25 Aug. '23* No> 3409 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE HOLLAND-ZUID-AFRIKALIJN SLUIT HET JAAR MET EEN KLEINE WINST AF De N. V. Nederlandsche Zuid-Afrikaansche Stoomvaart-Maatschappij Holland-ZuidAfrika-Lijn" brengt de eerste jaren van haar . bestaan voorzeker niet onder de gunstigste en weelderigste omstandigheden door. Zij zou het trouwens ook niet licht tot een bestaan ge bracht hebben, indien de hulpvaardige staat ? der Nederlanden niet klaar gestaan had haar vijf jaren lang met een millioen gulden 's jaars bij te springen ten einde de jongge borene, naar welker komst reeds zoo lang zoowel van Zuid-Afrikaansche als van Hol landsche zijde met ongeduld was uitgezien, in den strijd om het bestaan te steunen totdat zij zich zelf krachtig genoeg ontwikkeld zou hebben om dien verder zonder hulp van buiten te kunnen voeren. Het was trouwens niet de eerste keer, dat onze regeering zoo beschermend tegenover '«en Nederlandsche scheepvaartonderneming optrad. Reeds eenige malen tevoren had zij getoond zich niet star aan het dogma van vrijhandel te willen binden en althans op :.scheepvaartgebied het protectionistisch be ginsel te kunnen aanhangen. Met den steun aan den Koninklijken Hollandschen Lloyd en de Java-China-Japan-Lijn verleend zijn ?inderdaad zeer bevredigende resultaten ver kregen, al valt het te betreuren, dat beide lijnen niet meer in zoo krachtige omstandigheden verkeeren als eenige jaren geleden het geval ?was. De vraag doet zich voor of niet juist de geschiedenis van beide maatschappijen leert, dat men per saldo toch niets blijvends bereikt met het verleenen van zulk een steun van overheidswege, maar hierbij mag toch niet over het hoofd worden gezien, dat beide maat schappijen er thans zooal niet schitterend, maar dan toch lang zoo ongunstig niet zouden voorstaan, indien niet aan de uitbreidings; woede ware toegegeven. In dit verband kan worden opgemerkt, dat een onderneming, die ?van meet af weet uitsluitend op hare eigen krachten te zijn aangewezen en dus geen steun van buiten af te verwachten heeft, in den regel zich meer zal gewennen aan voorzichtigheid van beheer. In sommige speciale gevallen, waartoe zonder twijfel zoowel die van den Koninklijken Hollandschen Lloyd en de Java? China-Japan-Lijn als de Holland-Zuid-AfrikaLijn behooren, ligt het echter wel degelijk op den weg van een regeering om steun te bieden, wil zij niet, dat de nationale belangen geheel uit-een bepaald gebied door sterke buitenlandsche concurrenten geweerd worden. Mogen de resultaten der pas van 1920 af dagteekenende Holland-Zuid-Afrika-Lijn nog niet schitterend zijn, dit wil evenwel geenszins zeggen, dat men nu reeds dadelijk den moed 20u behoeven op te geven met betrekking tot de vooruitzichten van deze scheepvaart lijn, die van zulk een groot nut kan zijn voor de bevordering van de handels- en cultureele betrekkingen tusschen ons land en zijn vroegere kolonie. In ieder geval is het moedgevend, dat het vorige jaar een kleine bedrijfswinst heeft afgeworpen n.l. ruim ? 32.000 tegen een verlies van bijna ? 24.000 in 1921 en een verliesvan ongeveer ? 170.000 in 1920. Nu moet hierbij wel in oogenschouw worden genomen, dathet voorschot van / 1.000.000 's jaars in de exploitatie-rekening wordt verwerkt, zoodat het bedrijf een verlies van bijna ? 1.000.000 zou hebben opgeleverd, indien van 's Rijks wege geen steun werd geboden. Hieruit blijkt, hoezeer de nieuwe lijn dit subsidie volstrekt noodig heeft om den concurrentiestrijd tegen de machtige buitenlandsche ondernemingen althans eenigszins te kunnen volhouden. Hierbij kan nog worden opgemerkt, dat de verleende steun den naam van voorschot draagt. Dit is natuurlijk volkomen juist, want aldus wordt in de benaming van den geboden steun het juiste karakter daarvan uitgedrukt, n.l. dat de bedragen, die thans aan de lijn worden verstrekt later, indien de exploitatie eventueel zal blijken winsten af te werpen, met de daarop verschuldigde rente moeten worden terugbetaald. Nu is omtrent de restitutie der voorgeschoten bedragen plus rente het volgende bepaald. De aan het Rijk verschuldigde rente ad 5 pCt. over het tot 31 December van het afgeloopen boekjaar ontvangen en nog niet afgelost voorschot wordt eerst betaald, indien in een jaar zoodanige winst is behaald, dat er nog iets overblijft, nadat zoowel houders van gewone als van preferente aandeelen 6 pCt. dividend hebben genoten. De daarna nog resteerende winst zal voor de helft aan het Rijk bij wijze van aflossing van de bedoelde voor schotten worden uitgekeerd. Daar voor 6 pCt. dividend op het geheele kapitaal ruim ? 780.000 benoodigd is zonder nog van afschrijvingen en reserveeringen te spreken, welkejbeide door commissarissen worden bepaald, ??, ligt het voor de hand, dat de financiëele uitkomsten nog aanzienlijk moeten verbeteren, wil aan afdoening alleen van de aan het Rijk verschul digde rente op de reeds ontvangen / 2.500.000 nog maar gedacht worden. Inderdaad is het dan ook begrijpelijk, dat indertijd bij de be handeling van het desbetreffend wetsvoorstel, in de Eerste Kamer de opmerking is gemaakt of het niet beter ware te spreken van een sub sidie dan van een voorschot, daar de resti tutie van de door het Rijk als steun verstrekte bedragen en de rente daarop eerst zal geschie den nadat aan het kapitaal een behoorlijke vergoeding is toegekend en in geval van liqui datie, nadat aandeelhouders hun kapitaals deelneming integraal zullen hebben ontvangen. Hoe begrijpelijk deze redeneering ook moge zijn, toch doet men beter haar niet te volgen. Immers valt bij het begrip subsidie de idee van terugbetaling en van rentevergoeding ge heel weg, terwijl men bij het begrip voorschot daaraan gestaag herinnerd wordt. Bovendien bestaat toch altijd de mogelijkheid, dat de aan de maatschappij van 's Rijkswege voorgescho ten bedragen te eenigertijd geheel kunnen worden terugbetaald met den daarop verschuldigden interest. Momenteel moge het er niet naar uitzien, de periode, die achter ons ligt, heeft voldoende doen zien, in hoe korten tijd de conjunctuur geheel kan omslaan en voor de scheepvaart dan een tijd van ongekende win sten aanbreken. Ook tegenover de mogelijk heid van terugbetaling der aan den Kon. Holl. Lloyd en de Java-China-Japan-Lijn voorgeschoten bedragen hebben velen langen tijd sceptisch gestaan en het is zeer de vraag of de Holland-Zuid-Amerika-Lijn in dit opzicht in ongunstiger omstandigheden verkeert dan de eerst genoemde ondernemingen indertijd. Levensvoorwaarde voor de ontwikkeling dezer lijn is echter, dat zij niet gehinderd wordt door concurrentie van Hollandsche zijde, met name van de Holland-Oost-Afrika-lijn, een afdeeling der Vereenigde Nederlandsche Scheepvaart Maatschappij. Indertijd werd b.v. gemeld, dat een boot der Holland-Zuid-AfrikaLijn groote moeite had in de haven van Durban vracht te krijgen, daar de agenten van de Holland-Oost-Afrika-Lijn tot eiken prijs vracht aannamen om een wachtend groot stoomschip te vullen. Bovendien behoort laatstgenoemde lijn tot de Conference, de combinatie van op Zuid-Afrika varende lijnen, waartegen juist de Holland-Zuid-Afrika-Lijn de concurrentie heeft vol te houden. Eenige maanden geleden werd bericht, dat het tot een fusie tusschen beide Nederlandsche lijnen in Zuid-Afrika zou komen. Helaas blijkt dit niet het geval te zijn geweest, want de desbetreffende onder handelingen hebben voorloopig nog niet tot een definitief resultaat geleid. Waar bedoelde fusie niet tot stand is ge komen, zal de Holland-Zuid-Afrika-Lijn er ernstig over moeten denken de boekwaarde harer schepen meer in overeenstemming te brengen rnet/de tegenwoordige verkoopwaarde, JAC. URLUS HAVANA 18 Ct. VREEMDELINGEN IN AMSTERDAM II Teekening voor de Amsterdammer" door Bernard van Vlijmen RATTINUCoJenbraniItpl.yii»t8iiitr, iiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiim hetgeen dan tot een afschrijving op het kapi taal aanleiding zal moeten geven. De vloot, bestaande uit 6 schepen met een draagver mogen van SJ.OOO ton, staat te boek voor bijna ? 18 millioen of ?343 per ton. Hierop zal der halve een aanzienlijke afschrijving moeten plaats hebben, wil de boekwaarde aan de handelswaarde der booten beantwoorden. Op deze vloot rust een verband van ? 5.500.000, zijnde het bedrag, dat door credietgevers aan de maatschappij is verstrekt ten einde den eigendom der booten te verwerven. Momen teel is de positie van aandeelhouders dus verre van sterk, maar dit wordt dan ook voldoende door den beurskoers der aandeelen tot uit drukking gebracht. Een lichtzijde is, dat de bedrijfsresultaten inderdaad een verbetering toonen en dat er meer vraag naar vervoerruimte uit ZuidAfrika komt, waardoor de vrachtprijzen uiteraard gunstig beïnvloed worden. Boven dien moet ook de daling in de Zuid-Afrikaansche kolenprijzen als een gunstige factor worden beschouwd en zijn ook anderszins verschillende bezuinigingen verkregen. Ten slotte kan er niet genoeg de aandacht op worden gevestigd, dat het zoowel voorZuidAfrika als voor ons land een eerequaestie is, dat deze lijn, welker totstandkoming zooveel moeite gekost heeft, blijft bestaan en het zou ook overigens zeer te betreuren vallen indien zij niet gehandhaafd bleef, daar alle teekenen erop wijzen, dat voor Zuid-Afrika nog een uitnemende toekomst is weggelegd. Het bezit van een zelfstandige scheepvaartverbinding met dit belangrijke gedeelte van den aardbol is ongetwijfeld het beste hulpmiddel om den Nederlandschen handel van de ontwikkeling der handelsbeweging in Zuid-Afrika te doen profiteeren. PAUL SABEL De Westertoren ! MiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiiiiilimiimiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiniiiiiiiiiiiiiiii iliiiiiiiilimnimiiitii VAN ZON EN SNEEUW Abnormaal mag dit jaar 1023 voor de stede lingen heeten, omdat zij Pinksteren als Kerst mis om het haardvuur vieren moesten en om de record-hitte van de maand Juli, de boeren althans hier, wenschen wel altijd zulk een voorzomer; zij zijn blij en verheugd en even abnormaal als het jaar. Zij klagen niel, maar lachen om de oogst, die zoo meevalt. In het Noorden, het verwoeste land, heeft men twee zulke zomers noodig en men is remis", geheel er bovenop; hier, op een hoogte van 1265 M. vlak onder de blinkende sneeuw en een blau wen hemel, werkt man, vrouw, oud en jong, om hethooi binnen te halen van debergweiden. Zulk hooi heeft men inden polder nog nooit geroken, zoo geurig als de melk, als de kaas, als de honing, die men u hier opdient. Dit ruikt alles even zoet; woorden als aroom en wel riekend gaan hier leven voor uw verbeelding, die K te voren alleen bij benadering kende. Zondag wordt er even hard gewerkt als anders: de man bindt op de helling het gemaaide gras samen, tilt een vracht zoo zwaar als hij maar dragen kan, op zijn nek, sjouwt die naar be neden en laadt die op een charrettc, een licht wagentje, heel lang en heel smal; zes vrachten maken het vol; dan wordt het door den man getrokken, door de vrouw geduwd, naar de steenen schuur gebracht, waar de kostbare lading tot den winter bewaard wordt om de eigen koeien te voeden. Vraag hem maar of hij tevreden is, hij antwoordt u met een lach, terwijl hij even uitblaast en 7. i j n verhitte voorhoofd afveegt, dat hij heel tevreden is: zijn vrojuw onderstreept zijn woorden met een blik van instemming. De Fransche boer lijkt in zijn uiterlijk niet heel veel op het ons bekende type; hij is klein van gestalte, een dikke, zwarte snor geeft zijn gelaat een norschen, maar krachtigen trek; scheren doet hij zich eens in de veertien dagen, gis ik, misschien alleen in dezen oogsttijd 's winters is deze bezigheid allicht een af leiding, een welkom tijdverdrijf, reden om eiken dag de stoppels weg te maaien; nu jkt zijn wang precies het veld van zijn aandacht en zijn werkzaamheid. Waar hij het doet? Een barbier heb ik op dit dorp nog niet ontdekt. Waar dit dorp dan ligt? Twee dingen weet ge reeds: in Frankrijk en 1265 M. hoog maar nu kunt ge het nog niet vinden ! 't Is als met den cirkel, die door drie gegevens be paald wordt of als met de vergelijkingen; ge moet meer gegevens hebben om het raadsel op te lossen. Luister ! Ons hotel heet: Hotel des Voyageurs dit is een gegeven als de Rustende Jager in de Noordhollandsche duinstreek. Het is van een ongekenden eenvoud; de hond en de poes zijn tegen etenstijd de eerst aanwezige gasten; tegen den tijd van de kaas komt de haan van den buurman binnen gestapt: Dinsdag was hij te vroeg, of wij te laat, toen waren wij nog aan de kip; dien dag heeft hij bewezen niet houger te staan dan de verfoeide kanniba len; hij versmaadde eenige atomen eigcnsoortgenooten-vleesch geenszins sinds dien krijgf hij ook geen kaaskorstjes meer, de snoodaard ! Maar hij komt toch op tijd. Nu weet ge al meer, maar nog niet genoeg ! Dit dorp is het ideaal voor menschen, die van intellektueel werk willen uitrusten; men kan hier niet anders dan loopen; het dal is hoogstens tweehonderd Meter breed en dan gaat het steil de hoogten op; watervallen, tusschen dichte pijnbcsschen onzichtbaar, ruischen voortdurend uit de verte en voeden de beek, die dwars door het dal bruischt als was de zee dichtbij. Waar rle pijnboomen op houden, iigt even .hooger de sneeuw, die. ook al brandt de zon nog zoo fel, niet smelt, althans niet geheel. Het klimmen valt niet mee; de hoogten zijn steil maar iis-en-sneemv-gezichten beloonen de volharding van den werker. En ieder reisgewaacl is geoorloofd. Men kleedt zich hier niet, ook niet de dames, men begrijpt me: het is hier we l ten paradijs maar daarom nog niet Het Paradijs ! en wie om toiletten te; zien hierheen reist, die had een uurtje eerder uit de tram moeten stappen, waar het middelpunt is van de menschep., die de wijsheid hebben ancierenjvoor zich te laten werken. Dat middelpunt heet Chamor.ix. Daar kunt ge paailen en diamanten midden op den dag bewonderen en niet achter de vensters van en bijoiitier ! Daar kunt ge zien, waartoe vossen en andere pooldieren dienen en «sterven. Hier komt de ambtenaar, wiens vrouwelijke gezinsleden het daar zonder moeten doen. Willen deze een simpel stukje chocolade, dan doen zij eigenlijk het verstandigst met twintig minuten naar het Oosten te wandelen: daar hun chocolade te koopen wanneer zij althans er niet tegen opzien driemaal zooveel francs te betalen want daar, in Zwitserland reeas, betaalt ge Zwitsersche of Fransche munt, maar dan naar de koers 3:1. Zeg ik u nu, hoe mijn dorpje heet, dan doe ik een daad van het hoogste altruïsme. Baedeker noemt het, uit noodzaak men moet op dit douane-station overstappen richting Mjrrtigny hij voegt er bij peu frequente,,, wat niet wegneemt, dat het hier stampvol is en dat menigeen zich met een kamer buiten de hotels dankbaar behelpt. Help ik den roem van dit plekje met uit zicht op den Mont Blanc verbreiden, dan kan ik er het volgend jaar zelf vanwege de verhoog de prijzen niet meer heen; ik benadeel ook mijn medegasten, alle fonctionaire. Toch wil ik het noemen, het heet Vallorcine, maar, lezer, weet, dat men hier niet fokst en niet stept, niet one en niet two, en dat deze brief bij een petroleum-lampje geschreven is. Electrisch licht heeft alleen het kleine station. DR. E. SLIJPER VAN DAGBOEK VAN EEN AMSTERDAMMER DOOR BARBAROSSA Daalderseditie deel, 64 Geïllustreerd omslag'tvan B. VAN VLIJMEN Prijs in linnen band met gekleurde kopsnede f 1.50 Uitgave van VAK HDLKEMA & WARENDORF, A'dam iiiiiiiiiiiiitiiiiMiiiiiniiiiiiiiiiiin IlUfllllllllfMIIIIIlllllllfflllHIllllllllllllfllllUlll iiiiiimmiiii ff TWHTSOff BJUK AmiterdaB, Rotterdam,'s-Bravinhagi, Dordrecht, Utrecht, Zaandam. tuiert kapitaal f 35.500.000.?Reserven: circa f 12.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van; B.W. BLIJDENSTEIN<SCo., 55-56Vhreadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Bulten!., Vreemdi Kunt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembourscre dieten. In- en Verkoop Effecten. ?Bewaring van Waarden. Safe Oeposlti. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondeen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. ?Credieten aan Handelaren en Industrleelen b IJ hare afdeeling CREDIETVEREENIG1NQ, tenzij tegen borgstelling, credlethypotheek ?f andere zekerheid, hetzij In blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar ___ ____ p/2% TIen dagen opzegging -- l3/i Een maand vast , . l op nader overeen te komen Een maand opzegging ? voorwaarden. Drie maanden opzegging. . . 3 % ] Vanaf den dag der opZes maanden 3J ! zegging wordt i % Een jaar . . 4 ,, j minder rente vergoed. Voor anderi termijnen, zoomede voor grootere bedragen volgens overeenkomst. OHïAHG-eDBETAAlKAS liien Doilmtlrul 26-22, AnslnilaB Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 1H pCt. Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging l % pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFE DEPOBIT INRICHTING geopeid s op Werkd.v.83/4V.m.tot 472 uurn.m. op Zaterdagen en Beursvacantledagen des morgens v. 83/4 tot 12 uur. Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per Jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Assurantiekantoor J, Hepffl, Schröder, Heerengracht 124/128 Amsterdam. Telefoon 40329. tÉDÉielverzekeriDg Alle soorten Brand-, Diefstal- en TransportVerzekering. lEDEIUIOSCIE BiNDEL-MMTSCIIIIPFIJ Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 19,769,180.?. Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentechappen te ROTTERDAM en 'e-QRAVENHAOE. Veitlfincen In NEDERLANDSCH-INDIË, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCtMNDIE, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Pinancieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten. Reisoredietbrieven. Deposito's Bekeningen-Oourant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken. HYPOTüEEKBrtNK voop/ïEDERt/lND, Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande Leeningen . . 19.535.900. Pandbrieven. 18.889.600. Reserves 1.197.720. Hoofdkantoor: te 's-0 RAVENHAQE, NASSAULAAN 23. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. Oe Maatschappij stelt beschikbaar: 4J% en 5% PtlDNIEVEI TEEEI BEVISXOEIS In itukkm i» f 1.000.-, f SU.?u f 100.-, VET VEIPLICHTE IMILIJKSCHE UITLOTIIS, iintiniimJi 1023. Di Dlmtli.-Mr. O, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU88EN CATE. ) 5% V Levensverzekering Maatschappij flrhbem Bijkantoren te Weltevreden en te Medan. Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden. Rottird. Dipolhiikbink 1001 NnUiland Opgericht In 1864 Voltaikend UutichippilijK Kipltnl f 5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo:heek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Oed. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten n de hoofdplaatsen des Rijks. De Dir.Mr.W.v.RossuM, Mr.TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. Ufrechtschi Hypotheekbank UTRECHT Paadbrlovon pi. m. f 36.5OO.OOO.?. De Bank stelt beschikbaar: 5y2 pCt. Pandbrieven a 10012 pCt. In stukken van fWOO.-, f5OO.- en f WO.-, met verplichte uitloting a pari in 25 jaren De Directie: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. DE AMSTERDAMMER Weekblad voor Nederland kost slechts f 1O.?per jaar ^ Illnstrattedruk-papler van de Firma C O. A. CORVEY, Keizersgracht 255, Amsterdam, Tel. 41202 en 40585 INCASSO-BANK Amsterdam Rotterdam Almelo Arnhem - Delft Dordrecht Eindhoven Enschedé's-Oravenhage Groningen 's-Hertogenbosch Hilversum Leeuwarden Maastricht Nijkerk Tilburg?Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede?Zaandam Volgestort K» p l taal f 2B.OOO.OOO.-~ R0»0rv« f 3,611.700.Effectenorders Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buiten). Wissels te ROTTERDAM Directie i Mi.H. H.C. CASTINBIJI M I. MOSIHLMAN De Bankgeeft onder eootrAlt van het Algemeen Admini stratie- en Truatkantooi 5% Pandbr. tegen 95%. De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van I 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven in stuk ken van ? 1000.?, ? 500.?en ? 100.?tegen den koers van 99%.