l t'*: VDE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 2 Juni '23. - No. 2397 HET NOORSCHE BEZOEK Teekemng voor de Amsterdammer" door Jordcan De Koning komt IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIIIMIIIIIIMIMIIIIIMIIIIIIIIMII1IIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIII Illllllllllllllll d DE GEMEENTERAADS VERKIEZINGEN In de afgeloopen weken zijn in alle gemeen ten van Nederland de verkiezingen gehouden voor de leden van den gemeenteraad, die in September zal optreden en die dan gedurende vier jaren het bestuur zal voeren. Men kan van meening zijn, dat het niet goed is gezien, dat in alle gemeenten tegelijk nieuwe raden worden verkozen en ook op hetzelfde tijdstip zitting nemen. Inderdaad wordt daardoor het politieke karakter van deze raadsverkiezingen nog sterker geaccentueerd dan noodig is; het lokale karakter van deze wilsuiting der kiezers wordt daardoor geheel in den hoek gedrongen. Waarom men eigenlijk deze uniformiteit heeft geschapen, is evenmin duidelijk als de reden, waarom de gemeenteraad, die toch geen poli tiek college is, althans niet behoort te zijn, in zijn geheel moet aftreden. Maar de tegenwoor dige tijd of liever de politiek van dezen tijd schijnt dat nu eenmaal te eischen en voor deze wijsheid buigen wij eerbiedig het hoofd. Inderdaad kan men het politiek karakter van deze verkiezingen niet beter accentueeren dan door de uitslagen daarvan na te gaan in de dagbladen. Nauwelijks worden de namen der gekozen leden van den raad genoemd; dit schijnt een zaak van geheel ondergeschikt be lang; onze tijd vraagt niet naar den man, maar naar de groep, de massa. Maar nauwkeurig wordt uitgerekend, dat de gemeenteraad van Finsterwolde, die van Aarlanderveen, die van Krabbendijke in het vervolg zal bestaan uit zooveel sociaal-democraten, zooveel katho lieken, zooveel vrijheidsbonders enz. En zorg vuldig wordt nagegaan, wat het verschil is met den zittenden raad; met voldoening of met smart, al naar het standpunt, wordt gecon stateerd, dat de gemeenteraad van Zaandam of van Winschoten om is, alsof het de Tweede Kamer gold. Dat wij met deze dingen geheel op den ver keerden weg zijn, spreekt van zelf. Nu de schoolstrijd ~is uitgestreden, heeft een groe peering naar rechts en links eigenlijk in het geheel geen practische beteekenis meer in onze gemeenteraden. En daar de sociale revolutie ook wel niet zal beginnen in Ijlst, in Harder wijk of in Sluis, komt het er in het geheel niet op aan. of daar communisten of sociaal-demo craten wat meer of minder leden in den raad tellen. Intusschen in n opzicht hebben de verkiezingen voor de raden wel eenig be lang. Evenals de verkiezingen voor de pro vinciale staten eenige weken geleden, hebben thans die voor de gemeenteraden wel eenige beteekenis als symptoom voor de stemming in breede kringen van het land, minder ten op zichte van de groote vragen van de politiek dan wel omtrent den algemeenen gang van zaken in staat en maatschappij. Toen de minister Cort van der Linden in 1917 het alge meen kiesrecht voorstelde, verdedigde hij het tegen waarlijk niet ongegronde bedenkingen door met een beroep op het bekende boek van Ostrogorski den nadruk hierop te leggen, dat 'het algemeen kiesrecht misschien onmachtig is orn goede regeerders voort te brengen, maar stellig in staat zal zijn de algemeene stemming in het land tot uitdrukking te brengen. Welnu dat laatste is volkomen voldoende: het alge meen kiesrecht zal alleen richting aangeven, maar kan dat ook zeer goed. Meer moet men er ook niet van verwachten. Aan een verstan dige regeering is het dan om uit te maken, hoe die richting door bepaalde maatregelen van wetgeving tot practische uiting en uitkomst kan worden gebracht. In dit opzicht.maar ook in dit opzicht alleen is de uitslag der gemeenteraadverkiezingen in hooge mate leerzaam. Wat eigenlijk ieder, die oog heeft voor de teekenen van den tijd, had kunnen verwachten, is inderdaad ge beurd. De middenpartijen handhaven zich vrijwel; de sociaal-democraten hebben in vele gemeenten verloren, veelal ten bate der rechtsche partijen. Langzaam, maar zeker gaat de verschuiving van links naar rechts voort, die reeds duidelijk was bij de kamerverkiezingen van het vorige jaar en die zich ook afteekende bij die voor de staten van onlangs. Dat wil niet zeggen, dat ons volk meer rechts is geworden dan vroeger, hoewel de rechtsche groepen wel zeer vast geworteld staan in onzen nationalen bodem. Maar wel beteekent het, dat de massa zich wat gaat afwenden van de roode partijen en, daar zij de dingen nu eenmaal consequent doet, dan onmiddellijk afvalt naar rechts. Er wordt in deze dagen zwaar geklaagd over VRAAOTi SI-FA-KO SIGAREN Hot voornmmmmte reactie en men vindt dat een ernstig euvel. Zoo staat de zaak in het geheel niet. De reactie bestaat, omdat zij er moet zijn, omdat iedere actie op de meest normale wijze reactie -op roept. Het zou wel allervreemdst zijn. zoo de felle actie der sociaaldemocraten en der communisten niet ook iets anders in liet leven had geroepen dan algeheele instemming. De geloovigen in het evangelie vanMarx kunnen zich dat nauwelijks voorstellen; wie buiten hun dogmatische voorstellingen staat, kan zich het opkomende verzet zoowel tegen de roode leer als tegen de roode praktijk volkomen goed verklaren. Dat laatste moet men niet uit het oog ver liezen. Die praktijk, stellig gebouwd op een met overtuiging aangehangen theorie, heeft zich in verschillende gemeenten aangediend en heeft daar naast instemming ook verzet gevonden. Dat verzet werd verscherpt aan den eenen kant door het feit, dat de sociaal democraten niet overal goede bestuurders bleken, aan de andere zijde door de pijnlijke ervaring, dat sociale politiek geld, zeer veel geld kost. Zoo gingen de belastingen in een ongekende mate omhoog en dat in een periode ? van zinkende welvaart en dalende draagkracht. Het spreekt van zelf, dat dat alles, afgescheiden van de algemeene roerselen van dezen tijd, de sociaal-democraten ten kwade kwam. Zoo kwamen zij bijna overal verzwakt uit den strijd te voorschijn. Er is evenwel een zeer kenmerkende en opvallende uitzondering; Amsterdam schijnt zich aan de algemeene strooming te hebben kunnen onttrekken. In de hoofdstad werd -de sociaaldemocratische partij in den gemeente raad niet verzwakt, maar versterkt. Ook de communisten en de vrijzinnig-democraten gingen in stemmental vooruit. Men kan erover twisten of dit verschijnsel een bewijs is van vooruitgang of van achterlijkheid; het zou immers kunnen zijn, dat de tijdsstrooming der reactie, die overal zich baan breekt, zich in Amsterdam nog niet heeft vertoond, maar eerst later krachtig zal inzetten. Maar hoe dat zij, de S.D.A.P. beroemt zich terecht op deze overwinning, waarmede zij zich te liever troost, omdat zoo goed als overal elders zware verliezen zijn geleden en ook omdat zij deze zege in Amsterdam ook stellig niet had verwacht. Het is zeker de moeite waard naar de oorzaken van dezen vooruitgang te vorschen. Stellig kan men er op wijzen, dat in Amsterdam meer dan ergens elders aan socialen arbeid door het gemeentebestuur is verricht. Er zijn dus zeer vele kiezers, die bij den voortgang of althans bij de bestendiging van dien soci alen arbeid het grootste onmiddellijk belang hebben; men denke aan de bewoners der gemeente-woningen, aan tal van gemeentewerklieden, aan vele lagere ambtenaren en vooral ook aande werkeloozen. Al deze bevol kingsgroepen vormen tezamen een aanzienlijk leger, dat trouw stemt op de sociaal-demo craten. Natuurlijk; want deze kiezer behartigt ten slotte niet het gemeentebelang, maar zijn eigen belang door het stembiljet. Of daaruit een toestand ontstaat, als Amsterdam in de achttiende eeuw heeft gekend, toen werd gezegd, dat de eene helft der bevolking de andere bedeelde, is voor de genoemde groepen natuurlijk volmaakt onverschillig; zij stemmen op de partij, die hun belangen het best bevordert. Deze factor werkt in Amsterdam stellig IIIIIIIIIIIIIMI SJEKEL-WEEK u mj ASMiin«(iHiii«»iia,v. u im HET FEEST VAN HET A. N. V. Aan uwe uitnoodiging, om desverkiezende het stuk van Mr. Ritter in het vorig nummer van Uw weekblad te beantwoorden, voldoe ik gaarne, doch slechts met enkele woorden, daar ik geen vriend ben van, meest onvrucht bare en onverkwikkelijke, polemiek. Aan de verdiensten van den heer Meert ten aanzien van het A.N.V. meen ik niet te kort te hebben gedaan. Omgekeerd heb ik onuitgesproken gelaten, dat hij zijn zeer verdienstelijk werk weer grootendeels zelf heeft verstoord, door zich bij het activisme aan te sluiten. Het is toch mijn vaste persoonlijke overtuiging, dat dit activisme aan de Vlaamsche zaak onberekenbaar nadeel heeft toegebracht, zoodat uw teekenaar m.i. terecht den wensch heeft te kennen gegeven, bij het feest van het A.N.V. deze klompen maar buiten te laten". Vergeven en zoo mogelijk vergeten moet nu de eenige leus zijn. wil er iets goeds tot stand komen. Oude grieven ophalen kan slechts kwaad doen. Concordia res parvae crescunt, discordia maximae dilabuntur. Ik ben het dan ook niet eens met Mr. Ritter, dat het goed zou zijn de feestvreugde van het A.N.V. te temperen". Wie zich niet feestelijk gestemd voelde, behoefde immers aan het feest geen deel te nemen. Gaarne echter wil ik Mr. Ritter toewenschen, dat, wanneer de Dietsche Bond, dien hij mede heeft helpen stichten om er hetzelfde doel als het A.N.V. mede te bevorderen, doch op zijne d.i. andere wijze, eenmaal zijn jubilaeum zal vieren, nie mand goed moge vinden zóó op te treden, dat zijne feestvreugde er door getemperd wordt. Amsterdam, 2<> Mei 1928. J. T E W I N K F L Jong Juda zal de a.s. week in actie zijn; binnenkort zullen de afgevaardigen moeten worden gekozen, die de geografische versplin terde Joodsche gemeenschap zullen vertegen woordigen op het in Augustus te houden Zio nisten-congres te Karlsbad. Kiezer voor dit congres kan iedere Jood zijn, die den sjekel koopt, d.w.z. die door het stor ten van een kleine bijdrage toont deel te willen uitmaken van het vreedzame leger, dat Palestina oeconomisch voor het Joodsche volk wil veroveren. Men kent de geschiedenis van het Zionisme. Herzl's Judenstaat" bracht de vele Zionisten groepen, die zonder politieke basis het hunne deden tot kolonisatie van het Heilige Land en het opwekken van het nationale bewustzijn, tot eenheid en sinds het eerste Zionistencongres, in 1897 te Bazel gehouden, is de Zionistische beweging in omvang en diepte snel gegroeid. Toch was het slechts een klein percentage der Joden, die voor de Zionistische beweging werden gewonnen. Ondanks de klaarheid van het program te. Bazel werd ze door velen niet juist begrepen; ze werd bestreden door een aantal groepen in het Jodendom zelf. Ortho doxen en Assimilanten reikten elkaar de hand, waar het gold de moderne Zionistische bewe ging te bemoeilijken. Veel succes hebben onze tegenstanders niet gehad. Ons streven lag in de lijn van dezen tijd. Ook vele andere volken organiseerden bewegingen tot nationaal herstel. Het cosmopolitisme maakte plaats voor internationalisme op de basis van erkenning van het goed recht van eigen nationaliteit. De wereldoorlog versterkte dit nationaal streven en de langdurige vredesonderhande lingen als men voor de conferenties dit woord mag gebruiken brachten ook voor het Joodsche volk, dat in beide kampen had gestreden en in verhouding in dezen oorlog meer zonen heeft verloren, dan welk ander volk ook, de nationale bevrijding op papier. Koninklijk MeunBÜianspofl-Maatschappi ? [DEGRUYTER&Co.l OEN HAAQ ? AMSTERDAM ARNHEMfl Bergplaatsen voor Inboedels ? Palestina zou weer Erets Israël (het land van Israël) worden; het Heilige Land zou nationale woonplaats worden voor het Jood sche volk, voorloopig onder toezicht van Groot-Brittannië. Voor de Zionisten was deze beslissing een groot succes; ze beteekende de erkenning van de juistheid van het program van Bazel door de Groote Mogendheden. Ze beteekende echter ook het einde van de Zionistische theorie; voortaan zou er practisch werk moeten worden verricht. Niet dat de Zionistische organisatie zich vijf en twintig jaar van practisch werk had ont houden. Reeds jaren lang had zij een spaarpot gemaakt om land te koopen in Palestina (Joodsch nationaal fonds), reeds jaren lang had zij haar Bank (The Jewisch Colonial Trust) gevestigd en gesterkt'om over een financieel apparaat te kunnen beschikken. De bestaande kolonies in het Land der Vaderen had zij ge steund. Nieuwe had zij helpen stichten en in stand houden. Het onderwijs in Palestina in al zijne geledingen had zij naar de mate van hare middelen helpen in stand houden. Maar na de bevestiging van het Engelsche Mandaat over Palestina zou deze arbeid, zoo hij in hetzelfde tempo werd volgehouden, van te kleine beteekenis zijn. De middelen moesten worden bijeengebracht, om den eeuwen lang verwaarloosden bodem van het Joodsche Land weer tot vruchtbaarheid te wekken, om in het oude land nieuwe industrieën te stichten, om er hygiënische instituten te vestigen, om kort gezegd, in het Oostersch slecht geregeerde Land een naar moderne begrippen goed ge outilleerde gemeenschap mogelijk te maken. Daartoe echter zouden de financieele krach ten van de ongeveer 300.000 georganiseerde Zionisten stellig niet toereikend zijn. Hadden de diplomaten van deMogendheden, die den vrede dicteerden, dit voorzien? Hadden ze daarom wel de Zionistische orga nisatie als Jewish Agency aangewezen, maar tegelijk uitdrukkelijk verklaard.dat Palestina de erkende woonplaats voor het Joodsche volk zou zijn? Hebben zij daarom de Zionistische organisatie verplicht het geheele Joodsche volk krachtiger mede dan overal elders. Maar toch geloof ^ik, dat een ander elemeent nog sterker heeft gewerkt, niet op de overtuigde sociaal democraten, maar op vele anderen. De sociaal democratie is niet rijk aan mannen van groote regeerkracht; voortreffelijke volksredenaars heeft zij en scherpe debaters in overvloed, maar slechts zeer weinig regenten in vollen zin. Welnu in Amsterdam heeft zij op den wethouderszetel mannen verheven, aan wie geen onpartijdige stevige regeerkracht kan betwisten. De heer De Miranda moge wat al te vast zitten aan zijn maatschappelijke illusies, een man van toewijding en werkkracht is hij zeker. De heer Vliegen is een man, met wien iedere partij eer in zou leggen; zijn ge moedelijke verstandelijkheid maakt hem voor een bestuurstaak zeer geschikt. Maar vooral de heer Wibaut is een werkelijk regeerder. die niet alleen weet wat hij wil, maar ook zijn wil weet op te leggen, zelfs aan weerspannige tegenstanders. Men kan zijn maatschappelijk ideaal een droombeeld vinden, zijn persoon is gesneden uit het hout, waaruit bestuurders worden gevormd. Aan dezen man, die door duizenden wordt vertrouwd, dankt de S.D.A.P zonder twijfel voor een niet gering deel haar opvallend en onverwacht succes. H. BRUG MANS imiiiitiiiiiiniii DE VERLEIDELIJKE ZIJSPRONG" Binnenkort zal onze regeering kleur moe ten bekennen inzake de uitspraak, die de Volkenbond van zijn leden verlangt betref fende de ontwerp garantie-verdragen van lord Robert Cecil. De onderteekenaars van deze verdragen zullen elkander wederzijdsche bescherming garandeeren in geval van agressie. Het is nog niet bekend hoe die uitspraak zal luiden, maar, naar de gegevens, die ons tot op heden ten dienste staan, is het waar schijnlijkste dat zoo men al sympathie betui gen zal met het algemeene denkbeeld, een aanzienlijk voorbehoud gemaakt zal worden. Men herinnert zich dat de minister van Buitenlandsche Zaken in April van dit jaar in de Eerste Kamer, ter beantwoording van de heeren van Embden en Anema deze quaestie heeft aangeroerd, en in zijn betoog gewezen heeft op de ernstige moeilijkheden eener beslissing. Pertinenter is de uitlating van den staatsraad prof. Struycken in zijne recente publicatie over de Nederlandsche Buitenlandsche politiek in verband met den Volkenbond. Professor Struycken noemde daarin het principe van internationale garantie-verdra gen een verleidelijke afwijking van onze tot dusverre gevoerde, historisch gegrondveste politiek van zelfstandigheid. Men voelt den gedachten-gang: de moreele plicht tot opbouwend idealisme komt ons lokken van de richting onzer belangenpolitiek. Nu komen een aantal aanzienlijke Neder landers bij manifest de regeering hunne gevoelens kenbaar maken in deze materie. Men vindt onder de onderteekenaars den voorzitter van de tweede kamer, leiders van belangrijke kamerfracties, den voor zitter van de Nederlandsche Bank, hoogleeraren van gezag, een staatsraad en een oud gouverneur-generaal. Het is dus wat men noemt een manifest uit gezaghebbende krin gen. De verantwoordelijke leider van onze Buitenlandsche politiek zal het dus wel met aandacht lezen. Of hij er een krachtig direc tief in zal vinden, staat echter ernstig te bezien. Het is namelijk opvallend, dat de onder teekenaars zich niet pertinent uitspreken voor- of tegen de garantie-verdragen, en hunnereserve belichaamd in een fantastischen raad van volstrekt onpartijdige leden brengt hun geheele voorstelling van zaken op een terrein waarop men hen wij schamen ons niet zulks hier te erkennen met nuchter verstand alleen moeilijk volgen kan. Tot tweemaal toe gewagen de manifestanten van een neutraal orgaan dat zou moeten voldoen aan de hoogste eischen van inter nationale onpartijdigheid. Wij meenen dat het inschakelen van die voorwaarde hun wenschen verplaatst naar laten wij zeggen : de uiterste grenzen van het terrein der practische verwezenlijking. MIIMIIMIIIIIItllllllllllllllllllllllMIIIIMIIIIIIIIM in de actie tot opbouw van Palestina te be trekken? Op die vragen behoeven wij geen antwoord te geven. De leiders van de Zionistische be weging hebben het zoo begrepen. Zij hebben zich tot alle Joden der wereld gewend met de opwekking deel te nemen aan de grootsche taak tot herstel van het Joodsche volk in het nieuwe Oude Land. Zouden dan de vroegere tegenstanders van het Zionisme plotseling toch vrienden worden van deze beweging? Zouden de onverschilligen thans tot ander inzicht komen? Er was, er is alle kans op. Er is nu geen sprake meer van vooropstelling van een natio nale theorie, die den assimüanten onaange naam in de ooren klinkt, noch van een zuiver nationaal standpunt, dat door de orthodoxie niet wordt ingenomen, er is thans alleen sprake van practischen arbeid, die ten voordeele van het Joodsche volk in het Joodsche Land moet worden verricht. Het program van Bazel: Het Zionisme streeft naar een publiekrechtelijk gewaar borgde woonplaats voor het Joodsche volk in Palestina", is verwezenlijkt. De strijd tegen dit program heeft dus geen zin meer. Het is alleen nog maar de vraag, of men wil helpen aan het practisch werk, dat moet worden verricht, dan wel of men door niet mede te werken mede verantwoordelijk wil zijn voor een eventueele mislukking. Zoo komen thans de Zionisten tot de niet bij de Zionistische beweging aangesloten Joden met de vraag, niet blind te blijven voor deze realiteit en zoo zij zich ook nog niet willen aansluiten bij de Zionistische organisatie, die immers nog uit de nationale theorie leef t althans den sjekel te koopen, om daarmede te zeggen: ,,ik wil kiezer zijn voor het congres, dat op dit oogenblik de eenige politieke orga nisatie is, die het Joodsche volk naar buiten vertegenwoordigt"; ,.ik wil kiezer zijn voor het congres, om te doen blijken van mijn solida riteit met de kinderen van mijn volk!" Koopt den sjekel", het is een veelzeggende opwekking. De sjekel" (de sikkel) was in de tijden van Israëls zelfstandig volksbestaan, de Het is dan ook niet waarschijnlijk dat in de eerstvolgende Geneefsche Vergadering de nieuwe Britsche minister-zonder-portefeuille een reeks uitlatingen zal uitlokken die aan zijne ontwerpen een snellen en voordeeligen bloei zullen bezorgen. De verantwoordelijke leiders kunnen zich nu eenmaal niet de weelde veroorloven. van een idealisme dat zich gelukkig meer en meer ontwikkelt. Hun verantwoordelijkheidsbesef en nuchter aanschouwen der toestanden moet een nood zakelijk correctief blijven op een gedachtengang waarvan de practische consequenties wel eens tot onstellende resultaten zouden kunnen voeren. De ontwerp garantie-verdragen brengen ons in gedachten terug tot de denkbeelden eener internationale politiemacht van prof. van Vollenhoven, die dan ook onder de mani festanten voorkomt.... tot herinneringen als die van onze 100 vrijwilligers die nimmer vertrokken zijn naar het terrein der ver wikkelingen van Boven-Silezië. Het is bitter maar waar.... maar het is mogelijk om met het nuchter verstand aan eiken zin van het manifest een realiteit te verbinden die er de zuiver-idealistische strek king van vertroebelt, en die een critiek zou beteekenen op toestanden die ondanks ons heerschen op het moment zelf dat het in de wereld gestuurd wordt. De stipulaties betreffende algemeenheid van het waarborgverdrag, betreffende eco nomisch of militair optreden tegen een schul digen staat, betreffende de onwenschelijkheid van afzonderlijke waai'borgverdragen tusschen bepaalde Staten of Statengroepen.... hoezeer ook dit alles doortrokken is van het voorbehoud der onpartijdige internationale organen.... het zijn orn zoo te zeggen ballon-ankers, die duizend gelegenheden vin den om zich vast te hechten aan constellaties op deze platte aarde. Van het hooge ideaal hangen de sleepkabels af die contact zoeken.. en wie beneden staat, houdt zijn hart vast bij het zien van alle gelegenheden die de ankers vinden om zich vast te hechten aan zaken, waarvoor zij een ongewenschte inmenging zouden beduiden. Dit alles begrijpen de luchtschippers na tuurlijk wel. Zij weten zoo goed als de prac tische politicus dat zij dragers zijn van een toekomst-ideaal. Het kan niet in hunne bedoeling gelegen hebben om de regeering een directief te geven in positieven zin. Nederlandsche soldaten in een gekraakt Polen of een brandend Constantinopel zijn dingen die men zich niet goed kan voor stellen. De zondaars tegen garantie-verdragen lig gen niet allen rondom onze grens, maar bijna zonder uitzondering binnen het door de Nederlandsche handelsvlag bestreken terrein en dus binnen onze belangengrens. Zoover behoeft echter het moreele plichts besef ons niet uit den koers te lokken, hoe ver leidelijk de zij-sprong ook is voor de naar recht en vrede dorstende ziel. Dat er idealisme blijft leven onder zoo aanzienlijke Nederlanders als de onderteeke naars van het manifest, mag ons verheugen, en tevens hun inzicht dat hen als voorwaarde stellen doet een orgaan dat voldoen zal aan de hoogst bereikbare eischen van inter nationale onpartijdigheid. Zoodra zulk een orgaan leven zal, zullen ook hunne idealen den voedingsbodem ge vonden hebben»waarop de practische politiek haar werk beginnen kan. Maar dat zal nog niet zijn in de eerstvolgen de zitting van de gemengde ontwapenings commissie van den Volkenbond of daarom trent. ... Voorloopig durft men het ideaal nog niet onbeschermd door voorwaarden de koele wereld inzenden. Er is een recent voorbeeld van dat eene regeering het om het niet vrij te laten en ook weer niet geheel op te geven aan hare verantwoordelijkheid verbond door middel van een ministerszetel zonder portefeuille. Ten onzent kan het nog in den vorm van een manifest circuleeren. Totdat het wel licht eens in een onbepaalden toekomst, vastgelegd worden mag. Maar daarvoor zijn er meerderen noodig. Er zijn nu eenmaal planten die buitenge woon gunstig weer noodig hebben vóór men ze van de broeikassen kan overbrengen in den kouden grond ! HERMAN SALOMONSON munteenheid; voor de merkwaardige, reeds oude beweging tot steun aan de arme Palestijnsche Joden, offert elk Synagoge-bezoeker' jaarlijks zijn halven sjekel. Zoo werd de ,sjekel' aanvankelijk de jaarlijksche contributie van den kiezer voor het Zionistisch congres. Als het schild van David" (de twee ge kruiste driehoeken), als het Joodsche kwa draatschrift is de sjekel" de symbool van Joodsche eenheid, is de sjekel" de trait d'union van verleden en toekomst. Koopt den sjekel", wil zeggen: toont uw solidariteit met uwe broederen en zusteren over de aarde verstrooid; toont mede te willen werken aan den opbouw van het voor 2000 jaar verlaten land. DH. A. VAN R A A i. -r K. pioncs J >ï**È^:. garantie Billijke prijzen Amsterdam Overtoom ^7^