24 Febr. '23. - No. 2383 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND KUHR AMSTERDAM, Heerengracht 304 Telefoon N. 8060 Dameskleedermaker?Bontwerker Mantelcostuums of lange Mantels naar maat vanaf f 85. Wij bezoeken U op aanvraag zonder eenige ver plichting of prijsverhooging door geheel Nederland. H.V. PAERELS'Meubileering Mij. ROKIN 128 AMSTERDAM VAN 17 FEBRUARI TOT 10 MAART TENTOONSTELLING van Werken van PIET VAN WIJNGAERDT Gedurende deze Tentoonstelling stellen wij onze voorradige MEUBELEN, PERZISCHE TAPIJTEN etc. tegen speciale prijzen beschikbaar SIQABCM INSTITUUT OVERTOOM Amsterdam Rotterdam Overtoom 57 en 93a Kruisstraat 40 Typen-Steno-Talen-Boekhouden Jsnn FEBRUARI IMIIIIlllllllllltllllllllllllimilllflIllillllIIIIIIIIIIIIIIHIItMmilllllllll DUITSCHLAND EN FRANKRIJK (Slot). Wij willen het stellen en gaarne uitvoerig toelichten en verdedigen: Frankrijks haat tegen de Duitschers is primair, door de op komst der natuurlijke meerderheid van het Duitsche Rijk gewekt. En als dat waar is te maken, dan is de ob jectieve grond gelegd, waarop wij ons geza menlijk kunnen verontwaardigen tegen Frank rijks duivelsche, ja duivelsche poging om de Duitschers te wurgen. Het gaat ten slotte immers om de beoor deeling van den Fransch-Duitschen oorlog van 1870, die door President Wilson als hoogleeraar der Princeton-Universiteit in 1898 aangeduid is als de strijd, die in het belang van het Duitsche patriotisme tegen Fransche onbeschaamdheid gevoerd werd. ' 1) Die oorlog is immers het geschikte aanvangspunt van den te objectiveeren oorzakelijkheidsketen, als zoodanig ook door de Stockholmsche Commissie tot onderzoek der oor zaken van den wereldoorlog aanvaard. ? Ook Adolphe Thiers, die in de historische zitting der Fransche Kamer medio Juli '70 tegen de oorlogsverklaring aan Pruisen heeft durven waarschuwen, achtte in het al gemeen den oorlog met de Duitschers onver mijdelijk, nu Pruisen, de harde Erzieher zum Deutschtum" in '66 de Duitsche staten tot eene sterkere en, volgens de natuur der dingen, tot een machtiger eenheid gebracht had. Thiers heeft in zijn toenmalige rede letterlijk gezegd: il fallait réparer Sadowa, mais il fallait attendre"; de beproefde staats man achtte de oorlogsverklaring op dat oogenblik niet voldoende gemotiveerd. En Qambetta heeft het in die zelfde noodlottige zitting uitgesproken, dat het ten slotte ging om de vraag der meerderheid van het Romaansche of van het Germaansche ras. 2). Maar donnerwetter ! wat had dan toch waarachtig, in den diepsten grond der zaken, Frankrijk met Sadowa te maken? Waar is, in den diepsten grond der natuurlijke ontwikkeling, de rechtvaardiging van de revanche pour Sadowa"? En wat de wegneming van'Elzas'en Lotha ringen in 1871 betreft, ik waag het, hierom trent met professor Brugmans algeheel van meening te verschillen. Gezien het feit, dat het bezit van den in de Middeleeuwen toch, in tegenstelling met Lotharingen, door en door Duitschen Elzas, ook na 1681 steeds in l,te" gebleven is de Groote Keurvorst heeft immers den Elzas reeds vóór 1678 willen her overen voor het Duitsche Rijk; in 1711 was te Geertruidenbcrg sprake van teruggave; in 1741 van poging tot herovering; in 1814, 1815 en 1840 evenzeer; gezien het feit, dat reeds in de eerste weken van Augustus 1870 de algemeene Duitsche volksgeestdrift een drachtig de terugneming van den Elzas eischte als een daad van eenvoudige nationaalhistorische logika; gezien dit alles was Bismarck's daad en overtuiging op dit punt niet Levensverzekering Maatschappij H A A R L B M" %M laonspiel D II DE VOOKDEELiaSTE TARIEVEN .,een politieke fout," maar eene politieke noodzakelijkheid. Frankfort was geen Nichols-' burg. Moest in '7(? terwille van de verfranschte bourgeoisie in den Elzas met al zijn zuiver Duitsche namen e terugneming van dit land. ten oosten der Vogezen achterwege zijn gelaten, dan zoude thans evenzeer volgens de hoogste" beginselen door de Nederlandsche kuituur van eene herovering van Gent moeten worden afgezien. Ook eene kultureele herovering gaat blijkbaar niet zonder eenige dwang en geweld"! En dwars door Lotharingen loopt toch een taalgrens? Men heeft het nadrukkelijk gezegd, maar het is minder gemakkelijk te bewijzen, dat ook zonder de terugneming van den Elzas en van Duitsch-Lotharingen, de Fransche revanche-lust na den vrede van Frankfort even fel zoude zijn geweest. Het ijdele Frankrijk met zijn eindelooze behoefte, om zich steeds in ronkend gebral van phrasen in den Havas-stijl geprezen te hooren en met zijn noodlottige waan-idee omtrent de absolute meerderheid van zijn beschaving heeft de natuurlijke meerderheid van het Duitsche Rijk in zijne ontwikkeling nooit kunnen dulden. Het heeft dapper mee gedaan aan de bewapening van Europa na '70 en ook zonder de groote fouten der Duitsche politiek in het tijdperk van Wilhelm 11 zonden in elk geval bij de uitbarsting, die in den toe stand van den gewapenden vrede vroeg of laat had moeten volgen, Frankrijk enDuitschland tegenover elkaar hebben gestaan. De uitgroei van het Duitsche Rijk van '71 tot de eerste mogendheid van het vasteland van Europa is een werk van natuurlijke krachten en dat Frankrijk de Erbfeind" was en bleef, daaraan heeft het Duitsche volk in den diep sten grond zeer zeker geen schuld. Frankrijk zoude zich sedert 1888, sedert het verbond met Rusland, blindelings in eiken revanche-oorlog hebben gestort. Duitschland heeft Frankrijk nooit naar het leven gestaan, gelijk thans omgekeerd op snoode wijze het geval is. Wat praat men toch van Bismarck's handelwijze bij de tenuitvoer legging van den vrede van '71; Bismarck heeft immers aan Frankrijk een ruim bestaan en koloniale grootheid gaarne gegund, nadat de zeer dragelijke oorlogsschatting geïnd was. En wat nu de bezetting van het Roer-gebied betreft, de deskundige Engelschen en Amerikanenjzijn het er overjeens, dat men slechts van een technisch ingebreke zijn aan Duitsche zijde kon spreken. Dat Duitschland steenkolen gehamsterd" zou hebben, gelijk Dr. van Blankestein ons vertelt, kan veeleer worden uitge legd als een gevolg van de Duitsche overtui ging, dat het nationaal-overprikkelde Frank rijk vroeg of laat onder een of ander voor wendsel tot die bezetting zou overgaan; eene dergelijke voorziening mag zeer zeker niet tegen Duitschland worden uitgelegd. Frankrijk's financieele radeloosheid is ook zeer zeker niet het gevolg van Duitschland's schuld. Reeds in 1913 werd veel geschreven over den wanhopigen toestand der Fransche staatsfinanciën; ook van Engelsche zijde is daar nog onlangs aan herinnerd. Die wanhopi ge toestand toen reeds was het gevolg van Frankrijks imperialistische wereldpolitiek en van zijn binnenlandsch politiek bederf, van het bederf der demokratie |in de république des camarades"; van Frankrijk's noodlottige onzekerheid in de ontwikkeling zijner binnenlandsche politiek sedert de Groote Revolutie. Poincaréheeft den oorlog gewild, zoodra de groote fout van Wilhelm hem de kans gaf. Inderdaad, wij fanatieke Duitschgezfaiden', wij kunnen niet veel goeds meer hooren van het ,,ridderlijke" Frankrijk. Die ridderlijkuw-vonina doe UVbESTELLing BINNEN HUIS Koop eenqoed boek, het heef t blijvende waarde. F. FEDDEMA WAGENSTR. 67 DEN HAAG Telefoon 879 NIEUWSTE MODELLEN Heerenschoeisel vanaf f 12.50 K. UNSTHAND WEVEN. Geïllustreerde handleiding ten gebrulke van school en huls voor het aanleeren der technieken van Kunst- en Spoelweven op den handweefstoel, door ELIS. M. ROGGE en LOÜISE H. WILDT Prtjs, gecart. ? 1.90. Uitgave van VAN HOLKBMA & WAKBNDORF, A'dam Torpedo, 10,5P,K., 4zitpl.f4200, Conduite Intérieure, idem 5500.J. LEONARD LANG, AMSTERDAM. iiiimtmiiiiiiiiimitmiitiiiiiitiiiiiiiiiiimi iimiiiiiiimiiiii J.S.MEUWSEN, Hofl. A'DA«-RFDA«-D«J HAAI DB BESTE HOEDEN IN HOLLAND heid" is sedert Frangois Premier nog niet werkbaar verinnerlijkt. De zware nrelkrequisities in het Roer-gebied?>kunnen wij niet ridderlijk noemen; die herinneren aan het woord van Clemenceau, van den ouden grimmigen tijger, dat er 20 millioen Duitschers te veel zijn. Ook Lloyd George heeft den Franschen het schrikkelijke, Engelsche verwijt van unsportmanlike" voor de voeten geworpen, gelijk hij reeds ten tijde van het OpperSilezische schandaal veelbeteekenend over de noodzakelijkheid van fair play" heeft ge sproken. Het is waarlijk geen ridderlijk bedrijf embêter Ie Boche", na hem eerst ontwapend te hebben. De gebonden reus moet steeds ge krenkt en vernederd worden; dat is blijkbaar Frankrijks diepste lust, sedert het de voor stellen der Parijsche bankiersconferentie, waaraan Vissering deelnam, verwierp. Aan dien sadistischen lust moet worden voldaan, ook al zoude de réparation" er mede te gronde gaan. Friedrich Krupp, die Frankrijk overtrof, moet worden gekrenkt; op de eerste bladzijde van de Illustration" moest zijn standbeeld staan, in het middelpunt van Essen, met een Franschen generaal er naast, hoog te paard, en met zwaar bewapende Fransche storm-troepen in het jammerlijk ontwapende en deerlijk ondervoede land. Maar wij, fanatieke Duitschgezindeu," wij hebben alie hoop. Op Tilsitt is Waterloo ge volgd. Wij hebben hoop op de immanente krachten, die langzaam, maar onweerstaan baar werken. Wij hebben hoop, dat ook in ons Vaderland die immanente krachten den gezonden nationalen hartstocht zullen wekken die ons mee zal sleuren uit het veelgeprezen nationaal cynisme, uit het verlammend nationaal eclecticisme, dat onze waarde als kultureel" hinterland van Vlaanderen ver mindert. Wij hebben hoop op de ontwikkeling der openbare meening bij e Angelsaksen, die toch wel waarlijk de woekering der Fransche frazesgaan doorschouwen; wij hebben hoop op Smuts, die de heeren te Parijs en te Brussel reeds lang in de gaten heeft en die zich dezer dagen weer zoo hartig heeft geuit; wij hebben hoop op den hartstocht van Lloyd George. Rijkskanselier Cuno, die door den ster-cor respondent, in tegenstelling met professor Kcrnkamp, werd aangeduid als de man der oprechte Erfiillungspolitik", sprak terecht van Lodewijk den Veertiende, die herleefd is om zijn laatste poging te gaan doen. Maar, als dat waar is, zullen wij dan niet, wij allen hier in Nederland, die toch de geschiedkundige waarheid liefhebben, terwijl wij den nationalen hartstocht tot op zekere hoogte waardeeren, zullen wij niet naar het beeld van den Stadhouder-Koning Willem den Derde moeten gaan zien, die sedert het vorige jaar te Breda staat, voor zijn kasteel, hoog te paard, met het front naar het Zuiden? En zullen de hoogleeraren Kernkamp en Brugmans niet voorop moeten gaan in den stoet, terwille niet alleen van den steeds hooger stijgenden occonomischen nood van ons volk, maar terwille vooral van een grootere, MlllllllllllllltlllllllllllllMllllllllllllllllllllItlMlllllllllltllllllllllllllllllllll SPAAHSOH, ENQELSOH, FRAMSOH, OUITSOH oio. Berlitz-School HoorongrmoM 45f H. 3286 Pract. Onderwrjs door boltenl. Leeraren breedere toekomst van ons zelfbewust vader land, als ruggesteun van een vernederlandscht Vlaanderen, als koloniale grootmacht en als schakel in de mogelijke en noodzakelijke verzoening van Duitschers en Engelschen? L. J. C. VAN G o R K o M 's Hertogenbosch, 8 Februari 1923' 1) In zijn Elements of historical and prac tical politics. Duitsche uitgave van 1913, blz. 225. 2) Zie: Lavisse. Histoirede France contem poraine, deel VII blz. 219. (1921). DE MIDDELBARE SCHOOL VOOR MEISJES In het nummer van 3 Febr. van dit blad toont mej. Klaassen, leerares M. S. v. M. te Utrecht, zich zeer verwonderd, dat na de artikelen, vooral het laatste in het tijdschrift voor Ervaringsopvoedkunde, van mevrouw Aalbers Hamaker, niemand zich geroepen voelde om een luns te breken voor het werk vzn directrices der M. S. v. M. en van de inspec teurs," en vooral, dat niemand opkomt tegen de zeer onjuiste voorstelling alsof alleen de meening van genoemde personen van invloed zou geweest zijn op het ontwerp van de nieuwe M. S. v. M. Mej. KI. herinnert er dan aan, dat in Juni 1920 een Commissie van advies van den Onderwijsraad aan de docentenvergade ringen van alle M. S. v. M. vragen ter be antwoording heeft voorgelegd, en de docenten toen dus wel hun wenschen betreffende de toekomstige M. S. v. M. hebben kunnen uiten. Allereerst moet ik mijn teleurstelling uit spreken, dat, waar het verschil van meening tusschen de meerderheid van directrices en docenten en een minderheid, welke ik ver tegenwoordig, gaat om een gróót belang, om de schooljaren van een belangrijk deel onzer jonge meisjes, de eenige bestrijding, die gedrukt tegen mijn artikelen," (om ze zoo deftig te benoemen als juffr. Klaassen doet) verschijnt, niet de quaestie zélf raakt, maar slechts de behandelingswijze bij het opbouwend* werk gevolgd. Dat is een armelijke manier van be strijding. Bovendien gaan de opmerkingen van mej. Klaassen langs de werkelijkheid heen. l o. Het werk van de directrices en de inspec teurs heeft, dunkt me, niet van noode, dat anderen er een lans voor komen breken. Het wordt in 't minst niet aangevallen; aan de ernst en de toewijding, erin gelegd, en aan de qualiteit van het werk zelf, zal waarschijnlijk niemand twijfelen -- dat behoeft dus geen verdediging. Bestreden worden slechts de op vattingen waarvan de inspecteurs en de direc trices bij het ontwerpen van het programma de nieuwe M. S. v. M. geheel op den grondslag van het wetsontwerp, hebben blijk gegeven. Het zijn twee eerlijke meeningen die hier tegenover elkaar staan en lieusch wel aan elkander gewaagd zijn. Mocht mej. Klaassen evenwel niet kunnen laten voor de opvatting, in het wetsontwerp en in het werk van inspec teurs en directrices neergelegd, een lans te breken, dan zal ik niets liever doen dan met haar in het strijdperk treden. 2o. Van de onjuiste voorstelling, die mej. Klaassen mij verwijt, wordt door haar een niet geheel juiste voorstelling gegeven. Mijn klacht betreft alleen den tijd van het ver schijnen van het wetsontwerp, toen inspec teurs en directrices in hun vergaderingen de nieuwe M. S. v. Meisjes, overeenkomstig 's ministers plannen, zijn gaan ontwerpen en opbouwen, waarbij zij toch waarschijn12 oer* 12 eer* S^natra CBUITEHOKWOOH;) lijk aan de principiëele quaestie: behoud van de vrije school of het inrichten van een school met een gelijken anderbouw als van de andere Midd. Scholen en een eindexamen dat rechten geeft, hun volle aandacht zullen hebben geschonken. Zou het in die periode niet van belang zijn geweest, dat ook de docenten over de belangrijke veranderingen, die het gevolg van de nieuwe M. O. wet zullen zijn, haar meening hadden kunnen doen gelden"? Die klacht is bij mij gerezen, toen mij op de leera ren- en leeraressenvergadering te Utrecht, 25 Nov. II. bleek, dat vele docenten met mij de onderbouw en examcnplannen zér betreurden. Ieder kan de juistheid van deze voorstel ling toetsen aan mijn artikeltje in het Decem bernummer van het Tijdschrift voor Ervaringsopvoedkunde. Ik spreek daarin in het geheel niet van den tijd, toen het wetsontwerp nog niet was ingediend en er dus nog geen po sitieve plannen te bespreken en te beoordeelen waren. De vergadering, waarvan mej. Klaassen spreekt, en waarop haar heele verwijt berust, had plaats in Juni 1920, ruim een jaar vóór liet verschijnen van het wetsontwerp. Ik behoef hierover niet verder uit te weiden. De lans, die mej. Klaassen zoo graag wilde breken, heeft den tegenstander niet geraakt. M. J. A A L B B R S--H A M A K E K Mijn opmerking was niet als bestrijding van de meeningen van Mevr. A. omtrent de voorgestelde reorganisatie der M. S. v. M. be doeld. Het ging alleen om een rechtzetting van onjuiste voorstellingen van de handelwijze van inspecteurs en directrices. Het intusschen in de N. R. Cour. v. 16 Februari verschenen stukje van Mej. A. C. v. d. Bergh en Mej. Dr. I. M. Graftdijk beoogt hetzelfde. M. i. zou het belachelijk geweest zijn om na het verschijnen van het wetsontwerp den do centen weer de gelegenheid te geven zich uit te spreken over een zaak, waarin ze het jaar Ie voren allen hun meeningen hadden gezegd en waarop het ontwerp steunde. N. K i- A A s s E N Leerares H. B. S. v. Meisjes te Utrecht. (Discussie gesloten. RED.) Keelpijn, schorheid, pijnen op de borst doen U lijden. Sloan's Liniment is de eenigste remedie die U onmiddel lijke verlichting brengt. Voor alle pijnen. Houdt Sloan's steeds voor gebruik gereed. Dringt door zonder inwrijven. Verkrijgbaar bij alle Apothekers en Drogisten. Prijs ?. l, SLOAN'S Liniment