i 25 Aug. '23. No. 2409 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND POINCARE'S ZONDAGSONTSPANNING Teekening voor de Amsterdammer" door Joh. Braakensiek UIlimillllllllllIlHIl CHARIVARIA Prof. van Bemmelen te Groningen heelt «en kater, die sedert zijn jeugd den nacht nooit thuis doorbrengt," schrijft de N. R. C. Ons eeresaluut aan den zetter, die niet be zweken is voor de verleiding om heeft een kater achteraan te zetten. Op geestige wijze toonde spr. aan. op welke wijze de mensch reageert als men hem op de teenen trapt. De wilde slaat er op los, de beschaafde haalt de schouders op, de wijze beklaagt den aanvaller." (U. D.) In een bui van medelijden wellicht, als de mep ai te hard is aangekomen. Toen begaf de Prins van Solo zich in vier a la Daumont bespannen hofrijtuigen en reed naar het Loo ten aanschouwe van een buitengewoon talrijke menigte." (O.H.C.) Wij hadden 't ook graag eens gezien. HET JAPANSCHE DWERGBOOMPJE NOVELLE De geheele familie zat in sprakelooze be wondering rondom het dwergboompje. Hoe kan het bestaan....?" zuchtte iemand ?vragend. Zoo klein.... en toch.... net een groote " verbaasde zich iemand anders. Hoe bedenken ze het...." waagde een origineele geest. Hoe maken ze het...." vroeg een practische geest. Het is een sprookje...." dweepte een dichter. Men zat rondom een voor het oog eeuwenouden sparreboom. Zijn knoestige takken kronkelden zich in geheimzinnige bochten. Zijn bast was gespleten van ouder dom .... Het boompje was twaalf centimeter hoog. Toen sprak de gastheer op een onaangenaam pedanten toon: Deze boompjes worden door de Japanneezen kunstmatig klein gehouden. Het is een werk van eeuwen en eeuwen. Hoe ze het doen, weet niemand. Het is een nationale industrie...." Is dit een Japansch boompje....?" ..vroeg iemand eerbiedig. Neen" zeide mevrouw eerlijk maar het is er een getrouwe nabootsing van...." En haar man lichtte toe: Zooals ge weet, hebben de Japanners de Europeesche lucifersindustrie genekt. Ze zijn hier gekomen om het systeem af te kijken, en nu maken ze ze zelf goedkooper...." Foei...." keurde een oude dame af. Maar de gastheer ging voort: Het is dus niet meer dan hun verdiende loon, dat men ze ook iets na-aapt.... Deze boompjes worden tegenwoordig in Neder land gemaakt " Iedereen knikte goedkeurend met het hoofd, en men lachte elkander toe in een gevoelen van saamhoorigheid als zonen en dochters van eene groote natie. Het dwergboompje was een verjaarsgeschenk van den heer Rippers aan zijn vrouw. Zij verzorgde het met groote teedcrheid, want hun huwelijk was kinderloos, en het boompje zag er ondanks zijn hoogen leeftijd toch altijd zoo klein en hulpbehoevend uit, als een kindje vond zij. Het was dan ook een heel ding voor haar om voor langen tijd van het boompje afscheid te nemen. De quaestie was dat Rippers met zijn vrouw op reis ging, en wel voor bijna een jaar. Het zilver werd opgeborgen, de meubels werden onder beschuttende hoezen gedaan .... kortom, alles geschiedde zooal's dat behoort in een nette en met pijnlijke zorg bestierde huishouding. De poes ging in liet asyl....: stumperdje.. De kanarie ging bij' kennissen....:'arm beestje En de dochter van den melkboer kreeg den huissleutel. Zij zou eenmaal per week komen om de planten te verzorgen. Onder deze planten was haar speciaal en met nadruk de zorg voor het Japansche dwergboompje op het hart gedrukt. Toen dit alles geregeld was, kwam op zeke ren dag de vigelante voor, en de familie Rippers reed weg.... een onbekende toekomst tegemoet.... Ze reisden via Parijs naar Zuid-Frankrijk en genoten aan de kust der Middellandsche zee.. In het begin sprak mevrouw Rippers vaak over het dwergboompje.... Hoe zou hij het maken.... die kleine schat. . .. Gustaaf. . ?" vroeg ze, wanneer ze, sentimenteel, bij een zeer schoonen zonson dergang op zijn arm leunde.... Want zij was in een weeke stemming en ,. het is een getrouwe nabootsing ervan .... Zij wijdde er al haar zorgen aan. trachtte zich te verbeelden dat ze weer op haar huwelijksreis was. Soms zeide ze ook opeens: Wat zou hij nou wel doen. .. . onze kleine lieveling. . ?" Dan keek haar man haar verschrikt aan en vroeg: Mensch.... Wien bedoel je ?" Ons dwergboompje...." lispelde ze dan. Ook geschiedde het wel dat ze, bij een buitengewoon mooi uitzicht, zooals men ze aan dL> kust vindt, en gestoffeerd met won derlijke sparreboomen, uitriep: Ach .... Zie toch, Gustaaf. .. . mijn Gus taaf.... zou je niet zweren dat hij daar stond....?" Dan schrikte hij. alsof ze een spook gezien had: Wie Wie ?" En wederom was het het dwergboompje, waarvan zij de grillige omtrekken meende te herkennen in die van een grooteren boom.. Van de Riviera zetten zij hun reis voort naar Algiers. Van Algiers gingen zij met automobielen de woestijn door. Het was alles zoo nieuw en zoo bijzonder, dat ze vergaten naar huis te schrijven. Alleen zoo nu en dan zonden zij een brief kaart af met hartelijke groeten".... of iets dergelijks er op, alsof ze in een pension te Apeldoorn verblijf hielden. Hun kennissen konden op die briefkaarten niets antwoorden, aangezien ze niets wisten van adres-veranderingen of postverbindingen. Maar ook al ware hun adres bekend geweest, dan zoude de dochter van den melkboer in gebreke gebleven zijn. Want zij was niet erg handig met de pen. Dit beteekent echter niet, dat er geen nieuws was. Integendeel.... Er was een groote brand geweest in de buurt.... De poes was in het asyl overleden De gordijnen in de voorkamer Gemeld wordt, dat Coolidge den heer Bascon Slemp tot zijn secretaris heeft benoemd." (O. H. C.) Wij vertrouwen dat de president hem niet uitsluitend om zijn naam, maar ook om zijn hoedanigheden heeft genomen. Het aangevoel Het is dit aanvoelen, dit in-voelen van het licht, dat Nederland zijn krani ge schilderschool bracht." (Holl. Express) Geen schrijver heeft ons zoo sterk van visie de oudheid doen zien, doen tasten, ja doen aanvoelen ais Couperus.' (N. R. C.) Onze kunstcritici Het is een goudmijn van vroom heid, een ziele-symphonie, een zegen van klanken, geboren uit stil zinnende liefde." (Studiën) Een ensemble, dat zoo iets kan brengen, is beslist een waardevol kunst geheel." (O. H. C.) Naarvorenbrengsels '"" Wij meenden het volgende naar voren te moeten brengen." (O. H. C.) ,,Nu heeft de minister het retributie argument naar voren gebracht." (N. R. C.) Wij brengen dit even naar voren." (O. H. C.) Het ging hier om uiterst delicate zaken, maar dit vooral stelde zij op prijs naar voren gebracht te zien." (O. H. C.) "The right man on the right place. " (N. Arnh. Ct.) Dit is de Hollandsche vertaling van het Engelsche "The right man in the right place." Zoo eischt ook het Hollandsche spraakgebruik "the man on the streef," en ook "il y a des accomodements avec Ie ciel" in plaats van het Fransche ,,il est avec Ie ciel des accommodements." niet verzwakken op de wijze van -baar, -zaam, -lijk, -loos, die sinds eeuwen hun oor spronkelijke waarde hebben verloren. Men mag zich niet beroepen op een enkelen vorm, dien onze taal lieeft aanvaard, zooals eer-. vol. Dit toch beteekent niet vol eer", maar slechts met eer" en hier is vol" dus behoorlijk verzwakt, zoodat het als achtervoegsel kan fungeeren. Maar in de nieuwe wringsels met -vol zal dat woord zijn kracht behouden, ondanks alle geweldpleging. En daarom vloeken zij tegen onze taal, die naar orde in vrijheid gebouwd is. Behoudt vol" zijn beteekenis in zijn klank ongerept, zoodat het onmogelijk kan slinken tot de dunheid van een achtervoegsel, met rijk" is dit wel het geval geweest. Dit kwam, omdat bij de adjectieva op rijk" de eigenlijke beteekenis van dit woord op den achter grond raakte en tegelijkertijd de volle klank van het woord begon te dalen tot -rik. Dien tengevolge groeide -rijk veelal samen met zijn bepalend substantief, zoodat bijv. lief derijk" (uitgesproken liefdrik") een begrip werd in n woord. Daarentegen is met arm" zulk een verinniging niet te beproeven, omdat dit woord evenals vol ? zijn persoonlijkheid en zijn klanksterkte toch niet zal kunnen verliezen. Evenals vol" blijft arm" regeeren over het substantief, zoodat dit laatste niet vooraan maar achter aan en door een voorzetsel gescheiden moet worden geplaatst. Dit gevoelde laatst een jongen op school, die terugdeinsde voor een waterarm land". Hij begreep wel een land arm aan water". Zoo'n jongen zit nog in de natuur van zijn taal. Advies intusschen aan het bloedarm van onze medici. Voorts nog aanbevolen voor aankomende schrijftalenten: tranenarm, liefdearm, visiearm en hoevee! ge van die rheumatieke uittreksels meer wilt hebben. H A J E Gelukkig zijn er niet alleen stommelingen, aterlingen, beroerlingen, ellendelingen, lam melingen, twee-, drie- en meerlingen (zooals 't op het aangifte-formulier heet) maar ook, volgens een bestellingbon ons uit Brussel toe gezonden, bestemmelingen, en volgens de N. R. C., verdrinkelingen. Of liever, die waren er. TAALVERWOESTING 13. DE VOLDERS (vervolgd) De verklaring waarom die maaksels op -vol zoo stuitend zijn, is deze. Vol", is een woord op zich zelf, het leeft als zoodanig en het regeert. Het is daarom veel te sterk en te forsch voor achtervoeging. Het laat zich begonnen te verschieten.... in het tapijt van den salon zat de mot .... En dan.... het ergste nog, en tevens het heerlijkste: Dat kleine rare boompje begon te groeien . . Het groeide en groeide zoo snel ónder hare goede en liefderijke zorgen, dat het een lust was om er naar te kijken. . . . Ze wijdde er al hare zorgen aan.... ze zette het op de zonnigste plekjes.... ver zadigde het met kunstmest en water. . Een moeder zoude niet teederder kunnen geweest zijn voor haar snel wassenden lieve ling dan die dochter van den melkboer het was voor het Japansche dwergboompje van de Rippersen. En, alsof het boompje zijn dankbaarheid wilde toonen, en er toe bijdragen dat de melkboerendochter alle eer zoude oogsten van al hare liefderijkheid, deed het nog dubbel zijn best, en tierde en schoot zooals het onder gewone omstandigheden misschien nimmer gedaan zoude hebhen. De dunne twijgjes zweiden aan.... de tengere stam zette uit ____ aan de takken spreidden zich heele waaiers van naalden uit.. . Het was alsof het boompje nu eens wilde toonen, dat men zijn groeicapaciteiten mis kend had en dat het nog tot heel wat anders in staat was dan tot het simpele aanvaarden van liefdesbetuigingen en lieve woordjes en kleincerende goedigheid jes. En tot groote verrukking van de melkboers dochter, die een dravistisch, boersch zwak had voor iedere uitbundige levensuiting, ging het groeien over in woekeren.... het woekeren iu tieren.... liet tieren in een soort dolzinnige, razende vegetatie.... Het boompje scheen zijn schade te willen inhalen.... het zoog water en kunstmest in .... zoo snel als het maar kon .... en hetmoest telkens overgepoot worden in grootere bakken. Eindelijk ontslagen van den dwang van generatiën van kweekcrs, die Item allen eeuwen lang in zijn groei kunstmatig belem merd hadden, wreekte het zich door eene ontwikkeling die men nauwelijks voor mogelijk gehouden zou hebben ____ Gevraagd deze cijfers zoodanig in dit vier kant te zetten, dat de som van de horizon tale en verticale rijen altijd 10 is en de som der beide diagonalen 20: Nimmer heeft een moeder zooveel satis factie van de zorgen gehad, besteed aan haar kind, als de melkboersdochter van de hare jegens het kostelijk product van verfijnden, wetenschappelijken dwang en kwellingen. » De melkboersdochter zooals reeds werd medegedeeld schreef over dit alles geen woord. En, niets vermoedende, reisde mevrouw Rippers met haren echtgenoot door Egypte en Turkije. Zij waren reeds bijna een jaar onderweg, en nog steeds gedacht zij op schoone avonden wanneer de minarets zich scherp afteekenden tegen den sterrenhemel, of wel pyramiden tegen den dorren horizon van zand en steen, en zij sentimenteel leunde op den schouder van haren Gustaaf.... haar kleinen lieveling thuis. Toen zij van Parijs tenslotte huiswaarts reisden, zeide zij telkens dat zij nu toch wel het meest verlangde naar haar kleinen boom. Toen de trein over de grens was herhaalde zij dat nog veelvuldiger.... in de vigelante die hen van het station naar huis voerde sprak zij over niets anders... . Zij snelde de blozende melkboerendeern, die met een vuurrood gezicht van spanning en geheimenis de gang versperde voorbij.... stortte zich in het woonvertrek uitte een gil.... en deinsde achteruit Mijn God.... Geertruida...." riep haar man verschrikt. Hij ving haar nog juist in zijne armen op.. Daar stond.... op tafel...'. feestelijk breed.... hoog.... enorm-uitwaaierend een vracht van het schoonste sparregroen, reikend aan de eene zijde tot het buffet.... over schaduwend aan de andere zijde de theetafe) .... als een woudreus, die dit belachelijk kleine huis had uitverkoren als woon-hol.... het Japanschc dwergboompje en streelde met zijn kruin het plafond MELIS STOKE