6 Jan. '23. - No. 2376 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND NEDERLANDSCHE BANK VOOR ZUID-AFRIKA De ondervinding heeft rijkelijk geleerd, welke groote moeilijkheden verbonden zijn aan het stichten en tot ontwikkeling brengen van overzeesche bankbedrijven. Nu zijn deze moeilijkheden voor alle landen niet even groot en opk niet van gelijken aard. Het maakt een zeer groot verschil uit of een land in het bezit is van een ruim handelsverkeer met een pverzeesch gebied, waar het een bank tot ontwikkeling wil doen komen, dan wel dat de handelsbetrekkingen metdatdeelderaardevan slechts matigen omvang zijn. Zoo kon het Engeland met zijn aanzienlijken internatio nalen handel veelal gelukken krachtige over zeesche bankbedrijven te stichten, daar die banken steeds reeds een stevige commerciëele basis vonden, die haar het zakendoen buiten gemeen vergemakkelijkte. Ons land was in dit opzicht veel minder fortuinlijk. Alleen ten opzichte van onze koloniën stonden wij in ongeveer gelijke con ditie als hierboven ten opzichte van de Engelsche banken werd aangegeven. De aldaar werkende Nederlandsche credietinstellingen hebben het dan ook veelal tot grooten bloei kunnen brengen, terwijl zij gerugsteund door het krachtige bedrijf in de eigen koloniën in meerdere gevallen de vleugels ook buiten het Nederlandsche koloniale gebied konden uit slaan en filialen oprichten in Britsch-lndië, China en Japan. Maar afgezien van deze kolo niale instellingen is ons land over het geheel totnutoe niet zeer voorspoedig geweest met zijn overzeesche bankbedrijven. De Nederland sche banken in Rusland werden het slachtoffer van de totale politieke en economische ont wrichting in het voormalige Czarenrijk; de instelling, die Zuid-Amerika tot terrein van werkzaamheid heeft uitgekozen, ondervond ruimschoots de gevolgen van de crisis, die daar in hevige mate woedde, terwijl de in stellingen, die in het Middellandsche Zee-gebied en in West-lndiëwerkzaam zijn, haar bedrijf nog te kort en onder te ongunstige omstandig heden hebben uitgeoefend om tot grooten bloei te kunnen geraken. Onder die omstandigheden is het ongetwij feld niet van beteekenis ontbloot, dat wij in Zuid-Afika nog altijd een bank rijk zijn, die daar met succes werkzaam is en bevredigende resultaten weet te verkrijgen. Wel heeft deze instelling den omvang van haar bedrijf binnen niet al te ruime grenzen gehouden en is zoowel haar kapitaal als haar omzet betrekkelijk gering gebleven, maar daar staat tegenover, dat zij in Zuid-Afrika uitnemende diensten aan handel en nijverheid bewijst, daar een net van 18 filialen over de geheele Zuid-Afrikaansche Unie heeft weten uit te breiden en zich in een uitnemende reputatie in Zuid-Afrikaansche en Engelsche bankkringen mag ver heugen. Men kan dan ook gerust staande hou den, dat deze instelling uitnemend werk doet door de ' handelsbetrekkingen tusschen ons land, waar haar hoofdzetel gevestigd is, met zijn voormalige kolonie en zijn stamverwante bevolking levendig te houden en dat zij tevens den naam van het Nederlandsche bankwezen in den vreemde weet hoog te houden. Ook haar zijn de stormen des levens niet altijd bespaard gebleven en ook zij heeft bewaarheid bevonden, dat een te snelle groei niet altijd bevorderlijk is voor het innerlijk welzijn eener financièele instelling. Opgericht in 1888 met een geplaatst en volgestort kapi taal van ? 600.000, voerde zij dit binnen twee jaren op tot ? 1.930.000. Eenige jaren later was het kapitaal tot circa / 4.000.000 gestegen en in 1903 werd het tot / 4.800.000 opgevoerd. De resultaten waren in de eerste jaren van het bestaan der instelling niet onbevredigend en geregeld kon toen jaarlijks een dividend, dat tusschen 4 pCt. en 6 pCt. schommelde, worden uitgekeerd. Toen kwamen de jaren van den Boerenoorlog, waarin de resultaten uiteraard niet tot een dividenduitkeering aanleiding ' gaven, maar na dien bangen tijd trad weder een tijdperk van zij het ook slechts kortstondigen bloei in. Over 1902 en 1903 kon telkens een dividend van 7 pCt. worden uit gekeerd. In dezen tijd valt dan ook de reeds gememoreerde verdere kapitaalsverhooging tot /-4.800.000. Op deze jaren van expansie en bloei volgde een langdurige periode van malaise, waarin de Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika de ongunst der tijden terdege moest ondervinden. Gedurende het tijdsverloop van 1904 tot 1909 kon dan ook slechts n keer een uitkeering worden gedaan, n.l. over 1905, toen een mager dividenüje van 3 pCt. werd gedeclareerd. In April 1910 beet men eindelijk door den zuren appel heen en werd een reorganisatie tot stand gebracht door afstempeling van 40 pCt. op het kapitaal, dat aldus werd terug gebracht van ? 4.800.000 tot ? 2.880.000 en de nominale waarde der aandeelen van ? 1200. tot ; 720.??. Van toen af is de instelling weder geleidelijk in bloei kunnen toenemen en werd weder jaarlijks dividend uitgekeerd, dat zich langzamerhand verhief van 4 pCt. tot 5J pCt. (over eik der boekjaren 1919 en 1920). Over 1921 bedroeg de winst, die door de ZuidAfrikaansche kantoren werd gemaakt, nog iets meer dan die over 1920, maar daarentegen vloeiden de baten uit het wisselbedrijf bij het hoofdkantoor in veel mindere mate, zoodat de bruto-winst, die in 1920 (in ronde cijfers) / 580.000 had bedragen, in 1921 verminderae tot ? 420.000. Daar staat tegenover dat het onkostencijfer der Amsterdamsche en Londens-che kantoren ook niet onbelangrijk kon worden verminderd, n.l. van ? 158.000 tot / 129.000, terwijl thans niets op beleggin gen behoefde te worden afgeschreven, waar voor het vorige jaar nog circa / 60.000 benoodigd was. Ten slotte bleef uit de winst over 1921 ? 298.000 ter verdeeling tegen / 363.000 over 1920, welk verschil oorzaak was, dat het dividend van 5J tot 4 pCt. werd verminderd. j Dit resultaat kan ongetwijfeld niet slecht worden genoemd, gelet op de crisis, die ook in Zuid-Afrika in de laatste jaren hevig woed de, en in aanmerking nemende de scherpe concurrentie, die ook daar op bankgebied bestaat. De innerlijke positie der instelling kan ook als volkomen gezond worden beschouwd. De reserves beloopen circa ? 600.000 of ruim 20 pCt. van het kapitaal, buiten een pensioens reserve ten bate van het personeel, ten bedrage van ruim / 250.000, en een belastingreserve. De gezonde ontwikkeling blijkt voorts uit de toename van verschillende rekeningen bij de Zuid-Afrikaansche kantoren, n.l. deposito's (inde jaren 1917, 1920 en 1921 resp./ 102.000 £244.000 en / 290.000), rekening-couranthouders (debiteuren) resp. i 213.000, / 489.000 en / 519.000 en wissels ter incasso resp. / 99.000, £205.000 en £227.000. Te vermelden valt nog, dat de Ned. Bank voor Zuid-Afrika einde 1921 nog / 72.000 bankbiljetten in omloop had. Het zal evenwel niet lang meer duren, dat de instelling nog biljetten in omloop heeft, want in 1920 kwam een wet tot oprichting van een Zuid-Afri kaansche Reserve Bank tot stand, die dit jaar is begonnen met de uitgifte van bankbiljetten, terwijl de particuliere bankinstellingen dan verplicht zijn hare biljetten in te trekken. Met het oog hierop en ook in verband met de hooge belasting op den biljetten-omloop der parti culiere banken, werden in 1921 reeds / 36.000 bankbiljetten aan den omloop onttrokken. De nieuwe bankwet legt verder de verplicht ng op 5 pCt. van het gestorte kapitaal in aan deelen der Zuid-Afr. Reserve Bank te nemen en voorts een bedrag van 10 pCt. van de ver plichtingen der particuliere instellingen in de Zuid-Afr. Unie (buiten de bankbiljetten) bij 12 c«* Sigaar de Reserve Bank te deponeeren als waarborg. Evenals de Reserve Bank, die nu voortaan het monopolie van de uitgifte van banknoten in de Zuid-Afr. Unie heeft, moesten ook de particuliere instellingen zorgen voor een goud dekking van 40 pCt. der door haar uitgegeven biljetten. Gaf de oprichting van de Reserve Bank aldus aan den eenen kant aanleiding tot eenige belemmering van het bedrijf, aan den anderen kant ondervond de Ned. Bank v. Zuid-Afr. daarvan ook weder voordeelen. Zoo is zij thans in de gelegenheid een groot deel harer ruime beschikbare saldi rentegevend te be leggen in her-discontabele schatkistwissels. Gedurende de laatste jaren heeft de instel ling een politiek van groote terughoudendheid gevoerd, waardoor haar bedrijf wel geen bui tengewone uitbreiding onderging, maar waar bij haar innerlijke positie toch zeer was gebaat. Men mag dan ook aannemen, dat zij bij her stel van den economischen toestand, dat in dit land met zijn vele producten op gebied van landbouw, veeteelt en mijnwezen, zijn actieve handelsbalans en zijn gunstigen wisselkoers wel niet lang op zich zal laten wachten, uit breiding aan haar bedrijf zal verleenen en aldus zich nog meer verdienstelijk maken voor de instandhouding en bevordering van de handelsbetrekkingen tusschen Nederland en Zuid-Afrika. Dat zij bij dit streven op den krachtigen steun van al wat Nederlandsch denkt en gevoelt behoort te kunnen rekenen, behoeft natuurlijk geen betoog. iillllliiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii K TWEHTSGffi BUK Amsterdam, Rotterdam, 's-Bravenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. RenteVerg. voor geiden & deposito J Sestert kapitaal f 35.500.000.- Reserm: circa f 12.000.0CO.-jB^ \JjSKfAS: 2n m i yi)J werd net tot / 4.800.000 opgevoerd, gen behoefde te worden afgeschreven, waar- Zuid-Afr. Unie (buiten de bankbiljetten) bij liiliilliiiiililiiiillliiiiiiillilliiiiiitiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiHiiiiHiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiMiiiii, iiiiiiiiiiiiini iiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiii PAUL SABEL i ii iiiiiiniiii iiniiiiii iiiiiiiniiiii iiiiiiiiiiimiiimiiM ONïAHG-aiBETAALKAS Jiiun Doilinsti»! 20-22, inslinlifl ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN&Co., 55-56Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buiten!., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembou rscredie ten. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposlts. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIGING, tenzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar 1V2% Tien dagen opzegging i»/4|f Een maand vast , . \ op nader overeen te komen Een maand opzegging / voorwaarden. Drie maanden opzegging. . . 3 % l Vanaf den dag der opZes maanden . . . 3i } zegging wordt i % Een Jaar 4 J minder rente vergoed. t Voor andere termijnen, zoomede voor grootere bedragen volgens overeenkomst. met 10 dagen opzegging l % pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend t opWerkd.v.83/4V.m.tot4V2Uurn.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens v. 83/4 tot 1 2 uur. Loketten van ?2.50 per maand (? 10. per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geintroduceerde personen. Assurantiekantoor J, Herm, Schroder, Heerengracht 124/128 Amsterdam. Telefoon N. 329. Il Alle soorten Brand-, Diefstal- en TransportVerzekering. DB AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 10.?pei jaar Levensverzekering Maatschappij verzekerd bedrag: ruim 70 millioen gulden lEDEIUNDSCHE UIIEL-IUT&Urfll Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 19,445,211.?. Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 'i-QRAVENHAGE. Vestigingen In NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCH-INDIE, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Finaneieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Beiscredietbrieven. Deposito's Bekeniugen-Oourant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken, Maatschappij voor Hypothecair Credlet In Nederland Maatschappelijk Kapitaal f «.000.000. Uitstaande Leeningen...» 19.311.000. Pandbrleven . 18.644.000. Reserve! 1.073.000. Hoofdkantoor: te 'S-O RAVENHAQB, NAIIAUKAAM U. Bijkantoor; te UTRECHT, BOOTHSTRAAT II. De Maatschappij etelt beschikbaar: 4i% m 5% PAIBBIIEVEI TESEI 8EUISXOEIS in itukkin vin < 1.000.-, i 500.- n f 100.-, IET VEIPIICHIE JWilIJKSCHE ITLOTIIi, iminieodB 1023. Da OlractU:Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU88EN CATE. De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven in stuk ken van ? 1000.?, ? 500.?en ? -100.?tegen den koers van 99%. Standaard Hplhiekbanktiüoüaidjra Directie: Mr.H. H.C. CASFENDIJK en I. MOSSELMAN De Bank geef t ondercontrole van het Algemeen Admini stratie- en Trustkantoor 5% Pandbr. tegen 95% en voor zoolang de beperkte voorraad strekt 6% Pand brieven uit tegen 101%. EEN POLIS bij de AMSTERDAMSCHE" GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID Soliede grondslagen -Voorzichtig "beheer. ;: A Groofe openbaarheid. Ywagf jaarverslag. - A'dam.ïI.Spiegelsfpaflf 17. Rolloid. Hypotheekbank in» Modsilaod Opgericht In 1864 MtMktnd MaittchippdjjK Kspltii! 15.000.008 Verstrekt geld pp eenti hypi* theek. Veoi Inl. wende men zich ttt liet kantoor der Bank, Oed. Bleihiren 19 te R'dim of tot hare Agtnt» o da hoofdplaatsen dei Rijki. De Dlr. Mr. W. v. ROSSE*, Mr. T«. REEP*AKER, Mr. N. P. C. v. Wijl UIDER ?YPOTHEEKBANK Anno Hypotheekbank Hypothecair Kapitaal beschikbaar Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. F. VERSTEEVEN De Haarlemsche Hypotheekbank Directie: Mr. A. S.MIEDEMA& P.H. CRAANDIJK Kapitaal 12.500.000 Reserves 1510.239 Hypotheken f24.299.910 Pandbr. f 24.079.300 5 pCl. Pandbneïen tapen laalslen Amslerdamschen Beimtoms. _ Algemeene Hypotheekbank HEEBENGtRACHT 416 - TELEFOON 74 5 pCt. PANDBRIEVEN Met verplichte jaarUjksche uitloting. De Presldent-CommlssaTlii F. TH. EVE1AID n* De ''? Hr.U.ÏA||TOUlOIYMI DEI KOOS Nederlandsche Bank voor Zuid-Afrika London AMSTERDAM Pretoria 389 Keizersgracht - Telef. Noord 85 CORRESPONDENTEN EN AGENTEN IN ALLE BANïPLAATSEN Hf ZUID-, OOST- EN WEST-AFRIKA OVERMAKEN TAN GELD PER KABEL EN PER BRIEF EINANCIEERING VAN EXPORT EN ALLE ANDERE BANKZAKEN L o/ /o Directie i Mr.AUG.L.HEIJBROEKj Mr. K. A. NEDERLOF HEERENQRACHT 681, AMSTERDAM. Geeft uit 6 puts. PAIDBRIETEIf , 101 pCt. in stukken van f 1000.- en f en sluit Leeningen onder Ie Hypothecair verband op zeer billijke conditiën. DE DIRECTIE. Binnenl. Vaart Risico Sociëteit. Tilil. H. 1028 N.T32I Amsterdam, Heerengracht 860. VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Neder land, België, Duitschland Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoombo e t en. VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen In Schepen, Booten enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effeeten, Bankpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa, naar en van Amerika, naar en van Oost-en West-Indien, enz. VERZEKERINGEN op PASSAGIERSGOEDEREN. De schade in de Hotels enz. wordt vergoed. INSULAIRE HYPOTHEEKBANK te ZIERIKZEE 97% 100 Vermeerdering Ie half j. 1922 ruim 750 duizend golden. Totaal in omloop: ruim 11 millioen gulden. Hi/iorrAi/Kv? i niusfrattednik-papler van de Firma C G. A. CORVEY, Keizersgracht 285, Amsterdam, Tel. N, 1202 en 515