Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
28 juli '23. - No. 2405
Reizen, reizen met vacantie,
Altijd ploeteren is zuur
Maar helaas, het is verkeken,
Want het reizen is te duur.
Velen hebben thuis te blijven
Door de groote spaarpotkwaal.
Zelfs een derde-klasse kaartje
Kost voor hen een kapitaal.
Even rustig buiten blazen,
Ver van de benauwde stad,
Is gedaan voor middenstanders....
In het reizen zit de klad.
Voor de pipsche Amsterdammers
Is het met de leut gedaan,
Naar<le bosschen en de heide
Kunnen ze nu niet meer gaan.
Valkenburg is onbereikbaar,
Gelderland is niet te doen,
Daarom zoeken ze yerfrissching ?
In het Rembrandtpleinplantsoen.
Vroeger zat men voor 'n riksje
In een jam-rookvleesch pension,
't Was wel sla met osselappen,
Maar men schikte zich.... 't kon.
Buiten, buiten kon men dwalen,
Voor een maand zichzelf niet zijn.
Waar men toen 'n week van leefde,
Dokt men nu al voor den trein.
Zandvoort is nog mee te maken,
Maar daar zijn de' duinen dicht.
Straks betaalt men nog belasting
Voor het lieve zeegezicht.
Velen die pedant als-of doen,
Tarten de vacantie-strop,
En ze trekken naar het Kalfje
Met een zomerhoedje op.
J. H. S P E E N II O F F
flfllltlfllllllll'l
RIJM-KRONYCK
llllltlllfllllllllllllHIIII
DE ONTVLUCHTE ZEELEEUW
EEN INTERVIEW
Zooals onze lezers waarschijnlijk uit hunne
couranten bekend zal zijn geworden heeft
onlangs een Zeeleeuw uit de Rotterdamsche
diergaarde het stoute stuk bestaan om
wij veroorlooven ons de beeldspraak zich
uit de voeten te maken.
Velen zullen zich tevergeefs moe-gepeinsd
hebben op het vraagstuk welke beweegredenen
dit dier geleid mogen hebben tot zulk een
stap". Mede ter bevrediging van hunne
gemoederen hebben wij ons op weg begeven
naar Rotterdam om in een persoonlijk
onderhoud iets meer te vernemen van den
ex-vluchteling zelf.
Wij troffen den Zeeleeuw aan -in eene zeer
opgewekte stemming. Hij was zoo vriendelijk
om ons te woord te staan met eene openhar
tigheid en hoffelijkheid, die hem aanstonds
gunstig onderscheidde van andere rijks- en
gemeenteambtenaren.
Hoe kwaamt ge op het denkbeeld te
ontvluchten....?" vroegen wij.
Tja zeide de zeeleeuw - - dat is een
heele geschiedenis. Om u de waarheid maar
ineens te zeggen....: het is de schuld van
mijn bekenden stadgenoot Broekhuys. Dat
ging zoo in zijn werk. Op een goeden dag
zit ik naast mijn bassin wat te mijmeren en
te droomen. Plotseling staan er een paar
menschen achter de tralies. Meestal let ik
niet op de menschen. Ze hebben er maar
gelijk aan dat ze hun heele wereld met ijzeren
tralies omgeven hebben. Ik vind het er een
onfrissche boel. Nu dan.... ik hoor hoe een
van die menschen zegt: Heb je wel gehoord
dat die gladde Broekhuys er van door is.... ?"
Zoo zegt de ander da's toch maar een
gladde vogel...."
Toen gingen ze verder. Tjonge dacht ik
bij mezelf als er n glad is in de wereld
dan ben ik het wel. Wat die Broekhuys kan,
dat kan ik toch zeker ook. En toen ben ik er
van door gegaan.... Daar hebt u de heele
geschiedenis...."
? Dus merkten wij op als wij u goed
begrepen hebben, dan bent u er van door
Rookt TAB A SIGAREN
't nieuwste 't fijnste
WEEKBOEK VAN 'N
AMSTERDAMMER
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
Weersta het lokken der Sirenen
aan Elbes oevers. Ik voorzie
dat 't lijdend Duitschland (nota bene !)
Ook wil gaan leiden met e-i!
Ach., vele Duitsche kringen lijden..
Hun weekl.acht trof u in de ziel
Maar denk aan anderer zoet verbeiden
of er hier niets te leiden viel!
Verkoop uw kaartje ! Alle schade
Neem ik op mij. Ge hebt verhaal !
Opdat ge niet uw hart belade
met kwalen van een filiaal*!
Ik ding hier niet naar narren-hulde,
zooals mij 't comitéverweet,
en 't honorarium (x-x gulden)
Voor deze regels geef ik breed
aan 't reisbureau dat, gansch onwetend
uw plaatsen heeft gereserveerd .
en daardoor 't onheil mee-ontketend
dat gij daar-ginder confereert !
Dat gij uw hart, dat overdadig
voor Duitschlands bitter lijden zwelt,
onwetend, argeloos en liefdadig
in dienst van 't leidend" Duitschland stelt.
MELIS STOKE
EEN JUBILEUMLIED
HERSTEL.... ! EUROPA-COMITÉ.... !
Men meldt uit Berlijn aan het HU , dat
prof Kohnstamm uit Amsterdam, voorzitter
van het Herste'l-Europa Comité", tegen het
einde dezer maand daar ter stede zal aan
komen teneinde met personen uit leidende
Duitsche kringen te confereeren over de
mogelijkheid tot samenwerking met bedoeld
comité.
Ga er niet heen.... ! Verkoop uw kaartje,
Zeg af die zachte slaapcoupé!
Dit arg'loos muisje heeft een staartje !
Herstel ! ! Europa Comité!
MiiiiitiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiiiHimiHimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiluiiiiiiiiMit
UNIE BANK
voor NEDERLAND en KOLONIE*
AMSTERDAM
en ROTTERDAM
Agentschappen in Nederland:
VGBAVENHAGE, TILBUBQ,
LEEUWARDEN. OISTEEWIJM,
DENHOUT, LOCHEM en BOBCULO.
Agentschappen in Indië:
BATAYIA, SOEBABAYA,
8EMABANG, BANDOENG, KEDAN en
WELTEVREDEN
Naar aanleiding van 't Schietgat van Melis
Stoke, waarin deze schreef over nog een
jubileumlied", verzoekt de dichter het
geheele lied te willen plaatsen, daar de lezer
door het cïteeren van enkele zinnen een ver
keerden indruk heeft gekregen. Hier volgt
het vers :
HOLLAND WAAKT!
Er was een tijd dat 't Spaansche juk
Met ruw geweld op Neêrland drukte,
En dat wij in ons ongeluk,
Voor Spaansche tyrannie maar bukten,
Toen was 't Oranje die, vol moed,
Zich bij zijn volk wou scharen,
En die toen gaf zijn goed en bloed, \
Om Holland voor een ramp te sparen, ?
En daarom dierbaar Nederland
Wil toch die liefde nooit vergeten,
Oranje blijve U 't schoonste pand
Laat spreken ja nu uw geweten !
Tooi u dan met Oranjekleur,
Dus niet uw plicht verzaken
En stel U zelven niet te leur, \
Blijf immer voor uw vrijheid waken. J
Wees dus niet bang, want 't wakend oog
Van Hem, die U van ouds af minde,
En waarin gii U nooit bedroogt,
Zal altijd voor U hulpe vinden;
Voor God, Oranje, zij onze leus,
Dat willen wij nog steeds gedenken,
Ons blijft ook nu maar eene keus ^
Dat God U den zegen moog' schenken, |
bis.
bis.
bis.
CADILLAC
Hit Mtairstiik tor Autolichnitk
K. LAMQëWggR. UTRECHT
Ze voerden den internationalen theestrijd:
de negen bittervrinden. Eén dronk er nog
maar 'n bocrel; de anderen thee. Toch noem
den ze uit gewoonte hun samenzijn bitteren
en hun aloude hoektafel débittertafel.
Als ik wat te zeggen had," zei Manus, die
vroeger in de bittertijden nog opgewonden
Maan werd genoemd, dan zou ik die drie
honderd millioen voor ons vlootje wel weten
op te pikken".
De acht theelieden trokken aan hunne
broekspijpen, waren zuinig op hun asch en
speelden met hun lepeltjes. Ze hadden geen
lust in anti-militairistische praatjes bij leege
theekopjes. Ze waren zelfs te hangerig en te
lui om niets te doen.
Kijk er 's hier.... die drie honderd mil
lioen halen we niet uit de schatkist, maar
die brengen we door vrijwillige bijdragen bij
elkaar. We maken er een onderons-vlootje
van. Iedereen die wat aan Indiëverdient,
past bij. De tabakkers, oliemannen, theepluk
kers, reeders, katoenspinners en het verdere
drie vierde deel van ons volkje betalen de on
kosten. Zij hebben belang bij Indiëen het n
vierde deel, dat geen cent er van opstrijkt,
geeft niets. Snappen jullie dat? Is 't'goed ge
zien of niet?"
Manus nam zijn derde, en graag.
De acht bleven bij hun eerste, want een
tweede, derde of vierde kopje gaat niet. Ze
keken Manus aan of ze hem niet kenden, zoo
onaandoenlijk waren ze al geworden.
Iedereen, die niet meedokt, krijgt dan ook
niets van de winst. Voor wat hoort wat. De
heele S. D. A. P. valt er buiten. Die wil geen
vloot en moet dus de partijgenooten verbie
den voor Indiëte werken. De arbeiders en
kantoorlui van Stork b. v. b. die geen vloot
willen, mogei> dus niets verdienen met het
maken van rietsuiker-molens. De duizenden
katoen-wevers in Twente en elders mogen
geen lapje goed maken voor kolonieën die ze
niet willen hebben. De arbeiders op
scheepsbouwwerven mogen voor de Oost geen schepen
helpen bouwen, want ze hebben maling aan
een vloot. Sigarenmakers mogen geen
Sumatra-tabak verwerken. Bootwerkers mogen
geen rijst, tin, koffie, thee, tabak en dozijnen
andere koopwaren meer lossen. Solidair moe
ten ze zijn.... geen vloot: geen verdiensten.
Arbeiders, beambten en directeuren in en van
conservefabrieken, bierbrouwerijen, marga
rine-fabrieken enz. die niet over de brug ko
men voor een vloot, die in Indiëhun boter
ham moet verdedigen, moeten om hun grond
beginsel staken. Snappen jullie dat?"
De acht deden dit.
Geen vloot," vervolgde Manus geestdriftig,
geen im- en export, geen scheepvaart, niets
meer. Dat wil zeggen : voor de lui die niet mee
doen. Alleen de drie honderd-millioeners
zitten aan het laatje".
De negen vrienden zwegen.
Zonder het te weten, dronken ze het rondje
dat Manus gegeven had leeg en deden acht
andere volgen.
Aan vrijwillige bijdragen voor de vloot
teekenden ze voor negen gulden en zonden
die aan den Minister van financiën voor
aankoop van 'n pot grijze verf voor onderhoud
der onderzeeërs.
Als drie millioen Nederlanders, die hoofd
zakelijk van Indiëleven, ieder een pop geven,
is de vloot een heel eind op weg.
Niemand wordt gedwongen mee te betalen.
Iedereen die tegen de Vloot is, moet dan
ook eerlijk zijn en met een minachtend gebaar
't vertikken om iets te verdienen aan levering
van de honderde artikelen die Indiëvan ons
betrekt.
J. H. S p F. r; N H o F F
iiiiitiiiiiitiii tut miiiiiimiiimiiiiiiiimiimiiiiii HUM iiiiiniiiiiiiiiiiiii IMMMIII
gegaan om geen andere reden dan...."
Ho., ho.. lachte de zeeleeuw fijntjes
dat zegt U.... !"
En u ?"
De zeeleeuw keek ons doordringend aan,
terwijl hij, met nadruk op iederen letter
greep zeide:
Broekhuys is er achteraf heelemaal niet
van door geweest.... Maar er is een andere
financier tusschen uit getrokken "
Wij verbleekten, zeggend: ???????
De zeeleeuw maakte een vinnig manuaal,
en brulde:
De Geer...."
Tja.... !" merkten wij op.
Feitelijk aldus de zeeleeuw heb ik
in het vertrek van den heer de Geer nog een
gereeder aanleiding gevonden tot mijn vlucht.
Ik vond dat een miserabele geschiedenis.
Ik doe zooals u weet -- in het algemeen
weinig of niet aan politiek, hoewel ik als
leeuw zijnde natuurlijk vaak brul en een
grooten muil opzet. Maar er zijn grenzen,
en als je zoo glad bent als ik, dan kun je niets
op je laten zitten. Ik acht mij al jaren lang
veronachtzaamd. Dit is geen persoonlijke
quaestie en doet wel degelijk terzake. Luister
maar eens. Het Nedt'rlandsche volk heeft het
altijd druk over zijn Leeuw. Dat is een
landleeuw en ik ben een zeeleeuw, maar het blijft
in de parentage. Trouwens, de Zeeuwsche
Leeuw worstelt net zooals ik in de golven.
Nou is het altijd de landleeuw-voor en de
land-leeuw na. Voor een zeevarend volk is
dat opzichzelf al iets belachelijks. De
Nederlandsche Leeuw hoorde een zeeleeuw te zijn.
Enfin.... tenslotte zijn de inenschen in
gaan zien dat ze er oen zeeleeuw van moesten
maken, en daarvoor hebben ze de vlootwet
ingediend. Ik wreef in mijn vinnen. Nou -/.al
het goed gaan, dacht ik.. Maar die vreugde
was helaas van korten duur. ik merkte, dat
er inenschen waren, die het goedkooper
vonden om den landleeuw zijn nagels af te
knippen. Al mijn hoop was toen gevestigd
op de vlootcommissie. Pats.... weg hoop....
Hoe graag ze ook een zeeleeuw wilden hebben
....de kosten bleken te hoog.. Dan moest
het maar op andere dingen uitgespaard worden.
Het heele Nederlandsche Volk moest jaren
kromliggen en zuchten voor zijn zeeleeuw.
Nog best, dacht ik goeiig alszed'rdat
voor over hebben.
Maar wat blijkt nu.... ? Ze willen een zee
leeuw hebben en aan den anderen kant laten
ze d'r ouden landleeuw verhongeren en
afvloeien. Toen kreeg ik er den schrik van
beet En toen de Geer er van tusschen
ging, toen dacht ik zoo bij mezelf: ... .Neem
jij nou ook maar meteen de kans waar,
en ga d'r ook maar van door. En zoo ben ik
dan weggezwommen zooals u weet. Totdat
ze me weer hebben opgepakt "
De zeeleeuw zweeg.
Als we u dus goed begrepen hebben zeiden
wij dan was uw vlucht feitelijk niet anders
dan een protest tegen het aftreden van den
minister van financiën....?"
Juist knikte de zeeleeuw in wezen
was het dat. Je wil als zeeleeuw weten waar
je aan toe bent. Dat geschipper en gelaveer
met die vloot draait je zeeleetiwenhart in je
lijf om. Het zijn manoeuvres waar de Raad
voor de Scheepvaart zelfs niet uit wijs zou
worden. Ik kan mijn traan niet houden als
ik het aanzie. Daar ben je een leeuw voor. ..."
En hoe is uw uitstapje u overigens beval
len....?" ?
Ellendig. Ik beu blij dat ik terug ben en de
heele wereld weer veilig achter de tralies weet.
Daar hooren ze. In vergelijking met den
landleeuw heb ik het nog tamelijk goed hier
... .Tenminste als ze ook niet mijn bassin
langzaani-aan gaan laten afvloeien....!"
Kunt u het nogal vinden met den h t-c r
Westerveld ?"
De zeeleeeuw glimlachte witjes.
In zooverre is er overeenkomst tusschen
ons --?- zuchtte hij dat men van geen van
ons beiden precies kan zeggen of men er vleesch
of visch aan heeft. Toen hij er onlangs de
posterijen en allegestyleerde postzegel-leeuwen
aan gaf, dacht ik zoo bij me-zelf: daar zal je
h 11 hebben.... hij steekt van wal.... ze
hebben hem zijn zeeleeuw beloofd. Maar nou
ben ik zoo zeker niet meer. Ik begitl. . . . ha
....de uitdrukking zal u van mij zonderling
lijken.... ik begin nattigheid te voelen."
IJe zeeleeuw schudde, als om dit laatste te
bevestigen, energiek met zijn hoofd, zoodat de
droppels links en rechts vlogen.
Overigens zeide hij had mijn tocht
nog een ander doel. Ik wil burgemeester
van Rotterdam worden.... Een zeeleeuw
.... dat lijkt me nu net wat Rotterdam
noodig heeft voor zijn ontwikkeling als eerste
havenstad van ons land. ..."
Jawel zeiden wij dat is nu allemaal
mooi gezegd.... maar bent u dan wel
Vrijzinnig Democraat. . . . ?"
Inderdaad ben ik een kennis van den heer
Limburg?antwoordde de zeeleeuw fier
-En als u mij goed aankijkt d.'tn zult u een
zekere farnilliegelijkenis tusschen ons ontdek
ken. ..."
Onze gelijkenis is overigens zóó sterk,
dat massa's menschen gilden van angst toen
ik uit het water werd opgehaald...."
't is Limburg!".... riepen ze.
Hij Is verzopen vóór hij wa'er gezien
heeft!"
Waarachtig.... het is waar. U lijkt op
elkaar.... Dat korte, gedrongen lichaam..
..Die stekelige snorren ter weerszijden....
Die geheele bouw die er als toe bestemd
schijnt (im gladjes de golven te klieven,
waarbij een speklaag beschermt tegen al
te groote temperatuurwisselingen.... Maar
Vrijzinnig Democraat....! Als u nu nog
Christelijk Historisch was.... of desnoods
anti-revolutionair
Pardon.... wierp de zeeleeuw tegen
al heeft Amsterdam dan ook evenals
ik De Vlugt" genomen.... Als we het
allebei allemaal van tevoren geweten hadden,
dan hadden we het misschien nooit gedaan
.... Neen-neen .... zoo'n klein, vet, mollig en
aangenaam Vrijzinnig Democraatje, dat is
juist iets voor hier. Dat is hier in zijn element.
Bovendien ben ik als dikhuidig dier buiten
gewoon geschikt als raadsvoorzitter. Ik laat
geregeld mijn tanden zien, ik ben zooals ik
u al zei vinnig en glad...."
En hebt ge uw plannen thans opge
geven...?"
Toen ik hoorde dat De Geer vrij was ben
ik er óp uitgegaan.... U weet het resultaat.
Ze schijnen me niet te lusten.... En hier
heb ik het feitelijk ook veel rustiger....
Brrrrr.... die modder waarin ze mij hebben
laten wroeten.... daar bij dat kanaal
waarin al het vuil van de stad drijft en bij
elkaar komt... . Om u de waarheid te zeggen
.... dat was een voorproefje van het burge
meesterschap dat mij van mijn ambities
beroofd heeft...."
En denkt u nog verdere onf
vluchtingspogingen te wagen .... ?"
De zeeleeuw haalde zijn schouders op:
Ik weet het nog niet.... Dat zal van de
behandeling van de Vlootwet afhangen....
Als ze me volkomen negeeren, dan zal ik
nog wel eens van mij laten hooren.... Het
Nederlandsche Volk moet er van tijd tot tijd
aan-herinnerd worden dat het water zijn ele
ment is, en de zeeleeuw zijn symbool....
Apropos. ... als u eens aan me denkeu wilt
voor eventueele nieuwe postzegels als die
leelijke nieuwe dingen zijn afgeschaft.....?"
Wij beloofden het en drukten de vin, die
de zeeleeuw ons ten afscheid reikte, alvorens
hij brieschend onder dook.... misschien
ook proestend van het lachen dat hij ons
zoo beduusd achterliet ^..
MELIS STOKE
Typ. Amst. Boek- en Steenürukkerij, voorheen Elleiman, Harms & Co.