7 April 23. - No. 2389 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND Mei het Blyft de zachtste Zeep voor de Huid. 'IV Zeepfabrieken Jet Anker" '/h Gebrs. Dobbelmann Nijmegen ifioi! SIGAREN DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 10.?per Jaar TABAK fortorico. Mary/and o/Baoij |T«^/0,25 UPS l PETERS-DORDRECHT FABRIEK VAN BlISSINK's KOOK i>Jb;v*:\ t EU 18 PRIMA HOXIGKOEK. ERVEN KRAM ER SINGEL ? AMSTERDAM TAB RIEK VAN KANTOORBOEKEN Motor- en Zeiljachten TE KOOP, In diverse groottenen prijzen. Lijst van In commissie staande vaar tuigen gratis en franco toegezonden. BIWGHAtt & LUGT AFD. JACHT AGENTUUR Slepersv«st 1 Rotterdam INSTITUUT OVERTOOM Illllllllll! UITBREIDING VAN ONZE HERENMODEMAGAZIJNEN REKLAMEAANBIEDING SPORTKOSTUUMS Zuiver wollen Tweed, met opgestikte zakken en 01^75 lederen knopen, uit- J*/ voering volgens tnoü. Dito 2e kwaliteit en eenvoudiger uitvoering. Dito Whip Cord, beige en grijs, zeer solide. 2675 6750 Onze konfektie munt uit door prima coupe en afwerking De afdeeling Herenkonfektie is verplaatst naar de geheel verbouwde 2e tage en is bereikbaar met de lift. U. Vraagt onze S. A. COLLA&S Prima Boorden, n i e u w s t e Amerikaansche modellen,prima pasvorm; na het wasschen blijven coupe en maat /l C et, onveranderd. Per lf J i dozijn 3.60, per stuk v""^ Op de Ie tage Onze nieuwe afdelingen SCHOENEN, HOEDEN en ONDERGOEDEREN GERZON AMSTERDAM Amsterdam Overtoom 57 en 93a Rotterdam Kruisstraat 40 Typen-Steno-Talen Boekhouden fBiiiiiiiiiiiiMmiiHiiiiitiiiiiiiuiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiuiititiimii 12 zilveren theelepeltjes met verschillende bloemsteeltjes Met etui zonder etui f 28.?. f 24.-. Lengte der lepeltjes lOc.m Franco door Nederland. Bij niet voldoening mogen de lepeltjes geruild worden In Den Silveren Molenbeecker CORN.SCHOORL Amsterdam den Haag MET N UITRUSTING UIT ~DE BIJENKORF" DB NIEUWB CATALOGUS ± 100 BLADZ, MET MOO ILLUSTRATIES, FRANOO Gebr. BR EEN IIEOWDUI 172. - Tel. K. 9861 raWHl 53. ? Til, C. 345 HlkJiRLEIIIMEISTR. 64 - lel. C. 346 Grootste sorteering Westm. Klok ken. Pendules. Horloges. Wekkers. Gouden en Zilveren Werken. Ie Qualiteiten. Lage prijzen Gouden Ancre Horloges f 65.Zilveren 20.Nikkelen 5.Wekkers van af f 2.?. trechtsclieilwarsstfaat 17-19 ? bij de ReBuliersgraclil ? BINDEN SCHOOL- EN STUDIEBOEKEN GELEGENHEIDSALBUMS PORTEFEUILLES ENZ. 2>S: 13 52 SS T T2 j. DE JOMB fc ZONEN ? A'DAM N.V. HAARLEMSCHE SODAFABRIEK HAARLEM - TELEFOON 30 H. S. F. ZUIVERE KRISTALSODA IN KRISTALLEN EN IN POEDERVORM DUBBEL KOOLZURE SODA N ATRIUMSULFAAT (WATERVRIJ) GLAUBERZOUT VOOR TECHNISCHE DOELEINDEN J. J. Weber&Zoon OPTICIENS - FABRIKANTEN Koningstraat 10, Haarlem Onze Amerlkaansche Brlllenglas-Slijpmachlnes van de allerlaatste constructli stellen ons In staat brlllenglazen binnen enkele uren a f* te leveren. KALVERSTRAAT 32 Tel. N. 2Ug. HOOGSTRAAT 31 Tel. No. 6890. JTorpedo, 10/i5 P K., 4 zitpl. f 4200. Conduite Intérieure, idem 550GV J. LEONARD LANG, AMSTERDAM.. ttiummuiiuitmiimiiimiiiutiiiiiimiiu standen. Zij reageeren op historie, want wat er op zichzelf wordt gegeven, afgezien van wat er van geslacht op geslacht leeft in de voor stellingen van het niet-roomschc gehoor, gaat volmaakt boven en buiten het bevattings vermogen van de toch veelal ongeschoolden. Waarom geeft men anders diezelfde cursussen niet in roomsche omgeving? D;i;ir zou men open deuren intrappen óf -- tot onnoodige, althans ongewenschte kritiek prikkelen. Want er is inderdaad groot verschil in de wijze waarop de roomsch-katholieke leer en wat daaruit voortvloeit voor Roomschen en voor niet-Roomschen wordt voorgedragen. Er moeten bij nict-Roomschen historische misverstanden uit den weg geruimd worden. Academisch een dankbaar veld om te bewer ken voor een gewillig gehoor. Er is dus al veel bereikt, wanneer na afloop de menschen tot zichzelf en elkander zeggen: Dit is toch heel iets anders dan ons van kindsbeen af omtrent Rome is voorgehouden". Het negatieve resul taat is dus in vele gevallen een opzeggen van vertrouwen aan de historische leiding ten aan/Jen van Rome. De apologetcn stellen het in een betere belichting - geven dus een wen ding aan de historische, inderdaad veelal on betrouwbare opvattingen. Al wordt de hoor der dan nog niet roomsch, hij katholiseert'' toch, houdt op bevoóroordeeld tegenstander van Rome te zijn, wordt een min-of-meer wel willend toeschouwer van wat hem vroeger een ergernis, ja gruwel was. Ziedaar een evolutie, die nooit noodig zou v zijn geweest, als daar niet was een historisch bederf in de geesten. Waarover dan ook nog een en ander in een volgend nummer. C. v A \ D E K P o i. IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII VOL AU VENT Zet de pastei in een heeten vorm . Kijk ei' de eerste vijf minuten niet naar. Vul ze met ragout, en leg er het dekseltje weer op. WANNHE Ditmaal RAGOUT van een Bond. Bond van levende, mishandelde, getergde Hollandsche tooneelschrijvers, telegram-adre? NEICTOOR, Den Haag, voorzitter the admirablc Bernard Canter; Treasurcr August Hevthing, PostOiro 31257. Eindelijk, liefste Regina, tuin van verbeel ding, schatkamer mijner droomen, daagsche en diep^t-nachtelijke,weemoedige en schalkschzwangere, immers altijd in glimlach bereid het kostelijkste voor de verkwijnende Menschheid voort te brengen ? - eindelijk: eene Daad, eene daad van verlossing, zou ik in lyrische stijging gezegd hebben, ware de overdaad van woorden, in te direct verband met Vruchtbaarheid, niet volkomen ontoelaat baar. Dit is het. begin, mijne liefste, het veer krachtige van het Holland hoog opstooten in de vaart der volkeren Er is een Hondje geboren. Met Canter mér dan redevivus, met waarlijk niemand minder dan de secretaris van eene Rijkscommissie-voor-I.ieteratuur, met Wagenvoort, geknauwd door Musch en Adriaan, met Hevthing, dien ik helaas niet ken, liefste, met Henri de Boer uit Den Haag en Frans de Prez, se hrijver van de Matadur van Oenant/ie en O eiintheni, tragedie in vijf bedrijven, met een Proloog v«m Henri ter Hall, muziek van Eugène Beeckman fils. Er is een Bondje gebor en, en dit is deszelve Bestuur. Hi't is geen tandenloos, kwijüippig mannekijn, dat de fopspeen beloenst, doch zóó uit 't ei. óf als jong van een zoogdier drakengebroed, stamt gij uit schalen of kendet ge navelstreng? --- als veelkoppige, zeer koppige, vutirspuwende Draak, noch door Apollo, Herakles of Jason te dooden, de verstarde Wereld met adressen aan Gemeenteraden oversidderde. Heil U, O Bond van Nederlandsche Tooneelschrijvers, en zegt het met mij, Regina Koningsvrouwe uit den Doolhof-der-Droomen! Vertelde het niet reeds Hesodius, de helden dichter, hoe de Musen hem verschenen, toen hij zijn schaap jcs op den Heiicon weidde: Herders, die woont op het veld, gij deug nieten, die slechts uw buik dient. Zeker wij kunnen veel leugens vertellen, op waarheid gelijkend, Maar wij kunnen toch ook, als we willen, de waarheid verhalen.. .. Deze schermers, intellckt-verkrachters, deugnieten bij de gratie des Satans, die slechts hun buik dienen, zijn Royaards, Carolus van der Lust, Musch van de Passiebloem, Verkade (en hoe heet zijn rechterhand?) ook de aan komende goden, die het Hollandsch talent, de Hollandsche industrie, de Hollandsche penscelen, met lompe waterlaarzen in de eerste windselen vertreden, vertrappelen, vernielen, en in de weelde van vermorste subsidies (nieuwe confectie-pakken, pelsjassen op afbetaling, onzedelijke verhoudingen hier sluit de haak tcrwille van Voor Eer en Deugd") letterlijk baden. Is het nieuwe geluid in deze voortreffelijke Lente, het mannelijk-sonoor geluid van den Bond, alreede geen Bondje meer, geen genot voor wie ooren heeft, om in deze T ds-verwarring te vernemen: Het College van B. en W. van Amster dam benoeme uit een voordracht op te maken door den Bond van Nederlandsche Tuoneelschrijvers (Bestuur Bernard Can ter, Maurice Wagenvoort, Auguste Heything, H. de Boer, Frans de Prez), in overleg met lichamen met overeenkomstig doel in Nederland, een Raad van Voorlich ting" en Toezicht", 'en aanzien van te subsidieeren tooneelgezelschappen. Deze Raad" wordt belast met de taak, de lijst der te spelen stukken, ingediend door om subsidie verzoekende gezel schappen, gemotiveerd te beoordeelen en zoo noodig deze lijst te wijzigen naar zijn inzicht, rekening houdende met de eischen der ethiek, aesthetiek en rolverdeeling". Het is, liefste Regina, eene ziels-verteedeving, eene verkwikking voor het gemoed, deze, de waarachtige wonde betastende woor den, in den Chaos te hooren, te her-hooren, te wikken, te her-wikken. Vreesden gij, mijne adoratie en ik, in uren van sombere besluipinge, den Janboel van heden, de verwildering ter Koopmans- en Effectenbeurze, waar thans de befaamde Middenkoers wordt aangerand, waar geen coupon meer zeker is tot een ge zond lichaam, met dividendbewijs, te behooren; vreesden gij en ik dat hef Stadion (e klein zoude blijken bij de roemruchtige veld slagen tusschen edele fransche jongelingen en den voetbal-trappende nazaten der voor vaderen, die volle tachtig jaar de vuige Spanjolen bestreden; voelden wij deernis met het bedrijf der geslachtofferde, uitgeknepen Bioscooptheaterdirecteuren, met Tuschinsky en Sam uit wijlen de Vic, met Stibbe en N ggerath. met het heele tierige leger van filmvertooners, die de hollandsche natie aan ide alen en donkere zitjes hielpen, aan liefde en romantiek, ;>an doofstomme schoonheid en spannende Oriehoekverhnlen uit H d Leven; leefden we in droefenis om het gebrek aan belangstelling in tingeltangels, bloote-beeuengeflirt, tango-teas, cafcs-met-een-strijkje, en de burgemeesterliike halstarrigheid, om te laten dansen, gelijk dit elders zoo malsch en veelvuldig geschiedt; zaten wij in zaken asc'i bij de neiging om het opwekkend, veredelend, beschaafd publiek amusement te saboteeren, en besloop ons de brandende angst dat het get-mijt met de penningen der burgerij, het door dik en dun strooien met gemeentelijke subsidies, de buiken van Royaards en kor nuiten nog meer zoude spekken, ronden, verliederh'jken, zonder dat de onvervalschte nationale Tooneelschrijfkiinst er wel bij zou varen -- thans, liefste Regina, gezellin VMH na-nachtelijk (ïedroom. hoedster van fan tastische weelde-kinderen. Rythme van Zielen Innerlijkheid, luisterende, opbeurende, eeuwigtroostende Pagode, thans klinkt het zoet gefluit van den vogelaar in een zinver-doorkneed, vurig-gestyleerd adres. Laten wij terzijde van de Poort de Blijde Inkomst aanschouwen. De Bond. De onverveerdc. Een trommelende soldenier voorop. Bernardus Canter te hob belpaard, den blikken degen getrokken, den papieren Sfomfiionf-steek »p 't knikkertje, de oranje-sjerp om de borst. Dan Maurits Wagen voort, 't pistooltje in de hand en echte car touches en knalletjes, links en rechts. Dan Hevthing met 'n ransel vol handgranaten in verzen, tragedies in verzen, blijspelen in ver zen. Dan Henri of Hendrik of Herman de Boer, met schlagers en spelen. Dan Frans de Prez, met I~)e Matadur van Oenanflie en Ocnotliera en de volledige partituur van Beeckman, of was 't Samucl Praege-r uit de Sc/:?? Het trommel-geroffel, de Padvinder-fanfares, liet gepoef en geknal van Maurits, de bevelen van Bernhard, klinken, klateren, rumoeren in de holte der Poort. De kalk spa! omlaag. De deur-scharnieren klagen als vluchtende vleer muizen. Barbarossa konit aangestovcn, i»>k Buning. Keuls hapt mar adem. V'eili laat de Socialistische (iids vallen en vlucht aan de boezems van Roeloftzen, Hnbner c£ Van Santen en Gebr. Binger (Vereenigde Drukke rijen, Nieuwe Zijds Voorburgwal enz.) die de Aandeelen hebben. Van der Vies smeert 'm. SU)fbniIen warrelen omhoog, omhullen ieder, ook Burgemeester en Wethouders in khaki. 'n Verkeersagent heft de hand op. Er komt orde in de ijselijke kolking van levende en andere lijken. Bernhard heeft een b;<lkspiinter in hut oog. Maurits veegt zich het zweet van de brilleglazen. August hijgt als een hengst met adeinfontcinen uit de klep pende neusgaten. Henri of Hendrik glimlacht veegjens. Trans doet iets, dat niet nader be schreven mag worden. De periode van het Naturalisme is voorbij. Dan draagt de Bode des Burgemeesters de te spelen stukken aan. De Ruud vui Voor lichting en Toezicht" licht voor en ziet toe. De Raad motiveert, wijzigt, rekent met' de eischen der ethiek, aesthetiek en rolverdeeling. Er komt een weinig mot en er valt een zachte motregen. Royaards wordt ontboden en, O, liefste Regina.. het daghet ? het voorjaj'rszonnetje breekt door - er zingt een lijster er kraait een dartele haan vijf nationale scheppingen worden ter opening van het sei zoen aangenomen - "r wordt. . . . Doch voor vandaag leg ik liet dekseltje op de pastei. HANS L u D i i i c o R 4 April 1023. IIIIIIIIIIIHIIIII iiiiiiiitiiiin SPAAKSOH. ENQELSOH, FRAMSOHC QUITSOH oto. BorlHz-School HoorongrmoM 4B1 H, 3286 Pract. Onderwijs door brillen!. Ireraren