F 3 Febr. '23. - No. 2380 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND EEN NIEUW PROTEST VAN DE KONINKLIJKE" TEGEN DE IN DISCHE BELASTINGPLANNEN F Reeds herhaaldelijk heeft het Bestuur der Koninklijke Nederlandsche Petroleum Maat schappij aanleiding gevonden te protesteeren tegen de drastische wijze van belastingheffing," waaraan haar bedrijf in Nederlandsen-Indi onderworpen is en bij voortduring dreigt te worden. Inderdaad is er wel reden voor, dat de Koninklijke de belastingquaestie als hoogst belangrijk beschouwt, want reeds thans eischen de bijdragen van het petroleum-concern in de Nederlandsch-Indische staatshuishou ding een groot deel van zijn winst voor zich op. Over 1921 toch is de Bataafsche Petroleum Maatschappij zooals men weet, de voor naamste dochtermaatschappij der Koninklijke-Shell, meer in het bijzonder met de exploitatie der petroleumterreinen belast in Indiëuit verschillenden hoofde voor 25 a 30 millioen gulden belastingplichtig en dat bij een winst van circa 100 millioen gulden. Wanneer het hierbij bleef, zou het inderdaad reeds behoorlijk zijn, maar gelijk bekend ko men hier nog verschillende belastingen bij. Vooreerst de hier te lande te betalen dividend belasting en voorts de tantièmebelasting van de bestuursleden en de hoofdambtenaren, om niet te spreken van de inkomstenbelasting, die door aandeelhouders weder van de divi denden moet worden betaald. Het Bestuur der Koninklijke becijfert dan ook, dat meer dan de helft der geheel» winst in de schatkist terecht komt. Dat een'groot, lucratief bedrijf als dat der Koninklijke in ruime mate tot de kosten der staatshuishouding moet bijdragen, spreekt van zelf en het Bestuur der Maatschappij, waarin zoovele mannen zitting hebben, welke zoo uitnemend met de aangelegenheden van staat vertrouwd zijn, weet dat beter dan wie ook en is daar uiteraard ook niet ongeneigd toe. Maar de offers, die van zulk een onder neming gevraagd worden, moeten binnen de grenzen van het mogelijke en billijke blijven en niet tot het overdrevene toe worden opge schroefd. Wat thans bezig is te geschieden is niets anders dan een reusachtige demon stratie van de bekende fabel, waarin de kip geslacht werd, die de gouden eieren legde. Het is misschien mogelijk, dat de autoriteiten hiervan zelf nog niet ten volle overtuigd zijn, of liever, dit is wel zeker, maar dan is het toch goed, dat zoowel van de zijde der betrokkenen zelf als ook uit het publiek hier bij herhaling op gewezen wordt, want alleen op deze wijze zal misschien kunnen belet worden, dat tot maatregelen wordt besloten, welke men later slechts zou kunnen betreuren. Het feit alleen reeds, dat dergelijke hoog staande mannen, als in het Bestuur der Ko ninklijke zitting hebben en waarvan verschei dene hooge staatsambten hebben bekleed, zoo met klem tegen de voorgestelde belastingplan nen protesteeren, geeft voldoende te denken. Het is toch wel zeker, dat zoodanige, in nauwe betrekking tot regeeringskringen staande personen zich niet aan dergelijke pro testen zouden wagen, indien zulks niet ten volle door de omstandigheden en feiten ge rechtvaardigd was. Men mag dan ook als vaststaand aannemen, dat juist het inzicht, dat aan onze koloniën een groot blijvend na deel wordt toegebracht door een der bloeiendste bedrijven zoodanig te belasten, dat zijn positie-op de wereldmarkt in gevaar gebracht wordt, zoodat wellicht overbrenging van een deel van het bedrijf naar elders overwogen moet worden, dezen mannen aanleiding heeft gegeven nogmaals een poging aan te wenden om het aldus dreigende gevaar af te wenden. Het is voor een grootendeels buiten het bedrijfsleven staande volksvertegenwoordi ging natuurlijk geen moeilijke zaak tot in voering van een of andere belasting, welker portee bezwaarlijk kan worden ingezien, te besluiten. Zoo heeft het denkbeeld ook om een petroleum-raffinage belasting in te voeren, bij den Indischen Volksraad blijkbaar op niet veel tegenstand gestuit. Deze belasting zou dan in de plaats komen van de uitvoerrech ten, welker opheffing te rekenen van l Januari 1923 af, door den Minister van Koloniën bij de behandeling van het voorstel tot verhoo ging der Indische uitvoerrechten met 25 pCt. in de Eerste Kamer (door wie het verworpen werd) is toegezegd. Het denkbeeld der raffinage-bclasting is echter weder spoedig opge geven, blijkbaar wegens het onbillijke, dat erin steekt, om olie, die b.v. op NoordBorneo gewonnen wordt,maarinNederlandschIndiëgeraffineerd, in laatstgenoemd land te belasten. Men gevoelt thans dan ook meer voor een speciale aardolie-belasting, die blijkens het door den Minister van Koloniën bij de behandeling van de Indische begrooting voor 1923 in de Tweede Kamer werd mede gedeeld, bij gelegenheid van een aanvullingsbegrooting binnenkort zal worden voorge steld. Zeer terecht heeft het Bestuur tegen de heffing van deze speciale belasting dezer dagen in een brief aan den Minister van Kolo niën met klem geprotesteerd. Daarin wordt o.a. gewezen op het weinig overtuigende van het argument, dat men in de aardolie-belas ting een correctief op de extra-winstbelasting zou hebben te zien, omdat de Indische belas tingdienst nog niet voldoende geoutilleerd zou zijn om een juiste toepassing van die extrawinstbelasting te verzekeren. Medegedeeld wordt dan, dat het heffingsapparaat, wat de controle op de aangiften van de Bataafsche Petroleum Maatschappij betreft, met de aller uiterste scherpte werkt. Bij de voorgestelde heffing zullen de kostprijs en de opbrengst der producten moeten worden vastgesteld. Volkomen begrijpelijk vraagt het Bestuur zich af, hoe het mogelijk zal zijn deze beide vooraf in theorie vast te stellen, indien de fiscus thans, na inzage van al de boeken en bescheiden der Maatschappij, nog niet zou kunnen bepalen, hoe groot de winst over een bepaald jaar is geweest en dus, hoeveel daar van als extra-winstbelasting moet worden betaald. Het betoog, dat de aardolie-belasting zou dienen als correctief van de extra-winstbe lasting, wordt voorts gemakkelijk weerlegd door de vermelding, dat de opbrengst der aardolie-belasting op l (i millioen gulden wordt geraamd (eerst zelfs op 26 millioen gulden), terwijl blijkens de voorloopige aan slagen in de inkomstenbelasting over 1921, waarin toch nog zooveel hoogere prijzen kon den worden bedongen en de winst dus zooveel ruimer vloeide, een extra-winstbelasting van slechts enkele millioenen wordt verwacht. Het is er dus wel degelijk om te doen speciaal de Koninklijke te treffen, waarbij men uitgaat van den bekenden, op zichzelf vol komen jnisten, maar in de toepassing zoo uiterst gevaarlijken stelregel, dat het geld gehaald moet worden, waar het zit. Reeds thans zijn de gevolgen van de belastingplan nen duidelijk te bespeuren in het achterwege laten van uitbreidingen en vernieuwingen, die anders zeker ten uitvoer waren gelegd. Zelfs werden verschillende kostbare instellingen tot liet verwerken van producten, welke anders zeer stellig in Nederlandsch-Indi zouden zijn opgericht, reeds in andere gewesten lot stand gebracht. Natuurlijk is het volmaakt juist, dat de petroleum nu eenmaal in Indiëaanwezig is en dat men die niet naar elders kan over brengen, zonder dat het Indische gouverne ment daarvan zijn gerecht deel ontvangt. Maar er mag toch ook wel eens op gewezen worden, dat, zoo goed als het thans mogelijk is ruwe olie van Britsch-Noord-Borneo naar de raffinaderij te Pangkalan-Brandan op Sumatra over te brengen,het evenzeer mogelijk is de productie op Serawak te stimuleeren en aan de raffinaderij aldaar groote uitbrei ding te verleenen. Toen in 1921 de verhoogde uitvoerrechten in Nederlandsch-Indiëin werking traden en deze ook werden geheven van de naar Sumatra gebrachte olie van Serawak, was het niet langer mogelijk deze in Nederlandsch-Indiëte doen verwerken en werd besloten tot uitbreiding der opslag installaties en van de raffinaderij op Serawak. Binnen niet al te langen tijd beschikt deze fabriek aldus over het dubbele harer oor spronkelijke canaciteit, terwijl reeds stappen tot verdere uitbreiding gedaan zijn. Dit is nu slechts een voorbeeld van hetgeen aan het bedrijf der Koninklijke in Indiëte wachten kan slaan, indien het gouvernement voort gaat met haar overmatig te belasten. Niet genoeg kan er voorts de nadruk op worden gelegd, dat het bedrijf van een petroleum-maatschappij van gansch anderen aard is dan b. v. dat van cultuur-maatschappijen, die op een geregeld terugkeerenden oogst van hare terreinen mogen rekenen. De ruwe olie, die uit een concessie wordt verkregen, kan slechts nmaal verwerkt worden en zoo is ook de rijkste bron, het overvloedigst voort brengende petroleumterrein gedoemd eenmaal uitgeput te geraken. De belasting, die van het product geheven wordt, drukt dus direct op het kapitaal, want bij de waardebepaling van iedere bron, van ieder terrein, zelfs van iedere installatie en raffinaderij, moet worden rekening gehouden met het feit, dat deze den een of anderen dag tot gedeeltelijke of algeheele waardeloosheid komt te vervallen. Van daar, dat het gouvernement nog meer reden heeft de belastingschroeven bij de petroleumindustrie niet al te krachtig aan te zetten, want dat zou onherroepelijk op groote teleur stelling moeten uitloopen. In het geval van de Koninklijke mag er nog wel eens op gewezen worden, dat deze reeds voldoende werk heeft om de eens in tal van landen verkregen positie naast machtige concurrenten, waaronder in de eerste plaats de Standard Oil Co., te handhaven. Het is dan ook allerminst gewenscht, dat zij daarbij van de eigen regeering nog eens geduchte . tegenwerking ondervindt in den vorm van ondragelijke belastingen. Ten slotte wat zou het gevolg zijn, indien i|e Koninklijke eens verschillende concessits aan het gouvernement terug gaf? Van staats exploitatie van petroleum-terreinen komt niet veel, want anders ware men daartoe reeds in het geval van het Djambi-gebied overgegaan. Het gouvernement zou dan wellicht buitenlandsche gegadigden tot Indiëmoeten toe laten, die men tot dusverre juist uit de Indische petroleum-industrie heeft willen weren. Wel licht zouden deze wel geneigd zijn om de zeer drukkende heffingen te voldoen, die het gou vernement hun zou opleggen, al ware het slechts om de Koninklijke afbreuk te doen. Of men de nationale industrie en onder nemingsgeest daarmede zou bevorderen, mag evenwel sterk in twijfel worden getrokken. P A u i. SABEL K TWBTSCBE BUK Amsterdam, Rotterdam, 's-firavenhage, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. B«stort kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEIN<SCo., 55-56 Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER <£ Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buitenl., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscredieten. In- en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Deposlts. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten o.p Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIGING, tenzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar P/2% Tien dagen opzegging l3/4 Een maand vast , . \ op nader overeen te komen Een maand opzegging ) voorwaarden. Drie maanden opzegging. . . 3 % | Vanaf den dag der opZes maanden . . . 3J } zegging wordt l % Een jaar ... 4 J minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor grootere bedragen volgens overeenkomst. iiiiiiHtaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimfiingii iiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiiiiiii lllllilillllllllllll ONTVANG- CD BETAALKAS liiun DoilioitiHl 20-22, imsliiilini j Renteverg. voor gelden a deposito l met l dag opzegging 1^ pCt. Bedr. tot ?20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging l % pCt. Voor andere termijnen op nader i overeen te komen voorwaarden. , Open en gesloten bewaargeving l volgens Reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING, geopend: opWerkd. v.83/4V.m.tot 4'/2 uurn.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens v. 83/4 tot 12 uur. Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per Jaar) en hoogerte huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Maatschappij voor Hypothecair Credlet In Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 1.000.000. Ultitaandi Leeningen ...» 19.312.000. Pandbrleven . 18.644.000. Reserve» 1.073.000. Hotfdkantoöi: te 'S-O RAVENHAOE, NAUAIUAA» 13. Bijkantgoi; te UTRECHT, BOOTHITRAAT U. De Maatschappij stelt beschikbaar) 41% an 5% PilDBlIEVEI TEGEI BEUISKOEIS In (tukken «u f 1.000.-, f SOU.?» flOO.-, HET VEIFLICHTE 1AA1LIJKSGHE UITLOTHÏ, iinnniendB 1923. Da Dlractia:Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUBBEN CATE. De aarlemsche Hypotheekbank Directie: Mr. A. S. MIEDEMA& P.H. CRAANDIJK Kapitaal f2.500.000 Reserves f510.239 Hypotheken f 24.299.910 Pandbr. f24.079.300 5 pCt. Pandbfieven tegen laatslen Amslerdamschen Beurskoers. De bekende ALL-RISK-POLIS van de Excess" geeft de meest Yolledige dekking in alle ge vallen van schade. Modelpolissen en tarieven aan te vragen bij: J. .« *JUU.l UUVJL f Heerengr. 124/128, Amst. Telefoon N. 329. NEOEILMDSCHE UIKL-IUTKUmi Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Resenre* .... f 19,445,211.?. Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE. Vestigingen in NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS SETTLEMENTS, ERITSCH-INDIE, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Incasseeringeu en Financieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Reisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen-Oourant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken, Levensverzekering Maatschappij «Arnhem verzekerd bedrag: ruim 70 miliioin gulden Roltifd. NpMbank ioor | Opgericht in 1864 Voltaakend MaattchippelijK Kapitaal f5.OOQ.OOt Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Oed. Bierha ven 25 te R'dain of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. De Dir.Mr.W.v.RüSSüM, Mr.Tn. Rülil'MAKER, Mr. N. P. C. V. Wl|K. Nederlandsche Bank voor Zoid-Afrika London AMSTERDAM Pretoria 389 Keizersgracht - Te lef. Noord 85 CORRESPONDENTEN EN AGENTEN IN ALLE BANKPLAATSM IN ZUID-, OOST- EN WEST AFRIKA OTERMAKEN TAN GELD PER KABEL EN Pi R BRIEF EINANCIEERING TAN EXPORT EN ALLE ANDSKE BAKKXAKEN M EEN POLI S bij de AMSTERDAMSCHE GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID Söliede grondslagen -Yoorzichfig beheer. Qroofe openbaarheid. Yraagf jaarverslag. - A'dam.N.Spiegelsfraaf 17. HEERENGRACHT 681, AMSTERDAM. Opgericht 1H8S. Geeft uit w aiFTwwjïVj - w*«'jF 5 en 5'/a pCts. PAJDBRIEYEN JnsMkenvanflOOO.-jSOO.-enflOO.en sluit Leeningen onder Ie Hypothecair verband op zeer billijke conditiën. DE DIRECTIE. 1 'fè^J-U JwSf Algemeene Hypotheekbank HEEEENGEACET 416 - TELEFOON 74 N. 5 pCt. FANBBBIEVEN Met verplichte jaarlijkgche nitloting. Dt Presldent-Commlssarlii n, n,?,n.. Mr. H. POUW F. TH. EVE84ÜO ue ulreau- Mr. L. l. Vil TOULON VIN DEI KOOG Eïypotfa.eekl>a.ïli: .^ïino IS** 3 Hypothecair Kapitaal beschikbaar Directie: Mr. S. J. VAN ZYST Mr. J. P. VERSTEEVEN BinnenL Vaart Risico Sociëteit. 5 o/ ? ei/ o/ /O O 12 JO INSULAIRE HYPOTHEEKBANK te ZIER1KZEE 97% 100 Vermeerdering Ie halfj. 1922 ruim 750 duizend gulden. Totaal in omloop: ruim II millioen gulden. Telel. H, 1028 N. 1321 am, Hoeresugraölit 360, VERZEKERINGEN op alle Blnnenwateiin van Neder land, België, Duitschlan-1 Frankrijk, enz. VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom boot e n VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels, enz. geladen in Schepen, Booten enz. VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa psr spoor, Wagens, enz. VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, Bankpapieren, Edelgesteenten, enz. door geheelEuropa, naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-lndiën, enz. VER7EKERINGEN op PASSAOIERSGCEDEREN. De schade In de Hotels enz. wordt vergoed. De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven in stuk ken van ? 1000.?, ? 500.?en ? 100.?tegen den koers van 99%. UIDER YPOTHEEKBANK pCt. Pandbrieven a 99Va pCt. te ROTTERDAM Directie: Mr. H. H. C. CASTBNDIJK en I. MOSSELMAN De Ban k geef t onder controle van het Algemeen Admini stratie- en Trustkantooi 5% Pandbr. tegen 95%. Directie i Mr.AUG.L.HEIJBROEK Mr. K. A. NEDERLOF l illustratfednik-papler vm de Firma C O. A- CORVEY, Keizersgracht 255f Amsterdam, Tel. M 1202 en 535