Historisch Archief 1877-1940
13 Jan. '23. - No. 2377
DE AMSTE3AWMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
i£VERSCHENEN: ,
IDE STERKE!
DOOR l
JULIA FRANK| j
Prijs ingenaaid f 4.90 !
In Prachtband f 5.90 '
Oordeel der Pers: \ i
i
De karakters rzijn knap'
J uitgebeeld en de typeering j
) volkomen gesla.?gd. Een boek, i
'dat wij ter lezing aanbevelen.'
> Haagsche Courant. !
Uitgave van ©
Van Holkema & Warendorf, ©
Amsterdam ©
©
SIGAREN
Het is hier niet de plaats voor een verhan
deling over de techniek van
meridiaanwaarnemingen, en over de methoden en toe
stellen door Bakhuyzen uitgedacht om de
persoonlijke fouten geheel te bepalen en in
rekening te brengen. De waarnemingen aan
de Leidsche sterrewacht gedaan onder zijn
directoraat, behooren tot het allerbeste werk,
dat ooit ergens is volbracht, en deze groote
nauwkeurigheid is geheel te danken aan de
nauwlettende zorg, waarmede alle details van
de waarneming en ook van de verdere bereke
ning werden bestudeerd.
Helaas heett de sterrewacht altijd geleden
onder gebrek aan personeel. Het gevolg
is geweest een groote achterstand in het
publiceeren van het verrichte werk, daar
Bakhuyzen niets wilde publiceeren vóór
het in alle details met de grootst mogelijke
verfijning was afgewerkt. Zoo is ook misschien
het belangrijkste werk, dat Bakhuyzen onder
nam, de bepaling van de plaatsen van 84
sterren nabij de Noord-Pool, lang onuit
gegeven blijven liggen. Eerst nu wordt het
gepubliceerd, en het is de sterrewacht een
groote voldoening geweest haren oud-direc
teur op zijn gouden feest op 21 December i.l.
de eerste afgedrukte vellen ervan te kunnen
overhandigen.
Een belangrijk deel van Bakhuyzen's
werkzaamheid lag op het gebied der geodesie.
Als lid (sedert 1874) en later voorzitter
(sedert 1882) van de Rijkscommissie voor
graadmeting en waterpassing, en meer nog
als secrétaire perpétuel der internationale
commissie voor aardmeting, heeft hij in
de ontwikkeling der geodesie, en in de be
werking der resultaten een zeer aanzienlijk
aandeel gehad. Bakhuyzen's compensation"
staat als bron bij de meerderheid der lengte
bepalingen van Europeesche sterrewachten,
eerst in de laatste jaren voor sommige door
die van Albrecht vervangen. Hef klinkt
heel eenvoudig, maar alleen ingewijden
kunnen waardeeren hoeveel arbeid, hoeveel
kritiek zulk een samenvattende bewerking
van vele waarnemingsreeksen vereischt.
Hier, evenals in zijn astronomisch werk, is
het karakteristieke weer het streven naar
uiterste nauwkeurigheid. Bakhuyzen was in
hooge mate gevoelig voor wat een zijner
collega's eens noemde de poëzie van de laatste
decimaal. Hij voelde sterk, dat de uitbouw
in de breedte door toepassing van nieuwe
methoden, zooals die zich in zijn tijd begon
te openbaren, moest gepaard gaan met een
versterking van de basis waarop het geheele
gebouw rust. Aan de bevestiging dier grond
slagen, de fundamenta astronotniae" zooals
Bessel ze terecht noemde, heeft hij zijn leven
lang gewerkt.
Aan eerbewijzen, binnen- en buitenlandsche,
heeft het Bakhuyzen niet ontbroken, zoowel
règeeringen als wetenschappelijke genoot
schappen verleenden hem onderscheidingen.
J. G. KORSTEN
Sanitair Technisc Bureau
Koningsplein - Asterdam
Centrale Ver/arming
volgens de nieuwstsystemen.
LEVERING UIT OORRAAD
Ingenieursbezoek, Plannen en Erootingen kosteloos
Attijc
welken
DROSTE S
Chocoade
Bonbons
Pastues
DEFECTEN AAN
ELECTRISCHE
HUISHOUDELIJKE
APPARATEN
ZIJN LASTIG
REPARATIES
ZIJN KOSTBAAR
EN SOMS NIET
AFDOENDE
GEBRUIKT
DAAROM
TRICITY
MATERIAAL
EN MEN
ONTKOMT
HIERAAN
T R l C l T Y
SYNDICAAT
T ELEP HOON
7164 N N 3189
LOOIERSGRACHT
AMSTERDAM
F. FEDDEMA
WAGENSTR. 67
DEN HAAG
Telefoon 879
NIEUWSTE
MODELLEN'
Heerenschoeisel vanai
f 12.50
A. KOGELS en ZOON
DEN HAAG AMSTERDAM
Prinsestraat 52-56-6O Leidschestraat 13
__ UTRECHT
Oudkerkhof 38
ROTTERDAM ARNHEM
Schiedamsche Singel 3-4 Ketelstraat 19
f 16.5O
NMHAARLEM5CHE 50DAFABRIEK!
TELCrOON
M
XRISttLSOQA m KRISTALLEN CH UI POEDQB0M]
«LAUBOIZOIIT
12 zilveren theelepeltje
met verschillende
bloemsteeltjes
Met etui zonder etui
! 28.?. f24.?.
Lengte der lepeltjes lOc.m.
Franco door Nederland.
Bij niet voldoening mogen
de lepeltjes geruild worden
In Den Silveren Molenbeecker
CORN. SCHOORL
Amsterdam den Haag
KALVERSTRAAT 32
Tel. N. 2149.
HOOGST RAA T 31
Tel. No. 6890.
INSTITUUT OVERTOOM
Amsterdam Rotterdam |
Overtoom 57 en 93a Kruisstraat 40
Typen-Steno-Talen Boekhouden
|Torpedo)10/i5P.K.)4zitpl.f4200.Conduite Inférieure, idem
5500.J. LEONARD LANG, AMSTERDAM.
Illl IIIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Dat hij algemeen als een centrale
irsoonlijkheid in onze nationale wetenaappelijke
wereld werd beschouwd, blijkt ot uit zijn
langjarig voorzitterschap van de Iminklijke
Akademic van Wetenschappen.
W. DE S T T E R
Sterrewacht, Leiden
iiiiiiilillliiliiiiiniiiiiiiiiiiiliiii
HOMOEOPATHI
EN H OM OE OPATIEN
De drie achtereenvolgende sikken van
Prof. Storm van Leeuwen in d weekblad
over bovengenoemd onderwerp nebben de
bedoeling:
1. mijn boekje ,,De beteekais van de
hornoeopathie" te beoordeelen n te
veroordeelen;
2. de hornoeopathie te verwten dat zij
alleen waarde hecht aan het simia similibus
ctirantur en al het andere vrwaarloost;
3. dat zij geneesmiddelen ebruikt in
zoodanige verdunning, dat elk toevallige
verontreiniging tientallen stoffer invoert in
veel sterkere concentratie en teens dat zij
geneesmiddelen gebruikt, zoo stek verdund,
dat deze eenvoudig niet meer aawezig zijn.
Aan de opvatting, dat door hèverdunnen
de kracht der potentie in het pneesmiddel
komt, kan ik (prof. St. v. L.) n;t gelooven.
4. Aan de homoeopathen te «rwijten dat
ze, door zich als homoeopaath bihet publiek
aan te melden, afstand doen vn het recht
om gebruik te maken van vele geeesmiddelen
die onloochenbaar een goede, sms zelfs een
levensreddende werking hebbenen die zeker
niets met similia similibus uitstande hebben;
5. dat ze of aan een verdutningsprincipe
gelooven dat ik (St. v. L.) cizinnig acht,
of niet er aan gelooven en danslechts halve
homoeopathen zijn, zonder hèeveneens op
hun naambord te vermelden;
6. dat ze aanleiding zijn geworden dat
het publiek, dat deze zaken net kan beoor
deelen en voor een groot deil geen flauw
idee ervan heeft wat homoeoiathie is, een
keuze moet doen van de' wijzt waarop het
zal worden behandeld, zonder dat het in
staat is de verantwoording vuir die keuze
te dragen.
Wat l betreft. Ik meen dat Prof. St. v. L.
dat boekje heel slecht gelezen heeft, den in
houd jammerlijk door elkaar haai', en curieuze
vergissingen maakt. Ik kan slechts de be
langstellenden vriendelijk verzoeken het zelf
te lezen. Gaarne stel ik daarvoor een paar
honderd exemplaren beschikbaar, men melde
mij slechts naam, qualiteit en adres en '
wordt toegezonden.
ad 2. bldz. 11 van mijn boekje: ,,Dit
richtsnoer, het similia similibus, heeft door
de tallooze malen dat het bevestigd werd
gevonden, voor ons de kracht gekregen van
een wet. Men versta mij wel, ik zeg niet van de
eenige wet die bestaan zou op 't gebied van
geneesmiddelwerkingen".
bldz. 12 Want evenmin kunnen wij missen
een rationeele therapie".
bldz. 12 Wij homoeopathen dienen op de
hoogte te zijn van alles wat de hedendaagsche
geneeskunst leert ...... Wij behooren te
kennen de geneesmiddelleer in haar ganschen
omvang, gecompleteerd met het onderzoek
der geneesmiddelen op den gezonden mensch".
bldz. 13 Niets is voorden vooruitgang eener
wetenschap nuttiger, dan dat men de dingen
beziet uit een bepaald oogpunt, een oogpunt
van waaruit verband gebracht kan worden
tusschen de verschijnselen, een oogpunt
waaruit een lijn kan getrokken worden door
de geheele wetenschap heen, mits men maar
bereid is bij gebleken noodzaak den blik
langs breeder vlak te laten weiden".
bldz. 18. ., Sprak ik ervan dat in
dehomoeopathie lijn zit, ook in deze twee richtingen,
serum en vaccinotherapie en de z.g. chemo
therapie, als ik het zoo eens noemen mag,
zit lijn".
bldz. 21. En hoe dankbaar we ook zijn voor
alles wat gevonden en geleerd wordt, hoe
dankbaar ook het bruikbare daaruit aan
vaardend enz.".
Klopt dit met het verwijt? Moet ik nog
antwoord geven op de vraag van St. v. L. of
kframbosia zou behandelen met salvarsan
wanneer ik daartoe geroepen werd? Immers
neen; dat doe ik en alle homoeapathen zullen
't doen !
ad. 3. DatTbezwaar voel ik niet, het gaat
toch niet om de tallooze verontreinigingen, het
gaat om het middel naar symtomen gelijkheid
gekozen. Het zieke organisme weet immers
te onderscheiden; het lichaam zoekt uit wat
het behoeft, ik dacht dat daarover geen ver
schil van meening bestond.
Erger is 't dat wij geneesmiddelen ge
bruiken zoo sterk verdund, dat zij een
voudig niet meer aanwezig zijn". Ho, ho !
professor. Gij moet zeggen: zoo sterk verdund
dat wij niet meer begrijpen dat zij aanwezig
kunnen zijn, en dat zij volgens onze
tegenSPAAMSOH, EMOELSOH,
FRAHSOH, DUITSOH oio.
Borlltz-School
Hooi-ongrmoht 4B1 H. 3288
Pract. Onderwijl door bultcol. Leeraren
woordige begrippen en ons weten niet meer
aanwezig zijn.
Wij voelen 't bezwaar daarvan evengoed
als gij.
bldz. 10 vanVnijn boekje. Ik heb natuurlijk
met natuurkundigen gesproken over deze
dingen. Ook deze zeggen mij: in een 30ste
verdunning kan geen molecuul, geen atoom
meer aanwezig zijn; 't geheim van deze zaak
moet dus elders liggen maar wij mogen aller
minst beginnen met te zeggen.... het is niet
waar. De redeneering: het is niet waar omdat
ik het niet bewijzen kan, is in hooge mate
onwetenschappelijk". De aanhaling van Prof.
St. v. L. uit mijn brochure: Geloof mij,
zegt Jousset Père in een van zijn werken,
uw plechtanker bij intermittens moet chinine
zijn in een weegbare dosis, maar geloof mij
ook als ik u zeg, dat in sommige bepaalde
gevallen arsenic in de 30ste verdunning
moet worden gegeven, \\ilt ge er het ware,
wilt ge er resultaat van zien".... vervolg ik
nog een weinig. De zaak die 't hier betrof was
een buitengewoon hardnekkig geval van
intermitteerende koorts bij een ongeveer twee
jarig kind. Ik paste arsenic. 30 toe.... en
't resultaat overtrof de verwachtingen.
Waarom gaf ik een 30ste verdunning met
huivering? omdat mijn verstand er zich tegen
verzette, omdat ik niet begrijpen kon....
en ik begrijp natuurlijk nog niet! Ik aanvaard
het feit, enz." De homoeopathen die derge
lijke hooge verdunningen aanwenden, aan
vaarden allen de feiten. Geldt Heden niet
meer: feiten op de eerste, theorieën op de
tweede plaats"?
Aan de opvatting, dat door het verdunnen
de kracht der potentie in het geneesmiddel
komt, kan St. v. L. niet gelooven. Ik ook
niet en bijna geen enkel homoeopaath. Dit
is meteen 't antwoord op verwijt No. 5;
wij gelooven er niet aan en 't is geen principe
van de hornoeopathie. Het principe der
homoeopathie is het similia similibus en niets
anders. Lees Hughes Pharmacodynamics 1890,
lees de 12 Thesen van Paul Wolff 1837,
lees Hahnemann's Geist der Hom. Heillehre"
in het 2de deel der Reine Arzneimittellehre
1816". Doorzoek het Organon der
rationellen Heilkunst 3de druk 1824", 309
handelt over die Kraft der hom.
Arzneigaben mindert sich bei Verkleinerung des
Arzneigehalts durch Verdünnung nicht in
arithmetischêr Progression". Nergens zult
ge dit principe verdedigd vinden. Wat St.
v. L. als een principe noemt, duikt pas op
na 1826 en ook latere homoeopathen hebben
door eigenaardige theorieën het duistere van
de werking der hoogere verdunningen trachten
te verklaren. Deze theorieën kunnen St. v. L.
noch ik, noch bijna alle homoepathen aan
vaarden. Er is nog veel duisters in die zaken,
wij memoreerden 't reeds. Wie 't similia simi
libus als richtsnoer neemt, is' dus geen halve
maar een heele homoeopaath.
ad 4. een vraag: Hij die op zijn deur zet
Massage en hydrotherapie" of
Straleniherapie" moet bij frambosia masseeren of
bestralen?
Verbeurt hij het recht zijn kennis ook op
ander gebied te gebruiken? Hij heeft het
recht zijn specialiteit aan te kondigen, omdat
de doorsnee arts niet weet wat met massage
en watergeneeskunde is te bereiken. Deze
specialisten hebben evengoed hun strijd gehad !
De doorsnee arts weet niet wat met homoeo
pathie is te bereiken, en ad 6. het publiek
beoordeelt de homoeopathie als wetenschap
niet, voor hen is het gaan naar den gewonen
of hom. arts een zaak van speciaal practischen
aard. Wie den homoeopaath opzoekt, doet
het om de resultaten, zooals ik mij na 7 jaren
practijk tot de honoeopathie wendde na mijn
snelle genezing langs homoeopathischen weg,
van een ruim drie jaren geduurd hebbend
lijden. De verantwoording voor de keuze
van den leek draagt de Staat, die ons 't
artsdiploma gaf en ons den artseneed afnam.
En nu nog iets tot den heer St. v. L. zelf,
die leeken op eigen gelegenheid proefnemingen
wil laten doen niet geneesmiddelen en de
werking van chinine niet schijnt te kennen.
Lees, geachte professor, over chininekoorts
in Lewins Nebenwirkungen der
Arzneimittel, 3de druk 1899 bldz. 421 e. v. of in de
Cyclopaedia of Drugpathogenesy Vol. 2.
London 1888 bldz. 121, over de koorts van
werklieden in chininefabrieken en raadpleeg
Richard Hughes Pharmacodynamics 6de
editie 1899 London bldz. 65, over de
beteekenis van overgevoeligheid voor onze hom.
geneesmiddelleer. Ook Hahnemann heeft
daarover al iets te zeggen in zijn Organon
3de druk 1824 < 121 en 122.
En dan, er wordt zoo dikwijls geschermd
met geloof", zelfs in 't Geneesk. tijdschrift
kwam dat ter sprake. De homoeopathie zou
speciaal 't eigendom zijn van de geloovigen".
Zeker, ik ben geloovig, maar sta aan de
uiterste linkerzijde van de Nederduitsch
Hervormden en.... ik en meer homoeopathen
hebben nooit op hun naambord hun specia
liteit vermeld. In twee plaatsen van Nederland
was ik gemeentearts, hoewel het gemeente
bestuur wist dat ik een volger van Hahnemann
ben. Of de menschen bedrogen uitgekomen
zijn? Ik hoop van niet.
P. L. VAN DER HARST
RECLAMEKUNST
Naar aanleiding van het artikel onder
bovenstaanden titel, bericht de secretaris van
de Nederlandsche vereeniging Ons Leger",
dat de ontwerper van de besproken
reclameplaat van het Rustoord, de schilder G. J.
van Overbeek, geheel vrij is gelaten in zijn
ontwerp en dat zijn ontwerp door het bestuur
onveranderd is overgenomen.