30 Dec. '22. No. 2375 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 KERSTFEEST IN SOVJET-RUSLAND Teekenint voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensleh ,,De Moskousche bladen berichten, dat een verbod is uitgevaardigd om de Kerstboomen te versieren met engelenbeeldjes en andere godsdienstige emblemen". ijmifiirnmii imnitnifimii miiiiiiimiiiiijjiiiiiiiiiitiiiiiiiimntliiiiljiiiiiijiiiiliiiiffiiiiijjjniiiiiimiiiiimiiliiiiiiiiiimmiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii]iiiiiiiiifiiif<ijiiiiiiiii]iiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiii CHARI VARIA tjïanb, Xeutychlanb ueber 3lUe§! ,,Aan deze combinatie dankt hij de zeer sterke interesse, die men voor zijn arbeid opvat." (Tel.) ,,\Vij breken af wanneer meer ur gente kwesties voorliggen." (O. H. C.) Firma Lipmann Rosenthal & Co. neemt interesse bij de Oosten r. Bodencrtdietanstalt." (HM) De Leidsche flesschen worden door een electriseermachine opgeladen." (Physica) Een prediker, die de cultuur ernstig n eemt." (Prakt. Clirist.) Onze kunstcritici ,,Biahm's Derde klonk des te gloedvoller en hartelijker van o ver stroomen d rijke lyriek, des te sappiger en verzadigder, gestoofder en gepantserder van kleur, des te milder in zijn blankrustige sluitingen." (Vad.) De passivisten Op deze plaats werd den 10 Juli 1!K)8 door prof. J. Kamerling!! Onnes voor de eerste maal helium vloeibaar gemaakt." (Gedenkplaat Phys. Lab. Leiden) Oir.e teekenaars ,,In het f-f der malaise zien wij onzen Kerstboom staan." (Cl. Dmirenbos) De fnuiters In de groote zalen staan dinge.: van uit alle wereldstreken." (Tel.) In den nacht van 8 op 9 October werd zij van uit zijn woning vervoerd." (Tel.) De zenuw moet van uit de hersenen een bevel ontvangen." (Tel.) De Wattws Neem eens het water wat hier vandaan halen." (Tel.) De N. R. C. droomt van een nieuw soort van woningbouw. Is zeifbedruipende woning bouw voor arbeiders mogelijk?" peinst het blad. Populair? dierkunde Aan de hand van deze hond toonde hij de voornaamste eigenschappen der St. Bernhards aan." (/.. D.) De w muieren der fotografie De eerste foto van de aardbeving in Chili." (Tel.) Onze adverteer end? liuinoristeti Knappe slapers gevraagd; 50 et per nacht met koffie." (N. C. voor * (W est-Friesland) IHIIIIH lllllllllllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllMIHIIIIIIII CORRESPONDENTIE L. te G. Mijn dank. Ja, ,, Vestte gjtelsei en Verdedigingsplan" is wel heel erg. Te erg voor mijn rubriek. «mini iiiinii umi i immuun m mm GARDE-ROBE SCHETSEN l HüT DAAIJSCH CO1.BIÏRTJE Het begrip colbert heelt, voor zoover ik heb kunnen nagaan, niets met den grcoten staatsman te maken, zoomin als demi-saison iets uitstaande heelt met de demi-monae, of jaquette met Jean Jacques Rousseau. Maar dingen, die modieus van aard zijn, die verband houden met koks, kleermakers en kappers, hebben behoefte aan een betiteling met uitheemschen, liefst Fr:m<;cfien k.'ank, en daarom heett het pakje, waar we dagelijks in loopen, den titel van colbert, een w.'ord, dat behalve in de geschiedenis, in Frankrijk niet bekend is. Aan ent colhertje dan, zijn we een beetje ver knocht, want we dragen het niet het meeste gemak, en we voelen er ons het gelukkigst in. We leggen het met eenigen wrevel af als ae omstandigheden ons gebieden iets anders aan te doen. We overwegen in gevallen, die twijfel toelaten, of we het niet aan zouden kunnen houden. Toen onlangs bij een voorbereiding van een dineet je, iemand met het voorstel kwam, om, ten einde het feest eenvoudig en intiem te houden, in ons daagsch pakje aan tafel te gaan, werd dooi alle aanwezigen een blij gejuich onderdrukt, en ging er een soort dankbare,opluchtenüezucht door het vergaderokaal. Alle eerlijke, eenvoudige menschenl hebben een stille vereering voor hun dageiijksch col bei t je. Het heeft in de oorlogs- en naooilogsjar;'ii aan diepe beteekenis gewon nen. Het is in den beztiinings- en malaisetijd ons nog veel dierbaarder geworden. We hebben er trouw aan gezworen tot den laatsten draad. Wanneer het wat glad en kaal gaat worden, kijken we er naar met een blik, die zeggen wil: Ik hoop, dat ik je nog een tijdje behouden mag, trouwe vriend." Als hij een opvolger noodig heef t,dan isdateen tamelijk onaangename uitgave, bij zeer velen een beetje onoverkomelijk. Vroeger, toen we het allemaal nog konden doen en kleermakers de menschen waren, die het royaalst waren met credieten, hadden we dat groote zwak voor ons colbertje nog niet. Dan meenden we al tamelijk gauw, dat het den man van onze werkvrouw, of onzen tuinbaas, beter zou staan dan ons, of we lieten een der vele Diassen, den kleine of den dikke, er een schaamteloos bod op doen. Maar die roekeloosheid en spilzucht zijn allengs voorbij. Toen beoordeelden we ook den totaalindruk, terwijl we nu in détails treden en constateeren, dat de broek wel wat dun wordt, maar het jasje nog goed is, en het vest nog zér goed. Een der symptomen van deze moeilijke dagen, is, dat je de menschen iets bonter gekleed ziet. Je ziet van die twijfelachtige fantasie combinaties, die wel vroolijk staan, zooals een ongemotiveerd gekleurd vest, dat het colbertjes-vest dat open plekken op de sterk aan slijtage onderhevige pantalondeelen heeti moeten stoppen op joyeuse wijze ver vangt. Je ziet, en dat is een belangrijk ver schijnsel van onzen tijd, nette colbert jasjes, die ae twee andere onderdeden van net costuüm glansrijk hebben overleefd, bij zwarte broe ken, cie afkomstig zijn van kleedingstukken van hooger orde en deftiger oorsprong, b.v. van een smoking. Er loopen heel arme men schen rond, die door hun laatste colbertje heen zijn, en zich geen nieuw hebben kunnen aanschaften, in een zwart broekje en een erg sportief los en nonchalant norfolk jasje, dat hermetisch gesloten is met knoopen van imi tatie leer en een ceintuur met een grooten gesp, kwieke jasjes met opgestikte zakken en Dreede plooien, aie de aiwezigheid van een vest verbergen. We zijn zuinig op cns colbertje,.... want dat we niet zoo maar een nieuw pak nemen, dat is nu juist de hoofdzaak van al onze be zuiniging, dat is in de bezuinigingsactie, het glansnummer van het programma. Daar para deeren we en poseeren we een beetje mee in onze dagelijksche conversatie over dit populaire onderwerp. Daarin vinden we ons zeif ook groot en flink en deugdzaam. Zelfs onze vrou wen, die dit soort zuinigheid zelf niet zoo goed verstaan, bewonderen ons in deze geste, en fluisteren tot hare vriendinnen, als zij over de dure tijden praien, dat haar man eigenlijk een nieuw pak noodig heeft, maar er niet aan durft te beginnen, omdat het tegenwoordig zoo duur is. En zoo komt het, dat een oud colbert eigenlijk tegenwoordig wel gekleed en zelfs chi c staat. Een nieuw pak staat verkwistend, staat rechtstreeks duur, en maakt den indruk, of zijn drager niets begrijpt van de eischen van onzen lijd, van de nooden, die er geleden worden, van de plichten, uie we ons zelf moeten opleggen, je loopt er beschaamd mee rond,en je zou je kennissen bij wijze van excuus de fiarden, die je hebt afgedankt, wel willen laten zien. Er wordt ook een beetje naar je gekeken. Je loopt er meer mee in de gaten uan met een nieuwe Harley Davidson, of in een zes cylmder Hispano. Je bent er je figuur niet goed in meester. Je leest afkeuring in de oogen van kennissen. Sommigen verhelen hun nijd en afgunst heelemaal niet en zeggen hatelijk lachend: ,,Wat heb jij een mooi pakje aan" of Het schijnt er aan te zitten Dij je". Het is net of ei ess onwelvoegelijks in een nieuw pak is. Als de inspecteur van de belasting je komt bezoeken, vrees je, dat het je een Jiet'l stuk in je aanslag kan schelen. Sommige menschen komen met het excuus, dat ze het in Berlijn of Weenen hebben laten maken. En dan kan het er nog mee aoor. Maar anders.... nee, dan gaat er niets boven een oud, een heel oud colbertje. ARI iiiiiimiiiimmtiiiMmiiMtttiiiiiiiiiiMiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii niiiitiiiimiimiiimimiiiii iiiiiiimiiiiiimiiiiiiiiiHiiiMiiiiiiiiiiinimiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijm "" n u ??'" imiiiiiiiiiiimimiii iiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiutiiiiiiiiiiuitf) TAFREELEN UIT DE LEGENDE VON DER GEBURT DES HEILANDS", DAT IN DEZE WEKEN|WORDT OPGEVOERD DOOR HET MARIONETTEN-THEATER MÜNCHNER KÜNSTLER IN DE SCHOOL 'VOOR VOCAAL-DRAMATISCHE KUNST OP DE WETERINGSCHANS TE AMSTERDAM. Van links naar rechts stellen de foto's voor: De aankondiging van Jezus' geboorte door een engel aan de herders; de aanbidding van het Kindeke Jezus door de drie koningen uit het Morgenland en de herders en de ontvangst van de drie koningen Melchior, Kaspar en Balthasar door koning Herodes'. Dit sprookje van de geboorte van Christus is naar oude Duitsche Weihnachtsspiele", vervaardigd door den leider van het Marionetten-Theater, Paul Brann, die ook de geheele ensceneering verzorgde. Figuren en decor zijn van Professor Josef Wackerle, de costuums zijn ontworpen door Oabriele Brann. De foto's zijn opgenomen met gebruikmaking van hypergevoelig gemaakte platen. De verlichting van dit miniatuur-tooneel bestond uitsluitend uit gedempt bovenlicht, waaraan de platen slechts gedurende eenige seconden blootgesteld werden. Nadere bijzonderheden over dit procédégeeft onderstaand artikel. Mie: alleen, dat geen gebruik werd gemaakt van magnesiumlicht, ook de reproductie van de talrijke kleuren in verschillende tonatie die dit decor en deze costuums bezitten, is tot haar recht gekonen. EEN OMWENTELING IN DE PERSFOTOGRAFIE De li\fif-^i::^:öilisatic van de fotografische plaat In de .-?:,.;::Jtn Juni en Juli van dit jaar bevatte:) oc nuitcnlandsche foto-tijdschriften belangrijke r:i:<oi:derheden over de toepassing van een r>"'i;cde, waarbij de kleurgevoeligheid van ('?: :'<it'.'grafische plaat aanzienlijk verhoogt; v,c"d. Het betrof hier de vinding van de :>.t ;?<:?; Monpillard en Gimpel, twee Frauschei , ;:;;.? t-eiiige jaren voor den oorlog zich reeds :;;-; onderzoekingen bezig hielden en proeve" :';-.men om de gevoeligheid van autochr'.ixy.ivari-n te verhoogcn. In H>12 gelukte 'r.s.: ;;an Monpillard om aan deze platen eer. .-iii-voudige gevoeligheid te geven en een j;i;;- :;:::cr paste hij het procédétoe op gewone ixa'.t::, waarbij hij o.in. 's-avonds bij het 'ic:~t van fakkels en lampions een opname :"a:.kte van het Jeanne 'Arcfeest. Door ver-.?:.diende omstandigheden kon Mon pillard zijn vinding niet voleindigen. Het ge heim van het door hem gevonden procéd berustte bij de SociétéPhotografie Franchise, die dit jaar op verzoek van den uitvinder er toe overging het te publiceeren. Dit vond in Juli plaats en thans komen van verschil lende zijden berichten binnen over de resul taten met het nieuwe procédébereikt. In ons land wordt het sinds eenige weken door sommige giï.lustreerde bladen toegepast en, hoewel het ietwat overdreven lijkt om te spreken van een omwenteling iu de fotografie, liet feit, dat men er reeds in geslaagd is om bij avondverlichting, zonder gebruikmaking van magnesium, momentopnamen in den schouwburg te maken, is niettemin van zoo'n groote beteekenis, dat met zekerheid mag wor den aangenomen, dat de persfotogruiie binnen zeer afzieiibaren tijd haar taak overeen nieuw arbeidsveld moet uitstrekken. Het geheim van Monpillard'svinding berust hierop, dat hij aan de gewone kleurstoffen, pinaverdol, pinachroom en pinaevanol, die gebruikt worden om de platen voor geel, rood en groen licht gevoeliger te maken, een kleine hoeveelheid zilverchloride opgelost in ver dunde ammoniak toevoegde. Het sensibilisatiehaüwordt als volgt samengesteld: A-oplossing Pinaverdol l gram op I liter W pCt alcohol; B-oplossing Pinacliroom 0,05 gram op l liter W pCt. alcohol; Coplussing Pinaevanol 0,05 gram op l liter 9(1 pCt. alcohol. Djze drie oplossingen worden tot een D-oplossing gemengd: 100 cuh. c.M. van A, 100 cub. cM. van B. en 47 van C. Aan 40 cuh. c.M. van dit mengsel wordt (il) cub c.M. 90 pCt. alcohol toegevoegd, waarna de geconcentreerde sensibilisatie oplossing E ontstaat. Vervolgens wordt de chloorzilveroplossing 1:. vervaardigd, bestaande uit een mengsel van 92 cub. c.M. gedistill. water, 8 cub. c.M. 22 pCt. ammoniak met 0,2 gram chloorzilver. Wanneer thans een mengsel gemaakt wordt van de oplossing E 10 cub. c.M., van F 10 cub. c.M. met toevoeging van 80 cub. c.M. 22,5 pCt. alcohol, is het sensibili satie bad gereed. De oplossingen l7, en (i. moeten in volkomen donker bewaard worden en mogen nimmer, op straffe van onbruikbaarheid, aan werk zaam licht worden blootgesteld. Bij het prepareeren van autuchroomplaten moet de donkere kamerverlichting bestaan uit een kooldraadlampje van /eer geringe licht sterkte (5 kaars), dat door een laagje geel en twee laagjes groen Viridapapier beschermd wordt. Voor de behandeling van gewone platen, die veel gevoeliger zijn dan autochroom ^platen, gebruikte Monpillard een groen cathedraalglas, dat bovendien nog beschermd was door de genoemde drie lagen Viridapapier. Een essentieele voorwaarde voor het sensibiliseeren der platen is het gebruik van spoelbakken van glas of porcelein vervaardigd, die nog voor geen ander doel werden aange wend. De platen worden ondergedompeld, zó, dat de vloeistof er in n golf over been stroomt, in een 100 cub. c.M. oplossing (j., die in een bak gegoten is, welke geplaatst is op een automatische!! schommelaar. waardoor de vloeistof in voortdurende beweging is. Dit bad duurt voor autochroomplaten drie minu ten en voor gewone platen vijf minuten. Wanneer deze tijdjverstreken is, wordt de plaat er uitgenomen en geplaatst in een centrifuge of draaitoestel. dat plm. loon omwentelingen per minuut moet niake". Na een minuut is de plaat van de vloeistof bevrijd en zij wordt in een droogkast ge plaatst, waarin zich een krachtige electrische ventilator bevindt. Een kwartier later is de plaat droog. Het kleurgevoelig maken der platen is, zooals uit bovenstaande blijkt, een vrij om slachtig en tijdroovend werk, hetgeen te meer ondervonden wordt, waar de aldus behandelde plaat slechts 21) tot 24 uur haar sensibiliteit behoudt en na dezen tijd sluier vertoont. De bewerking zal dus slechts voor een gering kwantum platen in n keer kunnen geschieden en bij veelvuldig gebruik even zoo veel malen herhaald moeten worden. De autochroomplaat wordt ontwikkeld, na eerst in een oplossing van phenosafranine of pinakryptol voor rood licht of zelfs voor geel licht immuun te zijn gemaakt, in den gewonen metochinon-ontwikkelaar, doch in dubbel sterke concentratie en de gewone plaat in een gewonen metol-hydrochinon ontwik kelaar. Bovenstaande foto's zijn met behulp van dit procédévervaardigd. l A N' W. BOSCH