De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1923 17 februari pagina 9

17 februari 1923 – pagina 9

Dit is een ingescande tekst.

17 Febr. 23. - No. 2382 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek Poincaré: ,,Ik wist niet, dat ik nog grooter was dan HIJ" III. UIIMMMIimMIIIIIIIIMUllllllllllllMlllmmilllllMIIlllllllMIlII CHARIVARI A 's Hertogenbosch. 3 Febr. De heer Const. Tilman, consulair agent van Frankrijk, is benoemd tot Ridder van het Legioen van Eer. len en bekwam een hersenschudding." (Tel.) Laat dit een les voor lintjesjagers zijn. Men kan er stellig op rekenen, dat dit van Duitsche zijde weer een tegenzet zal uitlokken en zoo zal men met sla ik jou, ik sla je weer" voortgaan." (N. /?. C.) Juist gezegd .bij ongeluk. haar het publiek overwinnen in het teeken der Nederlandsche Verkeersmaatschappij!" (De Industrie) Zeer velen begaven zich daarop naar de consistorie, waar zij handendrukkend in langen stoet den jubilaris voorbijtrokken." (N. K. C.) Orete voelde heel vreemd zich." (Nine Minnema, Naar Holland) 't Zal wel wennen. Na een poosje zal Giete in 't onvermijdelijke schikken zich, en ten slotte hier heelemaal thuis voelen zich. Wanneer deze waarheid beter werd inge zien, zouden heel wat minder ouders hun kinderen niet afstaan aan Gouvernantes en kinderjuffrouwen," schrijft Wethouder Vos in de Tel., en bedoelt het tegenovergestelde. Jawel. Gewaagde voorspellingen daar omtrent te doen, is voer niemand mogelijk". (Brandaris) Uit de hoogeschool der journalistiek Terzelfdertijd is een der suppoosten die in het gesticht woonachtig is, niet in zijn dienst teruggekeerd." \N. Arnh. Crt.) Daar werden uit een galanterie. winkel verschillende voorwerpen van waarde ontvreemd na eerst het raam te hebben opengeschoven." (Hbl.) In hoc signo vincis ! Moge de Neder landsche Vereeniging voor Locaalspoorwegen en Tramwegen en mét Op de glibberige paden Men kan zich het beste warmen als men dicht bij het vuur van 's lands schatkist is gezeten." (Tel.) ,,De ruggegraat van haar vrijen wil was krom gegroeid. Een diepe verslagen heid vervulde haar en liet haar niet meer los". Waar steeds de zee van hartstochten brandde wierp het zijn kleine buien en stortzeeën tot in de stille werkkamer van het directiekan toor, om als na het verloopen van het getij de gewasschen goudkorrels van rijke winst in de zakken der aandeel houders achter te laten." (Zutph. Ct.) Het treffende \voord Hij mag als tafelpraeses onovertreffelijk heeten." (De Journalist) Ds. N. J. C. Schermerhorn van Nieuwe Niedorp heeft alhier voor een stampvolle zaal in het hotel Lont het door hem geschreven tooneelstuk Geroepen" opgevoerd, hetwelk met onverdeelde aandacht werd gevolgd". (Medembl. Ct.) In de eerste plaats, dat Toni zijn bevoegdheid als chef van een koopmanshuis eindelijk eens tastbaar be wijzen kon." (Zutph. Ct.) Wij voegen ons niet meer naar iets, schikken ons er niet in, richten of regelen ons er niet meer naar gewennen ons er niet meer aan, leggen ons er niet meer bij neer, houden er geen rekening mee, volgen niet meer wij passen aan. Wij passen aan, in elke kolom van elk blad van eiken dag. En hebben wij door veelvuldig aanpassen voldoende oefening in het aanpassen, dan hebben wij aanpassings vermogen. Ik voor mij kan mij aan dezen natuurlijk weer uit Duitschland gesleurden term nog maar steeds niet aanpassen, 't Woord maakt me min of meer aanpasselijk. Aanpasselijkheden Een goed aangepaste techniek." (Tel.) Haar spel zal zich niet bij de klas sieken kunnen aanpassen." (Tel.) De knapste minister van Finantiën is niet in staat zijn begrooting aan te passen bij de mundteenheid." (Tel.) Bij den mooien rang en het losse spel van Colombine wist Pierrotzich goed aan te passen." (H. D.) Slechts leek mij de stem van de sopraan niet gelukkig bij die van den bas aan te passen." (H. D.) Meemaaksels Ik herinner mij een catastrophe, die ik eens te Tandjong Priok mee maakte." (Eigen Haard) Dialogen als deze, die ik, onlangs, nog meemaakte." (De Journalist) Deze advertentie staat, met een plaatje en met een kruisje, in het Weekbl. v. Dieren vrienden: t TOMMY Onze lieve hond Tommy moesten wij in de vorige maand, aangetast door een kort stondige ziekte, tot ons leedwezen door den dood verliezen. Maar is dat nu billijk? de volgende werd geweigerd: IN PLAATS VAN KAARTEN Getrouwd: Fido met een straat-terriër op het Rembrandsplein (Stille zijde). Geen receptie. CORRESPONDENTIE Aan v. H. te D. Het Antwoord van Deodaat" is goed, maar me dunkt we hebben nu genoeg van die nonsens opgedischt en met zeer ondadaïstische duidelijkheid getoond hoe de Groene over het dadaïsme denkt. Meer zijn die kwajongens niet waard. P. M. te A. Als ik zeg: de buurvrouw sloeg haar steeds met bijzondere belangstel ling gade van over de horretjes" dan druk ik iets op schilderachtiger wijze en klaarblijkelijk-juister uit, dan wanneer ik van" had weggelaten: In het eerste wek ik de voor stelling eener intermitteerende werkzaamheid van uitkijken op, in het tweede een beweging loosheid, die ik niet beschrijven wilde. Evenzoo b.v. met het zinnetje: De ruiters kwa men van over de heuvelbrug naar omlaag rijden". Dat zeg ik, omdat ik wil te kennen geven, dat de ruiters eerst boven op den heuvelkam waren en toen over de glooiing naar beneden kwamen: Dat is dus beter en schil derachtiger dan enkel: over. Ik verrijk op die wijze de taal, zonder haar in eenig opzicht ge weld aan te doen. Ik krijg natuurlijk weer ongelijk. Maar ik blijf, zoolang ik niet waarlijk overtuigd ben, rustig doorfnuiten en doorfnoveren. Gefnaft heb ik nooit, en ik beloof plechtig mij daar aan nooit te zullen schuldig maken. Antw. Het naar omlaag rijden had ook zonder van een vaag vermoeden bij mij gewekt, dat de ruiters eerst boven waren geweest, maar ik beloof u dat ik de fnoveraars 'n beetjemet rust zal laten. Vraag aan Uw boekhandelaar Gharivarius Ruize-Rijmen GEBONDEN f 2.90 t,Er is veelal een verrassende, verbluffende, over~ stelpende geestigheid in het gekaats en geraket, in liet vuurwerk van zijn woorden met diep inbijtenden zin." (Prof. J. Prinsen J.Lzn. in de De Groene) Uitgaaf van H. D. Tjeenk Willink & Zoon te Haarlem TEGEN DE f AALVER WOESTING 4. Aanlijming van adjectief aan substantief ( Vervolg) Bijzonder fel zijn de taalverknoeiers gebeten op de stoffelijke bijv. nw. bonten en gouden. Lijmen maar, plakken maar: bontjassen, bontkragen, bontmantels, goud marken, gou d f ranken, gou d roebel s. Maar 't verwoedst nog gaan zij tekeer tegen nieuw 1), laag, groot en klein. Die moeten en zullen als vrije adjectieven kapot: nieuw bouw, laagbouw, grootlandbouw, kleinlandbotiw, grootkapitalist grootmacht, kleinburger, groot blad (laatst door Charivarius gesignaleerd). Hots- en klotstaal wordt dat. Van dit slag zijn verder in den Duitschen rommelwinkel gekocht, nadat het Fransche origineel er verminkt was: separaatafdruk, s p eci aal-p rij s 2) en speci aal-uitgave, generaal-vertegenwoordiger, normaal-program. Om nog een schijntje fatsoen te toonen, heeft men hier het schandaal met een koppelteeken willen bedekken. Een armzalig listje. Dit fatsoenstreepje prijkt ook in privaat liefhebberij, privaat-docent en privaat-vermogen. Daarentegen is privaatles er te onbeschoft voor gewor den om met een kinderachtig streepje haar onsmakelijkheid te willen verschoonen. Dit potstuk weet trouwens wel, dat de dumme Hollander" al te zeer op haar verzot zijn geraakt. De Duitsche Michel gaat bonkig ongege neerd met het aan elkaar likken van adjectief en substantief voort en de Hollandsche Sijmen moet nog vooral van hem naa'pen. Neuerscheinung, Leichtverwundung, Erstaufführung, Einzelfall, Mindestgehalt, Spatherbst, Höchstmass, Hochsommer (een oude bekende, de hoofdonderwijzer J. te Haarlem had eenige jaren geleden te kampen met een maaglijden", in den hoogzomer opge daan). Talrijke exemplaren van dergelijke bocheljoens in de Duitsche taal vindt men scherp gehekeld bij Gustav Wustmann, een kloek moedig criticus van het bederf in zijn moeder taal. 3). Wat ik mijn lezers bidden mag, prikken zij liever hun pen stuk, dan haar te dwingen tot het schrijven van vergroeide woordwezens als de hier bedoelde. Leve het vrije adjectief in de vrije Nederlandsche taal ! Dr. CM. F. H A IE 1) De dichteres A. Klein?v. d. Ley ver gastte ons eenigen tijd geleden in de Groene met de koppeling Ou d j aar, want Oudejaar vond zij te oudwetsch" geworden: ,,Het is Oudjaar, mijn kind, op Oudjaarsdag " Charivarius had zich hier moeten uitnoodigen op warmbisschop en heetbollen. 2) Sociaal-demokraten: in 's hemelsnaam dan maar. Die heeren hebben toch al zoo in de taal geknoeid, dat het zonderling zou schijnen als hun eigen naam ook' geen onding was. 3) ,.Allerhand Sprachdummheiten", 4e druk, 1908, bl. 188 v.v. llllllllllllllllllll.nl Aan De weinige momenten met u samen Zijn van een zoete, bitter-wrange pijn; Dan noem ik U met officieele namen, Doch weet, dat gij allén mijn heil kunt zijn.. Maar o, de weelde van de lange dagen En langer nachten liefelijke lust, Wanneer uw beeld, in droomen aangedragen, Mij wenkt, en zacht mijn mond Uw lieve lippen (kust. Als ik in mijn verlangend uitgestrekte handen Uw lieve lichaam aan mijn boezem ving, En diep in mij voor altijd weet te branden De stille vlam van mijn bewondering. J. VAN VLIELANT TENTOONSTELLINGEN RIDDERZAAL, 'S-GRAVENHAGE, Tooneeltenloonstelling. GEBOUW VOOR BEELDENDE KUNST, VON DELSTRAAT 80, AMSTERDAM, Werken van Louis Raemaekers. BACHSTITZ GALLERY, 'S-ÜRAVENHAOE, Schilder- en teekenwerk van H. Major. iiiiiiiillliiimiiiiiiiiimiiiiiiiitiiiiitliiiiiiii iilliilllllllilliilillllillillliiilliiiiiiliiiiiitiiiiiiiiiii GRADENDAG"AAN DE UNIVERSITEIT TE KAAPSTAD Wie 's morgens omstreeks 11 uur op den 18den December in de van zonneglans bla kende hoofdstraten van Kaapstad heeft geloopen, zag plotseling een grooten optocht van studenten, die uit volle borst hun liederen zongen. De vrouwelijke studenten, die de achterhoede vormden, schenen op de onstui mige uitingen van de voorhoede kalmeerend te werken. En hoewel allen luidkeels instemden met het: We'll hang old Jock *) on a sour apple tree," waren het de bassen en baritons, die hun vrouwelijke collega's (ook meest gekleed in cap and gown")het 4de couplet van het S.A.C. (South African College) lied toezongen, dat in 1903 aan het, sedert 1887, bestaande werd toegevoegd, toen ook vrouwelijke studenten mér en mér het College bezochten: . Among us are girls South African pearls, And ladies of high degree; They mix sweetness with might, mingie weekness with might, And add grace to the grave Q. E. D". Maar sopranen en alten werden toch niet overstemd, toen allen te zamen weer zongen: Mine eyes have< seen the glory of the University, It is built upon foundations of the Good old S. A. C. Om 11.15 kwam de gansene schare van studenten, met hun vlaggen voorop, in de ruime aula, die reeds bij na geheel gevuld was met belangstellenden,; zij zetten zich in het midden op de voor hen opengebleven plaatsen. Het kwartier dat hun nog restte voordat *) Ds Vice-Kanselier van de Kaapsche Universiteit. de plechtigheid zou aanvangen, werd gekort met het zingen van liederen en het toekennen van de D. O. P. (Degree of the Plough) aan degenen, die er niet in geslaagd waren uit handen van den Vice-Kanselier en Principaal, Sir J. Carruthers Beattie, hun doktershoed te ontvangen. Op den stoel, waarin straks Sir Beattie zou plaats nemen, geflankeerd door 2 niet gegradueerde studenten, zette zich nu de Voorzitter van de Ceremonie neer, terwijl een 4de student zich vóór op het platform plaatste en met luide stem riep: W Th B D. O. P", en onder daverend applaus en gelach betreedt het slachtoffer W. Th. B het platform, knielt voor den Voorzitter, die hem een dop" hoed met gescheurde bol op het hoofd drukt en hem de rechterhand, onder het uitspreken van de gebruikelijke gelukwenschen, schudt, terwijl een ander hem de hood" een grijs flanellen pantalon, waarvan de pijpen aan elkaar ge naaid zijn, over de schouders werpt. Andere slachtoffers volgden, toen plotseling allen van het platform verdwenen, want reeds betreedt Sir Beattie, in zijn helder blauwe toga met hemelsblauw afgezet, de zaal, plechtig gevolgd door vele professoren, en plots wordt de ernstige en blijde incomste" verbroken door het zingen van: One Professor jumped right over the other professor's back.... They were only playing leap-frog" enz. en het gejoel hield eenige minuten aan, terwijl de professoren in hun gowns" van rood met cobalt, donker en hemelsblauw, zwart en oranje, zwart en wit, rood met oranje, hemels blauw en wit, cobalt en paarsrood, en nog meer kleurencombinaties, op het platform plaats nemen en dan heffen alle aanwezigen staande het Varsity" lied aan, waarvan het eerste couplet luidt: ,,The S. A. C. is the college tor me, The best in the Country round; Wherever you go, the records will show, Her equal has never been found !...." gevolgd door den 3 maal_herhaalden schreeuw: Va-a-a-rsity" en het 'Engelsche Volkslied. Een oogenblik later.... diepe, ononder broken stilte, en Ds. van Heerden bidt in de Hollandsche taal voor den zegen op het werk van de Universiteit en de loopbaan van de studenten. Nu treedt de Vice-Kanselier (Rektor van den Senaat) naar voren en zegt, dat er sedert dit jaar 4 universiteiten in Zuid-Afrika zijn (Kaap stad, Stellenbosch, Bloemfontein en Johannesburg)en het duizendtal studentenjoverschreden is. Spreker betreurt het, dat er geen autori teit is, die leiding kan geven aan het moeilijke Universiteitsvraagstuk, en verheugt zich over de samenwerking met de regeering, waardoor men reeds begonnen is met den bouw van de nieuwe Universiteitsgebouwen bij Groote Schuur. Het eerste gebouw zal.vermoedelijk in 1927 betrokken kunnen worden en het geheel in 1929 klaar zijn. Dit jaar is voor de eerste maal een zuiver natuurwetenschappelijke graad uitgereikt, maar Kaapstad eischt nog steeds, dat tegelijk ook vakken van andere richting bestudeerd wor den. Vandaag zal de eerste Zuid Afrik. graad in de geneeskunde uitgereikt worden. Spreker zal niemand afraden om over zee" te gaan studeeren, maar niet, voordat hij eerst alles in zijn eigen land geleerd heeft, wat er te leeren valt en kom dan ook niet terug en zeg ons, dat wij achterstaan bij landen van 6 en 7 eeuwen ontwikkeling en cultuur, maar wij moeten ons zelf geleidelijk opvoeren tot het peil van het allerbeste in de wereld". Wanneer de medischejschool zich uitbreidt, moeten wij een modern ingericht hospitaal bezitten; wij zijn zoover gegaan als wij konden. Wij hebben u onze plannen voorgelegd, ter gelegener tijd zullen wij uw hulp nader in roepen." ! ! Dan worden de gegradueerden door den deken" van hun eigen faculteit n voor n opgeroepen; zij treden in hun zwarte toga op het platform, geven hun hood" aan den fakulteitsprofessor, die hun deze om de schouders werpt, nadat zij eerst voor den kanselier zijn neergeknield, die hnn de cap" boven het hoofd heeft gehouden, de hand ge schud en den gelukwensch uitgesproken. Mér dan 100, waarvan 20 meisjes, die den M. A., B. A, D.S.c, Ph. D. of anderen graad hebben verworven, passeeren; sommigen luidruchtig toegejuicht, hetzij door hun uitblinken in wetenschap, maar nog mér in sport! Daarna verkrijgen Prof. Du Plessis, Hoogleeraar aan de Theol. Kweekschool te Stellen bosch en Prof. Sir W. Thomson, Hoogleeraar in de Wis- en Natuurkunde te Kaapstad hun graad van Dr. Hon. Causa in Letterkunde en Rechten, de toekenning van Universiteits beurzen en Prijzen wordt bekend gemaakt en Prof. T. Le Roux treedt naar voren, die een interessante lezing houdt over de Universitei ten der Oudheid en der Middeleeuwen. Spreker wijst er op, dat de opvoeding in Grie kenland een harmonische ontwikkeling be oogde van verstand, karakter en lichaam, en dat er geen examens bestonden. (Langdurig gejuich !) De studenten gingen niet naar Athene om een vak of beroep te leeren,maar tot het leggen van den cultureelen grondslag, om een man nelijke rol te kunnen spelen in de samenleving. De Universiteiten van de Middeleeuwen gin gen uit van de kerk, en bereidden voor voor kerk en andere beroepen; wij herkennen een algemeene neiging tot grootheid en een vast houden aan dorrejformules en onverdraagzaam heid. In de laatste 30 jaar wordt van natuurTRONIES Teekeningen {Vdor De Amsterdammer" door Berrtard vanVlijmtn, .... met toelichtende bijschriften door Charivarius. , VI. Ik ben bezweet en moe van 't werken, Dat kun j'aan al mijn haren merken, Maar 't leven valt me niet meer zwaar, Wat zeg ik? 't Schijnt me hoogst begeerlijk, Want kijk nou toch eens o, hoe heerlijk! Daar staat een biertje voor me klaar!! HET RESIDENTIE-ORKEST 's ravenhage helpt van Anrooy En zijn zoo gevierd orkest, Vele welbesteede jaren Doen ze beiden taai hun best. Moet ge zoo iets goeds verliezen, Om een duizendje of tien? Kom, de spaarpot nagekeken, Schudden en 't lukt misschien. Denk eens aan de volksconcerten In 't Gebouw voor K- en W! Wilt ge die nu zoo maar missen? Kom, spring bij en help 's mee ! Als de helft der Hagenaren Elk een halven gulden geeft, Roept de and're helft luidruchtig: Gij zijt waardig, dat ge leeft". Haagsche 50 cents bezitters Komt eens even^er voor op, Plaatst vast bussen op de pleinen, Stort daar in uw halve pop. 's Gravenhage, steunt van Anrooy, Toon uw kloeken burgerzin; En hij speelt om u te danken Haagje, houdt den moed er in". J. H. S p E E N H o F F UNIE BANK voor NEDERLAND en KOLONIE* AMSTERDAM en ROTTERDAM Agentschappen in Nederland: 's-GRAVENHAGE, TILBURG, LEEUWARDEN, OISTERWIJK, UDENHOUT, LOCHEM en BORGULO. Agentschappen in Indië: BATAVIA, SOERABAYA, 8EMARANG, BANDOENG, MEDAN en WELTEVREDEN wetenschappen een fetish" gemaakt, onder voorbijzien van de eenzijdigheid, waartoe men geraakt, als het menschelijk element van de humanistische studies wordt uitgesloten. Wij moeten oppassen, dat wij niet in een soort middeleeuwsche scholastiek terug val len, waartoe verwaarloozing van humanisti sche studies kan voeren. Want snijkamer en sterkwater geven toch geen uitzicht op het leven, iets wat in een Academische opleiding niet mag gemist worden. Een laatste opmerking: Het doel van de Grieken was om gentle-men" in onze ter minologie overgezet,?te vormen en de beteekenis, die zij aan dit woord hechtten was niet: mannen met hoedanigheden, die de wereld in het aangezicht slaan, maar mannen, die ge leerd hadden om het goede in hun medemenschen te erkennen en te waardeeren". Na daverend applaus, mér studentenliederen, hoera's," Va-a-arsities", God save the King's" werd de bijeenkomst door Sir Beattie gesloten. In plechtigen optocht vertrokken de Pro fessoren, onder wie (wee vrouwelijke, wier zilveren en blonde haren onder de zwarte cap", en de witte japon en dito puntschoentjes zoo coquet onder de zwarte toga met gekleurde hood" uitstaken ; binnen enkele minuten waren de belangstellenden vertrokken, de stu denten gooiden met programma's en kussens en verspreidden zich; 2 studenten naderden den verminkte en droegen hem uit de Aula, enkele oorlogsblinden" voelden" hun weg naar den uitgang of werden door anderen geleid en de gegradueerden wierpen nog eenmaal een blik naar de plaats, waar zij alleen als reunist" nog zouden verschijnen en de jongeren zien vooruit naar het oogeriblik, dat zij den graad zullen verwerven, die hen in staat stelt, laten wij hopen als gentlemen" de maats,happij te dienen. Wijnberg S. A. M. D. v. H.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl