Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
l Sept. '23. - No. 2410
Portretten uit het Huis van Oranje-Nassan
Ernst van Casimir, Qraa! van Nassau-Dietz.. Stadhouder»"' »
van Friesland, Groningen en Drenthe (1573-1632),
door Wijbrand de Geest. Rijksmuseum C door»Pourbus.)
TENTOONSTELLING VAN
PORTRETTEN UIT HET HUIS
VAN ORANJE-NASSAU
Prins Willem I,
Eigendom Jos. H. Gosschalk.
Prinses Maria Henriëtte Stuart, Weduwe van Stad
houder Willem II,
door Bartholomeus van der Helst. Rijksmuseum.
Toen het bestuur der maatschappij Arti
et Amicitiae" zich de vraag had gesteld, hoe,
op waardige wijze, kon worden deelgenomen
aan de viering van het regeeringsjubileum
van H. M. de Koningin, werd de aanleiding
tot het inrichten van deze tentoonstelling
van portretten uit het Huis van Oran je-Nassau
aanstonds gevonden. Immers, meer dan ooit,
kwam bij de aanstaande heugelijke gebeurte
nis de herinnering naar voren aan de betrek
kingen, die steeds tusschen de Oranjevorsten
en de Nederlandsche beeldende kunst hebben
bestaan en meer in het bijzonder aan de ko
ninklijke bescherming, welke de maatschappij
Arti et Amicitiae", sedert hare stichting in
1839, mocht genieten.
Waarlijk, aan vorstelijke gunst heeft het
Arti "nooit ontbroken.
Haar eerste koninklijke beschermheer,
Willem II, gaf vele blijken zijner V9rstelijke
belangstelling. Alle leden van zijn Doorluchtig
Huis volgden zijn voorbeeld, en niet in het
minst Koningin Wilhelmina, die thans be
schermvrouwe der maatschappij is.
Aan Koning Willem III heeft Arti" zeer
veel te danken. Niet alleen heeft Zijne Majes
teit het Weduwen- en Weezenfonds en ook
de Veréeniging tot bevordering van Beeldende
Kunsten steeds gesteund maar ook Arti" met
vele schenkingen verblijd.De groote gouden me
daille met diploma van den koning was wel
een van de vleiendste onderscheidingen. Even
eens vorstelijk was de jaarlijksche gift van
den koning van ? 10.000.?die, door een Com
missie van Beheer uit Arti-leden samengesteld,
onder jonge kunstenaars werden verdeeld om
hun bij het voleindigen hunner studie tot
steun te zijn. Aan diezelfde commissie werd
opgedragen uit, door Arti of door de Gemeente
Amsterdam, georganiseerde tentoonstellingen
werken aan te wijzen, die waardig waren met
de koninklijke medaille te worden bekroond.
Zoowel Koning Willem II als Koning
Willem III plachten de tentoonstellingen te
bezoeken, zich verschillende kunstenaars te
doen voorstellen en op velerlei andere wijzen
van hun belangstelling te doen blijken.
De zooeven genoemde jaarlijksche gift van
? 10.000.?werd later door Koning Willem III
Maurits Prins van Oranje
Koning Willem III
door Michiel Jansz. van Miereveld,
Rijksmuseum
door N. Pieneman.
H. M. Koningin Moeder.
Hendrik Casimir I Graaf van Nassau Dietz Stadhouder
van Friesland, Groningen en en Drenthe (1612-1640),
door Wybrand de Geest. Rijksmuseum
gedeeltelijk bestemd voor subsidie aan jonge
kunstenaars en gedeeltelijk voor aankoopen
van meergevorderden. In de daarvoor speci
aal ingestelde commissie hebben steeds eenige
bestuursleden van de maatschappij Arti et
Amicitiae" zitting.
Dat deze schoone traditie gedurende het
regentschap van de Koningin-Moeder in alle
opzichten bleef gehandhaafd en door Koningin
Wilhelmina werd voortgezet, behoeft bij de
algemeene bekendheid der belangstelling,
welke de Beschermvrouwen der Maatschappij
voor de beeldende kunsten gevoelen, nauwelijks
te worden vermeld.
Velen van de tegenwoordig beroemde kunste
naren herdenken met dankbaarheid de ko
ninklijke hand die hen bij het begin hunner
loopbaan zoo grootmoedig te hulp kwam.
Als een hernieuwd blijk van de zoozeer ge
waardeerde belangstelling in het werk en het
streven van de maatschappij Arti et Amici
tiae" zij hier medegedeeld, dat een zeer groot
deel der werken, waaruit de tentoonstelling
werd gevormd, door hare Majesteiten goed
gunstig uit haar bezit tijdelijk werd afge
staan.
Arti" prijst zich gelukkig in haar Be
schermvrouwen dit groote belangstelling voor ?
de beeldende kunsten te mogen vinden, die
aan deze vereeniging zulk een waardige steun
geeft. Niet in het minst meent zij deze be->
langstelling te mogen danken aan de persoon
lijke beoefening van de schilderkunst door
de Koningin. De Maatschappij hoopt dan ook
in de toekomst op deze belangstellingen steun
van het Koninklijk Huis te mogen blijven
rekenen, waardoor het werk en het streven
der vereeniging in hooge mate zal zijn gebaat.
De tentoonstelling omvat werk van 1533
af tot op heden. Het oudste werk stelt Prins
Willem I voor. Het jongste portret is dat van
Prinses Juliana en is vervaardigd door onze
te vroeg ontslapen kunstzuster Thérèse van
Duyl-Schwartze.
Behalve uit het bezit van de Koningin en de
Koningin-Moeder en uit Rijks- en Gemeente
eigendom zijn op de tentoonstelling werken
aanwezig, die, door dat zij aan particulieren
toebehooren, bij het publiek weinig of niet
bekend zullen zijn.
A. F. R E i c n E R
Secretaris van de Mij. Arti
et Amicitiae"
Prins Willem III
door N. Wissing.
Rijksmuseum
Amalia van Solms, Gravin van Solms-Braunt'els,
gemalin van Prins Frederik Hendrik
Frederik Hendrik, Prins van Oranje Nassau,
door Gerard van Honthorst.
Rijksmuseum.
door Gerard van Honthorst.
Rijksmuseum.