DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 14 Juli '23. - No. 2403 AMERIKAANSCHE BRIEVEN door Dr, HENDRIK WILLEM VA.N LOON. (Met teekeningen voor de Amsterdammer" van den schrijver). De Sekretaris van de Groene "schrijf t m ij een beleefden brief en vraagt Hooren we nog ooit iets van U?" Die brief denkt bij zichzelf het porto tegenwoordig is toch al hoog genoeg. Laat ik het beste van de gele genheid maken om eens iets van de wereld te zien". En het epistel reist van Amsterdam naar Baltimore en van Baltimore naar' Cambridge in Engeland en van Cambridge naar Londen en gaat dan met de dagboot naar Vlissingen en wandelt het kanaal van Mid delburg langs totdat de Abdij bereikt wordt, waar bovengemelde brief een vredig graf in mijn prullemand vindt. Maar daarmee is het niet afgedaan, want een week naderhand komt dezelfde brief weer onder andere meer belangrijke papieren op mijn tafel terecht en kijkt mij weemoedig aan. Ik begrijp wat dat zeggen wil. Die brief zal mij achtervolgen tot ik geant woord heb. Waarom ook niet? Ons Russische nieuws krijgen wij via Helsingfors, Genève, Sliedrecht en Parijs. De berichten over de Chineesche revolutie be reiken ons via Upernavik, Los Angelos, Bel grado en Wormerveer. Waarom niet een Amerikaansche corres pondentie geschreven in de schaduw van den Langen Jan, die zich van al het gerevolutioneer en het gerantsoenneer en het reparationeer niets aantrekt'en zijn deuntjes aframmelt alsof er in de wereld geen vuiltje aan de lucht was? En vooral op dezen dag der dagen, wanneer men in de vrije republiek twintig millioen kilo buskruit verschiet om den dag te her denken waarop de voorouders hun vrijheidsfeest hoopten te vieren? Ik zeg met opzet hoopten" omdat ver scheidenen van de snuggerste koppen er wel een zwaar hoofd in hadden. En niet ten onrechte. Zooals men uit de nieuwsbladen van de laatste zes weken alreeds heeft kunnen lezen. Nu is het feit van een door Amerika aan andere landen opgedwongen drankverbod op zichzelf eigenlijk een kleinigheid. De vroede vaderen van Amsterdam, die zich bewust ervan zijn dat ze op den dansvloer een vrij slecht figuur slaan, maken dan ook maar meteen een wet, waarbij aan ieder ander mensch het dansen in het openbaar wordt verboden. Dat principe van de zure druiven" (het zoogenaamde zure druiven-com plex" waarover ik alreeds in psycho-analytische tijdschriften mét veel succes ge schreven heb en dat onder de hooggeleerde fakulteit met zooveel belangstelling bespro ken werd) is interna tionaal. Elke groep uit de maatschappij verbiede steeds datgene wat zij zelf niet in staat is te doen en dus ook niet kan toestaan, dat het door anderen gedaan wordt. Er zijn voorbeelden te over. In ons Amerikaansche Westen dronk men niet. Men (pardonnez Ie mot) zoop er. Men kon nooit een enkel glas nemen. Men draaide meteen de flesch om en rolde dan de deur uit, naarstiglijk bijgestaan door den voet van den kroegenbaas die aan het slachtoffer verder niets meer kon verdienen. Zag men dan fatsoenlijke menschen ergens een glaasje port drinken met een Veersche Mop" erbij, dan kwam de groene jaloerschheid naar boven schieten gelijk het kwik in een New-Yorkschen thermometer en uit haat tegen den netten man met zijn be scheiden borrel holde men naar de Edelacht bare Meeren van het Gezag en vroeg seffens om een wetje dat het drinken van een beker bier tot een misdaad maakte. Het lijstje van de verbodsbepalingen op naijver gebaseerd is eindeloos. En de slacht offers van het zure druiven complex" hebben reeds van het begin van de wereld af bestaan. De planeet was nog geen week oud of de slang werd door de gevaarlijke microbe ge beten. Adam vermaakte zich kostelijk met zijn jonge vrouw. De slang kroop maar zoo'n beetje op zijn eentje rond. De slang werd jaloersch en bedierf het plezier van zijn buren. Het heele oude Testament is een lang medisch rapport waarin het lijden van de z.d.c.-pati nten beschreven wordt. Noach heeft een zoon die zijn vader zijn borrel niet gunt en men weet wat een schandaal er van kwam. Mozes komt van Sina terug en vindt door zijn tochtgenooten een dans avondje georganiseerd. Een dansverbod op Amsterdamsche wijze was het onmiddellijk resul taat. Men leze en bestudeere de verdere hoofd stukken van het eer waardige boek. De Propheten van de dagen van David den Koning af tot dien van Johannes den Dooper waren meestal een voudige jongens ergens uit het trans-Jordaansche. Zoodra zij Jerusalem bereikten begon de koorts. Wat zij in hun boeren dorp niet gezien hadden, dat mocht ook in de hoofdstad niet gebeuren. Bij hen thuis was het bon ton" om in een vies oud jasje en zon der iets anders rond te wandelen. Dus werden de Jerusalemmers getrakteerd op het ongure gezicht van spillebeenige boetpredikers die midden op den Dam voor Salomon's paleis opstootjes verwekten met hun sermoen tegen een luchthartige vroolijkheid, waaraan zij zelve geen deel konden nemen en die, als zij eindelijk gearresteerd werden, om vrijspraak durfden vragen op grond van hun ijver voor de goede zaak". Dat die goede zaak" hun eigen gekwetste ijdelheid was, hebben zij nooit be. grepen en zij begrijpen het ook heden ten dage niet. Verblind door hun onbegrensde zelf ingenomenheid gaan zij voort alles naar be neden te halen, te vernielen en ongenietbaar te maken wat hen eraan herinneren kan dat zij eigenlijk aan een vreeselijke ziekte lijden en tot het einde van hun dagen een zure druiven"-reaktie zullen toonen. Men heeft wereld-beroemde patiënten die er eindelijk aan gestorven zijn. Als Calvijn er van jongs af niet zoo per kament-geel uitgezien 'had, was er van zijn reformatie heel wat anders terecht gekomen. Luther, die een goede stem had en gezellig mee kon zingen, ging lang zoo ver niet in de wereldsche onverdraagzaamheid als de beul van Servetus. En Erasmus, die in elk gezelschap zijn geROOKT Si-FA-Ko's El Gusto" SUMATRA 10 cent Jozef Israels" VORSTENLA'NDEN 8 cent AMSTERDAMSCH HANDWERK. Verkrijgbaar bij alle voorname Sigarenwinkeliers UIIMMIIllllllMIIIIIHIMMIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIltll DE GOUDEN WILLEM Teekening voor de Amsterdammer" door Jordaan wicht aan goud waard was, stierf aan een wel verdiende jicht, de eenige ziekte waaraan de z.d.c.-patiënten nooit lijden. Men zegt wel altijd dat wij in Amerika een hebzuchtig ras zijn, dat alles met patenten" en copyrights" tegen de mededinging van meer bevoegden verdedigt. Maar laat ik eens de uitzondering zijn op dezen regel. Indien er in Holland een ernstig student is, die naar een onderwerp zoekt vooreen medischhistorische dissertatie, dan mag hij mijn oor spronkelijke ontdekking verder uitwerlftn en ik hoop dat hij er een cum laude" mee ver dient. Ik wil het zelfs op me nemen, om hem in Amerika de voornaamste inrichtingen gewijd aan de belangen van deze patiënten te laten zien. Daar staat in Washington een groot ge bouw bijna geheel gevuld met deze ongeluk zalige lieden. Zij komen uit alle hoeken en gaten van de provincie en met hun buren zijn zij het er gloeiend over eens, dat alles wat zij zelve doen goed en heilig is en alles wat zij zelve niet kunnen doen slecht en verderfelijk. Daarom maken zij wetten die alles ver bieden wat mogelijkerwijze aan anderen ge noegen kan verschaffen. 8 Op Zondag- zingen, op Maandag een glas port drinken, op Dinsdag dansen, op Woens dag naar de comedie gaan, op Donderdag met een gekleurd dasje loopen, op Vrijdag een cigaret rooken, op Zaterdag een roman netje lezen, het is alles uit den booze. Zich tegen hen te verzetten is niet gemakke lijk. Aangezien zij voor de goede zaak" strijden, interesseeren zij zich zelden voor de details van de edele vechtkunst. Steken zij een vijand bij ongeluk van achteren dood óf geloninldijke Menbilliansporl-Maalsdiappy IDEGRUYTER&CO.I DEN HAAG AMSTERDAM ARNHEM Bergplaatsen voor Inboedels l Valsch ! iiiHiiiKimfiHiiiifffifiiiiliiiimfiHimiHiiii ««« iiHMHiUHHiiiiHUiiuK tuiiiimrifiiiimrtnf n itfiiti muf. f ii bruiken zij een ongepeimiteerde ekonomische gas-bom, dan volgt er altijd een verontschuldigingetje, dat zij het toch zoo goed be doelden". Bovendien zijn het een soort tegenstanders waarmede een fatsoenlijk man liever niets te maken heeft. En vele overwinningen hebben zij behaald, doordat de tegenpartij liever thuis bleef dan in een dergelijk strijdperk te verschijnen. Dat zij door hun eigenzinnig drijven soms het vaderland in groote moeilijkheden wikkelen laat hen volkomen koud. Komt er oorlog, dan moeten zij zelve ter wille van de goede zaak" thuis blijven om de belangen van de menschheid te behartigen. De zondaar, die des Zondags zich op het voet balveld dorst te vermaken, wordt dan een held" die zijn spieren gestaald heeft voor den grooten dag van Armageddon (men zie er Roosevelt en Openbaringen maar eens op na). Aangezien eert slagveld, zooals iedereen weet, een ongezond oord, is raakte men dan op de veiligste wijze zijn vijanden kwijt. Het restantje dat hnistoe komt wordt aan de stembus bedolven door de gemeente die zich achter de loopgraven en de schennen gehouden heeft. En het Koninkrijk der Zure Druiven is weer een stap nader getreden. Aldus geschiedt het bij ons, maar wat ik hier schrijf is zuiver en alleen waar voor Ameri ka en geldt voor geen enkel ander land. En ik hoop dat u dit wel in het oog wilt houden. Middelburg 4 Juli 1923 TABAK. noig altijd de beste. llllllllllfllllllMlllllinilHIIIIIIIIIIIIIIIIlIltlllllIllllllMllllllllllllHIUIIIIIlllHIIIIIlHIIIIIIIIIIIIIIIII» fflflIIIJIlllfffll MMIIIIIIttfllllimillMIIIIIIIIIIflIIIMIflIllllllltllllllflIflflIllllflMIM^ IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIII immuun 'iMiiiiitiiiiiiiiiimiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiimiiiii IIIIIIMIIIIIIIIIIIMIII1IIIII AJTRONQMlSQI^ïMGMENTEN door AËROBATES. 10. ANDERE BEWIJZEN VOOR DE ASWENTELING DER AARDE. DRAAIT zij MET STANDVASTIGE SNELHEID ? In een vorig fragment heb ik verteld, hoe men door valproeven de aswenteling der aarde heeft kunnen aantoonen en ik heb er de aandacht op gevestigd, dat deze proeven ceteris paribus een maximum effect leveren aan den evenaar, maar aan de polen falen; de valrichting valt daar met de wentelingsas samen. Het is daarom een gelukkige omstan digheid, dat er een ander mechanisch bewijs te geven is dat, omgekeerd, aan de polen een maximaal effect geeft, maar aan den evenaar faalt; dit bewijs wordt geleverd door z.g. slingerproeven. Elk voorwerp dat bewegelijk is om een as die niet door zijn zwaartepunt gaat, kan een slinger genoemd worden; is de as horizontaal en brengt men het voor werp uit zijn evenwichtsstand, dan zal het, als men het voorzichtig loslaat, zoodat er geen zijwaartsche stoot gegeven wordt, zoo snel mogelijk den verticalen evenwichtstoestand weer trachten in te nemen. Het treedt daar echter voorbij tengevolge van het arbeids vermogen dat het gekregen heeft, en het zwaartepunt gaat daardoor in een plat vlak heen en weer slingeren. Dit platte vlak dat men zich kan denken gebracht te zijn door den verticaal van het ophangpunt en het zwaartepunt van het uit zijn evenwichtsstand gebrachte voorwerp, heet het slingervlak. De eigenschap nu, waarop de slingerproeven berusten, is de volgende: zoolang er geen andere uitwendige krachten werken, zal het slingervlak denzelfden stand in de ruimte blijven innemen. Men kan zich daarvan gemakkelijk overtuigen door een draaibaar houten raampje te maken en m het midden daarvan een kogeltje aan een draadje te lateren slingeren. Kiest men bijv. aanvankelijk het slingervlak zóó dat het samenvalt met het vlak van het raampje, en laat men dit daarna om een verticale as draaien, dan ziet men dat het slingervlak aan deze beweging geen deel neemt; het behoudt den stand dien het had. Wie een tunnel met bochten en lussen, zooals de Gothard-tunnel, inrijdt en aan de zoldering van den wagen een voorwerp op hangt, dat hij over een op den vloer getrokken krijtstreep laat slingeren, zal alle richtingsver anderingen van den trein ontdekken aan de wijze waarop het slingervlak voortdurend van de krijtstreep afwijkt of er mede samenvalt. De aarde zelf draait niet zoo snel en op zulk een grillige wijze als een trein in den Gothard tunnel, maar ze draait toch. Door dit draaien krijgt bijv. de Noord-Zuid lijn van onzen horizon (vergelijkbaar met de krijtstreep van zooeven) voortdurend een andere richting in de ruimte, terwijl het slingervlak, waarin laten wij zeggen deze lijn aanvankelijk gelegen was, zich van de aarddraaiing niets aantrekt en niet van stand in de ruimte verandert. In het gewone leven bemerken wij de draaiing van onze Noord-Zuid lijn niet, want elke veranderde richting daarvan noemen wij op nieuw Noord-Zuid; daarom zijn wij bij de waarneming van het zooeven genoemde ver schijnsel geneigd te zeggen het slinger vlak draait rond". Aan den evenaar zouden wij dit niet zien.want daar behoudt, het geheele etmaal door, de Noord-Zuidlijn dezelfde rich ting; dit is bij eenig nadenken heel begrijpelijk. Op het Noordelijk halfrond toch komen alle middaglijnen samen in (convergeeren naar ) een punt van het Noord-einde der wentelingsas; op het zuidelijk halfrond loopen zesamen naareen punt van het Zuid-einde van deze as en midden daartusschen in, dus aan den evenaar convergeeren ze niet, d.w.z. daar behouden ze dezelfde richting. Een enkele blik op een aardglobe zal u daarvan overtuigen. Neemt men aan dat de aarde werkelijk in 24 uren om haar as wentelt, dan kan men precies berekenen hoeveel graden een slingervlak per uur van de middaglijn zal afwijken, en als nauwkeurige proeven inderdaad deze waarde leveren, mag men wel aannemen dat de ge maakte onderstelling juist is. Voor het eerst schijnt zulk een proef in 1661 door Viviani in Florence genomen te zijn en daarna pas in 1833 door Bartolini in Rimini; hunne uitkom sten waren echter quantitatief niet bevredi gend. Het is algemeen bekend dat Foucault in 1851, na zorgvuldige voorbereidingen, het bewijs ook quantitatief overtuigend geleverd heeft met een slinger in den koepel van het Pantheon te Parijs. Het slingergewicht wasén bol van 28 K.G., die aan een 67 M. langen staaldraad van 1.4 millimeter dikte hing. Hij gebruikte 16 sec. voor een slingering; na 20 slingeringen was de horizon van Parijs reeds een vollen graad onder het slingervlak doorge draaid, wat natuurlijk duidelijk zichtbaar was. De proef is later op andere plaatsen herhaald. Het spreekt van zelf dat ook nu bijzondere voorzorgen genomen moeten worden om quantitatief betrouwbare uitkomsten te krij gen; bij de valproeven bestonden deze in de wijze waarop de kogel werd losgelaten en het nulpunt op het valbord werd bepaald, hier moet de wijze van ophanging van den slinger en het loslaten van het uit zijn evenwichtsstand gebrachte slingergewicht de bijzondere aan dacht van den onderzoeker hebben. Uit het volgende overzicht kan men zien in hoeverre de slingerproeven de theorie der aard draaiing aannemelijk hebben gemaakt. De 2de kolom geeft de breedte der waarnemingsplaats; de volgende geeft aan hoeveel graden het slingervlak en een op het oppervlak der aarde getrokken nul-lijn per uur in richting zullen moeten gaan verschillen als gevolg van de aswenteling der aarde, terwijl de laatste kolom de per uur waargenomen afwijking geeft. Plaats Dublin Keulen Genève Rome New York Colombo Rio de Janeiro Afwijking p. uur Breedte berekend waargen 53.4 gr. 12.04 gr. 11.90 gr 50.9 , 11.65 46.2 , 41.9 , 40.7 , 6.0 , 22.9 , 10.83 10.02 9.78 1.81 5.84 11.64 10.18 9.<iO 9.73 1.87 5.17 In 1879 heeft Professor H. Kamerlingh Onnes in zijn academisch proefschrift Nieu we bewijzen voor de aswenteling der aarde" aangetoond dat de slingerproef van Foucault slechts een zeer bijzonder geval vertegenwoor digt van een groote groep van verschijnselen, die even overtuigend de draaiing der aarde aan het licht kunnen brengen. De beide reek sen van proeven die in verband daarmede te Groningen door hem genomen werden, lever den de afwijking per uur als 12.04 gr., en 11.99 gr., terwijl de theoretische waarde 12.03 gr. bedraagt. Er zijn, behalve de slingers, tal van andere toestellen te werk gesteld om mechanische bewijzen voor de aard-draaiing te leveren. Het meest bekende daarvan is de?eveneens door Foucault het eerst beproefde gyroscoop, een in zeer snelle wenteling gebrachte tol, die de eigenschap heeft een onveranderlijke bewegingsrichting in de ruimte te behouden en waaronder men dus eveneens een vaste lijn op het aardoppervlak moet kunnen zien doordraaien. Dit toestel heeft echter on danks alle moeite die men genomen heeft om de hinderlijke wrijvingsstoringen te ontgaan, quantitatief niet zulke goede uitkomsten gege ven als de slinger. Minder bekende toestellen van Kamerlingh Onnes, Hagen, ilbert e.a. hebben daarentegen zeer nauwkeurig de draaiing der aarde aangetoond. De aswenteling der aarde openbaart zich eigenlijk in alle horizontale bewegingen, omdat alle lichamen krachtens hun traag heid" in een eenmaal aangevangen beweging schijnen te willen volharden. Ons assenkruis Noord-Zuid-Oost-West draait op het Noor delijke halfrond voortdurend tegengesteld aan de wijzers van een uurwerk en op het Zuidelijke halfrond in denzelfden zin als deze en men mag verwachten, dat zich dit in een tegen gesteld gerichte beweging van trage" li chamen zal openbaren. Zoo zal op het Noor delijke halfrond een voortsnellende trein tegen de rechter rails sterker drukken dan tegen de linker; een rivier zal den rechter oever van haar bedding sterker afknabbelen dan den linker (wet van Bar); lucht en watermassa's bewegen zich in naar rechts gedraaide banen, (cyclonen, zeestroomen). Als de aarde meer dan 17 maal sneller om haar as wentelde, zou een voorwerp dat zich aan den evenaar bevond, daarvan afgeslingerd worden, omdat de middelpuntvliedende kracht dan grooter zou worden dan de kracht, die het tegen de aarde gedrukt houdt. Deze kracht, de aantrekkingskracht der aarde, is verantwoordelijk voor het feit dat een lichaam gewicht" heeft; men spreekt daarom van de zwaartekracht. Aan de polen', waar natuur lijk geen middelpuntvliedende kracht bestaat komt deze zwaartekracht onverzwakt tot uiting, d.w.z. een lichaam heeft daarzijn groot ste gewicht. Brengt men het van de polen naar den evenaar dan zal het gewicht voortdurend kleiner worden en het zou daar, als de aarde 17 maal sneller draaide dan zij doet, een gewicht nul hebben. In de tegenwoordige omstandig heden weegt het aan den evenaar ongeveer 99.5 percent van het gewicht aan een der polen. Indien men dit wenscht vastte stellen mag men natuurlijk geen gewone weegschaal gebruiken, omdat daarvan de gewichten den bedoelden invloed evenzeer ondergaan. Een veerbalans (zooals onze vleesch- en brievenwegers, maar dan zeer veel gevoeliger) zou goede diensten kunnen bewijzen, maar is niet betrouwbaar genoeg voor zulke metingen. Gelukkig echter is de aantrekkingskracht der aarde nog voor andere verschijnselen verantwoordelijk dan het gewicht van een lichaam; zoo o.a. voor den slingertijd van een slinger van bepaalde lengte. In 1672 ging de Fransche sterrenkundige Richer astro nomische waarnemingen doen te Cayenne, dat even ten noorden van den evenaar ligt; hij nam een slingeruurwerk nieuwe uit vinding van Chr. Huijgens mede, dat hij voor zijn vertrek zeer nauwkeurig regelde, om het seconde-slingeringen te laten ver richten. In Cayenne bleek het per dag onge veer 2 minuten achter te loopen; Richer, die de oorzaak daarvan niet bevroedde, maakte den slinger korter, om de nslingertijd weer op l seconde terug te brengen. Bijzijn terugkeer te Parijs bleek het nu per dag onge veer 2 minuten voor te loopen en de slinger moest weer op zijn vorige iengte gebracht worden, om seconde-slingeringen te vol brengen ! Huijgens zag toen dadelijk in, dat het verschijnsel slechts verklaard kon worden door aan te nemen dat in Cayenne de werking der zwaartekracht kleiner was dan in Parijs en dat dit door de theorie der aarddraaiing ook gereedelijk verklaard kon worden. *) Theoretisch gesproken, moet de aarde lang zamer gaan draaien door vergrooting van hare massa, dus bijv. door aangroeiing tenge volge van de asch der in haar dampkring verbrande meteoren. Maar hoewel het mete oren-bombardement waaraan wij, jaar in jaar uit, bloot staan tamelijk hevig is, zoo is toch de aangroeiing der aarde daardoor uiter mate gering; haar middellijn zou,zooals iemand die in dergelijke speculaties behagen schept, heeft aangegeven l millimeter langer worden in ongeveer 20 millioen jaren. De aarde moet ook door de eb- en vloedbeweging van hare oceanen theoretisch lang zamer gaan wentelen.Deze werkt als een soort van sleepcontact op den draaienden aardtol aangelegd. Maar ook dit effect behoeft ons niet te verontrusten; het verlengt den duur van een dag zeker niet met meer dan een halve sec. per 1000 jaar. De invloed van de op aarde vallende meteoren en meteorenstof is nog veel kleiner. Intusschen zou een bedrag van een halve seconde in 1000 jaar stellig gemeten hebben kunnen worden; maar het is niet ge meten, want er zijn oorzaken die in tegen gestelden zin werkzaam zijn; zoo o.a. de inkrimping der aarde door de uitstraling van de in haar binnenste nog aanwezige warmte. Allerlei kleine geologische veranderingen, zooals vulkanische uitbarstingen, ontstaan en verdwijnen van eilanden, aanslibbingen, droogleggingen en overstroomingen kunnen nu eens versnellend, dan weer vertragend op de wentelingssnelheid werken. De duur van een dag is dan ook sedert de dagen van Ptolemaeus stellig geen honderdste, en waar schijnlijk zelfs geen duizendste van een se conde veranderd. Men kan dit afleiden uit de tijdstippen waarop, vele eeuwen geleden, zonsverduisteringen zijn waargenomen; daar de bewegingen der hemellichten, die daarbij een rol spelen, nauwkeurig bekend zijn, kan men een bepaalde lengte van den dag aannemende die tijdstippen precies terugberekenen. Neemt men de lengte van den dag daarbij een honderdste seconde anders aan, dan komt men na 2000 jaar al 2 uur anders uit en het is duidelijk dat, zelfs in oude astronomische waarnemingen, geen fout van dit enorme bedrag aanwezig kan zijn. *) De afplatting der aarde vergroot het effect, want daardoor komt een voorwerp, dat op reis is van den evenaar naar de pool, gestadig dichter bij het middelpunt der aarde, wordt sterker aangetrokken en krijgt dus meer gewicht. MiiHiiiiimiMiriimiiiiiiHiiiliiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiMiiiiiiiiiMmw Duin en Daal" Centtaai verwarmd- Vatte waschtafels, koud- en warm-watir