h-1 s \ 6 Jan. '23. - No. 2376 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND = OPRUIMING UITBREIDING ?" ?" HERENMODEMAGAZIJNEN SPORT KOS REGENJASSEN volgens model, prima gabardint Prima wol, gevoerd 39» 75 75 TUUMS Engelse stoffen, volgens model 19 Colbert , kostuums Engelse stof 29 ONZE KONFEKTIE MUNT UIT DOOR PRIMA COUPE EN AFWERKING DADADI II' KMKAKLU MET >"DEN FOUDRAAL 4.90 . 4.75 95 GERZON AMSTERDAM IBBBBBBBBBBBBBBOp^ ic*:S«««^tüce-^a;^j-,»;^i^%a 03 EENIÏE SPECIALIFEIT na ? * ln ^ m KRïMPVRi;E 8 GEZONDHEIDS- |a % ONDERGOEDEREN {£ B| Nederlandsch Fabnhat |g "5TRICOTHUIS1 BH RFR RRPFQTR1AT 3S ij-J »:B BH REG.BREESTRAAJ35 TEL. 5O66 N. aam 15 w De N U T/e zekere Overtuiging zooWel clefiibriKjintahonze firma zicb oly\tena Verantwoorde lijk Voelen Voor het hooge peil onzer instrumenten, moet den muziekliefhebber bij aankoop een óe\toel Van ru5t en Voldoening ' t» 65 te vOaarbord biedt U de naam onzer bekende 3fan<3ac»rdmerken, waanton een jraaie collectie Piano1} -Vleuóel^ Player-Piano'5 te^en gemafi^de prnaen in onze magazijnen 15 óeexpojeerd. De aanwezigheid Van eenige occastonj onzer 5tandaardmerken tetfen gereduceerde prijzen verdient zeiker de aandacht. Indien ^ewenscbt.Kan de JWnciëele kwestie op de mee5t tegemoetkomende wnz.e Voor U óere^ela worden. In ruil te nemen ir^trumenten worden te£en de hootfstmotfeliike waarde oVer^e O J i) UTRECHT AMSTERDAM HILVERSUM CHOORSTRAAT HEILIGEWE6 tANGESTRAAT NEDERLAND EN HET VERRE OOSTEN In De Amsterdammer" van 16 September jl. trof ik een artikel aan van de hand van den heer H. C. Buurman, dat door onze landge nooten in het Verre Oosten zeker met veel belangstelling zal zijn gelezen. Het is een zeer sympathiek opstel, het ge tuigt van gezond nationaal gevoel, maar, naar ik vrees, heeft de heer Buurman zich ietwat door zijn enthousiasme laten meesle pen. Wat hij zoo gaarne wenschte, meent hij ook mogelijk te zijn en aan de bizondere moeilijkheden, die Nederlanders bij handelsen industrie-ondernemingen in Oost-Azi ondervinden, wijdt hij geen enkel woord. Die bizondere moeilijkheden bestaan toch waarlijk wel. Volkomen ben ik het met den schrijver eens, dat zoowel in Nederlandsen-Indiëais in het moederland het publiek bitter weinig op de hoogte is van wat Oost-Aziëte beteekenen heeft. De Nederlandsche pers geeft, zoover mij bekend is, niet meer dan de korte Reuter-telegrammen, die slechts de officieele waarheid bevatten, terwijl er toch gere geld in China gebeurtenissen plaats grijpen van zooveel beteekenis, dat ze meer dan waard zijn vermeld te worden. Met verwondering zag ik een oud-Resident vol verbazing het scheepsgewoel op de Huangpoa bij Shanghai aanschouwen en toen hij de reeks indrukwekkende gebouwen aan de Bund van Shanghai zag, was hij niets minder dan verbluft. Zoo'n groote stad had hij niet gedacht dat Shanghai was; ja, dat er zulke steden berhaupt in het Oosten waren, was voor hem een openbaring. Dit was een ont wikkeld man, die jarenlang een belangrijke plaats in onze Oost bekleed had. Een ander veelverbreid verschijnsel is, dat men op de kantoren in Nederland zoo weinig met de toestanden hier bekend is, dat er geregeld ' misverstanden ontstaan. Oost-Aziëdient bestudeerd te worden, het heeft een heel bizonder karakter, waaraan elkeen, die door handel of industrie met dit gedeelte van de wereld te maken heeft, zich moet onderwerpen. Handel drijven op Oost-Aziëis heusch niet met een exporteeren naar de Congo gelijk te stellen. Meerdere bekendheid ware voorzeker voor handelsmenschen nuttig en voor het publiek in het algemeen zeer gewenscht, wil men met het wereldgebeuren op de hoogte blij ven, 't Is waarlijk een flink stuk van de wereld, China, Siberiëen Japan ! Of evenwel Nederlandsche werkkracht, dit in den ruimsten zin bedoeld, hier e)p het oogen blik zou kunnen worden aangewend met kars Op succes, wel dat is een vraag van teveel be teekenis om zich bij de beantwoording ervan door enthousiasme, hoe sympathiek ook, De Fotografische Ateliers C. J. L VERMEULEN zijn gevestigd: DO RUG: ? UTRECHT: - ROTTERDAM: Ttnsiink. n liiuwi Gracht 50 Coolsinyel 22b TEUFOOII813 TELEFOOI150 TELEFOON 9293 Bufttkidi 3 TELEFOOI4744 En zijn bekend om hun artistiek werk en zeer lage prijzen lllllllllllllllllllllllllllllllmillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII teveel te laten leiden. Dat hier nog geheele velden onontgonnen liggen, wachtende op Nederlandsche werkkrachten, dat meen ik zeer sterk in twijfel te moeten trekken. Misschien komen er betere tijden. Het avontuurlijke element, de ondernemingszucht van onze voorvaderen kon vroe ger succes opleveren, onze koloniën hebben wij voor een goed deel eraan te danken en er was een tijd, dat Nederlandsche faktorijen in Siam, Cochin China en Canton verrezen, ja, dat het nu Japansche eiland Forrnosa in Nederlandsche handen was, maar tegenwoor dig kan men met veel verbeeldingskracht en werklust alleen verder komen, als die ge steund worden door een ferme hoeveelheid kapitaal. Het Nederlander-zijn heeft dat voordeel, dat het 't onderdaan zijn van een groote natie, die mogelijk politieke agressieve aspiraties heeft, uitsluit. Aan den anderen kant heeft het ook nadeelen. De Nederlandsche Regeering zal niet bij machte zijn ondernemingen van onze landgenooten in het buitenland op eenige wijze te steunen. Japan, zoo belust op het be houd van vasten voet hl China, kwam b.v. onlangs tijdens de enorme malaise in den stukgoederenhandel de hier gevestigde Japan sche handelshuizen finantieel tegemoet. Door Japansche, Amerikaansche, Engelsche en vroeger Duitsche ondernemingen behaalde resultaten, dienen ook niet uitsluitend in het credit van deze ondernemers geboekt te worden. Dat de resp. Gezantschappen een woordje meespraken, zullen niet velen durven ontkennen. Japan is voor een groot deel van China afhankelijk voor zijn ijzer-erts, dat uit Tayeh in de Chineesche provincie Hupeh komt. De Japansche mijnen en in de buurt liggende hoogovens zijn van zeer veel beteekenis, zoozeer, dat in het naburige Hankow langen tijd een Japansche troepenmacht heeft gele gen. Dit als n voorbeeld uit de vele, hoe machtige naties ondernemingen van hunne onderdanen kunnen steunen. Wereld-ondernemingen als de British Ame rican Tobacco Co-, de Standard Oil Co. en andere werken hier, waartegen nimmer door eenige zuiver Nederlandsche Maatschappij valt te wedijveren. Over dat enorme kapitaal, waarmede zij werken, kan geen Ne derlandsche instelling ooit de beschikking krijgen. Siberiëbiedt juist in dezen tijd een prachtig veld voor wie durft, meent de heer Buurman. Wel weinigen zullen dit durven onderschrij ven. Kapitaalkrachtige firma's hebben wel naar de verschillende plaatsen iemand uit gezonden, om den gang van zaken in 't oog te houden, maar zaken doen, daar komt voor alsnog niet veel van. Er is geen geld. De Great Eastern Railway schreef al eenige malen een aanbesteding uit voor hoog noodig spoorweg-materiaal; het geld ontbrak echter om bestellingen te plaatsen. De gezamentlijke spoorwegen in China zijn millioenen dollars schuldig aan de verschillende leveranciers. Onlangs vertelde mij in Peking een hoofd van een handelshuis met bizonder goede relatiën, dat de een voor den ander niet durfde aan den onmogelijkcn toestand een einde te maken, of pogingen in die richting te doen door bemiddeling van zijn Gezantschap, bang, om voor goed het zwarte schaap te worden. WHITE Vrachtwagens N.V. Gebr. NEFKENS' Automobiel Mij. AMSTERDAM - UTRECHT VANRIJN'S MOSTERD MOSTERDPOEDER Motor- en Zeiljachten TE KOOP, In diverse groottenen prijzen. Lijst van in commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. * LUQT AFD. JACHT AGENTUUR Slepersvest 1 Rotterdam Lunch f 2.50 - Diner f 5.Salons voor aparte Familie-Diners Spoor s Mosterd -WA Spoörjr_ Culemborq 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON N. 6812 HEMDEN MAAR MAAT |Torpedo, 10/is P.K.,4 zitpl.f 4200. Conduite Inférieure, idem 5500. J. LEONARD LANG, AMSTERDAM. Chir:a is ontzaglijk rijk aan mineralen; het ijzererts en de steenkool steken op vele plaatsen letterlijk den grond uit, maar hoe dit te ontginnen als men niet over mi-litaire macht beschikt om de belangen te bescher men? Is er een streek ter wereld, waar de toe standen meer verdorven zijn, meeT onzeker, meer gevaarlijk voor allerlei ondernemingen, dan hierin China? De provincie Honan wordt op 't oogenblik getyranniseerd door een leger van 10.000 roovers en wat vandaag soldaat heet, is morgen roover. De grens tusschen beide categorieën van menschen is dikwijls heel moeilijk te trekken. Europeesche zendelingen worden tegen losgeld door het gespuis vastgehouden, trei nen worden geplunderd en belangrijke spoor wegverbindingen v/orden door de roovers opgehouden. Onrust en wanorde overal. En dit is maar tijdelijk, meent gij? Ja, 't mag ietwat luwen, maar veel kans, dat China in de naaste toekomst een ordelijk rijk zal worden, is er niet. Siberiëis overstroomd met vluchtelingen tn drommen Russen trokken uit Vladivostok t'n andere plaatsen naar Harbin en vooral naar Shanghai; hieronder zijn ontegenzeg gelijk kundige vakmenschen, maar het is Vuor hen uiterst lastig, zoo niet onmogelijk hier een bestaan te vinden. Gewezen hoofden van handelshuizen loopen nu met een kof fertje de kantoren af, om sigaren te verkoopen ; gezagvoerders van groote oorlogsschepen zijn hoogst dankbaar als zij een plaatsje als tweede stuurman op een Chineesche kustboot kunnen bekomen. De ellende onder de zwervende intellectucele Russen is onbeschrijfelijk. En zou een goed vakman, een Rus, niet meer kans nebben in Siberiëeen bestaan te vinden, dan et n Nederlander? De heer Buurman heeft een goed werk gedaan door de aandacht v;n het publiek 111 't algemeen en handel en industrie in het bizonder op Oost-Aziëte vestigen; maar metterdaad op zijn adviezen ingaan, althans nu, en slechts toegerust met ondernemings geest benevens een beetje kapitaal, neen dit is geen Nederlander aan te bevelen. Er is geen kans voor den man met yvat durf en een weinig geld, al weet hij nog- zeo goed wat hij wil en al is hij nog zoo vakkundig. Evenwel, volgt de gebeurtenissen hier in Oost-Azië; zijn de toestanden meer normaal. dan zal Nederlandsen kapitaal en werkkracht hier we! aangewend kunnen worden. En nu reeds is het noodig den gang van zaken in het Verre Oosten nauwkeurig gade te blijven slaan. Mr. E. l'. BOUDE Shanghai, 17 November 1922. DE STEM VAN FRIESLAND Navigatie en Mooi-Nederland DE ELITE-SIGARENMERKEN Verkrijgbaar bij de voornaamste winkeliers Fabr.: Firma RAPPARD & POÏ? liel Het is goed, dat naar aanleiding van fees tende Friezen, Cannegieter in dit blad ging schrijven over Volksfeest (ja, dit vooral) volksdienst en volksgodsdienst in verband met Friesland, want misschien nergens anders in onze lage landen ontwaakt het volksbesef heden ten dage krachtiger en gezonder dan juist daar. De Friesche beweging buiten haar gebied heeft zich gemeenlijk niet doen kennen als factor van geestelijk leven. In onze groote steden zetelend in de selskippen," mag zij een wijle gestegen zijn boven de gezelligheidssteer uit, regel is, dat men er elkaar cp de meest onspecifieke manier wellicht aangenaam bezighoudt, maar niet anders dan overal elders in clubjes of onder kennissen. Men zal er in het Friesch gepraat hebben over Gothiek ; ook de kunst heeft men willen doen groeien en bloeien fen selskipswegen" meenen, immers heeft men Gocthe's Faust en Vondel's reien niet hooien vertalen in het Friesch. Maar liever toch en vaker zal men de avon den gevuld hebben uit de verscheidenheid van het Friesche tooneel, of met de toch zoo populaire prüssprekkerijen". En in dergelijke samenkomsten ziet men dan dat typisch Friesche van overal bij el kaar te willen zijn, en roemt dit als een deugd. Veeleer doet mij dit alles denken aan een be denkelijk tekort, aan een zich niet thuis ge voelen in vreemde omgeving en dan zoekt men zijns gelijke, wien men niets te verbergen heeft, en schoolt samen in eigen kringetje om niets te leeren en niets te vergeten. Dergelijke zwak heden mag men den Friezen wel vergeven, maar nooit en nimmer zullen zij zich daarop kunnen beroemen. En het volksfeest der Friezen? Levend en in het lanüzelf bestaat het niet meïr. Alle vreugdebetoon op onze dorpen is import uit Hol land en e ven hol en ongemanierd en zinloos als daarginds. En het is naast verbluffend, dat men altijd en altijd weer dien ieperen zin van het Friesche volksbesef weer pleegt te demonstreeren in wonderlijke kleedij en h u o ge sjees met Friesche paarden. Wat tracht men toch aan elkaar te Koppelen, 't geen elkander haast geheel en al vreemd is? Dat men die ouue praal weer oproept.en ze te kijk stelt te miuüeii van het zinlooze feestgedoe eener gioete stad is op zichzelf weer onschuldig. Maar dat een weldenkende Friesche jongeling, uie den dioom van z'n oude land weet mee te beleven in deze materieele dagen, er zich nog weer eens voor zou willen leenen om op een hooge sjees te Arnhem te worden rondge reden, ziet, dat zal toch zoo langzamerhand wel niet meer gaan gebeuren. Men begrijpe mij goed, men Kan ii> 1923 als de koningin jubileert, te Leeuwarden wel een file van prachtige sjeeztn laten zien, maar niet het jenge Fiitsiand van nu is onder hoogen hoed of glimmend oorijzer. Lezer, laat het u gezegd zijn, het Friesche volksfeest is niet meer, liet heeft u niets meer te zeggen, evenmin als het gebeente van degenen die van ons gingen. De stem van Fries land spreekt tot u alleen in z'n taal, zo>.>ais i*"1' Vlaanderen spreekt. iiiiiilllliiiliiiliyilliiiiiilllllliiiiilllllllliillllllliiilllllliiiiniiiill En doch stelt u gerust, wij roepen niet om een Friesche Hoogeschool, maar wel zullen wij ons uitrusten om te strijden voor dat vrije Friesland waarvan geheel ons leven vervuld zal zijn. Dat is de vrijheid van onze groenende weiden en de heerlijk heid onzer koele ijle luchten temidden waar van wij opgroeiden tot die onverbeter lijke taaie telgen van den ouden Frieschen stam. Ach, in de nietigheid van ons zijn ligt tegelijkertijd de grootheid van ons ideaal. Die bewustwording, dat heilig weten van wat wij zijn en zullen zijn en zullen blijven, dat is het wat ons soms gelukkig maakt en rijk en misschien een weinig zelfgenoegzaam. Langs lichte zon verblinde wegen gaat Fries land z'n nieuwe toekomst tegemoet, trots ver onachtzaming en negatie en ook trots ver deeldheid in eigen boezem. Maar wat Friesland als een heilig voorrecht te bewaren heeft, dat zal wel altijd rond z'n blauwe meren blijven, wij kunnen het niet naar elders dragen, het ligt daar nu eenmaal door de eeuwen heen, ongekend door velen, fel bemind door enkelen. R. P. SYBESMA (Vanwege de redactie bekort) Naar aanleiding van het stuk Dans en Dansonderwijs" van N. Schafte r, waarin o.a. gesproken wordt van de dansschool van Dalcroze", zou ik willen opmerken, dat E. Jaepies Dalcroze geen dansschool heeft, maar dat zijne methode beoogt de algemeene muzi kale ontwikkeling, en dat de hoofdvakken, die aan zijn instituut worden onderwezen, zijn: Rythmiek, solfège, en improvisatie. G. P. VA N V L A D E R A C K E N Secretaris-penningmeester der Nederl. Dalcroze- Vereeniging. pfflTCS l .-ÏZÊ6*,, Uitsluitend e Billijke prijzen Overtoom 2.79