Historisch Archief 1877-1940
28 juli '23. - No. 2405
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
DE DELI MAATSCHAPPIJ IN
HET AFGELOOPEN JAAR
Men was er reeds op voorbereid, dat de
.financieele uitkomsten van de Deli Maat
schappij over het op 31 October 1922
geeindigde boekjaar niet fraai zouden zijn,
daar de prijzen welke bij de realiseering van
oogst 1921 in den loop van 1922 bedongen
konden worden, vrij belangrijk beneden die
van de beide voorafgaande jaren waren ge
bleven. Hoewel ook de kostprijs was terug
gegaan, zoo was deze vermindering toch niet
van zulk een omvang, dat daarmede de achter
uitgang van den opbrengstprijs werd goed
gemaakt. Het bestuur der Maatschappij had
een en ander evenwel blijkbaar reeds het
vorige jaar zien aankomen, zoodat uit de
winst over het boekjaar 1920/21 een bedrag
van circa anderhalf millioen gulden op nieuwe
rekening was overgebracht, ten einde aldus
de beschikking te hebben over een extra
reserve voor eventueel in het boekjaar
1921/22 te lijden verliezen.
Inderdaad zijn in het afgeloopen boekjaar
verliezen geleden en wel door 11 van de 22
eigen tabaksondernemingen. Deze verliezen
bleven slechts weinig beneden twee millioen
gulden, zoodat deze nog niet eens door het op
nieuwe rekening overgebrachte saldo werden
gedekt. Daartegenover staat, dat de 11 andere
tabaksondernemingen een winst van ruim
?2.4 millioen opleverden.
In totaal hebben de tabaksondernemingen
een winst opgeleverd van / 432.000. In ver
houding tot de uitgebreidheid van den oogst
(ruim 48.000 pakken) is deze winst ongetwij
feld niet groot te noemen en ook ten opzichte
van het kapitaal en de reserves (te zamen
niet veel beneden / 47 millioen blijvend) is
genoemd winstcijfer der tabaksondernemin
gen uiterst matig. In het voorafgaande boek
jaar werd trouwens nog een winst van circa
3 3/4 millioen gulden door deze ondernemingen
verkregen.
Nu beschikt de Deli-Maatschappij nog over
verschillende andere inkomsten buiten de
winst, welke de tabaksondernemingen afwer
pen, al blijft dit deel der revenuen, zooals
voor de hand ligt, nog steeds het pièce de
résistance". Zoo lieten de consignaties een
winst van / 235.000 en de interest-rekening
een batig saldo van ongeveer /l95.000.
Hierbij komt dan nog voor het boekjaar
1921/22 een bedrag van nog niet / 33.000
als winst op vorige tabaksoogsten, terwijl de
realiseering der rubberoogsten een minimaal
overschot liet, dat gerust buiten beschouwing
kan blijven. Toch is het een bevredigend ver
schijnsel, dat de rubberbelangen der Deli
Maatschappij dezen keer geen verlies ople
verden, zooals in 1920/21 nog het geval was,
toen .uit dien hoofde een verlies van ruim
twee ton te boeken viel.
In totaal bedroeg de bruto-winst over
1921/22 aldus nog geen negen ton, tegen
bijna / 5^ millioen in het voorafgaande boek
jaar. Aan onkosten, tantièmes in Indiëen
verliezen op effecten moet hiervan ruim zeven
ton in mindering worden gebracht, zoodat
per saldo een netto-winst van ?187.400
resteert, waaruit dus geen didviend uitge
keerd had kunnen worden. Dank zij den
reeds eerder vermelden maatregel om een
deel der winst over het boekjaar 1920/21
voor 1921/22 te reserveeren, kon na verster
king der reserve tegen concessies met / 254.000
en terzijdestelling van een bedrag voor belas
tingen een dividend van 5pCt. op de
aandeelen worden uitgekeerd, waarna ruim een ton
op nieuwe rekening werd overgebracht. Ter
vergelijking diene, dat over het voorafgaande
boekjaar een uitkeering van 10 pCt. kon plaats
hebben, ondanks het groote bedrag, dat toen
voor het volgende jaar gereserveerd werd.
De gemiddelde opbrengst van oogst 1921
n.l. ?2.10 tegen ?2.75 voor oogst 1920 en
?3.64 voor oogst 1919 (alles per half K-G.)
moet in verhouding tot den kostprijs laag ge
noemd worden. Op zich zelf genomen is deze
opbrengstprijs echter zoo laag niet, want
vóór oogst 1919 werd alleen oogst 1915 tot
een prijs hooger dan ? 2.?per half K-G- (de
juiste opbrengst was 201.96 cent) van de hand
gedaan. Zelfs bedroeg het gemiddelde herhaal
delijk minder dan ? 1.?per half K.G. (o.a.
nog voor oogst 1914). Zoo onbevredigend
was de Opbrengst van1 oogst 1921 nog niet,
vooral wanneer men hierbij bedenkt, dat zeer
uitgestrekte gebieden, die voorheen in ruime
mate als kooper van Sumatra-tabak optraden,
thans ten gevolge van de enorme verminde
ring hunner koopkracht gedwongen waren
uit de markt te blijven. Gelukkig werd dan
ook in de vraag van Amerika en van de
Europeesche landen, die evenals wij in mindere
mate van den oorlog geleden hebben, een te
genhanger gevonden voor het wegvallen van
belangrijke koopers als boven bedoeld.
Zooals bekend is de Deli Maatschappij in iet
bezit van hét geheele kapitaal der tabakmaat
schappijen Rimboen en Amsterdam Langkat
en van de helft van het kapitaal der Maat
schappij Oostkust"'. De financieele uitkom
sten dezer vennootschappen waren niet van
dien aard, dat deze een uitkeering toelieten,
zoodat de Deli-Maatschappij van dit bezit
geen dividend genoot. De geringe opbrengst
welke de maatschappijen Rimboen en Oost
kust voor haar product verkregen, maken
het meer dan waarschijnlijk, dat deze onder
nemingen met niet onaanzienlijk verlies moe
ten hebben gewerkt in 1922. Hieraan kan
worden toegevoegd, dat de in het vorige
jaar voor de Oostkust" verkochte oogst de
laatste, was, welke nog door de Rotterdam
Deli Mij. (wier ondernemingen in de Oost
kust" werden ingebracht) was geplant. Uit
meer dan n oogpunt bezien leverde de oogst
van laatstgenoemde onderneming teleurstelling
op. Thans is echter een in menig opzicht ver
edeld product verkregen, zoodat reden be
staat in de toekomst van de Cultuur Maat
schappij De Oostkust" vertrouwen te blijven
stellen. Van oogst 1922 dezer Mij. is thans
trouwens reeds 3/4 verkocht tot den gemid
delden prijs van ? 1.64 per half K.G., hetgeen
reeds een belangrijke verbetering ten opzichte
van de resultaten van het vorige jaar
beteekent, toen de Oostkust" slechts ?0.96 per
half K-G. kon bedingen.
Intusschen heeft het bestuur der Deli Mij.
het wenschelijk geacht verschillende reserves
tegen de boekwaarde van diverse activa te
scheppen, waartoe zij gemakkelijk in staat was,
daar zij nog steeds de beschikking had over
een agio-reserve van meer dan ? 11 millioen.
Allereerst dan werd een reserve in het leven
geroepen tegen concessies en wel ter hoogte
van het volle bedrag ad ?3.361.000, waarvoor
deze op de balans voorkomen, zoodat deze feite
lijk nog slechts pro memorie te boek staan.
Hierbij dient te worden opgemerkt dat de
boekwaarde in het afgeloopen jaar met ruim
? l millioen is toegenomen in verband met de
overname van drie ondernemingen der
Senernbah, welke deze voorheen van de Medan
Tabak Mij. had overgenomen. De Deli Mij.
kocht deze ondernemingen voor ? 1.334.000
harer aandeelen, waardoor haar uitstaand
kapitaal tot ?25.654.000 steeg.
Tegen de rubberbelangen der Deli Mij.
werd een reserve van ? 2. millioen geschapen.
Deze belangen bestaan uit drie rubber-onder
nemingen, die te boek staan voor /7| mil
lioen. Bovendien is de Deli Mij. nog voor
circa 7 ton bij andere, niet genoemde cultures
geïnteresseerd. Verder werd een reserve van
/ 2.000.000 gevormd tegen het belang, dat de
maatschappij bij andere ondernemingen heeft.
Deze belangen bestaan uit de aandeelen
Rimboen Tabak Mij. (f923.573), Amsterdam
Langkat (?2.040.000) en Oostkust (? 6.000.000).
Voorts bezit de Deli Mij. aandeelen
WaterJAC. URLUS
HAVANA l» Ct. SIGAAR bij
HATTINKUo?IeÉraniitpl.ynistelstr,
DE BANGERD
Teekening voor de Amsterdammer" door George van Raemdonck
leiding Mij. Ajer Beresih, die voor ? l op de
balans voorkomen. Tegen inventaris tabaks
ondernemingen bestond reeds een reserve van
?3.000.000. De statutaire reserve bedraagt
bovendien ? 9.825.000, terwijl er nog een
assurantiereserve van ongeveer 9 ton aan
wezig is.
Het is de Deli Mij. het vorige jaar gelukt
haar kostprijs voor tabak belangrijk te ver
lagen, zoodat deze op circa ? 1.70 per half K-G.
kan gesteld worden tegen ? 2.?in het vorige
jaar. Waar thans reeds 5/e van oogst 1922
(groot 61.500 pakken) gerealiseerd is tot
gemiddeld ?3.19 per half K.G., zoo mag men
voor het loopende boekjaar gunstige ver
wachtingen koesteren, te meer, waar de
Amsterdam Langkat en de Rimboen ook reeds
zeer bevredigende gemiddelde prijzen konden
bedingen. Neemt men bovendien nog in
aanmerking, dat de rubberproductie der Deli
Mij. geleidelijk in beteekenis toeneemt en dat
de kostprijs der rubberproductie zich evenals
die van den tabaksoogst in dalende richting
ontwikkelt, dan bestaat inderdaad goede
kans, dat ook deze cultuur in eenigszins be
langrijke mate voortaan tot de winsten der
Deli Maatschappij zal gaan bijdragen.
Het spreekt ten slotte van zelf, dat ook de
Deli Maatschappij er veel belang bij heeft,
dat door het Nederlandsch-Indische Gouver
nement een zoodanige sociale en fiscale poli
tiek gevolgd wordt, dat de ontwikkeling der
groote cultuur-bedrijven in onze koloniën
niet belemmerd of onmogelijk gemaakt,
maar veeleer bevorderd en in de hand gewerkt
wordt. Van veel gewicht is hiertoe, dat de
poenale sanctie gehandhaafd blijft en de be
lastingen geen al te zwaren druk op de onder
nemingen leggen.
PAUL SABEL
DE SCHRIK DER MEINEEDIGEN
BOCCA DELLA VERITA. . . .
In het aangezicht der ruïnen van Forum
Romanum en Palatinus waren wij een beetje
opgeschroefd en onwaar tegen elkaar geweest.
Wij durfden elkander toch niet bekennen,
dat de drie honderd apathische poezen van
het Forum Trajanum, luierend, bespiegelend,
vermenigvuldigend en stervend binnen die
omrasterde klassieke ruimte, werkelijker waren
dan die tot bezienswaardigheden afgezakte
bouwresten, waar wij onder het brandende
Romeinsche zonnetje opgeklauterd en
afgeklauterd waren alles onder voorlichting
van St.. Baedeker, die ook de schutspatroon
is der kudden r>oorngebrilde misses, die per .
dag haar dertig bladzijdjes Baedeker knappen
en in de verbindingsgang tusschen het paleis
van Tiberius en het Domus Liviae nog voor
zichtig snuiven naar parfum van verjaarde
hartstochten. Wij hadden dapper klassiek
gedaan, maar het gehuifchel was toch ondra
gelijk geworden. Want om de afgeknaagde,
grasomwoekerdc overblijfselen van een ver
leden, breeder bij geschiedenisboek en Bae
deker omschreven, gloeide de stad die ons
onweerstaanbaar aantrok de stad met de
gesloten huizen, de drukke straten, de koele
Barokkerkjes, de heldhaftige fascisten en
getailleerde luitenants, de moeielijk uit
elkaar te houden zedige en onzedige
signorina's, de wijnkarretjes en de café's met de
verrukkelijke ijsdranken. Wij zakten af naar
den Tiberoever en zochten nog even verkoeling
achter het vieze deurmatrasje van een klein
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHim
miiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiii
K TWDiïSOE BUK
Amstirdaa, Rotterdam, 's-8ravinliago, Dordrecht, Utrecht, Zaandam,
Besterf kapitaal f 35.500.000.?Reserve»: circa f !2000.000.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BLIJDENSTEINSCo., 55-56 Threadneedlestreet London B.C.
B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede.
LEDEBOER & Co., Almelo.
Rekening-Courant met Rentevergoeding.
In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Bultenl., Vreemde Munt, Coupons.
Incasseerlng op Binnen- en Buitenland.
Rembourscredieten.
In- en Verkoop Effecten.
Bewaring van Waarden. Safe Deposft».
Verzekering tegen verlies bl] uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credleten aan Handelaren en Industrieelen bij hare afdeellng
CREDIETVEREEN1GING, tenzij tegen borgstelling, credlethypotheek
?f andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S
Direct opvorderbaar ___ ____ ji/,%
Tien dagen opzegging __ i3/4j|
Een maand vast , . l op nader overeen te komen
Een maand opzegging / voorwaarden.
Drie maanden opzegging. . . 3 % l Vanaf den dag der
opZes maanden . . . 3J | zegging wordt i %
Een Jaar . . , 4 j minder rente vergoed
Voor andera termijnen, zoomede voor grootere bedragen
volgens overeenkomst.
IIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIMMMMIIIIIIIIIIIUIIIIIIII IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIHIIIMIIIIIII Illl l lllmllllllllll lulllflllulmllllll
ONTVANG- i BSTAALKAS
liiflii Doilimlrul 20-22, liilinlm
Renteverg. voor gelden a deposito
met l dag opzegging lf$ pCt.
Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging 1% pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
8AFS BEP08IT INSSCHTLN
geopeid t
opWerkd.v.8'V.v.m.tot4VsUurn.m.
op Zaterdagen en
Beursvacantledagen des morgens v. 83/4 tot 12 uur.
Loketten van ?2.50 per maand
(? 10.?per Jaar) en hooger te huur
voor bij de Directie bekende of
geïntroduceerde personen.
HYPOTttEEKBrtNK
. 4B2.
Assurantiekantoor
J, Heroi. Schroder.
De Automoiiielpolis
vande?EXCE§8"
geeft Volledige
dekking btf alle
gevallen van schade.
Heerengracht 124/128
Amsterdam. Tel. 40329
Voor geen geld van de wereld zou ik in zoo'n ding durven"
IIIIIIMIIIIIIII IHIII llllflllllllllllllimllll Illlllllllllllllll II Illllllllll III IIIMIIH
Wij zagen elkander aan en streken eens
weifelend langs den gladden marnieren mond,
die onder de leugens der brave Romeinen
zoo afgerond en versleten was. Als die steenen
kaken zich waarachtig eens sloten bij elke
valsche getuigenis....
Tiens, het leven zou minder bewogen, maar
misschien saai en ondragelijk zijn, wanneer
de twijfel aldus werd weggenomen en men
op elke vriendenhand de lidteekens van de
Bocca della Verita zou herkennen.
Bij het weggaan scheen de bocca della
verita spraakvermogen gekregen te hebben
en zei bij monde van den in zijn
fooienverlangcn bedrogen koster, woorden van waarheid
omtrent enkele menschelijke eigenschappen,
die door hem, tijdens ons kort oponthoud in
Rotel Duin en Daal" BtS»»?
Centrail verwarmd. Vaiia waschtafelt, koud- in warm-water
kerkje, waar al spoedig de geprikkeldheid
verdween en de ongelijkvormigheid der antieke
zuiltjes die de houten zoldering schraagden,
de ongezonde en bijna gestorven interesse in
Baedeker weer oprakelde. Die plichtmatig
en zonder enthüsiastne vertelde dat alles
vorzüglich restauriert" was en als geheel
Santa Maria in Cosmcdin" heette. Toen ont
dekten wij in het halfduistere portaaltjc een
ingemetselden gepolijsten steen, die in het
midden een opening had, eenige overeenkomst
vcrtoonend met een geeuwenden mond. La
bocca della Verita", zei nu het oude kosteiije,
dat naderbij kwam en in de trekken om zijn
eigen onwaarachtigen mond meer belustheid
op fooien verried dan wel goed was voor zijn
zaligheid of in overeenstemming met de koele,
heilige ruimte achter het matrasje. In die
opening van den steen ? staken de oude
Romeinen hun rechterhand wanneer zij een
eed aflegden en de legende knoopt er aan
vast dat die mond toekiapte, wanneer de
eedafleggende Romein zich in zijn eed vergiste.
Aldus sprak het oude kostertje, dat zijn handen
intusschen veilig op den rug hield.
zijn kerkje, bij ons ontdekt waren.
te" *
L U G E R
TABAK
nog altijd de beste.
Gestort Kapitaal f 80,000,000.?.
Statutaire Reserve f 19,769,180.?.
Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?.
Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 'i-GRAVENHAGE.
Veitlgingen In NEDERLANDSCH-INDIÊ, STRAITS-SETTLEMENTS,
BRITSCH-IND1E, CHINA en JAPAN.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten.
Inoasseeringen en Finanoieeringen. Schriftelijke en Telegrafische
Oredieten.?Reisoredietbrieven. Deposito's
Bekeningen-Oourant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken
Maatschappij voor Hypothecair Cradiet in Nederland
Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000.
Uitstaande Leeningen. . 19.535.900.
Pandbrieven. 18.889.600.
Reserves . 1.197.720.
Hoofdkantoor: te 's-O RAVENHAGE, NASSAULAAN 23.
Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15.
De Maatschappij stelt beschikbaar:
4J% en 5% PtUlIIEYEI TEtEI IEUISKOEÏS In itukksa m ( 1.000.-,
f 500.- ei i 100-, HET KEIPUCHTE JUIIIIKSGHE UITLOTIH, i»»mende 1023.
Dl DlnctltKMr. D. VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU8BEN CATE
5% I
Levensverzekering Maatschappij
flrribem
Bijkantoren te Weltevreden en te Medan.
Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden.
tegen
98 pCt.
plich^e jaaptijKsche,.
vier> pet.
DE AMSTERDAMMER
Weekblad voor Nederland
kost slechts f 1O,?per jaar
Opgericht In 1864
«olteekend MiatechippelijK Kapitaal 15.000.006
Verstrekt geld op eerste hypo
theek. Voor inl. wende men zich tot
het kantoor der Bank, Ged.
Bierhayen 25 te R'dam of tot hare Agenten
in de hoofdplaatsen des Rijks.
De Dir.Mr.W.v.RossuM.Mr.TH.
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK.
Utrechtsche Hypotheekbank
UTRECHT
Paudbrlavon pi. m. t 36.5OO.OOO.?.
De Bank stelt beschikbaar:
5y2 pCt. Pandbrieven a 100' 2 pCt.
In stukken van ftOOO.-, f5OO.- en f WO.-,
met verplichte uitloting a pari in 25 jaren
De Directie:
Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG.
INCASSO-BANK
Amsterdam Rotterdam Almelo Arnhem Delft Dordrecht
Eindhoven Enschedé's-Gravenhage Groningen
's-Hertogenbosch Hilversum Leeuwarden Maastricht Nijkerk
Tilburg?Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede?Zaandam
Volgestort Kapitaal f 2S.OOO.OOO.~~
f 5.6lt«7OQ.~
II Vreemd Bankpapier
II Cheques
II Buitenl. Wissels
Effectenorders
Coupons
Prolongaties
te ROTTERDAM
Directie:
Kl. H. H.C. CA8TEN11JK CB
I. MOSSELMAN
De Bankgeeft onder controle
van het Algemeen Admini
stratie- en Trustkantoot
5% Pandbr. tegen 95%.
De Hollandsche Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70
De Bank verstrekt gelden tot
elk bedrag met een minimum van
f 1000.?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, met in
pandgeving eener polis van levensver
zekering van gelijk bedrag, en
verkoopt 6% schuldbrieven in
stuki ken van ? 1000.?, ? 500.?en
i ? 100.?tegen den koers van 99%.
Illustratiedruk-papier van de Fitma C. G. A. CQRVEY, Keizersgracht 585, Amsterdam, Tel. 41202 en 40555