Historisch Archief 1877-1940
30 Juni 23. - No. 2401
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VUUR NEDERLAND
KUNSTHANDEL
G. J. STEGEMAN
OVERTOOM 163
TELEFOON Z. 8292
DE AMSTERDAMMER
Weekblad rooi Nederland
kost slechts f 10.?per Jaai
VIERHOUTEN - VELUWE
HOTEL DE MALLEJAN" Telef. 2
Moderne Inrichting, rustige ligging, bosch, hei en
duinen, 33 kamers deels stroomend water, badkamer.
Voor- en Najaar volledig pension f4,50 p. p.p. d.
H. Molenaar.
LEUVENUM - VELUWE
HOTEL DE ZWARTE BOER" Telef. Elspeet 8
Geheel gerestaureerd, modern ingericht, pracht ligging, bosch en
heide, 15 kamers, badkamer, in depandance. 't Jachthuis".
Voor- en Najaar volledig pension f 4,50 p. p. p. d.
P- Molenaar.
12 zilveren theelepeltjes
met verschillende
bloemsteeltjes
Met etui zonder etui
128.?. f24.-.
Lengte der lepeltjes I0c.ro
Franco door Nederland.
Bij niet voldoening mogen
de lepeltjes geruild worden
In Den|Silveren Molenbeecker
- CORN. SCHOORL
Amsterdam den Haag
KALVERSTRAAT 32
Tel. N. 2149.
HOOGSTRAAT 31
Tel. No. 6890.
GROOTE UITVERKOOP IN DE BIJENKORF
WINKELHUIS
TE KOOP
?Stalen Ups kast met 820 Takjes
Zeer geschikt voor
rerzekeringsKapitale Tanczos archit fkast.
Lips Safe blok voor bankinstel
lingen of Hotels.
Kapitale gepantserde Lips brand
kast met effectentrommels.
pl.m. 100 diverse brandkasten ia
die merken van af ? 60. .
TE KOOP
Eikenh. bnr.-ministres
Eikeuli. schrijftafels
Eikenh. boekenkasten
Eikenh. kantoorstoelen
Eikenh. kwartokasteii
van af
? 60.?.
?25
? 65?.
? 10.?.
? 50.-,
Eikenh. bankiersbnreanx ? 150 .
TE KOOP
Echt leeren clnbfanteuils
van af ? 60.?.
Ond-Holl. Eetkamer-ameublement.
Ond-Holl. Yergadertafel voor
2t personen.
BOUWT IN HET
OOSTERPARK
TE
RILTHOVEN
INLICHTINGEN VERSTREKT DE DIRECTIE
TEL. INT. :?No. 6538
In lederen Boekhandel:
?'s
Gebonden f 1.50 per deel.
TE KOOP
Stalen kwarto kasten yan af ? 80.?.
Groote stalen boekenkasten met
schnifdenren ? 175. - .
Diverse laadjes voor kaart-systeem
van af ?5.?.
TE KOOP
Telephooncellen . van af ?50.?.
Jalonsiekasteu . . van af ? 100.?.
Horizontale kaartsysteem
tafels ? 100.-.
Carbon- en doorslagpapier.
N,V MOZES KNAP & ZOON
Oude Hoogstraat l,
AMSTERDAM.
GROOTE
OPRUIMING
SPOTKOOPJES
ZIET DE ETALAGES
JAGOBSOI&IAÏUS
MAISOJS DE BLANC
Kal verstraat 128-130
Op een der eerste standen van DEN HAAG, wordt
een Winkelhuis geschikt voor alle zaken TE HUUR
of TE KOOP aangeboden. Franco brieven bureau
dezer courant Letter B.
BINNENHUIS
KUNST
UIT
T BINNENHUIS
TEL.
22O39
LOEMENDA
INRICHTING TOT MEUBELEERING
EN VERSIERING DER WONING
TEL.
Z. 27603
DIRECTEUR JAC. VAN DEN BOSCH jTVlSTERDA
l MODEL GEMEUBILEERDE
l VILLA SORGH-VLIET
IBLOEMENDAALSCHEWEG 148
TOONKAMERS BIJ
BECHT & DYSERINCK!
STADHOUDERSKADE)
80-81-82
'T BINNENHUIS" BLIJFT VOLHARDEN IN ZIJN STRIJD TEGEN SMAAKMISLEIDING,
STIJL" IMITATIE EN AMBACHTSBEDERF IN DE MEUBELKUNST
GRAND HOTEL DES ARDENNES
Groot park. Terrassen. Tennis.
Pension vanaf 25 francs. Vraagt gratis Prospectus.
INSTITUUT OVERTOOM
Hofleveranciers
AMSTERDAM
i Willemsparkweg 9
TELEFOON Z.IÏ93 en 455
LAREN (N.H)
Brink (naast Hotel Hamduil) £
IELEFOON 325
Amsterdam
Overtoom 57 en 93a
Rotterdam
Kruisstraat 40
Typen -Steno -Talen Boekhouden
Specialiteiten g
Hamburger Rib, Hamburger Banketham,
Vleesch- en Vischconserven, Picnic-artikelen,
Limonades, Jams,
Chocolaterieën, Sandwiches.
DRO5TE*
PA5TILLE5
Cn0<OlAPE BONBON*
v.
VOL AU VENT
Vil
De menschheid dobbert op de baren
der levenszee, zonder een roer dat
richting kan geven !"
(Uit de Rede van Minister de Visser,
Congres voor Inwendige Zending, dato
19 juni).
Uiterlijk, materialistisch gesproken, had
ik het de eerste dagen der vorige week nog
zoo zielig koud, dat ik met een reisdeken om
de verkleumenis mijner ledematen, bij een
potkachel-met-blos zat, en de arme piete
vogels buiten, die de stof-wervelwinden uit
Vijzelstraat en Rokin moesten ondergaan,
waarlijk beklaagde, doch innerlijk, en daar
komt het in ons kortstondig bestaan op aan,
verwarmde ik mij aan het schoonste levens
vuur, genoot ik van een manna, een
onuitputtelijken hoorr-des-overvloeds, eene aaneen
schakeling van verheven congressen, als ik
mij in deze latere goddelooze tijden nauwelijks
herinner.
Uren en uren las ik woorden van hoogcr
wijding. Zoo was het eene zaad niet in den
ontvankelijken akker mijns gemoeds gestrooid,
of het andere, nog gretiger bloesems belovend,
daalde in de voren mijner ziele-begeerigheid.
Dat alles in n simpele eeuwigtieidsweek.
Eerst het Congres voor Inwendige Zen
ding", met een telegram van zeldzame uit
voerigheid van H. M. de Koningin, een bezoek
van de Koningin-Moeder en een uitnemende
Rede van Minister de Visser; toen, of liever
tegelijk het Congres van den Protestanten
bond" ; toen en wederom tegelijk de Diaconale
Conferentie,"; toen en ook in die zelfde dagen
een Congres van Christelijk Overheids
personeel". Wanneer de bladen niet ontsierd
waren geweest door de uitbarstingen van
den Etna ik houd niet van dergelijke
sensatie-berichten (laat de Etna even als
zekere Wijnkoop spuwen, maar neemt er
niet te veel notitie van: het kweekt enkel
zenvrwstemming en alarm wat hebben wij
in ons aan de baren ontwoekerd land met den
stof-en aschboel in Italiëte maken?), wanneer
de ochtend- en avondedities niet door der
gelijk vulkanisch gedoe en door de schande
van den Diefstal-van-Siiikerbons in het
groot, onevenwichtig waren geworden, zou
de ..adem des Geestes", gelijk Dr. Lammerts
van Buercn zoo treffelijk in zijn Openingsrede
zeide, over de dagbladkolommen zijn gegaan.
Ik aanschouw mijn tijd met oer-liberaal
ontzag voor alle weloverwogen, weldoor
dachte meeningen. Soms grieft het wanneer
een Stem op die van den Roepende in de
Woestijn gelijkt. Zoo las ik met deernis den
noodkreet van Jos. Hoogers, Apost. Prefect
van Ta-t'ung-fu, in De Tijd, die om hulp
vraagt voor niet minder dan een millioen
schamele rnenschenzielcn" in de Prefectuur
Ta-t'ung-fu, vroeger deel uitmakend van het
Vicariaat van Noord-Shansi in Noord-China,
waar nog slechts 2000 Chineesche Christenen
zijn, maar aan den anderen kant verblijd ik
mij, dat het Woord : aat rond en onderwijst
alle volkeren !" althans binnen de grenzen
van deze landen, zoo kloek en met enthou
siasme door eene veelvuldigheid van Congressen
wordt nageleefd. Laat men toch niet klagen
over hitte in Amerika, niet over Sneeuw
val, niet over vorst, die wat aardappels min
der doet wassen! Zoolang het vuur der In
wendige Zending gloeit, zoolang op de betref
fende Tentoonstelling blijkt, dat op de ont
gonnen gronden der Rekkensche Inrichtingen,
die vroeger onontgonnen Heidestreken waren,
gewassen groeien als komkommers, bloem
kool, radijs en wat dies meer zij", en er zoowaar
op de Tentoonstelling een bosje
radijsverdwenen was", ten bewijze hoezeer ook op het
gebied der Inwendige Zending verboden
vrucht smaakt, zoolang mogen wij niet te
zwartgallig zijn en de zoetste liederen des
tijds door wanklanken ontstemmen!
Het was alweer Minister De Visser, dien ik
zoo gaarne op mijn pad ontmoet, die het diepst
in de verborgen roerselen, zoo niet roerde,
dan toch ontroerend den af te bakenen weg
duidde.
Ook thans weer toonde hij zich liefhebbend
vader van de Siameesche tweelingen Onderwijs
en Kunsten en Wetenschappen, verzuimde hij
het allerminst aan de uitgelezen schare ook
iets van zijn troetelkind Kunst mee te deelen.
In de boeiende Rede De geestelijke nood,
die tot Inwendige Zending roept", en die
als het ware een stem uit de eeuwige diepte
is", vroeg Zijn Excellentie, voorbeeld van
verrassender, eenvoud, wat er terecht is
gekomen van de schoone leuze Vrijheid,
Gelijkheid, Broederschap". Ja,
voorwaarwat is er van terecht gekomen? Reeds de
mannen van tachtig", verklaarde de Minister,
die zoo prettig-gedocumenteerd is: kwamen
op tegen e nivelleering van het Intellectua
lisme", en, om deze hypothese nog scherper
te bewijzen, voegde de voortreffelijke Staats
man er aan toe: Riep niet een man als
Van Deyssel uit: liet grootmensclielijke is
eigenlijk lift beest-menschelijke, en zeide Spencer
niet,,,dat wij gekomen zijntotderebarbaris<>tie
van de menschheid!" Zelden heb ik van
ministerieele lippen zulk een hyper-verntiftige,
ineens-rake ontleding van de Fransche Revo
lutie, in verband met de Mannen-van-tachtig
gehoord. Daar had je den Geest-van-verderf,
die het menschelijke intellekt nivelleerde, die
over de geheele wereld dekreteerde, dat alle
burgers een gelijk Intellekt hadden, en daar
kwam gelukkig de Contra-Revolutie door de
mannen-van-tachtig, die alle reputaties uit
die dagen kielhaalden en op sterk water
zetteden, en onder de leuze Er zij Licht!"
de Inwendige Zending op letterkundig terrein
begonnen.
ik had het waarlijk nooit van dat stand
punt bekeken. De Minister heeft me in deze
richting ziende gemaakt. Nooit had ik kunnen
vermoeden, dat de beeldstormer Van Deyssel
als voorbeeld van het indirecte Laboro pro
Deo genoemd zou worden, en ik acht het
geenszins buitengesloten, dat de
man-vantachtig, Frank van der Goes, ook nog eens
tot degeen, die van den Chaos een Kosmos
kunnen maken, ministerieel gerekend zal
worden.
Toen sprak Zijne Excellentie het dichter
lijke woord, aan Da Costa herinnerend, doch
klaarblijkelijk volkomen oorspronkelijk: De
ui" Miiimiiiiiiii UMI iiMiilmmiimaiiiiiirMimu.
JAC. URLUS
HAVANA 18 Ct. SI6AAR bij
HAïUNKSCoJeoitifandlpLUnislElstF,
menschheid dobbert op de baren der levenszee,
zonder een roer dat richting kan geven...."
Dit woord heeft mij zeer getroffen, en ik
aarzel niet den Minister, van dit uur af tot
de beste mannen-van-tachtig te rekenen.
Als wij Holland hoog opstooten in de vaart
der volkeren, is departementale steun geens
zins ongewenscht.
De volgende dag was van niet minder
gewicht, toen, bij Hoog Bezoek, Mr. A. de
Graaf over de Bestrijding der Onzedelijk
heid" sprak. De auteur van Opvoeding van
Gevangenen, wiens boek ik voor een kwart
eeuw met onvergetelijk genoegen las, ver
dedigde ditmaal geen stellingen in verband
met de ministerieele zienswijze. Jammer. Er
zij niet alleen Licht, maar ook Eenheid.
Als een Minister er toe overgaat Van Deys
sel's het groot-menschelijke is eigenlijk het
beest-menschelijke" te citeeren, en de
mannenvan-tachtig terecht roemt, omdat zij opkwa
men tegen de nivelleering van het Intellectualis
me, dan is het minder taktvol, in het bijzijn
der Koningin-Moeder den Staatsman-spreker
van den vorigen avond te desavoueeren, door
eene Stelling van ontzettende strekking te
poneeren: de achteruitgang op zedelijk gebied
heeft tot diepste oorzaak de intellectnaliseering
of isoleer ing van het voelen. Mr. De Graaf
had zich niet zoo onvoorzichtig mogen uit
ten. De Minister prijst den strijd vóór het Intel
lectualisme -- de jurist geeft de
intellectualiseering een geweldig pak voor haar brock,
omdat zij in diepste oorzaak de onzede
lijkheid bevordert.
Ik ben blij dat de Koningin-Moeder geen
gevolgtrekkingen betreffende de
mannen-vantachtig heeft kunnen maken. Dit zijn pijn
lijke meeningsverschillen, als men met emi
nente theologen terwille der Inwendige Zen
ding bijeen is. Ik althans heb er bij mijn
potkache! zwaar over gepeinsd, hoe dezeiv
innerlijken afgrond te overbruggen, al ben/
ik het aan de andere zijde met Mr. De Graaf
eens, dat wij de onzedelijkheid kunnen voor-*'
komen door tertigkeer naar het platteland..
In het bijzonder zou ik Brabant, LimtJürg;
de duinstreken en wat rustieke boschplekies
willen aanbevelen, mits men zich overtulge*"
dat er geen wereldsch vermaak, geen dans
bij draai-orgel of grammofoon-platen, geen
bloempjes-verkoop" (dit begin van alle on
deugd en verlokking), kortom geen verlei
ding in welken gecamouflcerden vorm ook,
aanwezig zij. Een Nationale, vereenigde Bond
van Inwendige Zending en van de
Mannenbonden van Voor Eer en Deugd, komt mij
het meest praktisch voor, en ter vermijding
van nieuwe doctrinaire en geloofs-quaesties,
zou een neutrale Vereenigingsnaam, bijv.
Vennootschap tot bestrijding der belagende
Slang", of Bond tot Stabiliseering der
intellectualiseering" wenschelijk zijn, waarbij ik
nog zou wagen aan te bevelen den terugkeer
naar hst Platteland te bespoedigen, daar het
in de groote steden bij de Feestviering in
September a.s. bedenkelijk spoken kan.
Van mijn kamerke, bij de Munt, heb ik bij
een gewonen Jaardag reeds tooneelen gezien,
die een schaamteblos, naar de wangen! joegen.
Laten we niet te lang met het Platteland ,
wachten. Laten wij ieder onze taak van
Inwendige Zending, naar plicht en geweten,
vervullen. Aan de eene zij Zending, aan de
andere Materialisme: wie durft te aarzelen?
Amsterdam .24 Juni.
H A NS L t; D i [?? i c o K
P.S. Wat heh ik genoten van het
Zondagmor gent i c in Het Handelsblad" van heden.
Dominee Hooykaas zegt het zoo schoon in
zijn Van Zelf: Voorwaar ik zeg u, zoo gij
maar geloof als een mosteïdkorrel hebt,
dat gij tot den berg zeggen zult: Sta op en
wentel u in zee !" Helaas komen er zoovele
mosterdkorrelen tekort.... Doch de
Pijpenmarkt waakt !
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIII
SPAAM3QH, EMOELSOH,
FHAM3OH, OUITSOH oio.
Borlitz-School
H. 3286
Pract. Onderwas door buiten!. Leeraren