Historisch Archief 1877-1940
16 Dec. '22. - No. 2373
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
Op den Economiscben Uitkijk
Ecu bcteekenisvollc verklaring.
Uit de Memorie van Antwoord op het
1ste Hoofdstuk (Algemeene Beschouwingen)
der Sfaatsbegrootirig voor 1923, in de eerste
dagen van November 1.1. verschenen, knip
ik de volgende zinnetjes:
Het bestaande stelsel van handels
politiek zal worden gehandhaafd, ook
omdat zonder verlaging van productie
kosten duurzaam herstel van het eco
nomisch leven niet mogelijk is en dus
alles wat deze verlaging onnoodig tegen
gaat, moet worden vermeden. Het wets
ontwerp tot wijziging van het invoer
recht op sigaren doet daaraan geen
afbreuk. De voorgenomen technische
herziening van het tarief van invoer
rechten zal in staat stellen sommige
oneffenheden, ook voor de industrie
hinderlijk, weg te nemen, terwijl daarbij
tevens zal zijn te overwegen, of ,een
algemeene bepaling, aan de regeering
bevoegdheid gevende tot het nemen in
bepaalde gevallen van represaillemaat
regelen, uit het oogpunt vooral van
de preventieve werking die van zulk een
bevoegdheid kan uitgaan, jn de wet
ware op te nemen. Tot het uitvaardigen
van invoeirveiboden zal niet dan in
de allerlaatste plaats en nadat bij een
dreigenden noodstand alle andere mid
delen zijn uitgeput, behooren te worden
overgegaan. Dat het daartoe zal behoeven
te komen, is minder waarschijnlijk, nu,
wat bijv. de valutaconcurrentie van onze
oostelijke buren aangaat, verschillende
omstandigheden, waaronder de
toennemende credietnood daar télande,
een aanwijzing schijnen te zijn dat de
grootste druk daarvan zijn einde nadert.
Overigens spreekt het vanzelf, dat
de bloei van een industrie ook op andere
wijze bevorderd kan worden dan door
bescherming bij den invoer. Zoo heeft
de minister van arbeid, uit overweging
dat verlaging van productiekosten noödig
is om de concurrentie te kunnen vol
houden en dus de werkloosheid te
bestrijden, reeds herhaaldelijk
over-werkvergunningen toegestaan. ' Het is te
betreuren dat daarvan door tegenstand
van de arbeiders «enkele malen geen
gebruik is gemaakt. Deze meenen, dat
wanneer zij langer zullen werken, daardoor
de werkloosheid nog zal worden vergroot.
Zij zien daarbij over het hoofd, dat
wanneer door lagere productiekosten
de verkoopprijs wordt verminderd, het
bereiken van een grooter afzet mogelijk
kan worden, waardoor dus juist de
werkloosheid wordt verminderd".
Het staatsstuk, waaraan het bovenstaande
is ontleend, is alweer zes weken oud, maar het
belang daarvan overleeft de actualiteit,
omdat dit belang gelegen is in economische
beschouwingen, door de Regeering ont
wikkeld als richtlijn voor haar doen en laten.
Dit staatsstuk is een deel geweest der schrifte
lijke gedachtenwisseling tusschen Regeering
en Parlement, die aan de openbare beraad
slagingen pleegt vooraf te gaan. Aan de
beteekenis van die laatste doet men, dunkt
mij, niet te kort door toch meer waarde
nog toe te kennen aan de rustiger overwogen
uiteenzettingen der Ministers in hun memories.
En daarom vestig ik de aandacht op wat in
de jongste Algemeene Beschouwingen werd
opgemerkt over onze handelspolitiek en over
wat noödig is om den bloei der nijverheid
te bevorderen.
In de aangehaalde zinsneden is zeker een
en ander, dat ik voor mij liever anders had
gelezen: mij was een (nog) meer besliste
afwijzing van eiken protectionistischen maat
regel meer welkom geweest. Of de ver
hooging van het invoerrecht op sigaren geen
afbreuk doet aan het ten onzent geldend stel
sel van fiscale rechten? Niet ieder zal met den
Minister het daarover eens zijn. De ,,te over
wegen" represaille-maatregelen worden aan
meer dan n voorbehoud vastgekoppeld
en vrij stevig geclausuleerd, maar men vindt
daarin toch geen voldoende erkenning van het
zeer bedenkelijk karakter, aan zulke maat
regelen eigen. Invoerverboden worden slechts
als alleruiterste middel toelaatbaar geacht,
met de verklaring dat men daartoe waarschijn
lijk wel niet zijn toevlucht zal behoeven te
nemen. Besliste afwijzing uit beginsel mist
men noode ook hier.
Deze.... ik erken zeer voorzichtig ge
stelde zinnetjes, die niet veel in uitzicht
stellen van wat door protectionisten verlangd
wordt, volgen op de stellige verklaring dat
het bestaande stelsel van handelspolitiek
zal worden gehandhaafd". Wanneer men nu
aan zoo duidelijke bewoordingen als deze
haar redelijken zin mag toekennen, dan wil
zulk een verklaring, dunkt mij, toch zeggen:
dat men bij de bepaling van het invoerrecht
niet overwegingen, aan
beschermings-denkbeelden ontleend, zal laten gelden, maar
den fiscalen grondslag van ons tarief zal
behouden. Aldus opgevat en ik herhaal,
uat de woorden m.i. elke andere opvatting
ten eenenmale uitsluiten heeft die verkla
ring bijzonder gewicht.
Zij heeft dat op zichzelf als uitspraak in
positieven zin omtrent een allerbelangrijkste
aangelegenheid. Zij heeft dat ook t
genoverden aandrang uit sommige kringen in de
richting van invoerverboden,
invoerbelemmering of rechtstreeksche bescherming. En
zij heeft dat in niet mindere mate tegenover
uitingen en uitlatingen van Tweede-Kamer
leden. Daar is niet enkel het initiatief
voorstel van den heer Fleskens, die invoer
verboden het aangewezen wapen acht, waar
mede onze nijverheid in haar concurrentie
strijd moet worden gesteund. Daar is ook
het betoog van een gezaghebbend man als
de heer Colijn, die begon met het
vrijehandelsverkeer als postulaat te stellen, maar
tevens oordeelde, dat de mogelijkheid moet
worden opengehouden voor het verleenen van
bescherming aan industrieën, voor welke dat
nuttig kan zijn", een oordeel, dat steun
vond (gelijk ie verwachten was) bij dr.
Nolens, die, ook met een buiging voor inter
nationalen vrijhandel, er op wees dat bijna
overal de invoer wordt belemmerd. Tegenover
dat alles ? en er is nog wel een en ander
meer in diezelfde lijn heeft eene verklaring
des Ministers, dat het bestaande stelsel van
handelspolitiek zal worden gehandhaafd, toch
ongetwijfeld een zeer bizondere beteekenis.
Zij ontleent die m.i. ook, en zelfs in hooge
mate, aan de gronden, waarop zij steunde.
Voor duurzaam herstel van ons economische
leven is verlaging van productiekosten onaf
wijsbare eisen en dus moet alles vermeden,
wat zoodanige verlaging onnoodig tegengaat.
Aldus de Minister, die hiermee duidelijk zegt
dat bescherming zou beduiden: belemmering
van verlaging der productiekosten. Omdat
zoo moet natuurlijk zijn gedachtengang zijn
het beschermde artikel op prijs wordt
gehouden en dit, over heel de lijn, zich
wreekt in een op prijs, op het geldende peil
houden van de voortbrengingskosten.
Nu, wie dit zegt, die zegt daarmee tevens
waarom in dezen tijd van onder-consumptie
bescherming verderfelijker zou zijn dan bij
welke andere conjunctuur ook en die heeft
daarmee tevens gezegd, waarom bescherming
allernoodlottigst zou zijn voor de belang
rijkste onzer nijverheidstakken, voor die n.l.
welke in uitvoer van hun voortbrengselen
hun kracht zoeken en vinden moeten tn
welker benadeeling de werkloosheid zeer sterk
zou doen stijgen.
Over de werkloosheid heeft de Minister,
gelijk men ziet, in dit verband ook een ver
standig woord gesproken. Gij oordeelt ten
onrechte, zoo zegt hij tot de arbeiders, dat
gij door langer te werken de werkloosheid
zult vergrooten; de zaak staat juist andersom:
indien gij langer werkt, zullen de productie
kosten alen en daarmede ook de verkoop
prijzen en dan zal daardoor de afzet van die
goedkoopere goederen ruimer kunnen worden,
door welkeren minieren afzet (meer vraag
naar arbeidskrachten) de werkloosheid zal
verminderen.
Niet eiken dag treft men in de schriftelijke
of mondelinge gedachtenwisselingen tusschen
Regeering en Parlement zulke verstandige
woorden aan, uitingen van een zoo gezond
economisch inzicht als hier zich openbaarde.
Ook daarom noem ik dit proza van dezen
Minister een beteekenisvolle verklaring.
SMISSAERT
DE HAUPTMANN-AVOND TE
AMSTERDAM
Teekening voor ,,de Amsterdammer" van
Cornelis Veth
iiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
LEEKENSP1EGEL
VRAGENRUBRIEK
voor
Algemeene Wetenswaardigheden
O. M. C. T. te H. Wat beteekent
intermitteerende verlichting van een seinpaal bij de
spoorwegen?
Dit licht wordt alleen toegepast bij som
mige voorseinpalen, ter onderscheiding van
vele andere lichten in de nabijheid van grooteL
steden of om deze seinpalen, die dikwijlsjf
heel ver van den bedieningspost zijn ver
wijderd, op eenvoudige wijze te verlichten.
Dit zoogenaamde flikkerlicht wordt ver
kregen door het branden van acetyleengas,
waarbij de seinpaal overdag ook verlicht blijft.
Het gecomprimeerde gas is in reservoirs in
den handel. Een reservoir kan een seinpaal
gedurende twee maanden verlichten, waarbij
het aantal flikkeringen ongeveer 60 in de
minuut is, waarbij per seconde 1/10 licht en
9/10 donker. Behalve op de door U genoemde
plaatsen te Haarlem, zult U deze verlichting
op meerdere stations aantreffen o.a.
Singelgrachtbrug te Amsterdam, Halfweg.
H. te A. Wat is dat toch geweest van het
fort te Vlissingen tijdens het ministerie Kuyper?
Was dat al een strijd tusschen Duitschland en
Engeland en België'? Koos onze Regeering toen
een der zijden door zich te laten bangmaken?
Moet die zaak geheim blijven?
Het in 1910, onder het ministerie Heemskerk
door de Regeering ingediende Ontwerp van
Wet tot instelling van een fonds ter verbe
tering van de kustverdediging, waartoe o.a.
zou behooren het maken van ee.i fort bij
Vlissingen, heeft in de jaren 1910?1912
heel wat stof doen opwaaien en heel wat
pannen in beweging gebracht. Het doel van
onze Regeering was om voor de handhaving
onzer neutraliteit door een fort bij Vlissingen
te trachten in oorlogstijd aan vreemde
oorlogsschepen het opstoomen of tijdelijk
verblijf houden op de Schelde te beletten.
Door belgische, fransche, engelsche en
duitsche bladen en tijdschriften werden tal
rijke artikelen aan dit voornemen gewijd,
waarbij de Scheldekwestie, Nederland's in
ternationale positie en neutraliteit, Nederland
als bufferstaat tusschen Engeland en Duitsch
land de hoofdschotel vormden. Onze Regeering
heeft geen partij gekozen en zich niet bang
laten maken, maar zich gehouden aan de
IINIIIHHIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIII
bestaande nederlandsche staatkunde gelijk
die aanhoudend door de daartoe officieel
geroepenen is geformuleerd en door geen ver
antwoordelijk man ooit is verloochend: de
staatkunde van met ieder der groote naburen
op een goeden voet, met geen hunner in een
politiek of militair verbond te willen staan.
Het bovenbedoelde wetsontwerp is op 23
Juli 1913 wet geworden,
Op 18 December 1919 diende de heer K. ter
Laan bij de Tweede Kamer een motie in om
met den afbouw van dit fort niet door te
gaan, welke motie voorloopig werd aange
houden. In de laatste jaren worden slechts
luttele bedragen voor den afbouw toegestaan.
Van eenige geheimzinnigheid in deze zaak
is ons niets bekend.
l,,,, u Illlllll IIMIIIIIMIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItmlIIIIIMH
KALENDERS VOOR 1923
Door Felix P. Abrahamson werd
uitgegeven en door Dieperink gedrukt een
kalender voor het jaar 1923, ontworpen en uit
gevoerd door Leo Visser. De kalender is mooi
van kleur en draagt duidelijke datumcijfers;
hij bestaat uit vier bladen.
Piet van der Hem teekende in den
van hem bekenden trant vier bladen van
een kalender voor 1923, die door Valkhoff
en Co. te Amersfoort en Visser en Co te
Weltevreden werd uitgegeven.
iiiiiiiiiiiiiiiEiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiii
iiiimmmmiiiiimiiimiii
iiiiiiii i iiiiiiiniiiiii n iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiui'lllllll
.. ,?"'??? "'>"?? ?»""" ' ' ' " "' " """ """"'"""""
TWHiïSCHE BJUK
Amsterdam, Rotterdam, 's-6ravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam.
8estort kapitaal f 35.500.000.?Reserven : circa f 12.000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van :
B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55-56 Threadneedlestreet London E.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons.
Incasseering op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Depusits.
Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling
CREDIETVEREENIG1NG, tenzij tegen borgstelling, crediethypotheek
of andere zekerheid, hetzij in blanco.
Bente voor DEPOSITO'S
ONTTANG- en BETAALKAS
Kiiun Doelinslrul 20-22, Jnutirdam
Renteverg. voor gelden a deposito
met l dag opzegging 1^ pCt.
Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging 1% pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
SIF! DEPOSIT INRICHTING,
geopend:
opWerkd.v.83/4V,m.tot4V2Uurn.m.
op Zaterdagen en
Beursvacantiedagen des morgens v. 83/i tot 12 uur.
Loketten van ?2.50 per maand
(? 10.?per jaar) en hoogerte huur
voor bij de Directie bekende of
geïntroduceerde personen.
!P
Heerengracht 124-128
Amsterdam Tel. N. 329
Assuradeurs en
Assurantiebezorgers
VOOR
alle soorten Verzekering
Direct opvorderbaar
Tien dagen opzegging
Een maand vast , .
Een maand opzegging
Drie maanden opzegging.
Zes maanden
Een jaar
l3/4
l op nader overeen te komen
] voorwaarden.
Vanaf den dag der op
zegging wordt i %
minder rente vergoed.
HYPOTWEEKBrtNK
. 482.
Voor andere termijnen, zoomede voor grootere bedragen
volgens overeenkomst.
Maatschappij voor Hypothecair Crediet In Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 3.000.000.
Uitstaande Leeningen ... 19.312.000.
Pandbrleven . 18.644.000.
Reservti 1.075.000.
Hoofdkantoor: te 'S-Q R A V E N H A G E, NAMAUI.AAB IJ.
Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 19.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
<1% en 5% PAMBIIEVEH TEGEN BEURSKOERS In itukkan «in f 1.000.-,
f 500.- n f 100-, HET VEIPLICHTE I4AHIIIKSCHE UITLOTIIG, unvinienda 1923.
Oi Dir.ctie; Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUGBEN CATE.
l 5°o [
tegen 971/., pCt.
\Vepplich\e jaarlyKscK*/
ier pet ?
Holtod. HfpoHiaekbaiik 1001
Opgtrlcht In 1864
Volteekend MaatichippelijK Kipltnl f5.000.OOG
Verstrekt geld op eerst»hypo
theek. Voor Inl. wende men zich til
bet kantoor der Bank, Oed.
Blerkiren 19 te R'damof tot hare Agentii
'a de hoofdplaatsen dei Rljki. .
DeDir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH.
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK
! De HollandschG Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
Bijkantoor: Amst., Keizersgr. 604
Rotterdam, Wijnhaven 129a
's-Gravenhage, Ged. Burgw.38,
Maastricht, Stationsstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f 5OO en verkoopt 4J% schuld
brieven in stukken van / 1000
/ 500 / 100 en / 50.
KEIElLilDSClE UIKL-IUTHUPfll
Gestort Kapitaal f 80,000,000.-.
Statutaire Reserye f 19,445,211.?.
Buitengewone Kekerre ... f 22,660,000.?.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAQB.
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
Direct opvorderbaar IVs %
l maand vast o! opzegging .... 2 %
3 maanden vast ol opzegging. . . 3 %
6 ? ? ? ?* h /o
12 , 41/»%
Voor andere termijnen en groote bedragen nader overeen te komen.
ROTTERDAM AMSTERDAM
VGRAVEHHAGK
UtflTMLN StëSERttH f111,000,000
Handelscredietea <
Voorschotten in Rekening-C mr%2. t
DepOBito'i
Caeque-RekeningeB m-st ren to-vergoeding
Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving
SAFE DEPOSIT
Levensverzekering Maatschappij
Bijkantoren te Weltevreden en te Medan.
Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden.
Residentie Hypotheekbank
's-GRAVENHAGE Anna Paulownastraat 97.
T RUSTEE'S EN ACCOUNTANTSCONTROLE
5!/2°/o Hypotheekbrieven tegen 99 %
pari na 10 Japon.
Directie: K. E. ABBINO. D. VAN OORBT.
HAARLEM
5 pCt. PANDBRIEVEN a 95 pCt.
! Jaarlijksche uitloting a pari van 4 pCt."
.( A. E. TH. DE BYE DÓLI.EMAN
' ( Mr. P. FUERI SNETHLAOE.
INCASSO-BANK
Amsterdam Rotterdam - Almelo Arnhem - Delft Dordrecht
Eindhoven Enschedé's-Gravenhage Groningen
s-Hertoeenbosch Hilversum Leeuwarden Maastricht Nijkerk
Tilburg- Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede?Zaandam
Volaostort Kapitaal f 25.OOO.OOO.-~
Resorvo f 5.361.7OO.
Effectenorders II Vreemd Bankpapier
Coupons ; Cheques
Prolongaties II Buitenl. Wissels
Hypotheekbank voor Amerika
's-GRAVENHAGE
6°fo Pandbrieven
Opeischbaar na 10 jaar a pari.
Utrechtsche Hypotheekbank
UTRECHT
Pandbrloven ruim f 34.OOO.OOO.?.
De Bank stelt beschikbaar:
51, pCt. Pandbrieven a 100 pCt.
In stukken van /1000.-, fSOO.- en ffOO.-,
met verplichte uitloting a pari in 25 jaren
Di D l f e c 111:
Hf. A. J. I. VAN LIER. Mr. f. R. HOORWEG.
Standaard HjpollueHiank ti Rotteidin
Directie:
Mr.H. H.C. CASFENDIJK en
1. MOSSELMAN
De BankgeeftondercontröU
van het Algemeen Admini
stratie- en Trustkantoor
5% Pandbr. tegen 95% en
voor zoolang de beperkte
voorraad strekt 6% Pand
brieven uit tegen 101%.
ladirlanilsclie
lUustratlednik-papier van de Firma C O. A. CORVEY, Keizersgracht 255, Amsterdam, Tel. fl 1202 en 555