Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
31 Maart. '23. - No. 2388
(Teekening voor de Amsterdammer" door B. van ^Vlijmen)
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
-:- J. H DE BOIS
-:HAARLEM 68 KBTJI3WEO
IPREISTTJEiUTVST
YAriCOURATflïilSTUL
INLEIDING
De toedracht der zaak was de volgende:
Op enkele kilometers afstand van een onzer
provinciesteden is, liefelijk gelegen, de uit
spanning Zomerhof".
In den tuin dezer uitspanning die een
algemeen bemind ontspannigsoord voor de
stedelingen is staat, niet ver van de
schommels en wippen, een automaat. Deze
automaat heeft het uiterlijk van een broeden
de hen.
Wanneer men een dubbeltje werpt in een
daartoe bestemde gleuf, kakelt de hen zeer
natuurgetrouw en zondert een ei van geverfd
blik af, dat gevuld is met flikjes.
Op een lente-Zondag nu wierp een meisje
van omstreeks 12 jaar, op aanstichting van
een ouderen broeder, in deze automaat eenige
buitenlandsche muntstukjes, in grootte niet
aiwijkend van een Nederlandsch dubbeltje,
doch in waarde gelijk aan -f 3 1/3 cent elk. Bij
eiken worp kakelde de hen en zonderde een
ei af.
Ten slotte ontdekte echter de pachter van
het café, opmerkzaam geworden door de
geheimzinnige houding van het meisje, den
toeleg en kwam tusschenbeiden.
Ziehier nu, hoe verschillende Nederlandsche
bladen en periodieken dit geval behandeld
hebben:
A. Het plaatselijk blad:
Ondeugende kleine
Zondag j.l. werden de bezoekers, die van
dezen eersten zonnigen lentedag gebruik
maakten om zich eens te gaan verpoozen in
de algemeen bekende uitspanning Zomerhof"
onder Leepenberg, opgeschrikt door een pijn
lijke gebeurtenis.
Wat toch was het geval?
Onze lezers zullen zich ongetwijfeld herin
neren dat de heer Lubbersz, pachter van
Zomerhof", die niets nalaat wat kan bijdragen
om de jeugdige en oude bezoekers het ver
blijf in zijn tablissement zoo aangenaam
mogelijk te maken, in dezen tuin onlangs een
automaat heeft doen plaatsen die, in den
vorm van een hen, ad 10 ets. een met cho
colade 'gevuld ei legt.
Zondag j.l. bevond zich in den tuin de heer
G. M. R., zoon van een bekend en geacht
ingezetene, met diens 12-jarig zusje.
Reeds eenigen tijd had het de aandacht
der bezoekers getroffen, dat de heer O. M. R.
Jr., die gezeten was aan een der tafeltjes, ge
heimzinnige teekenen wisselde met zijn
zusje, dat zich in de omgeving van bovenge
noemde hen ophield.
Nog vermoedde niemand boos opzet, toen
plotseling de heer Lubbersc, gewaarschuwd
door den hulpkelner J. B. S., naderde en er
jongejuffrouw G. M. R. op betrapte dat zij
een muntstuk van buitenlandschen oorsprong
trachtte te wringen in de gleuf, door welke
men een dubbeltje behoort te werpen.
Bij opening van de hen bleek, dat deze
reeds een viertal van deze muntstukken (elk
ter waarde van circa 3 1/3 cent) bevatte.
Op jongejuffrouw J. M. R. werd een over
eenkomstig aantal eieren, waarvan de inhoud
reeds ten deele genuttigd was, bevonden.
Onnoodig te zeggen, hoe pijnlijk wij ons ge
troffen voelen door dit bericht. Waar blijven
de goede zeden indien reeds de kinderen onzer
eerste ingezetenen zich schuldig maken aan
ongerechtigheden van bovengenoemde soort?
B. De Telegraaf:
E;n Paascheieren-geschiedenis
LEEl'ENBERG 25 MAART. Joilgejllff TOUW .
M. R., dochter van den bekenden fabrikant
G.M. R. alhier, heeft zich tot schrik en veront
waardiging van allen die hare familie achten,
schuldig gemaakt aan
diefstal niet braak.
Zij trachtte met behulp van
valsche dubbeltjes
een automaat te forceeren dewelke
met bonbons gevulde eieren
bevatte.
Mej. G. M. R. moét gehandeld hebben in
opdracht van haar broeder, G. M. R. Ir.
Voor nadere bijzonderheden zie onder
Laatste Berichten.
C. Het Algemeen Handelsblad:
Onze correspondent te Leepenberg schrijft
ons d.d. 25 dezer:
Een droevige geschiedenis houdt de ge
moederen alhier in beroering. Een 12-jarig
meisje, dochter van een bekend ingezetene,
heeft getracht Zondag jl. inet buitenlandsche
muntstukken van geringe waarde goederen te
bemachtigen uit een automaat bestemd tot
het inwerpen van dubbeltjes.
De goederen (met chocolade gevulde eieren)
werden op het kind bevonden. Zij moet tot
haar onbezonnen daad gekomen zijn op aan
dringen van haren ouderen broeder.
Deze had beter moeten weten !
D. De Nieuwe Rotierdamsche Courant.
Een 12-jarig meisje te L e e p e n b e r g is be
trapt op het forceeren van een z.g. automaat
met buitenlandsche geldstukken.
E. Het Nieuws van den Dag.
Waarheen snoeplust voert \
Er is nog altijd werk voor onze opvoed
kundigen. Bijna dagelijks maken wij in onze
rubrieken gewag van grootere of kleinere mis
drijven, bedreven door minderjarige kinderen.
Thans weer vernemen wij de volgende droe
vige geschiedenis uit Leepenberg:
Een 12-jarig meisje aldaar, dat met haren
broeder aldaar een theetuin bezocht, trachtte
aldaar door middel van buitenlandsche geld
stukken snoepgoed uit een automaat, ge
construeerd voor dubbeltjes, los te krijgen.
De pachter van den theetuin betrapte haar
op heeterdaad. Wij komen nog op dit geval
terug, dat een droevig tijdsteeken is !
* *
*
F. De Standaard.
Verwording
De resultaten van het streven van de mo
derne jeugdleiders laat in vele opzichten te
wenschen over.
De jeugdleiders" miskennen het wezen
van de kinderziel. Wie sprak daar van de
openbare school....? Dwars tegen de mo
derne" agitatie in de kinderopvoeding gaat
onze overtuiging: het kind behoeft geestelijke
leiding op christelijken grondslag. Een ramp is
iedere voetbreea afwijken van de gedachte..:
een ramp in maatschappelijke!! zin. Wij denken
aan het droevige bericht omtrent eene
12-jarige dievegge te Leepenberg. De mare
van haar daad (het forceeren van een z.g.
automaat met behulp van valsch geld)
moge doordringen tot elk christelijk huisgezin,
als eene vingerwijzing Gods, eenc waarschu
wing voor allen, die met ons hoeden willen de
grondslagen van de toekomst onzer maat
schappij: eerst in de school, en daarna in het
huisgezin.
G. Spsenhoff zingt in de Amsterdammer":
Holland, hoed je lieve kleinen,
houd hen in het rechte spoor,
als de zeden gaan verdwijnen
gaan ze er met snoep van door.
Holland zorg toch voor de toekomst,
voed de kind'ren op in deugd,
goede zeden, goede kinderen
dat is onze toekomst-vreugd, enz. enz.
H. Het Leven:
geeft foto's van de automaat, van diverse
buitenlandsche muntsoorten, van den heer
Lnbberse en van het woonhuis der familie
G. M. R. te X. Deze foto's werden van tevoren
in 4e bladen per advertentie aangekondigd.
Inteekenaars vóór l April krijgen gratis
franco aan huis het Léven-nummer met het
geïllustreerde verslag van onzen correspon
dent omtrent:
Het oplichtingsgeviil te Lee
Prof. Ph. Kohnstamm schrijft in: De Gong,,
tijdschrift van de Nederlandsche Tuclitunie:
Het zij mij vergund met een enkel woord
de aandacht te vestigen op het innig-dnievig
geval te Leepenberg. De daad van een
12-jarig kind, dat, met misdadige middelen,
tracht haar snoeplust te bevredigen, is een
nieuw symptoom van de verwaarloozing door
talloozen van de meest elementaire factoren
van moraal en plicht in de opvoeding van
onze Nederlandsche jeugd. Hier zien wij een
meisje, een kind waarvan men, gezien haar
maatschappelijk milieu, zou mogen verwach
ten. . . . enz. enz. enz.
J. De Joodsclie Invalid» adverteert:
Het meisje te Leepenberg wierp een valsch
muntstuk in een automaat.
Weest Gij leeper, en werp bergen dubbeltjes
in ons busje. De Joodsclie Invalide.
K. Het Weekblad voor liet Reclit schrijfI:
Oplichting te Leepenberg.
Hoewel het niet onze gewoonte is recht
bankverslagen op te nemen, maken wij voor
heden deze uitzondering voor de eerste zit
ting van den politierechter te Leepenberg.
Gedagvaard was Arabella Suzanne Gerdelink
Moorsen Reuvers te X., oud 12 jaar, geboren
te Utrecht K) januari 1911, ter zake dat zij op
NI loloprage Archipel"
's Gravenhage
n alle Modellen
of omstreeks 25 Maart 1923 te Leepenberg,
althans in den omtrek dier gemeente, met het
oogmerk om zich wederrechtelijk te bevoor
deelen door listige kunstgrepen, althans door
een samenweefsel van verdichtselen, in den
tuin Zomerhof" van Pieter Lubberse, oud
11 jaar, geboren te Leepenberg den l April
1845 eene zich in dezen tuin bevindende,
hen, althans kip van het vrouwelijk geslacht
heeft bewogen tot afgifte van een blikken
ei, althans een eivormig voorwerp van
blik, inhoudende chocolade-flikjes, althans
van eenig goed dat aan deze hen, althans
vrouwelijke haan, ter bewaring was toe
vertrouwd. Immers, alsdaar en alstoen zij
zichtbaar voor deze hen eenige buiten
landsche muntstukken van geringe waarde,
althans geringer waarde dan 10 ets. Ned.
nominaal elk vertoonde, en haar aldus doende
vermeenen deed op het eerste gezicht dat
het Nederlandsche dubbeltjes waren, tegen
betaling van welke voornoemde hen gemach
tigd was tot afgifte van n ei als voornoemd,
alstoen deed zij deze muntstukken glijden in
eene zich aan het achtereinde van deze hen,
althans onder haar staart bevindend gleuf, of
sleuf, althans eene niet door een kringspier afge
sloten of af te sluiten opening, waarna zij
draaide, althans wrong en bewoog aan eene
zich aan voornoemde hen bevindend
handvatsel, althans slinger of lier, waarop deze
hen, vermeenende dat de haar in het ach
tereinde geduwde muntstukken Nederland
sche dubbeltjes waren, luid begon te kake
len, althans opgewonden te tieren en
tierelieren, alstoen, in de waan gebracht van
tot zulks gemachtigd te zijn, door eene
andere opening althans cloaka in haar
achterlijf afzonderde n blikken ei, inhou
dende chocolade, dewelke beklaagde zich
toegeëigend heeft.
Alstoen heeft beklaagde voornoemde hen
nog herhaalde malen door opgemelde listige
kunstgrepen en samenweefsels van verdicht
selen in den waan gebracht als boven beschre
ven, en telkenmale bewogen tot afgifte van
een ei, onder luid kakelen althans tierelieren
en tieren.
Getuige ./. B. Sib, hulpkelner, verklaart
bovengenoemde handelingen met de hen gade
geslagen te hebben. Desgevraagd verklaarde
hij, dat het zijn indruk was dat de hen inder
daad op het eerste gezicht, door het uiterlijk
van genoemde buitenlandsche muntstukken
op een dwaalspoor geleid was.
B. Ankersma, bankier, verklaarde desge
vraagd, dat de buitenlandsche muntstukken
een waarde vertegenwoordigden van 3 1,3
cent. Ned. nom. elk, ofwel van 1623 cent
Ned. nom. tesamen, tegen den koers van 25
Maart 1923.
Beklaagde werd daarop veroordeeld tot
terugbetaling der geleden schade tot 33 1/3
cent, en voorts tot l jaar gevangenisstraf met
bepaling dat deze straf niet ten uitvoer ge
bracht zal worden mits zij in den tijd van drie
jaren geen hennen, althans kippen, althans
vrouwelijk pluimvee meer door list enz. zal
bewegen tot aan haar toevertrouwde goederen,
door inbrengen van valsche, althans niet
daartoe bestemde muntstukken in sleufen
of openingen in hare lichamen zich bevindende,
van achteren of waar ook, of op welke andere
wijze ook.
v. c. c.
M r, i. i s S T o K r-:
RIJM-KRONYCK
NETTES DEUÏSCIIES .\\anciiEN GEFRAGT IN
KL. IIAL'SIIALTUNfi.
(Adv. in een Nederlandsch dagblad)
(Na diie weken huiselijk verkeer):
MEVROUW:
Maria, mach eins ofen.. !
Meinhier steht t'iir das Tiir..!
Sie bleiben allzeit bofen.. !
Er bellt schon ein half-uur.... !
MARIA: i
Achja Mefrau iek maak' schon foort....
lek hab den Klingel niet ge'hoort....
MEVROUW:
Ich wollte wohl eins wissen
was du hast aiisgefiihrt. . . . !
Du inachts nichts als vergissen.... !
Es ist schon inehr gebiihrt.... !!
MARIA :
Achnee. . . . Mefrau. . . . lek laub. . iek laub. .
Mein kop tserspringt. .! iek word noch tanb. .!
Mi; v ROUW:
Ich weis es wohl, hor Miidchen.... !
Es ist dein Ausgehenstag. . . . !
Doch du vergeists ein Beetchen
Was ich dich allzeit sag'.... !
MARIA :
Achgott Mefrau vergeeb mei doch ....
Hei schteekt den sehlotel schon in 't Loch . .
Mi INHEEK:
V\'as ist das fiir Spektakel ?
Maria, heuls! du wehr...,?
Ich wart' mir ein Mirakel. . . .
\\ as gehst du doch zu-kehr. . . . ?
MEVROUW :
(jott-dank dass du den schleiiH-1 hast
als sie nicht anf das bellen past.... !
MMMIKER :
Sie tat es nicht mit Aufsetx,
das glaub ich nicht von sie....
MEVROUW:
Maar sie luit doch /wei Oliren . . . . ?
Ob bist du taub Marie....?
MARIA :
Meinh ier. . Mefrau. .iek hab so'n sclineit....
maar iek sclüoiul total oitgeklsid. . . .
V.C.C. M E I. I S S T O K !?:
Illlllltllllllllll
TENTOONSTELLINGEN
KUNST/.AAI. Mui;s, VAN
OI.DF.NBARNEVEI.DSIRAAI 112, ROTÏEROAM. Schilderijen en
teekeningen van Leendert Scheltcma.
Bi/FFA ct ZONEN TI: AMSTERDAM. Schil
derijen van E. R. D. Schaap en Willein E.
Roelofs Jr.
0
h n M i^' 0M/^J UJ
/ NU / .1 LiST^cIfeiS^S^
Sa44fe ?TêW^P
Typ. Amst Boek- en Steendrukkerlj, voorheen Ellerman, Harms & Co.