f* Aug. 23. - No. 2406 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND N.V. PAERELS Meublleering-MIJ. AMSTERDAM COMPLETE MEUBILEERING BETIMMERINGEN Rokin 128- Tel. 44541 Corsetière Keizersgracht 772 te A'dam. TEL. 41751 Ateliers voor Reparatiën. In dan Haag alken Vrijdag Hotel Central. De Koninklijke Nederlandsche Kunstvuurwerk en Illuminatiefabriek A J. KAT v h JOHN. LOEFF LEIDEN - TEL. 1110 Is DE fabriek, welke de schitterendste vuurwerken met de laatste en grootste nieuwheden levert. Zeesignalen voor de scheepvaart in diverse soorten. Leveranciers der Holland-Amerika-Lijn, Kon. Lloyd, Stoomboot Mij. enz. enz. Klein vuurwerk voor grossiers en winkeliers en voor Export. Grootste inrichting op dit gebied in Nederland. VRAAGT ONZE PRIJZEN OMNIBUSSEN Het 2 tons WHITE chassis: l loopt GERUISCHLOOS veert SCHITTEREND weegt slechts 1865 K.C. heeft EEN WERELDREPUTATIE stuurt GEMAKKELIJK l en is H KT omnibuschassis Bussen en Chassis voorradig. N.V. Gebrs. NEFKENS' Automobiel Maatschappij AMSTERDAM Tel. 22507 Einstein en het Heelal door CHARLES NORDMANN, in de Holl. bewerking van Dr. S. L. VAN OSS, brengt U zonder wiskundige formules een juist begrip bij van de relativiteitstheorie en van haar geweldige beteekenis voor de moderne natuurwetenschap. Eeri mooi en enthousiast geschreven boek". N. R. Ct. 11-4-23 Een glasheldere, boeiende, synthetische behandeling van het onder werp " Propria Cures. Niemand heeft helderder uiteengezet wat voor leeken bevattelijk is in de relativiteitsleer dan Charles Nordmann." Haagsche Pust. Prijs f 3.75; gebonden f 4.50 In lederen boekhandel en bij de uitgeef ster: N.V. Uitg.-Mij. v/h P. M. WINK, Zalt-Bommel POSTREKENING 6737 TE KOOP voor eene soliede geldbelegging onder architectuur gebouwde perceelen, bevattende: Kamer, Suite, Vestibule, Gang, W.C., Keuken. Boven: 3 Slaapkamers. Voor- en Achtertuin. Prfös f 6OOO.?. Hypotheek voorr. te bevragen by G. KAMMING A, Raadhaisplein 2, Schoten. Hotel BIRKHOVEI" bij SOESTDIJK en AMERSFOORT Na 11 Augustus eenige kamers vrij. Pensionprijs f 5.-. M. L. JORRITS MA voorheen Hotel Keizer Karel, Nijmegen. De Reis naar en van Zwitserland maakt men het rustigste en gemak kelijkste met de Speciale Dag-Treinen van het Intern. Verkeersbureau. Ieder een besproken plaats. Onderweg mogen geen reizigers instappen. VERTREK VAN AMSTERDAM ELKEN VRIJDAGMORGEN BASEL ZATERDAGMORGEN. Voor juiste inlichtingen wende men zich uitsluitend tot ons Bureau, het I.V.B., Amst., Kalverstr.168. Den Haag, Noordeinde 31. Basel, Hotel Jura. GEZELSCHAPSREIZEN NAAR ZWITSERLAND. Vraagt prospectus HET ZAL VEUEN INTERESSEEREN, TE VERNEMEN, DAT WIJ WEDEROM ONTVANGEN HEBBEN ONZE BEKENDE RUNDLEEREN CLUBFAUTEUILS PRIMA STOFFEERING EN AFWERKING MODEL .CLUB" 105.MODEL EASY" l 89.50 DE BIJENKORF AMSTERDAM Motor- on Zeiljachten TE KOOP, In diverse grootten en prijzen. Lijst van In commissie staande vaattulgen gratis en franco toegezonden. BlNOHAn * LUGT AFD. JACHT AGENTUUR Slopersvest 1 Rotterdam DE BEKEERING VAN DEN PATRIARCH TICHON Verleden jaar is het hoofd der Russischorthodoxe kerk, de Patriarch Tichon, door de sovietregeering in staat van beschuldiging ge steld wegens medeplichtigheid aan Denikine's, Koltchak's en WrangePs pogingen tot omver werping van den staat. Dezer dagen heeft dit geruchtmakend proces een ontknooping gevonden. Tichon is vrijgesproken, en heeft zich tot het bolsjewiekregiem bekeerd. Men herinnere zich dat Tichon na het uit breken der eerste revolutie (Maart 1917) tot patriarch der Russische kerk gekozen is. In zijne persoofl is de antieke waardigheid van den Patriarch van Moskou weder opgewekt. Zijne autoriteit is in de plaats getreden van die des Tsaren en der Heilige Synode. De twee de (bolsjewistische) revolutie heeft hieraan niets veranderd. Zij heeft de grondslagen van J.S.MEUWSEN, Hofl. A'DAM-R'DAM-ÜEN HAAO DE BESTE HOEDEN IN HOLLAND het staats- en ekonomisch leven gewijzigd, maar daar zij den godsdienst ontkent, heeft zij de kerk niet met dezelfde kracht aange vallen als de andere nationale organisatie's, en ziet ten huidigen dage, niet zunder ver bazing, de orthodoxie ongerept voortbestaan als eene macht, waarmede zij rekening te houden heeft. Het meest verrassende feit in de proces geschiedenis is echter, dat een plechtig de kreet van den patriarch den geloovigen als plicht voorhoudt, het sovjetbewind te erken nen. Het laatste wapen tegen het Russisch bolsjewisme zou zoodoende zijn tegenstanders uit de hand geslagen zijn. Deze gebeurtenis is zoo verrassend, dat men er te Parijs eerst niet aan heeft willen gelooven. Een geloof waardig en hooggeplaatst reiziger, die eer gisteren uit Rusland te Parijs is aangekomen, deelt mede, dat de patriarch, die bekend stond als een stoere, wilskrachtige persoonlijk heid, door de geheime sovjetpolitie onder worpen is aan een langdurige en ingewikkelde kuur die door haar overal wordt aangewend, als zij den wil van een individu tracht te breken en zijne verstandelijke vermogens plooi baarder te maken. Men heeft Tichon met nar"""" "???? '???'? il iiiininiiiiiiiiiii KUNSTHANDEL G. J. STEGEMAN OVERTOOM 163 TELEFOON 28292 SmaakvolleOmlijstiip Fi. 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM TELEFOON 4S812 HEMDEN MAAR Hl A Al Spoors Mosterd WA.s.poorjr» Cuiemborq IIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIimi Mlllllllllltllllllll kotische dranken tam gemaakt, en vervolgens aan een ononderbroken hypnotische kuur onderworpen. Het is niet moeilijk in te zien waartoe Tichon's invloed moet worden aangewend. Nog altijd wordt Polen beschouwd als een hinderlijke grensstaat tusschen Duitschland en Rusland, en een zwakke plek in het kuras dat de Westeuropeesche staten tegen het bolsjevisme beschermt. Een oorlog tegen Polen zooals die.in 1920 door Broesilof gepredikt is is populair, niet alleen in de kringen der roode officieren, maar in die van alle Russische militairen, tot welke politieke partij zij mogen behooren. De prediking van een heiligen krijg" tegen den religieuzen en nationalen erfvijand, door het hoofd der Russische orthodoxie, zou breede, voor. krijgszuchtige sovjetpropaganda ontoeganke lijke massa's van het Russische volk voor dezen oorlog winnen. L. H. G R o N D ij s NIEUWE BOEKEN BKBBHBBL 4, VRAGENRUBRIEK voor Algemeene Wetenswaardigheden iiiuiiiiii imiiiiiiiiiiuiii tlllllllllHIIIIIIIIIUII Duin en Daal" Csntraal verwarmd- Vatte waichtaftlt, koud- en warm-water W. te R. Is liet werk van den componist A. Simonetti vrij van auteursrecht? Een componist van dezen naam is ons onbekend. We vinden wel vermeld Mattias Simonetti en Leonardo Simonetto, die beiden leefden in de zeventiende eeuw, en beiden bekend zijn door hun kerk-compositiën. Het auteursrecht daarop is natuurlijk vrij. Het werk van Prof. Dr. J. Verdam. Uit de Geschkaenis der Ntderlandsche taal, is thans in vierden druk verschenen. Prof. Stoettheeft de herziening van dit werk van prof. Verdam, die zooals Dr. StoettJn zijn voorwooni schrijft helaas door den dood" te vroeg aan de weten schap is-ontrukt, op zich genomen. Pr.sf. Stoett heeft uit eerbied en vriendschap voor den ont slapen geleerde gemeend aan het verzoek van de uitge1. ers om dezen nieuwen druk te be werken, voldaan. De bewaker heeft daarbij zooveel mogelijk getracht die wijzigingen en toevoegingen aan te brengen, welke de voort schrijdende wetenschap noodzakelijk maakt, zonder dat het boek zijn karakter van ,.lees boek zoowel voor het beschaafde publiek als voor den taaibeoefenaar" verloor. Voorden laatsten zijn voornamelijk de uitgebreide aanteekeningen bestemd, die alle naar achte ren zijn verplaatst, om den tekst niet afschrik wekkend voor den leek te maken. Verder zijn een woordregister en een zaakregister aan het boek toegevoegd. W. J. Thieme et Cie t Zrtphen zorgden voor de uitgave. VOL AU VENT XII "" ' """ '" " "' ' " " ' " '"" «iiiiiniiii ? "in mini MI n,MM, , , ,n H,,,,, ,,Daar ik l Augustus met de Zeelanüia weder naar mijn missie terugkeer, breng ik een oprechten dank aan allen, die mij voor die arme Roodhuiden hun gaven brach ten en vraag hun ook de geeste lijke aalmoes van een hartelijk gebed voor de verlaten woudbewo ners van Zuid Oost Colombia(Z-Am.)" (De Tijd, 28 Juli) Daar zit ik nu, zielig en eenzaam, na de laatste hittegolf-avonturen, het gevecht met waterleiding en half-automatische telefoon gesprekken, de opwinding-in-soorten over de Vlootwet, de plebeïsche aftakeling van de Eerste Kamer, die ook weder op een Toevlucht voor lieden met een luchtje begint te gelijken, de oplichters-catastrophe met de Marken ik had er nog 12000 a ?4, toen je vermocht te gelooven, dat er balken onder het ijs lagen, en verwensch, zij het met waardigheid, den Beurs-speculant, die mij thans 24- cent in totaal heeft doen beleggen daar zit ik nu in mijn leunstoel, met neiging tot podagra, en bestaar melankoliek den electrischen winkel van De Miranda, den verkeersagent van De Vlugt, het Gasthuis van Vos, het geraamte van Van Aalst en in de wazige verte de Radio-apparaten van Vissering, die eindelijk zijn waarschuwende stem tegen de kapitaal-versplintering van de Giro-diensten heeft laten hooren daar zit ik in het dierbaar hartje van Amsterdam, en ik weet met mijne ziel bijkants geen raad,nu mijne hospita voor eenige dagen voor familie-aangelegenheden naar De Steeg is vertrokken, en hare nicht, die ik vermits haar kort-geknipte haren, van communistische zienswijzen verdenk, dagelijks een paar uur in mijne woning door brengt, om mij van zeer oudbakken brood, slecht getrokken thee en groen-harde eieren bij het ontbijt te voorzien daar zit ik (ik vrees dat ik dezen zin niet in gezondheid vol eindig :) daar zit ik nu, en betreur het noodlot van den vrijgezel, die in bezonnenheid ongehuwd bleef, en geen kans meer heeft tot onbezonnenheden over te slaan, omdat de vrouw in het algemeen, zelfs in het bijzonder, den geest versmaadt, en de lichamelijke materie van den gerijpten, volkomen-gezonden, uitiiiiilniiiliiiiHiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiimiiniiiiiiiiiiimn«iMm«iiiiii» JAC. URLUS HAVANA l» Ct. SIGAAR bij HMIlUKJCoJembfandipl.Mnistelslf, sluitend een weinig jichtigen man, hooghartigharteloos van de hand wijst. Gedurende de bijna vijftig ik zeg bijna vijftig jaar van mijn fatsoenlijk bestaan, geraakte ik tot geen ontdekking van eene mij verlokkende, even waardige vrouwe-ziel. Het is heel aardig de twee zielen aaneengeschakeld en verbonden in liefde en leed" op papier te bezingen, maar ik had in deze richting-van-aaneenschakeling, eene psychische pleinvrees, die ik tot vandaag niet overwon. Ja, ik gevoelde mij dikwerf zoo door groote en kleine oorzaken afgestooten, dat ik mijne eenzelvigheid als eene deugd be schouwde, mijn eigen ik cultiveerde, en de begeerigheid.van anderen om zieltjes te winnen, hetzij op politiek, ethisch, of religieus gebied, nauwelijks kon verklaren. De tragedie was deze, dat schuins over den Munttoren, een levend mensch met eene goedgezinde zie! woonde, en dat deze het niet over zich kon verkrijgen, even als bij eene woning met gemeubileerde-kamers-te-huur, een bordje aan te hangen, om de aandacht op zich te vestigan. Was ik de eenige lijdende, behoeftige, op vriendelijken steun wachtende? Was ik symbolisch gesproken geen bleekneusje: zwak, en terneergeslagen, dat gretig op uitzending hoopte? Helaas, men passeerde mijne deur. En niet de mijne alleen. Soms verbeeldde ik mij ergens in eene woestijn t^ leven, hunkerde ik naar eene Missie in de verloren menigte der groote stad, benijdde ik het Heilsleger, en rekende ik het mijne moeder als een grief aan, dat zij niet met een Roodhuid in Colombia ge huwd, of dat ik niet in een Daiakhuis in Borneo geboren werd. Hier ben ik onopgemerkt gebleven. Daar zouden missionarissen in soorten, met groote liefde tot mij gestegen zijn. Vooral De Tijd, het rustig en bezonken orgaan, heeft mij in de latere dagen de oogen ge-opend. Als ik lees hoe Kardinaal van Rossum bijna koninklijk in Reykjavik (IJsland) ontvangen werd, hoe nog nooit een kardinaal den ijslandschen bodem betrad, hoe de ontvangst was in de nieuwe missie-statie te Hafnarfjördur, hoe zegenrijk en onvergete lijk die dagen waren, dan schrik ik bij het slaan van den Munttoren, en de eenzaamheid wordt een obsessie. Maar bij het onopgesmukt verhaal van den Missionaris in Borneo, terwijl het in je kamer begint te schemeren, de tafellampjes in het Hotel de l'Europe glanzen en kwijnen, en je duizelig wordt door het gewoel in deKalverstraat, kreun je letterlijk in je stoel. Je voelt je eenigszins als een glas gerste, dat in den aanvang schuimde, en, tegen het einde, doodsakker van vliegen en uiltjes wordt. En je voelt dit in je verlatenheid, in je Muntkamertje, bij je pijp en je boeken, zoo sterk, dat je op slag missionaris zou worden, als er maar eenige technische mogelijkheid toe be stond. Hoe aantrekkelijk is dit rondgaan, om alle volkeren te onderwijzen. Pas hebben we van den Prefect van Ta-t'ung-fu vernomen dat er in het Vicariaat van Noord-Shansi in Noord-China slechts 2000 Christenen zijn, en dat een millioen schamele menschenzielen" daarginder bereikt kunnen worden pas vernemen we den hierboven aangeduiden dank voor de Roodhuiden, de verlaten woudbewoners van Zuid-Oost Colombia" of de Missionaris in Borneo schrijft zijn Harde werkelijkheden en practische plannen". Hoe beminnelijk begint dit opstel al niet dadelijk met het: Bescheidenheid is een groote deugd, een dochter van de nederigheid. Christus leert ons deze deugd en gaat ons voor bijv. bij zijn geboorte in een beestenstal". Dan gaat de Missionaris voort met de be schrijving van hun bovenmatig armoedig leven, hun taaie, stoere ploeteren en zwoegen in een wild, onbegaanbaar woud van Borneo, hun vaak ongelooflijke teleurstellingen, zonder voldoenden steun om een geschikt inlandsch knechtie te houden". Ja, de toestanden in deze groote wildernis zijn nog zoodanig dat de Missionaris geen fiets kun gebruiken". VAN DE WEEK v^&^y^^^^^e^^^f^^-^, let Leven Begint DOOR GUIDO DA YERON1 (Schrijver van M JM I BLUETTE en DE VROUW D IE TROUW BLEEF) Uit 't Italiaansch vertaald door CIIR. MORESCO-BRANTS Prijs, ing. f2.90 - G eb. f3.75 Uitgave van VAN HOLKEMA & WARENDORF, A'dam. Er wordt, om die fiets te vervangen, een holle trog uit dikke boomen gehouwen, en ons knechtje, dikwerf een klein kereltje (want die zijn goedkooper) pagaait ons voort met een korte roeispaan, en zeer dikwijls wordt het een balanceertodit blootsvoets met veropgestroopte broek". Zoo komen ze in een Dajakhuis, op hooge palen gebouwd, het verblijf van een 40 a 50-tal families, die eer biedig hurken. Ach ze meenen het zoo goed, deze Christenen, maar neem het hun niet kwalijk, dat velen gewapend zijn met een end hout, om de lastige honden weg te houden, die telkens nabij komen en jankend bij elke be werking voortvluchten door 't gebouw! Vindt men wel ergens ter wereld zulke toe standen? Neen !".. Hoort hoe de Missionaris zich verder in geduldige klachte beklaagt: ....neem daar nu nog bij, dat wij elk een ongelooflijk klein inkomen hebben, waar mee wij elk alle onkosten, levensbehoeften, tevens salaris van een knechtje en onderhoud van scholen moeten bekostigen, scholen met veelal 30 a 40 jongens en kloosters met even zoovele meisjes, die allen meestal geheel ten onzen laste zijn, dan kunt u begrijpen, eenigs zins ten minste, dat Borneo's missie naar ieders opinie de zwaarste Missie ter wereld is in elk opzicht... .Zonder overdrijving durf ik zeggen, dat ik binnen korten tijd een kolossaal Missiegebied met duizenden heidenen geheel kan omwerken, van nreede koppensnellers tot liefdevolle christenen.... Daarvoor heb ik noo.dig: lo een klein drukpersje, een bindmachinc, papier en inkt, en zoo zal ik in staat zijn tot diep in duister Borneo liet geloof te brengen.... Met een zaagmachine met bijbehoorenden motor, een kleine schaafbank zal ik in staat zijn zelf mijn planken (voor houten kerkjes, houten scholen enz.) te maken.... Bij practisch groot werk, behoort een practisch instrument, om spoedig en zeker het doel te bereiken.... Maar vooraf moet ik u zeggen hier te schrijven niet voor menschen, die altijd den mond vol hebben over malaise.... geen kwezels,geen kniesoorenen laffe,lauwe zielen". Die lektuur heeft me goed gedaan. Eengees telijke, die een klein drukpersje (nog niet eens een rotatie-), een bindmachine, papier en inkt vraagt, om in een duister werelddeel propa ganda voor Naastenliefde te maken, die met gelijkwaardige collega'snaarChinaen Colombia trekt, die zich naar een Dajakhuis laat pagaaien, om de driekwart-wilden het onedele kop pensnellen af te leeren en ze te veranderen in ' liefdevolle christenen," zooals het oude Europa ze thans bij millioenenkent is het geen wilskrachtiger kerel, dan ik biecht het zonder voorbehoud een kniesoor als ik, die op elke slak zout legt, en telkens koppensnel12 cent 12 eer* CBUITKHOBWOON) sigaar Iers ziet, waar ze al lang niet meer zijn?.. Toen ik jong was, bestemde mijn vader mij voor de Marine, maar er zat in mij de .lamlen digheid, om liever bij moeder's pappot te luiwammesen, ik ben thans die ik ben, en de podraga besluipt mij. Ik bleef in een land met vél drukpersjes, met velerlei bindtnachines, papier, inkt, en zaagmachines met mo toren; in een land, waar eerlijk gesproken niets meer te doen valt; een land met fietsenen inlandsche knechtjes; een land met liefdevolle christenen, die tijdens den dienst er niet aan zouden denken een end hout in de handen te houden, zoomin als honden het zouden wagen een kerkgebouw in te sluipen; ik gaf er den voorkeur aan op het asfalt te kuieren en te blijven parasiteeren op wat de Missionarissen in dit volmaakt land reeds voor eeuwen bereik ten en anderen, kerels-van-stavast, lang niet tevreden met de Oase binnen de grenzen, niet bij de pakken neerzittend, niet induttend bij de voortreffelijke harmonie der liefde volle christenen" thuis, togen er op uit, om de laatste Chineezen, de laatste Roodhuiden, uit de boeken van Aimard, van heidenen tot geloovigen te bekeeren. Maar de missie bij de wreede koppensnel lers" heeft me het diepst ontroerd. Wanneer Amerika drooggelegd is, de laatste Koppensnellers van hun kwalijke ondeugd ge nezen zjjn, en er geen drukpersjes meer ver voerd behoeven te worden, om de slot-hand aan de innerlijke kuituur te leggen, zal het een Eden op aarde blijken voor ons, kwezels en kniesooren, en voor de dappere missionaris sen met hun inlandsche knechtjes. HANS L u D i F i c o R Amsterdam, 31 Juü'23.