te zien, voor
lie Vrouw, die thans ook van den Vader in
dezen man niets meer ie hopen heelt.
lu het derd_e bedrijf (eléeois als in I) worden
de dieilkelingeii opgehaald en \ooi doixl in
de sneeuw geiegd. Apachen sluipen aan en
bciuoven de lijken, de Vionw van haar ring,
den man van zijn horloge, eik van het
dieibaai'St bezit. Zij waren eeluei slechts bewuste
loos en komen veiwondeul bij. Zij hei kennen
cikaiidei nauwelijks. Voor den man heeft de
episode haar avontuurlijk einde gevonden, hij
vx i heugt zich tot het leven, tot zijn labiiekje
en zijn ramihe teuig te kunnen keeren, ais
waie ei niets geschied. De vrouw blijkt met
hel kind datgene ontvallen wat ilaai het in
nigst aan den man vcibond. Zij bnki op haar
leege handen en ziet den ge'iietue thans
gelijk hij is, Puiten Uen liclitkians Hare' illusie.
isei een man ais een andere man. De eene gaat
links, de audeie leeiits, vooi haar is het een
atgaug, vooi hem een intiede.
l lei naeiitgejoel vetste! U in de vei te, de
l)!ie-Koiungcii, zat gedionken, zingen van
de Stene van lieimeeni, de lautaainopstekei
diaait de lantaain uit -? de nieuwe,
verlwijlelenue, dag bleekt aan.
Ja, wat uil deze lijke, tanlastisch vei weven
stoi - --ik begin Ik-1 Werk hoe langer hoe mooier
te vinden ---een groot regisseur, met op zijn ter
rein, een even bloeiende lamasie als Turnnck,
nog zou kunnen halen ! Dat het stuk na deze
opvoering, nog meel dan na de Bi nsseisthe,
veieh ovxi vvegeiiue u t tel aluin "zal voorkomen
ligt daarin, uat ue Ihealiaie laniasie ei nog
met voor de heill aan wei u vervuld ! Men leze
maar eens 111 hel boekje hoe achiei Uit uiama
het votie levxn ueuisciii eu jinciH en liuiii, eu
liue oversiL-ipeiid ue sulie is, daar Deiieucii
aan Ue poon van hel uoouennjk, ,,m het
zilveren uai" van hei iiuiernig en vergeieilicid.
De beide, ais ei'isle woip vuxuensie.ijkc
op\oe:mg*n, OIIIIOO^LII eikaai mei vxei, noen
wat de enseeileei iilg, nreli wat ue k\\ahteit
belieft, alleen zijn het velschillende waarden,
paar préres heniieet't bijgewoond; wie aan een
feestdisch heeft aangezeten om een beroemd
heid te huldigen, heeft weldra ele overtuiging,
dat die festijnen niet doorgaan kunnen, als hij
of zij er bij zou ontbreken ; hel Dijwonuivan een
ononderbroken rij re cc p tic s, o pera's, openingen
van tentoonstellingen en xviirdracliteu wordt
een moet," net zooals geixg. Iel naar school
gaan, of geregeld naar zijn buixau trekki n,
(en ik geloof, dat de twee laatste b.zIghetUii
op den duur veel beter te verdragen zijn dan
de eerste;) overal ontmue-len /ee hun
medeslachtoffers, overal wisselen zee deztli'de woor
den, en als ze, na een roes van jaren, pardoes
vooi" het einde van hun Icvxüsbaan knukii te
staan, dan zal hun deze klacht van cli lippen
vallen: Ik heb alles nag. h'oivn: ik heb me
voor alles en iedereen geïnteresseerd; ik ben
moe van :il mijn inspanning; en mij;: dagen zijn
me als water door de vingers g.lcopc.i. Ik
heb niets overgehouden, dan een vage ver
bijstering." En dan te denken, dat \\e ook
zonden kunnen leven als de bm r, the, na het
aanhooren van de ijseiijkste \xrliakii over
wereldoorlog en revolutie, rustig naar den
hemel keek, zich toen weer over het brokje
land boog, dat hij aan h-l bewerken was, en
peinzend-doorwerkenel zei de: Alijn, de
menschen zullen alcvel wel een aarepei blijven
lusten".
A N N i i: S A r o M o N s
SPREEK ZAAL
Naar aanleiding van de boekbespreking van
Mevrouw C.J. Rutten-Pekclhaiïng, in liet vorig
nummer omvingen wij den volgenden brief:
,,Ecn (avaansch student (d'en .k uvxrigxns
erkentelijk ben voor de \\aai'decring in Ik t
boekovei" zijn land?) Kctt, zi"Hilsu schrijft,
zooveel l'i.iitei: i,! 't Javaansch"
aangetrcfdie ginds en i'iei het pkit w,m,LU. l-'lastiseh
was de V'iaanische de s'._iks!e, i'n't vi.or- en
naspel, weliswaar lamnieleiv.!, ucm tel van
leven, e:i vee i mee; suggv-iiel. Hij me
f/"'i,':ndselie, regie Slcllw.tgcn, in mi.i" m-nd lang/aam
tempo en tuulei kaïig riiiMiüv!, i):-,-Lk hei
tooneelbce'ic! vaster in de li<uid ge huilden,
kwam er eenheid in de vei sch.U IK!L
besianddeeieil en \\.is ile gi o,lei 10.01 nlgesie iirj. l lel
m id d e n bed i ij', de t', u >i, mei cicn D..od als orator
pro-domo en expl.e.itetir, \H:IULU mij h.ei :n
zoovel h-11 e r waarde i'eSiV'ieei de \\aH! Bewas
sen acilKTVU ge ua'ci; gMi.cveii, /.uou;.i Met
niet aiSin Bmssei i>|i i.,n i.un-ii;.1, ae|uaiium
geleek. V\egg'e;aien \\.iu:! "oi< L,. ::,uwe ijke
gezellen \a.i LH. !i ! )uou: Ivsl, f..-', ?,».:., l longi i en
Z-oikX1. Iliei had n ie n m.:. ;;,?..:' een [?.II,^.^,M-..\
moeten tiachieii. l Je .'i.eii.ii.:; vai; LU i, in
Ue \Xi lleL-ldillg /.o o leeuL'i' (.'. i i",ml), v.".! \\,|S
veel Ie ieee! en \an 'AXIK ei:: .<;;u naiance in
Lie legie :;clliigue ilel ,,"pl iXxie:." \a:i Mei
Ver u i i iike Hei j''.'; ?-(l : n ei t \;.: o. :' ei < - ? . a H i; [} e: L s
dcciiciilk oiiuei w.Me* kunnen >. H,,, t /..-i len . .
Heel ui! beiinjl leek i,)a:u :ii Her h,üt.-,i
(neikciKicn \ve on.ue' w.iie: n.ei, z.el; ,M i<\ i;em. nd
op gioene goiiiijneil, de oo'>ni:.iammeh van
liet .\iueiisui I-UILVM'.') s lUku,.,.. i aüs'.. l,n n,ie
iletllJK \oiii Ue, oog /nu *,i/.e J'. ;.i'.uu l "on; 111
Ilel Wa/.fg Ve'sCliici Val! e1, u noem,..,:.;
.'..ivcrgioe'ii eio'.M /.^(.-1 LI ei;ep kiniiit. n /i;ii : i )e
;.'eLUiellle is U,ei \\eiil.,i mi: spi 0,11:^ .iji-c, ,n .
eoeilieliliK eii.ei. \\\:\ ;/.oeu\oi,ii, u.i.i.mn juisl zou
(Je mouenie il'.eaiei leeiin e K na; : ;KML lieeulje
\ooi moeien /.eilell ei! ;oo!:'_i: \\ai /ij
LUMIIIanks, iuus,':\ei \\'.kiu na, \eiiu;.:;. In Lle'
,,'.lailsenue Kniueien" in Ke! ,.\\ > i iii. i-paai'.j
- - akelig \\.iieii e iiiKiiKo^^.i.iii.-: j.. . me ee .,
vciVjogeil eeuw \.iüseüiniii uu-nie:! muesle,:
suggeieeie;; telkens mnei-.-n >Ae >!er! M.oi e
e v louw hei kennen .n uer. iKi^eiaau van hu"
gei uk.
Ue twee giuoic ioden,dic het eliaaia mei ai
zijn ingrijpend iolwe. k e!,.i:;, n, \\.neii
ioc\eiti OIIWLI d.ai .\ilien v.ui l t.osiim en l'.ny ReiCher,
van w. e ei e e ei.-i e ;js IIMHS.. ^ji.iei /. ij:: X
.t..iinSLIIelI co.lega \ei o\ LI 11 IH' , L n LIC ^uuM.e, IK; eie
piasuseil oiinVvl i .L ID.iie, ais eell
MoiLi^.r.;'>iiSOeelel in/.ige- el) lll.,Lie i<^/.:e 'v ei se iiii. .o, \\iei
Lueue Leiiiei \xv.i X'LÜLII, ii',. i g<.\:iLi'ge
:nteiiieeni:e en aan Xiüeeiü\aii tiogn
lieiimieieile;e slanueii eii geo.'i e n, \o.'ia: in
liei laaisie M.'LI^;!, i,cel; oU!,i\:;;. !';j Lie/v
bezeiung ku.:in L: iii i-e \ L . H'IL|'. . n,:
ul--Seilell llliUi Li! \ l "U\\ 111. , : il! .-.:?: i'.inW.Llii
en SLiieen ik seinij\ii miU'.-.'i pa; i u.i:g ?- <?>?
de laaisie.
ten. Nu verbaas ik me daar zeerover, want ik
heb, behalve op de bid. 82 waar heer" en 138
waar ja" in het Javaansch staat, geen letter
Javaansch in het heele boek geschreven. Ik
zou mij daar wel voor wachten daar ik die taal
niet ken en ik niet gewoon ben oppervlakkig
werk te geven. Evenals de platen is het ge
schrevene natuurgetrouw en ongeveer geheel
beleefd, z.oodat hel werkelijk niet noodig zal
zijn de verluchting, zools u voorstelt, uit den
tekst te snijde.i", als niet passend bij het
boek.
M. C. v A N ZEGGELEN"
Mevrouw C.J. Rullen- Pekelharing teekent
hierbij aan :
.Aangezien ik geen Javaansch ken,kan ikniet
kiezen tnsschen mijn Javaanschen raadgever
en M. van Zeggelen. Maar ik zal eenige op
merkingen van hem geven.
bl. l i l niet Nalagawang, maar Nalagareng,
bl. llöniet ~l j;Ieiipocng, maar Tjalempocng.
bl. l Hi niet Widadara's, maar Widadari's.
bl. 135 niet Nalagaroeng, maar Nalagareng.
Hier komt dus hetzelfde woord (dezelfde
persoon) als op bl. 111; ik wxet niet of dit van
de schrijfster de bedoeling is geweest.
Overal is gamelang veranderd in gamelan
en Boeddhi Oetomo in Boedi Oetomo.
Ook over de woorden op bl. 82, die M. v. Z.
hierboven aanhaalt, ondoro, ondoro" heb ik
een opmerking gekregen, n.l.: De woorden
ondoro, ondoro, beteekenen niet goeden
morgen. Voor dezen groet hebben de Javanen
geen woord, omdat ze hem nooit zeggen. Let
terlijk vertaald zou: o, ndoro,; o, ndoro,"
beteekenen: o heer, o heer".
Overigens heb ik niet gezegd, dat de platen
niet passend zijn voor Din en Aroe, maar dat
ze niet in 't bi zon de r passen voor hen, maar
voor ieder.... etc.
C. J. R r r r r: N I' i; K E L n A K i N "
mi ........ i ...... i ....... minimum ....... UMI ........ miiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii
Verloor het da.armeue niet tevens aan
kalakierV De Man in deze is immers niet (zooals
van D.ilsum} dooi loopend poëet, hij is
faln lekseigenaai en slechts voor kotten tijd door
c;e ai \ ei mogende helde der viouw tot dichter
geslagen. Van dit dichterschap blijft in het
laatste beuiijt maai ook geen spoor. Hij
maaki na clit gelukkig vciiuopen avontuurde
balans op en wanueii welgemoed het leven
weei b.mien, betieiiiend siechis, dat men hem
/.ijn hoiioge (het hait van eti zakenman) heeft
oi'isioieii. Vi.n D.ilsum, die in zijn lijn veel
iiioo. s gaf, verliet liet tooneel als Auam in
HunngsLiia)) m waudeikostunm, de schrille
.--li'i -di.ssoiient bleef u;t. (;ok Eily Hei dier
iiiachi een miljeie nuance .ian het slot. Zij
i e ei e: e ais liet wal e el e HeiheiH Uei Vrouw en ging
ha;, is \\vegs, met als eene, voor wie het leven
heeli .ilgemum, maai mei opgeheven hoofd, in
spiji liaiei uioelneiU. Ik geioot echter, dat
eu- som i vionw, ene zij vet legenwooruigt, op
uu (uiiit wei waai lijk naar eigenlijke leven
atsuni. in legeiisiemng met oen herboren man,
en uat /ij ueii olik niet naar e toekomst zal
iielnei:, maar naar Ueii grond, waar a! haar
nuisie Degraven ligt.
Van eie meel en mulder mai quant vervulde
hij-miieii, Littinaal, waar liet stuk reeds zooveel
v, m onze .'aiiuatiu veigt, geen atzoüuei lijke
\x-i nie'uing. 'I'OLII aan HLI eiiiue van uit
Neueri.uiLiscli ,,geu;:iisl, gezongen en gespioken
uiniiia," *.;e kiaiiseil m o]iiVi;ngst Welueil
gemanen en leeiei , eiienueis, apaeiieu,!iclHekooien
eiigiieii en s\iuoo^ii, uaiikie voor zijn ueel in
iiei appiaus, 'nol nel mij 11 ij n a ais een
misversianu uai Liaai , uaasi ueii regissem Steliwagen,
Ikiuuui 'ieiihnek oiub;ak. Met allen eeiDie
\ooi eiks praesuuie, laten we het niet gering
aeluen /ank een weik, uat loieillioog uureikt
boven ons ooispionkelijk repertoii'e van jaren,
te Helmen gegie-peii eu gekneed uit het niets,
ei' eieii aeiem ui te HcbOeii geblazen. Voor mijn
Lieci Me n ik gelukkig mijn Mevangen eersten
ieiiuk te lienueii mogen herzien en op den
vu.-ueieii bouem van ueii gelezen tekst, met
\eieiiLpie ei kenteiijklieiU oen scürijver geluk
te mogen \\xnsLiieii met cieze schepping.
\\ami:L-i aiie ieueii van Ue Veieemguig voor
Leueikmiuigeii (:\ooiu en '/.i\\Ü) zooveel
taieni iiauueii als llenuan eirnnck en stukken
sejiieveii op LUI niveau, zouueii ue nouukrïten
in ue Oiaueii oveiliouig worueii en ue
tooneeluiiLeuis eikanuei in ue Haren voegen om de
jinmeiii.
Y i, i' N A L:
i