Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAM Al E H, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
27 Jan. '23. - No. 2379
TJTT IÏET
TECHNIEK EN SAMENLEVING
De Techniek is doorgedrongen tot de
intiemste uithoekjes van onze samenleving.
In keuken en huiskamer, school, kantoor en
kerk, ja, zelfs in het vernuftig samenstelsel
van plantaardige en dierlijke producten waar
mede wij ons naakte lichaam bekleeden, tref
fen wij de sporen aan van den arbeid der
begenadigde menschen onder ons, die wij
uitvinders noemen.
In onze huiskamers begeleidt het liefelijk
spel van eene
niet-door-menschenhand-aangeslagen klavier de bewegende beelden van een
kleine projectielantaarn, en per telefoon
noodigen wij verre vrienden uit tot een maaltijd
die bereid wordt op een electrisch fornuis.
Zoo zouden wij lang kunnen yoortpraten.
Vele geschied-schrijvers zouden niet aarzelen
zulks te doen. Wij echter wel. Wij geven er
den voorkeur aan onze stelling toe te lichten
met eenige voorbeelden die wij, op goed
geluk, grijpen uit een lijst van Octrooi-aanvra
gen en verleende Octrooien die voor ons ligt.
Er moge uit blijken hoezeer de uitvinders
er nog steeds op uit zijn om ons leven, in
alle onder- en nevendeelen er van, te ver
aangenamen en te vereenvoudigen. Wij
grijpen dus:
Octrooi No. 7346. 45 k. 2. Samenklapbare
vliegenvanger. P. E. May te Gera-Reuss,
Duitschlanit, (naar onze overtuiging moet de
lezer zich hierbij niet voorstellen een
samenklapbaartoestel van de soort waarmede men
wel muizen of kleine roofdieren pleegt te
vangen, doch veeleer een practisch instru
mentje voor hen die veel op reis zijn, met
weinig bagage, in zér warme landen).
Aanvrage No. 20533. Ned. 30 c. 6. Een uit
elkaar neembaar houten vat voor het ingeven
van medicijnen aan dieren. E. K.ellenberger te
Thun, Zwitserland.
(De uitvinding van den heer E.
Kellenberger te Thun behoeft weinig nadere om
schrijving. Natuurlijk zijn bedoeld zieke die
ren. Het zal reeds menigen dierenvriend ge
bleken zijn hoe onpractisch toch eigenlijk de
tot dusverre gebruikelijke niet uitneembare
houten vaten waren).
Aanvrage No. 20214 Ned. 3 b. 5.
Dameszeebadcostuum. E. F. A. Polzin te Berlijn.
(Er zweefde ons voor den geest dat wij iets
dergelijks reeds hier of daar gezien hebben)
Hetzelfde geldt voor de octrooien:
No. 8441. 3 a. 8. Onder-kleedingstuk.
Mevr. B. Tackwell te Londen. (Wij hebben ons
tot Mevr. T. gewend met vriendelijk verzoek
om nadere beschrijving).
No. 7433. 3 b. 17. Bretel. A. Monaco te
Buenos-Aires. (Wij hebhen den heer Monaco
gemeld dat bretels hier reeds vrij algemeen in
zwang zijn).
Octrooi No. 8444. 3 a. 1. In een hemdbroek
veranderbaar hemd. F. Lussy-Ebneter,
Sehrofen bij Oberaach, Zwitserland.
(Reeds jaren lang heeft schrijver dezes
en velen zijner lezers zal het wel evenzoo
gegaan zijn te kampen gehad met het euvel
dat zijn hemd zich niet, of althans niet zonder
betreKkeiijk zér hooge kosten, in hemdbroek
veranderen liet. De uitvinding van den
geachten ingezetene van Schrofen bij Oberaach
zal dan ook ongetwijfeld een kleine revolutie
op het gebied der hemd-hemdbroeken-tech
niek te weeg brengen).
Octrooi No. 8402 81 c. 3, Zelfsluirende
pakkisten Th. H. Goldring te Toronto. Canada.
(de lezer weet dat wij tot nu toe onze
pakkisten met veel moeite moesten sluiten. Te
verheugender is de uitvinding van dezen
energieken Canadees, aan wiens vernuft we
de zelfsluitende kist te danken hebben).
Aanvrage No. 207Ü5 Ned. 33e 4. Inrichting
voor het bevestigen van strikken, rozetten,
enz. in het haar of op een japon. A. Barnet,
te Londen, (niets is onaangenanier dan een
strik of rozet in het haar of op een japon, die
telkens uit- of afvalt. Tot nu toe moesten wij
ons behelpen met garens of spelden. De heer
B. verrast ons met een geheel nieuwe en af
doende wijze om ons ergenissen met die ro
zetten- en strikken-miscre te besparen).
Met een zekere voldoening mogen wij wel
eventjes hierbij vermelden dat, op ditzelfde
gebied, ook een Nederlandsche firma
eene octrooi-aanvrage gedeponeerd heeft,
namelijk de firma Gebr. Jochems, te Amster
dam, die onder No. 22482 Ned. 33. c. 4. be
scherming vragen voor een Nederland
se h e n strik h o u der!
f" Als een merkwaardig staaltje van
ultra-moderne Duitsche techniek ver
melden wij voorts nog:
Octrooi No. 7783, 77f 7. Inrichting
voor het aanbrengen van verwissel
bare voorwerpen aan de vlakke
einden van poppenledematen. J. G.
Dietrich te Berlijn-Tempelhof.
Eenigszins omslachtig daarente
gen lijkt ons de uitvinding van
den heer F. Becker, eveneens te
Berlijn, en wiens octrooi No. 7387
81 c. 16 betreft eene: werkwijze
voor het vouwen van als hangetiket
uitgevoerde plombeeringen, en deze:
Aanvrage No. 17188 Ned. a 4. Schoen
met onderschacht van leer en
bovenschacht van andere kleur of
anderen aard, in het bijzonder van
stof, en middel ter voorkoming van
verontreiniging van de bovenschacht
tengevolge van het poetsen van de
onderschacht. D. von Arnhem, te
Berlijn.
(dikwijls is een ernstig woord tot
de betreffende dienstbode in deze
subtiele materie reeds voldoende).
Aan het ongeloofelijke grenst
octrooi No. 8399, Sla 7: Inrichting
voor het inpakken van doosjes, (maar
deze is dan ook van niemand minder
dan de Aktiebolaged Gerli. Arehus
Mekuniska Verksiad Stockholm).
Wij willen den lezer niet verder
vermoeien met eene opsomming van
alle gerieven die, blijkens de
octrooilijsten, al weer voor hen in het vet
staan. Misschien zijn wij zelfs reeds
te ver gegaan door aldus uit de school
te klappen. Men geve den schrijver
echter toe dat de gelegenheid, hem
geboden, wel zér verleidelijk was.
Het spreekt van zelf dat niet elk
octrooi wordt aangenomen. Zoo wer
den bijvoorbeeld afgewezen:
Aanvrage No. 14883 Ned. 3c. 2.
Drukknoop. Waldes & Co., te
Wirschowitz bij Praag en: Aanvrage No.
13339 Ned. 30)1. 12.
Kunstlichaamdeelen voor het inwendige van het
menschelijke of dierlijke lichaam,
speciaal ter vervanging van kauwor
ganen (benevens hunne
bevestigingsdeeien). F. Hauptmeyer, te Essen.
De on-bevooroordeclde lezer zal
echter moeten toegeven, dat artikelen
als drtikknoopen en nagemaakte
kauworganen reeds zóó verbreid
zijn, dat hier nauwelijks van eene
Uitvinding SpraKC Ktin Zljtl. JVICn moei ainiiiiuiutciiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiMitiiiliiitiiiiiiiHiffiiitiiiiittitiiiiKttiiiiililHiiliiiifiaiic iftiKniiiifiiiuiiuitfitdiiiiitifiiiiiiiiitiitiurfiiiiiiifdi .Hiffimimiffimif
al een zér groote naïveteit bezitten
om en dit geldt vooral voor de pseudo- Dan zal het uit ziin met het rijk der volks- KUMSTRRQNS- & METAALGIETERIJ
kauwspieren dergelijke wij-zouden-haast- betooveraars waarin thans nóg bioscope- «**»«»? "««"w « m*,i««».iii».i i-iiw
zeggen afgezaagde artikelen te willen doen houders e.d. als vorsten regeeren.
beschermen. Ik heb gezegd.
M F L ' S S T K E HOUTMARKT 23 - HAARLEM
luiiftffifimtiffiffctiifimfmmmmfiiffrfiif'frifffmiHi'iifiififi
Wij hopen door het bovenstaande in grove
lijnen aangetoond te hebben wat wij bedoel
den, toen wij schreven dat de techniek in alle
hoekjes onzersamenleving'wasdoorgedrongen.
En tóch is er n enkel gebied waarop zij
nog nauwelijks terrein gewonnen heeft: en
dat is de kunst.
Wie kan zich eene schilderij voorstellen
met automobielen en vliegmachines bevolkt?
Wie een beeldhouwwerk van een meisje aan
een trap-naaimachine of met een mechanische
haarstrikhouder en valsche kauw-organen?
De kunst is het terrein van ons gemoed.
Het vernuft des geestes is in de laatste 100
jaren het gemoed voorbijgesneld .... waar
heen?
Het gemoed weet het niet. Het gemoed
v ndt de telefoon en de vliegirachine toch
maar mooie uitvindingen. ... maar nauwelijks
za! de dichter ze durven bezingen.
De techniek heeft de ziel verre achter zich
gelaten. Wie het niet ge/ooft moet maar eens
naar de bioscopen gaan. Deze zijn nog bijna
geheel in handen van de techniek, d.w.z. van
de exploitanten van het vernuft.
Maar Goddank! Er zijn teekenen dit; niet
bedriegen ! Den aandachtigen lezer zal het
niet ontsnapt zijn dat reeds uit onze opsom
ming blijkt dat het jachtterrein der uitvinders
uitgeput gaat raken.
Zij vervallen in herhalingen als: bretels,
drukknoopen en dameszeebadcostuums.... de
bronnen van hun vernutt raken uitgeput.
En het arme gemoed dat, hijgende en vermoeid
tracht achteraan te sloften, zal weer tijd heb
ben om op adem te komen, en tot de normale
dimensies van begrijpen terug te brengen al
datgene waartegen het nog verbaasd en ver
schrikt opkijkt.... g t
iiiiililiiliiilliiiiiiiiil'tCMiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiitiiniiilii
Bronzen Beelden en Placquetten
LEVENSLES
E e r s t e | e s
Over Roem, Eer, Macht en al hetgeen er
verbonden is aan eene Hooge Positie in t/e
Maatschappij
TEKST.
HOK EEN VOORZITTER BEHANDELD WERD.
Te Kootwijkerbroek in de gemeente
Barneveld, heeft de Verecniging Helpt Elkander",
tijdens een druk bezochte vergadering, iemand
uit die buurt, na hem eerst tot voorzitter te
hebben benoemd, zoogenaamd voor de aardig
heid in een van binnen met zwartsel bestrooiden
zak gestopt, die vervolgens dichtgehouden en
op een biljart werd geworpen, waaromheen een
rondedans werd gemaakt. Eindeijk werd de
,,voorzitter", dit- er geheel onkenbaar uitzag, bij
zijn haren uit de zak getrokken, en ten slptte
aan handen en voeten gebonden, in een diepe
sloot geworpen Om hun onmenschelijk spel
te voltooien, sloegen de onverlaten den onge
lukkige, zoo vaak hij pogingen aanwendd om
uit hel water te kruipen, met een stok op het
hoofd. Begrijpelijk, dat van <lit alles aangifte
bij de politie is gedaan (Dagblad-bericht!.
iiittmiiliiiiiitiiMiimiiiiiiiliiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiHiiii
Mijn zoon ! Dat zelfs als President
je soms nog niet gelukkig bent
en aan der menschen ruwheid bloot staat
('t zij dat men u besmeurt of dood-slaat)
bewijst u bovenstaand bericht
dat ik expres niet heb ver-dicht.
Zij, die in deze Maatschappij
hoog boven anderen klimmen, 't zij
door wijsheid, ijdelheid of chique,
of door een imposant physiek,
of overtuigend stemgeluid,
zijn daarmee nog niet 't beste uit.
Zij voeren ziel en huisgezin
den strijd der concurrentie in
en kronkelen, in constant verlangen
naar meerder eer, en stijf-behangen
met eere-kruisen, hijgend op
tot aan den slijkerigen top.
Zij worden veelal licht geraakt,
gedreigd, gehoond en zwart gemaakt
en moeten al hun denken wijden
aan 't vraagstuk: hoe niet uit te glijden
en kiezen hunne vrienden tiit
waar kans ligt op nóg rijker buit.
Zij denken niet, in al hun sier,
dat menschen slechts voor het pleizier
van iemand met effect" te treffen
hem tot een hoogste macht verheffen.
gelijk een speelbal, zonder hart,
op groene tafel of biljart.
Zij denken niet aan hun bezit,
maar streven naar het ijdel wit
om in de wereld dat te schijnen
wat zij wel gaarne zouden zijn.,.. (£n
zijn ze niet wèifcclijk sterk en groot
dan gaan ze in de moddersloot.
Om niet in modder te verstikken,
mijn zoon, moet gij uw leven schikken,
van uur tot uur, naar 't naaste doel.
En bouw uzelven uit den poel
een rechten toren op van daden
vertrouwend op uw eigen spade....
Het ,,Helpt-Elkander" a la Kootwijk
heft iemand op tot... .moddersloot-lijk,
dat leert dees' les u onomstoot'lijk.
Uw vader
MELIS S T o K i:
mmiiliiiumiiltimiiiitiuiiiiiiiiiiiiiliiifiiiimii HUI IMMIMIIIII
CORRESPONDENTIE
C. van S, te Dordrecht. Wij vinden uw
gedicht ,,Opgebrnikt als pakpapier" niet zóó
pakkend als de titel. Uw papier ligt tot uwe
dispositie.
Het onze is het meest geschikt voor plaatjes,
(niet om er pakjes van te maken). Ons advies
is: Lees de Groene, zij is pakkend genoeg.
M i: 1.1 s STO K i:.
(Punch)
(Sytltiey*linllitin)
(Punch)
De k i e z e re s: Ben u voor de arrebeier?"
De propagandiste (voorzichtig):,, Hm !
ik ben zeker niet tegen 'm."
De kiezeres: Nou ikke dan wel .Ik ben d'r
met een getrouwd."
1) e v e r p l e e g s t e r (fluisterend): ,,Jantje is de heele
morgen ii/cli zóó zoet geweest. Zal ix Je tin rmmneler
maar niet eens aanleggen V"
Wel, Pat, hoe is de oogst van 't jaar
uitgevallen?"
Nou, meneer, niet zoo goed als ik
verwacht had maar ik had wel gedacht
dat 't weer zoo zou gaan."
Boe-boe-boe !! Gisteren mocht Marietje
na uw scheren kijken, en toen heb u u
gesneden en nou heelemaal niet ! Boe-boe ! l"
Typ. Amst. Boek- ?? SteendrukkerIJ, VMfbtta ElUrman, Harras 4 C*.