De Groene Amsterdammer

Historisch Archief 1877-1940

Alle jaargangen 1923 21 juli pagina 3

21 juli 1923 – pagina 3

Dit is een ingescande tekst.

21 Juli 23. - No. 2404 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND N.V. PAERELS' MeublIeering-MIJ. AMSTERDAM COMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN Rokin 128 -Tel. 44541 TE KOOP yvoor eene soliede geldbelegging onder architectuur /gebouwde perceelen, bevattende: Kamer, Suite, Vestibule, BRINK, M Gan?> W.C,, Keuken. Boven: 3 Slaapkamers. Voor- en corsetière ' Achtertuin. Prjjs f «OOO.?Hypotheek voorr. te bevragen bg G. K A M UI N G A, Raadhnisplein 2, Schoten. Keizersgracht 772 te A'dam. TEL. 41751 Ateliers voor Reparatiën. In den Haag eiken Vrijdag Hotel Central Ieder, die te Utrecht tgdelijk verblijven moet, logeert in Hotel Pomona" (Catharijnesingel hk. Westerstr. 2 min. v. h. Cent. Stat.) Hygiënisch ? Modern ingericht Billijke prijzen - Geen fooien Een zoo juist verschenen beschrijving, bevat tende bijzonderheden over het nieuwe gebouw en de inrichting, benevens een uitnood iging tot deeinem ing in Pomona's" Obligatielening wordt op aanvrage franco toegezonden. DE DIRECTIE Spoors WA spoor ir. culemöorg Fr. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON 4S812 HEMDEN HAAR MAAT GRAND HOTEL DES ARDENNES Groot park. Terrassen. Tennis. Pension vanaf 25 francs. Vraagt gratis Prospectus. KUNSTHANDEL G. J. STEGENAN OVERTOOM 163 TELEFOON 28292 SmaakvolleOmlijstingen GROOTE OPRUIMING SPOTKOOPJES ZIET DE ETALAGES JACOBSOI&MANUS MAISON DE BLANC Kalverstraat 128-130 VIERHOUTEN - VELUWE HOTEL DE MALLEJAN" Telef. 2 Moderne Inrichting, rustige ligging, bosch, hei en duinen, 33 kamers deels stroomend water, badkamer. Voor- en Najaar volledig pension f 4,50 p. p. p. d. H. Molenaar. LEUVENUM - VELUWE HOTEL DE ZWARTE BOER" Telef. Elspeet 8 Geheel gerestaureerd, modern ingericht, pracht ligging, bosch en heide, 15 kamers, badkamer, in depandance. 't Jachthuis". Voor- en Najaar volledig pension f 4,50 p. p. p. d. P- Molenaar. OMNIBUSSEN Het 2 tons WHITE chassis: loopt GERU1SCHLOOS veert SCHITTEREND weegt slechts 1865 K.G. heeft EEN WERELDREPUTATIE stuurt GEMAKKELIJK ! en is H KT omnibuschassis Bussen en Chassis voorradig. N.V. Gebrs. N E F K E N S' Automobiel Maatschappij AMSTERDAM Tel. 22507 lllltllllllIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIlMlllllllllllinlIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllMIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIMUIIIIIIlllllllinilllllllllllllllltHllilllllllllllllllllltlllMIIIIIIIIIIIIIIIItllllMIIIIIIIIII III11II IlIIH DE INTERNATIONALE PUZZLE 18 Juli 1923. Baldwin's positie is inderdaad uiterst moeilijk; veel moeilijker dan buitenlands wordt beseft. Hij heeft in de internationale kwestie toch niet niet een eensgezind land, ja zelfs niet met eene eensgezinde partij achter zich te maken. In Engeland heersenen thans twee richtingen die vrijwel lijnrecht tegenover elkaar staan. De eene richting- is die van het typische vv/n'gkarakter. Zij omvat de traditioneele libe ralen en intellectueelen. Maar zij omvat bo vendien, en dit is misschien nog belangrijker, groote industrieele en commercieele belangen: de City, Lancashire, de Schotsche industrie districten. En eindelijk een belangrijke laag van de arbeiderspartij. De bladen als de Westminster Gazette en de Manchester Guardian zijn de toonaangevende organen; doch een grooter pers-corona heeft zich daarom heen gevormd: de bekende Zondagsbladen, als Observeren Sunday-Times, en ook de couranten waar Lloyd Qeorge een onderdak gevonden heeft, hij, die altijd een fijnen neus bezat voor 't vinden van machtige stroomingen der pu blieke opinie. Deze geheele groep is vrijwel anti-Fransch gestetnd,en,positief gesproken, tot toenadering en tegemoetkoming jegens Duitschland ge neigd. Wij hoeven nu op de motieven niet uitvoerig in te gaan, het feit is de hoofd zaak. De redenen, welke er toe leiden, zijn zeer uiteenloopend. Deels gevoelsredenen: het liberale principe van /a/rheid tegenover een geslagen tegenstander. Deels verstandsrcdeneri: de mancliesterlecr, waarvan Keyncs de apostolische, misschien wat al te zelotische figuur is geworden, die uitgaat van het denk beeld, dat alleen door Duitschland weer tot bloei te brengen, het politieke evenwicht kan worden hersteld. Deels, grootendecls pecu niaire redenen, want geweldige economische belangen drijven op het oogenbiik in [ingeland naar herstel van de enge betrekkingen met Duitschland,en voor geheele industriegebieden is dit een kwestie van bestaan. Het arbeiderssocialisme laat zich evenzeer gulden. Een onweersprekelijke Duitschc propaganda helpt mee om aan dat alles stuwkracht te geven; en het geloof, want het wordt waarlijk een geloof, te vestigen dat Duitschland ont zien, in elk geval beschermd moet worden. Deze geheele opvattingen winnen daardoor ook een wijder veld dan dat van de directe partijgangers. Zelfs de kringen van de Times, en dit wil wat zeggen, zijn niet geheel vreemd gebleven aan dezen geest. Het ,,neutrale" buitenland, zoowel als sommige groepen der bondgenooten, men denkc vooral aan Italië, dragen evenzeer bij. Deze geheele richting is ongetwijfeld de meest bruyante en georganiseerde van de twee. Vooral in het buitenland stelt men zich daarom ook voor, dat zij in het Vereenigde Koningrijk déal-beheerschende is. Dit nu evenwel is niet waar, en Duitschland zelf bijvoorbeeld heeft in de laatste maanden reeds tweemaal tot zijn schade ervaren, dat men op de uitingen van die zijde niet te groote verwachtingen mag bouwen van de directe Engelsche regeeringspolitiek. De andere richting namelijk, waarmede de regeering rekening te houden heeft, is de oerBritsche. Dat is de richting van de entente cortliale vóór alles. Het is een richting, die in Engeland de machtige kracht met zich mee heeft: de ingewortelde traditie. Het is een echte foryricnting, hoog zoowel als laag. Zij zit niet zoozeer in bepaald afgeteekende groepen, maar zij zit overal onder het Britsche volk. Zij leeft ook vooral door 't algemeene denkbeeld, dat vóór alles een samengaan met Frankrijk het middel voor politieke stabili teit in de wereld is, en dat een afzwenken, van Frankrijk naar Duitschland, fataal voor het geheele werelddeel waarin wij leven, ja, voor de wereld zou zijn. Dit axioma beheerscht een groot deel van de Engelsche opinie, die geenerlei neiging koestert, mee te doen aan voor Duitschland welwillende actie, tenminste wanneer dit ten koste van Frankrijk moet gaan. De conservatieve partij, die ook een grooten aanhang onder het volk heeft, is eigenlijk in dien geest gestemd, -?al werkt niet zooveel journalistiek en intellectueel mechanisme mee, om er getuigenis voor af te leggen. Daar om wordt haar macht buitenlands gewoonlijk te laag geschat. De vraag is echter of zij prak tisch niet veeleer den doorslag zal blijven geven. Zelfs mannen als Lord Robert Cecil houden zich toch aan dézen kant, wanneer puntje bij paaltje komt. Nog onlangs is dit gebleken bij de behandeling van het Saargebied-probleem in den Volkenbond. Velen hadden toen ook een sensationeele botsing tusschen Engeland en Frankrijk voorzien, maar het Engelsch gouvernement heeft blijk baar zorgvuldig willen zorgen, 't te vermijden! Deze beide stroomingen nu werken op Baldwin, op Curzon in, en verlangen erkenning. Ze te combineeren gaat niet wel aan. Verlangt de eene kant, dat men zich van Frankrijk los maakt en misschien directe regelingen met Duitschland aangaat, de ander houdt zich min of meer aan Poincaré, en vreest voor Duitsche belangen gespannen te worden. Of de tegenwoordige regeering tusschen die twee in het zadel zal kunnen blijven zitten? Dat is Baldwin's taktiek. Hij wil trachten het te rooien. Hij is de man van 't praktisch compromis. Doch dit verzwakt hem ook reeds zeer, en feitelijk stelt hij tot dusver niemand tevreden en iedereen te leur. Wat hij zegt is vriezen en dooien, en geeft geen lijn. Indien dit een gewilde taktiek is, moet men liet aanzien. Een stelsel van langzaamheid en vaagheid is wel vaker het kenmerk van Brit sche staatkunde geweest. 't Is evenwel óók mogelijk, dat Baldwin's lijn ten slotte te onzeker wordt, en dat de regee ring moet worden gereconstrueerd, 't zij in den zin van labour, 't zij in dien van meer duidelijk tory, misschien in Cecil's geest. In verband met den invloed, dien Engeland weer besloten heeft op het geheele probleem Duitschland contra de geallieerden uit te oefenen, is de vraag: hoe het in Engeland zal marcheeren, stellig van groot belang. Zal de eerste richting zegevieren? Uitgeslo ten is het niet, dat zich in Engeland een renversemeiit des alliances" voorbereidt, waardoor alles omslaan zou, en waarop velen in Duitschland, en elders, wachten. Zou dit gebeuren, zoo had men slechts eene herhaling van wat óns land is wedervaren, toen het in 1713 na Engeland's bondgenoot geweest te zijn in den oorlog, plotseling losgelaten werd en Engeland met den vijand zelfstandig tot eene regeling kwam. Ons werd toen het bij u, over u, zonder u," toegevoegd, als straf voor ons overvragen ! Zou eerlang een Duitsche zaakgelastigde iets dergelijks aan Frankrijk kunnen gaan toe voegen? Ook in 1815, na de oorlogen tegen Frank rijk, zocht Castlereagh spoedig toenadering met de verslagene. Zooals gezegd: de mogelijkheid is niet uit gesloten. Niemand vermag daarvan thans veel te zeggen, want in het Engelsche kabinet is nog geen zekerheid, en de onderhandelingen met de bondgenooten moeten nog beginnen. Baldwin zal zeer zeker tot het uiterste trach ten, met hen aan den slag te blijven, 't Zou echter kunnen, dat te sterk naar twee kanten getrokken werd. Duitschland zou daarvan oogenblikkelijk profiteeren; maar waarschijn lijk zou mét Frankrijk de geheele Europeesche orde lijden. Wij meenen vooralsnog, dat wie daarop verwachtingen bouwt, en wie van Engeland sensationeele nieuwe politiek verwacht, be drogen uit komen zal. Engeland staat minder geïsoleerd dan in vroegere eeuwen, en is minder geneigd zich de luxe van volslagen cigengerechtigde politiek te veroorloven. In de Fransche politiek zit ook, n'en déplaise de-er tegen gevoerde hardnekkige propaganda, te veel gezond verstand, dan dat men haar licht zou laten stranden. Eerder is dus te verwachten dat Engeland de Fransche plannen positief zal aanvullen, en negatief temperen. Vooral het program tot herstel van de Duitsche economie gaat daarbij de hoofdrol spelen. Maar dit alles hangt in onderdeden af van de besprekingen over het Britsche ontwerpmemorandum die nu met stille trom worden ingezet; --- en.... van de constellatie, waarover Baldwin en Curzon binnenlands kunnen beschikken. B H A N D A K i s Abonneert U opi De Vrouw en haar Huis I7e JAARGANG Geïll. Maandschrift onder Redactie van Mej. ELIS. M. ROGGE Kunst en Kleeding Huisen Hof-Moeder en Kind- Hygiëne en Sport De Vrouwen haar Huis" verschijnt in afl. van pl.m 50 pagina's. ledere afl. bevat vele illustraties en bijna alle artikelen zijn r^k geïllustreerd. Als gratis bijvoegsel verschjjnt 4^'per jaar: Naaldwerk en Kant", een geïll. tijdschrift ter bevordering van naaldkunst en kantwerl in alle technieken. De prijs is per jaarg. f 10.?franco per posf f 10.75-Buitenl. f 13.Proefnummer op aan vraag gratis Men abon. zich bij iederen solieden boekhandel. Uitga» van: Van Kolken» 4 HUiendorl * M S T E R D A M. . VOL AU VENT x Bevattende een minder smakelijk Ragout van hitte, baden, drinken, telefoon, en meerdere Amsterdamsche genoegens. De vorige week ben ik tien jaar ouder ge worden. Ik geloof het nauwelijks, dat het groot aantal sterfgevallen uitsluitend aan zonnesteek, bevangen-worden-door-warmte, enz. te danken was. Als eene harde waarheid durf ik integendeel in het openbaar uit te spreken, dat de eene Gemeentelijke Dienst met den anderen onder n deken ligt, en dat in het bijzonder de Geneeskundige Dienst door vrij-wel gekleurde rapporten, de overige takken van gemeentelijk bedrijf snoodelijk in bescherming neemt. Mijn geval met een rader-brancard ben ik naar het BinnenGasthuis vervoerd, en daar inderdaad lief derijk gedurende vier en twintig uur verpleegd vond ik althans op eene volkonien-ongeoorloofde wijze in deOngevallen-statistiek van dien dag vermeld. Het heeft geen pas te getuigen dat iemand door de gevolgen van de Hittegolf onwel" was geworden, als men reeds tijdens het vervoer per brancard een aantal goed-gestyleerde ingezonden stukken, niet enkel lag te bedenken, doch in klad-aanteekeningen op een bloc-note driekwart voltooide. Nooit had ik kunnen denken, dat mij dit op mijn leeftijd zou overkomen, dit in opspraak geraken, dit door Gasthuispersoneel van tweehoog omlaag te worden gedragen, dit bekeken te worden door Jan Pet en zijn maats in een zoo volkrijke buurt als het Mtintplein. Jaren lang heb ik getracht de fatsoenlijke aandacht te trekken door het, in keurig handschrift, enkele kunst-tijdschriften van bedachtzame copy te voorzien, onthield ik mij van sensatie a la Broekhuys, zweeg ik als ik onbillijk door letterkundigen van meerderen naam werd uitgekleed en bleef ik hierdoor in het schemer-donker van den duldenden lettre, die na zijn dood een populair kansje hoopt te verschalken. En nu dit, dit pijnlijke, dit plotselinge aan den weg timmeren in 'n pyama, met een baard van vier dagen, met voeten, die het daglicht niet verdroegen, letterlijk schandelijke voeten en een sinds dagen ongereinigd gelaat ! Die haalt den avond niet !" zeide een naaste van het Muntplein. Die mot na de Stadsrciniging" zeide een vlegel, die van de bloemenmarkt was komen aanrennen. En met een hoeratje, het eerste van mijn leven, reed men mij voetstaps, terwijl mijn hospita de lieve, op een traptrede, bleef treuren. Dat ik in die lijdensweken geen gave beroerte gekregen heb, acht ik eene onderscheid ing de r Voorzienigheid. Er zijn uren geweest, dat ik met verzaking van allen blijmoedigen, wijsgeerigen zin, met lichtzinnige uitschakeling der hoogere levenswetten, die ons leeraren hoe ijdel ons primitief beetje leven is - zeide De Genestet het niet voortreffelijk: Ernst is het leven, hoe zalig die 't weten, arbeid en roeping en edele strijd...." de badkamer, door mijn jicht in geen weken betreden, als een gefolterde doorstapte, om even als de martelaren in de gevangenpoort, naar het opwindend druppeltje te luisteren. Soms, een dier hitte-golf-dagen, klopte mijn hospita angstig-bescheiden aan de badkamer-deur, en vroeg met benepen stem of mij iets overkomen was. Dan snauwde ik de goede ziel onmannelijk af. Ik wachtte op druk. Ik wachtte een dag volle twaalf uur, dan weder met mijne Van Deyssclsche lijfblootheidsbeetjcs voor het raam gezeten, De Gids, Hut Getij, liet Jaarverslag van Liefdadigheid naar Vermogen", de ochtend bladen en de Portefeuille van mijn Leesge zelschap napltiizcnd, dan als een gevangene in zijn cel, den Chaos verwenschcnd. De kraan boven het bad gaf dien dag drieenveertig druppels welgeteld. De kraan boven het fonteintje pruttelde zonder n druppel. Tegen tien uur 'savonds gaf ik het op, en ont beet. En bleef dien nacht op, omdat de slaap kamer een smeltkroes was, en je op wat koelte wou wachten. Dien morgen was er geen water in de keuken, geen water in het Closet, geen schijn van water in de badkamer. Toen beging ik de dwaasheid om te telefoneeren. De nieuwe telefoongids met zijn netten sleutelring lag voor me, en ik, die sinds mijn eerste mis lukte jaren als leerling van de tooneelschool toen Schimmel nog leefde en Prof. Van Hamel onze leidende ziel was, de uiterlijke welspre kendheid beoefende en minutieus voor-in-den mond spreek, vroeg beleefd, maar met smartelijken aandrang: juffrouw, de Gemeentewaterleiding, asjeblief!" U moet het nummer opgeven", zeide de beambte. Mejuffrouw", hernam ik, en waarlijk mijn tong had belenimeringsverschijnselen ik voelde haar als een ding, dat je zou willen inslikken : mejuffrouw, heb een weinig medelijden met een lijdenden levensgenoot en geeft u mij een seconde de W a t e r l e i d i n g. ... Alsjeblief In Godsnaam, asjeblief !" Zij vatte vuur. Als u liet waternummer niet weet mag ik u niet helpen." En het toe-toe-toe" van een verbroken verbinding weerklonk. Kreunend doorbladerde ik de Gids, me geenszins over de nieuwe directorale veror dening verbazend, omdat de burgerij er is voor de gemeente-bedrijven, en niet omge keerd. Ik zocht op de \V?onderging een gevoel van verfrissching toen ik bij Water aan-gcvingerd was: Water, Sigarcnfabriek Insulinde' Waterboot Neptunus"; Wüfe/'graafsmeersch Weekblad; IVtffcrkaiitoor; Waffrloo; Waierscliout; Waterstaat alles met Water beginnend, maar geen Waterleiding. De dampen sloegen me uit. Mejuffrouw", zeide ik nog eens in mijn toestel: geeft u mij asje blief de Waterleiding. Ik vind geen nummer in de Gids. Of heeft ze een geheimnummer?" Ik zal u informatie geven", zei de beambte, Toe-toe-toe: in gesprek. Meer dan een half uur bleef ik smeeken, soebatten, onderdanig spreken, en ten slotte ingehouden dreigen, om de Informatie te pakken te krijgen. Maar het was óf weer kalm en melodieus: toe-toe-toe; of we waren met twee tegelijk op de lijn en kregen dan woorden, omdat we geen van twee van die lijn af wilden; óf de telephoniste zei de verbinding gaat niet door. Wilt u terugkomen?"; of je raakte abusievelijk verbonden met een Bakkerij, de Strafgevangenis, den Armenraad; of het klonk opnieuw, toe-toe-toc? Eindelijk, ein delijk, terwijl je lichaam afvretis datgeen in heftige mate produceerde wat de leidingboven-het-bad nog met geen druppel vermocht, kreeg je Informatie te hooren. Heeft de Gemeente-waterleiding een geheim nummer, Mejuffrouw-van-de-informatie?", vroeg je, naar adem happend, als een bliek op het droge. Meneer", zeide de stem, inderdaad malcontent: ik heb het bij deze warmte te druk voor grapjes. Wil u zeggen wat u belieft?" Het Nummer van de GemeenteWaterleiding, want ik heb geen druppie, niet om te scheren, niet om te...." Staat voor in de Gids, bij den Gemeente-dienst. Moet u zelf maar opzoeken. Toe-toe-toe.... Toc-toe-toe. . . ." Weg Informatie. En waar lijk ik vond nu het hoofdje Waterleidingen, en met vette letters de verstandige waar schuwing: Tot het vragen van hulp of bij klachten het hoofdkantoor op te roepen". Met de mij aangeboren hardnekkigheid, begon ik nog eens het gevecht met de Telefoon om de Waterleiding te bereiken. Nu kunt u op uw gemak beweren, dat u dit niet zou gedaan hebben, maar wanneer er verhitte debatten in den Raad zijn geweest, waarbij plechtig bezworen wordt, dat de Burgerij althans viermaal per dag, van zoo-laat tot zoo-laat, tot 26 Meter hoog geholpen zal worden, en dat je 's middags twee uur nog niets anders dan puf-puf-puf bij elk van je drie kranen vernomen hebt, dan mag men zijn toevlucht tot een noodkreet per telefoon nemen. Na in mijn pyama een half uur ge rust te hebben, vroeg ik 41533 aan. Het duurde wederom geruimen tijd eer de tele foniste en ik mekaar begrepen. Men stond er op, dat ik elk cijfer afzonderlijk zoude zeggen. Een en veertig, 533 begreep men niet. Vierhonderd vijftien, 33 nog minder. Eerst bij het langzaam lief-kinderlijk voorspellen der cijfers, een voor een, wat naar mijne ondes kundige meening niet de vlugste methode is, kwam de aansluiting. Dat wil zeggen: zij had de voortreffelijke bedoeling te komen, maar werd voortdurend gesaboteerd door het zenuw ophitsend toe-toe-toe, toe-toe-toe.... Tot 's middags half z»s kreeg ik niets anders te hooren dan Toc-toe-toe, in gesprek", De ver binding gaat niet door", Allebei ophangen !" of ie belandde midden in 'n gesprek van andere abonnees. Hen oogenbiik moest i^ zelfs als arbiter optreden tusschen een ma11 en een vrouw, die de dwaasheid beginnen elkaar vertrouwelijke verwijten per halfautomatische telefoon te doen. Kwart voor zes beluisterde ik de drie kranen. Twee zeien geduldig puf-puf-puf. De derde, van het bad, blauwig-beslagen had n enkelen, zelfs niet zwaarmoedigen traan, die niet eens de fut had omlaag te druilen. Mijn hospita, die, naar zij later zeide, bang voor mijn somber voorkomen was, had den hoogst-vrouwelijken takt messen en scharen uit mijn bereik weg te nemen, en een pistool van wijlen mijn vader aan de lade van mijn nachtkastje te ontfut selen. Om half acht, dien avond, terwijl ik niets anders hoorde dan puf-puf-puf en toe toe-toe, las ik volkomen-gecnerveerd de krant, de aanmaning van den Geneeskundigen Dienst, om matigheid te betrachten, luchtig gekleed te gaan, niet te veel verkoelende dranken te.gebruiken de aanmaning van de Gemeentelijke Waterleiding (Telefoon 41533) om niet te morsen en te plassen de aan maning van de Gemeentelijke Telefoon, om spaarzaam te zijn bij het aanvragen van gesprekken, omdat de Dienst nog niet heelemaal" in orde was, en het personeel ontzien diende te worden de waarschuwing van eArnslerdamsche Brandweer urn geenflesschenspuitwater in bakken met ijs te plaatsen den uitnemenden raad van Wethouder Vos hoe zuigelingen te behandelen. Om acht uur, ziek en wee, trachtte ik mijn huisdokter op te schellen. Toe-toe-toe. In de keuken draaide ik de kraan zoo wijd mogelijk open voor een half glaasje water. Puf-puf-puf. Toen, bij het eindeloos Toc-toe-toe en pufpuf-puf schijn ik weg te zijn geraakt. Ik herinner me alleen het ontwaken in den brancard, terwijl mijn vingers een bloc-note met een ingeluid Ingezonden Stuk aan De Dag dit laatste verontrust me nu nog: is dit het begin van seniele aftakeling? omklem den. Vandaag hersteld, meen ik de Toe-toe-toe en de puf-puf-puf's nog te hooren. HANS L u D i F i c u K. Amsterdam, 18 Juli.

De Groene Amsterdammer Historisch Archief 1877–1940

Ga naar groene.nl